Μακεδονία (ελληνικό διαμέρισμα): Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
| Γραμμή 755: | Γραμμή 755: | ||
===Tηλεοπτικά κανάλια=== |
===Tηλεοπτικά κανάλια=== |
||
(Διαγραφή λήμματος) |
|||
Είναι διαφορετικά χωρισμένα τηλεοπτικά τα κανάλια, όπως τις περιφέρειες, βλέπε τηλεοπτικοί σταθμοί |
|||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
Έκδοση από την 12:55, 24 Απριλίου 2017
Συντεταγμένες: 40°45′00″N 22°53′59″E / 40.75°N 22.8997°E
| Μακεδονία | |
|---|---|
 | |
| Τοποθεσία | |
.svg) | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα: | Ελλάδα |
| Πρωτεύουσα: | Θεσσαλονίκη |
| Σώμα: | Υφυπουργείο Μακεδονίας-Θράκης |
| Περιφέρειες | Δυτικής Μακεδονίας Κεντρικής Μακεδονίας Αν. Μακεδονίας - Θράκης |
| Γεωγραφία και στατιστική | |
| Έκταση: | 34.178 χλμ² |
| Πληθυσμός: | 2.487.447[1] (2012) |
| Πυκνότητα: | 72,78 κάτ./χλμ²[1] (2012) |
Η Μακεδονία είναι το μεγαλύτερο σε έκταση και το δεύτερo μεγαλύτερο σε πληθυσμό γεωγραφικό διαμέρισμα της ηπειρωτικής Ελλάδας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής έχει πληθυσμό 2.408.530 κατοίκους[2] και έκταση 34.178 τετρ. χλμ. που αντιστοιχεί στο 25,9% της συνολικής έκτασης της Ελλαδικής επικράτειας. Η Μακεδονία, αποτελείται από τους νομούς Θεσσαλονίκης, Χαλκιδικής, Καβάλας, Δράμας, Σερρών, Κιλκίς, Πέλλας, Ημαθίας, Καστοριάς, Φλώρινας, Κοζάνης, Γρεβενών και Πιερίας.
Εκτείνεται ανάμεσα στην οροσειρά της Πίνδου και τον ποταμό Νέστο στα ευρύτερα όρια της ιστορικής περιοχής της αρχαίας Μακεδονίας στη Βόρεια Ελλάδα, οριζόμενη προς βορρά από τα σύνορα με την ΠΓΔΜ (FYROM) και την Βουλγαρία, προς ανατολικά από τη Θράκη, προς νότια από τη Θεσσαλία και το Αιγαίο Πέλαγος και δυτικά από την Ήπειρο και την Αλβανία.
Εδώ επίσης βρίσκεται και η αυτοδιοικούμενη, μοναστική κοινότητα του Aγίου Όρους στην χερσόνησο του Άθω της Χαλκιδικής, με τα 20 μοναστήρια της, από τα σημαντικότερα κέντρα της Ορθοδοξίας παγκοσμίως καθώς και η πόλη της Θεσσαλονίκης, μητρόπoλη και κύρια πόλη της Μακεδονίας, κέντρο της Βόρειας Ελλάδας και «συμπρωτεύουσα» της Ελλάδας.
Ιστορία
Η Μακεδονία έχει μια μακρά και πλούσια ιστορία. Εδώ βρίσκεται ο Όλυμπος, η έδρα, κατά τη μυθολογία, του αρχαίου Δωδεκάθεου, όπως επίσης και το Δίον, η Πέλλα και η Βεργίνα, τόποι λατρείας και διοικητικές πρωτεύουσες της αρχαίας περιοχής.
Νεολιθική Εποχή
Τα πρώτα δείγματα οργανωμένης παρουσίας στη Μακεδονία χρονολογούνται στην πρώιμη Νεολιθική περίοδο και εντοπίζονται στη Νέα Νικομήδεια (κοντά στα Γιαννιτσά) και στον οικισμό Δισπηλιό, δίπλα στη λίμνη της Καστοριάς. Όμως άνθρωποι ζούσαν στη Μακεδονία πολλές χιλιάδες χρόνια πριν, όπως μαρτυρεί η ανεύρεση του απολιθωμένου ανθρώπινου κρανίου στα Πετράλωνα Χαλκιδικής, που εκτιμάται ότι έχει ηλικία 200.000 ετών.
Αρχαϊκή Περίοδος
Στις αρχές της Αρχαϊκής περιόδου εγκαταστάθηκαν στα παράλια της Μακεδονίας άποικοι από τη νότια Ελλάδα, δημιουργώντας σημαντικές πόλεις-λιμάνια, κυρίως στην Πιερία και στη Χαλκιδική. Η ενδοχώρα κατοικούνταν από τους Μακεδόνες, φύλο δωρικό σύμφωνα με τον Ηρόδοτο (Α, 56).
Οι Μακεδόνες άρχισαν να σχηματίζουν ξεχωριστό κράτος στις αρχές του 7ου αι. π.Χ., υπό την ηγεμονία του βασιλικού οίκου των Τημενιδών. Με τα χρόνια, η κυριαρχία των Τημενιδών επεκτάθηκε στη δυτική και στην ανατολική Μακεδονία και τον 5ο αι. π.Χ. οι Μακεδόνες συγκαταλέγονταν πλέον στους Έλληνες, όπως φαίνεται από την απόφαση των Ελλανοδικών, που επέτρεψαν το 496 π.Χ. στον Αλέξανδρο Α' να λάβει μέρος στους ολυμπιακούς αγώνες, όπου, ως γνωστόν, μετείχαν μόνο Έλληνες.
Κλασική Αρχαιότητα
Τον 5ο αι. π.Χ. το Μακεδονικό κράτος βρισκόταν σε συνεχείς διενέξεις με τα θρακικά φύλα και με άλλους γειτονικούς λαούς, ενώ ταυτόχρονα ταλανιζόταν από δυναστικές έριδες. Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου έγιναν αρκετές μάχες στο έδαφος της Μακεδονίας. Ο βασιλιάς Αρχέλαος Α΄ της Μακεδονίας κατόρθωσε πάντως να διατηρήσει την ακεραιότητα του κράτους του, και μάλιστα να το ενισχύσει στρατιωτικά και οικονομικά.
Οι δυναστικές συγκρούσεις που ταλαιπώρησαν τη Μακεδονία στις αρχές του 4ου αι. π.Χ. έληξαν με την άνοδο στο θρόνο του Φιλίππου Β' το 359 π.Χ. Ο Φίλιππος κατόρθωσε να μεταβάλει τη Μακεδονία σε σημαντικότερη δύναμη του ελλαδικού χώρου και να ενώσει τους Έλληνες κάτω από το σκήπτρο του. Παρά τη δολοφονία του το 336 π.Χ., ο γιος του, Αλέξανδρος, κατόρθωσε να ελέγξει τις φυγόκεντρες δυνάμεις και να εκστρατεύσει στην Ασία έχοντας όλους τους Έλληνες στο πλευρό του. Εκεί διέλυσε την Περσική Αυτοκρατορία και δημιούργησε ένα μεγάλο κράτος, που εκτεινόταν από τη Μακεδονία έως την Αίγυπτο και τον Ινδό ποταμό. Μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου, η Μακεδονία αποτέλεσε πεδίο σκληρών συγκρούσεων για τη διαδοχή στο θρόνο. Μεταξύ άλλων, δολοφονήθηκαν η μητέρα του, Ολυμπιάδα, η σύζυγός του, Ρωξάνη, και ο γιος του, Αλέξανδρος Δ΄ της Μακεδονίας.
Ελληνιστική Περίοδος
Οι διάδοχοι του Αλεξάνδρου εξασθένισαν το βασίλειο με τις διενέξεις τους. Μοναδική εξαίρεση υπήρξε ο Φίλιππος Ε΄ της Μακεδονίας (221 π.Χ.-179 π.Χ.), ο οποίος κατόρθωσε να ισχυροποιήσει το βασίλειο πολιτικά -και κυρίως οικονομικά- και να το ξανακάνει υπολογίσιμο αντίπαλο της Ρώμης.
Ρωμαϊκή Περίοδος
Η Μακεδονία υποτάχθηκε στους Ρωμαίους το 168 π.Χ., όταν ο βασιλιάς Περσέας της Μακεδονίας νικήθηκε από τον Ρωμαίο στρατηγό Αιμίλιο Παύλο στη Μάχη της Πύδνας. Η Μακεδονία έγινε τότε ρωμαϊκή επαρχία, και μάλιστα αποτέλεσε το σημαντικότερο θέατρο των συγκρούσεων κατά τους Εμφυλίους Πολέμους της Ρώμης. Η επικοινωνία της Μακεδονίας με τη Ρώμη ήταν εξασφαλισμένη μέσω της Εγνατίας οδού. Σημαντική για την περιοχή υπήρξε και η περιοδεία του Αποστόλου Παύλου το 50 μ.Χ. και η εκ μέρους του διδασκαλία του Χριστιανισμού, ο οποίος έγινε ευμενώς δεκτός από τους κατοίκους.
Τον 4ο αι. ο Γαλέριος μετέφερε την πρωτεύουσά του στη Θεσσαλονίκη, την οποία κόσμησε με νέα μεγαλοπρεπή κτήρια και οχύρωσε με υψηλά τείχη. Τα τείχη βοήθησαν την πόλη να αντιμετωπίσει τις επιδρομές των ποικίλων βαρβαρικών φύλων που λυμαίνονταν τη Μακεδονία κατά τους Μεσοβυζαντινούς χρόνους. Αποτέλεσμα των επιδρομών αυτών ήταν να ερημώσει η ύπαιθρος και ο πληθυσμός να συγκεντρωθεί στις πόλεις. Μετά τον 7ο αι. στην έρημη πια ύπαιθρο εγκαταστάθηκαν -άλλοτε με την έγκριση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και άλλοτε χωρίς- σλαβικοί πληθυσμοί.
Βυζαντινή Περίοδος
Οι συνεχείς επιδρομές των Βουλγάρων στην ύπαιθρο και των Αράβων στα παράλια, οι οποίοι μάλιστα κατόρθωσαν το 904 να εκπορθήσουν και να λεηλατήσουν τη Θεσσαλονίκη, είχαν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της πνευματικής παραγωγής και της πολιτισμικής δραστηριότητας. Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε η επικράτηση του κοινοβιακού βίου στο Άγιο Όρος και η ίδρυση αρκετών μονών. Η πνευματική αναγέννηση της Μακεδονίας ξεκίνησε ουσιαστικά τον 12ο αι., όταν πλέον είχε αρχίσει η παρακμή της κεντρικής εξουσίας και οι βυζαντινές επαρχίες είχαν αποκτήσει σχετική αυτονομία.
Το αποτέλεσμα, βέβαια, της αμυντικής παρακμής ήταν η εκπόρθηση των περισσότερων πόλεων της Μακεδονίας από τους Νορμανδούς το 1185 και η κατάληψή τους από τους Σταυροφόρους το 1204. Στο λατινικό βασίλειο της Θεσσαλονίκης, με βασιλέα το Βονιφάτιο Μομφερατικό, περιλήφθηκε όλη σχεδόν η Μακεδονία. Όμως, το κράτος αυτό αποδείχθηκε εφήμερο, καθώς το 1224 καταλύθηκε από τον Θεόδωρο Κομνηνό Δούκα, Δεσπότη της Ηπείρου.
Το 1261 η περιοχή αποτέλεσε και πάλι μέρος της αναγεννημένης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, όχι όμως για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έτσι, κύριοι της Μακεδονίας έγιναν διαδοχικά οι Σέρβοι, οι μισθοφόροι της Καταλανικής Εταιρείας και επίδοξοι διεκδικητές του θρόνου του Βυζαντίου. Οι δυσμενείς αυτές εξελίξεις έστρεψαν μεγάλο μέρος του κόσμου στις τέχνες, στα γράμματα και στη θρησκεία, με αποτέλεσμα ο 14ος αι. να θεωρείται από τους πιο σημαντικούς ως προς την ανάπτυξη των γραμμάτων και του πολιτισμού στη Μακεδονία.
Οθωμανική Περίοδος
Στα τέλη του 14ου αι. οι Οθωμανοί είχαν ήδη εδραιώσει την παρουσία τους στη Μακεδονία και στα μέσα του 15ου αιώνα είχαν γίνει μοναδικοί κυρίαρχοι στην περιοχή. Η κατάσταση που αντιμετώπισαν οι Οθωμανοί δεν ήταν καλή. Οι περισσότερες πόλεις ήταν κατεστραμμένες και έρημες και η οικονομία έπνεε τα λοίσθια. Οι νέοι κυρίαρχοι μετέφεραν πληθυσμό (χριστιανούς και μουσουλμάνους) από άλλες επαρχίες και δέχτηκαν πρόσφυγες από άλλες χώρες (κυρίως Εβραίους), προκειμένου να εποικίσουν τις έρημες μακεδονικές πόλεις. Επίσης, έχτισαν καινούργιες πόλεις, όπως τα Γιαννιτσά, στις οποίες κατοικούσαν αποκλειστικά μουσουλμάνοι. Αρχικά οι κάτοικοι ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, αργότερα όμως στις πόλεις δημιουργήθηκαν πλήθος εργαστήρια, όπου παράγονταν βιοτεχνικά προϊόντα. Τα προϊόντα αυτά εξάγονταν εν μέρει στα γειτονικά κράτη, απ' όπου γίνονταν εισαγωγές άλλων προϊόντων. Διοικητικά η Μακεδονία χωρίστηκε στα βιλαέτια Θεσσαλονίκης, Μοναστηρίου και Σκοπίων, στα οποία περιλαμβάνονταν και εδάφη εκτός της ιστορικής Μακεδονίας.
Τους πρώτους αιώνες μετά την τουρκική κατάκτηση οι Έλληνες αποτραβήχτηκαν στα βουνά, όπου έχτισαν σημαντικά αστικά κέντρα, όπως τη Σιάτιστα, την Κλεισούρα, το Κρούσοβο, την Κοζάνη, κ.ά. Με την αλματώδη ανάπτυξη του εμπορίου, κατάφεραν να γίνουν ρυθμιστές της παραγωγής, να πλουτίσουν και να αποκτήσουν ισχύ. Μεγάλο μέρος της περιουσίας τους το δαπανούσαν για να ιδρύσουν εκκλησίες και σχολεία, στα οποία δίδασκαν Έλληνες δάσκαλοι. Απόρροια αυτών των εξελίξεων ήταν ο λεγόμενος Νεοελληνικός Διαφωτισμός που οδήγησε αρχικά στην αφύπνιση του Γένους, και εν συνεχεία στην προσπάθεια αποτίναξης του τουρκικού ζυγού.
Ελληνική Επανάσταση του 1821 & απελευθερωτικοί αγώνες
-
Σημαία επαναστατών Κεντρικής Μακεδονίας 1807, 1821 (Νικόλαου Τσάμη). -
Το Λάβαρο των Μακεδόνων στη Μάχη της Ρεντίνας το 1821. -
Το επαναστατικό λάβαρο της Δυτικής Μακεδονίας το 1878. -
Μακεδόνας ανάπηρος του Αγώνα του '21 κατά την έξοδο του Μεσολογγίου (πίνακας του Θεόδωρου Βρυζάκη).
Οι Μακεδόνες έλαβαν μέρος στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Η εξέγερση απλώθηκε στη Θάσο, στον Άθω, στη Χαλκιδική και στην Ημαθία, αλλά σύντομα πνίγηκε στο αίμα. Η συμμετοχή της Μακεδονίας στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 ήταν αθρόα και καθοριστική για την τύχη της, γεγονός που αποτυπώνεται Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου, όπου ο πληρεξούσιος Μακεδονίας Ιωάννης Σκανδαλίδης κατατάσσεται στο Α΄ κλήρο πληρεξουσίων. Κατά τη διάρκεια του 19ου αι. οι Μακεδόνες πήραν τα όπλα αρκετές φορές για να αποτινάξουν τον τουρκικό ζυγό (με σημαντικότερες το 1854 και το 1877), χωρίς όμως αποτέλεσμα. Την ίδια εποχή η οθωμανική διοίκηση σκλήρυνε τη στάση της απέναντι στο ελληνικό στοιχείο. Παράλληλα, η γενικότερη παρακμή της οικονομίας και η αποσύνθεση της δημόσιας διοίκησης είχε ως αποτέλεσμα να επιδεινωθούν οι συνθήκες διαβίωσης των χριστιανών (και ιδιαίτερα των Ελλήνων) της Μακεδονίας.
Εθνικοί Ανταγωνισμοί & Μακεδονικός Αγώνας
Μετά το 1870, οι Έλληνες και οι Βούλγαροι άρχισαν να ανταγωνίζονται στη Μακεδονία στο εκκλησιαστικό, το εκπαιδευτικό και το οικονομικό πεδίο. Οι δύο εθνότητες προσπαθούσαν να υπερισχύσουν η μία εις βάρος της άλλης, χτίζοντας σχολεία και εκκλησίες, διορίζοντας δασκάλους και καθηγητές, ιδρύοντας φιλεκπαιδευτικούε ομίλους. Ο ανταγωνισμός επικεντρώθηκε κυρίως στην προσπάθεια διαμόρφωσης εθνικής συνείδησης στις σλαβόφωνες μάζες που κατοικούσαν στην κεντρική ζώνη της Μακεδονίας. Η ελληνο-βουλγαρική διαμάχη, λόγω και της θρησκευτικής αυτονόμησης των Βουλγάρων, άρχισε να παίρνει δραματικές διαστάσεις στα αστικά κέντρα και στην ύπαιθρο, ιδιαίτερα στις βόρειες περιοχές της Μακεδονίας. Η θέση των Βουλγάρων ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο με την ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας (ανώτατης εκκλησιαστικής αρχής, ανεξάρτητης από το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως).
Μετά το 1897 ο ελληνο-βουλγαρικός ανταγωνισμός πέρασε σε νέα φάση, καθώς άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους στη Μακεδονία βουλγαρικά ένοπλα σώματα (κομιτατζήδες), τα οποία πίεζαν τους χριστιανούς να προσχωρήσουν στην Εξαρχία και να στέλνουν τα παιδιά τους σε βουλγαρικά σχολεία. Η προπαγάνδα αυτή της βίας έφερε αποτελέσματα, καθώς μεγάλο μέρος των σλαβόφωνων της Μακεδονίας είχε αρχίσει να ακολουθεί τους Βούλγαρους. Το καλοκαίρι του 1903 μάλιστα, πραγματοποιήθηκε μία εξέγερση, γνωστή ως Εξέγερση του Ίλιντεν, με σκοπό να κερδηθεί η Μακεδονία και ο πληθυσμός της προς όφελος της Βουλγαρίας. Η εξέγερση πνίγηκε στο αίμα από τους Τούρκους και πολλές ελληνικές πόλεις και κωμοπόλεις της βόρειας Μακεδονίας, μεταξύ των οποίων και το Κρούσοβο, καταστράφηκαν.
Η εξέγερση αυτή, όμως, οδήγησε τον Ελληνισμό σε γενική κινητοποίηση. Από το 1904 ως το 1908 ένοπλα εθελοντικά σώματα από την Ελλάδα και την Κρήτη έφτασαν στη Μακεδονία, όπου, μαζί με τους ντόπιους, συμμετείχαν στον Μακεδονικό Αγώνα καταφέρνοντας να αναχαιτίσουν τη δραστηριότητα των Βουλγάρων. Μάλιστα, σε ορισμένες περιοχές τα ελληνικά σώματα αποτελούνταν από σλαβόφωνους αντάρτες, τους οποίους οι Βούλγαροι αποκαλούσαν «γραικομάνους».
Βαλκανικοί Πόλεμοι
Οι Βαλκανικοί πόλεμοι του 1912-1913 οδήγησαν στον τερματισμό της οθωμανικής κυριαρχίας στην περιοχή και την απελευθέρωση μεγάλου τμήματός της. Από τον ευρύτερο χώρο της Μακεδονίας το 51% προσαρτήθηκε στην Ελλάδα, το 38% στη Σερβία και το 10% στη Βουλγαρία. Η νότια Μακεδονία, που περιήλθε στην Ελλάδα, ταυτιζόταν περίπου με τα όρια της Μακεδονίας των κλασικών χρόνων και περιλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος της ζώνης για την οποία αντιδικούσαν Έλληνες και Βούλγαροι.
Α' Παγκόσμιος Πόλεμος και Βουλγαρική Κατοχή
Ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν άλλαξε ουσιαστικά τα σύνορα που είχαν χαραχτεί μόλις ένα χρόνο πριν, έφερε όμως μεγάλα δεινά στον πληθυσμό, καθώς στη Μακεδονία δημιουργήθηκε το τρίτο μεγαλύτερο μέτωπο στην Ευρώπη, το Βαλκανικό Μέτωπο. Στην κεντρική και δυτική Μακεδονία συγκρούστηκαν από τη μια Γερμανοί, Αυστριακοί, Τούρκοι και Βούλγαροι και από την άλλη Βρετανοί, Γάλλοι, Ιταλοί, Σέρβοι και Έλληνες. Μάλιστα, η διχογνωμία μεταξύ του βασιλιά Κωνσταντίνου Α' και του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου σχετικά με τη συμμετοχή ή όχι της Ελλάδας στον πόλεμο είχε ως επακόλουθο τη μεταξύ τους ρήξη (Εθνικός Διχασμός), το Κίνημα Εθνικής Αμύνης και την επακόλουθη εγκατάσταση του Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη, την απόσχιση της Μακεδονίας από την υπόλοιπη χώρα και τη συμμετοχή της στο πλευρό των δυνάμεων της Εγκάρδιας Συνεννόησης (Αντάντ).
Μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι Ελληνικοί πληθυσμοί που είχαν παραμείνει στο βόρειο τμήμα της Μακεδονίας, το οποίο πέρασε στο Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας, προσέφυγαν στο ελεύθερο τμήμα και εγκαταστάθηκαν κυρίως στις πόλεις αλλά και σε μικρότερα χωριά. Έτσι Έλληνες του Μοναστηρίου, της Οχρίδας, του Κρουσόβου, του Μοριχόβου, των Τικφών, της Γευγελής, της Βογδάντσας, της Παλαιάς Δοϊράνης, της Στρώμνιτσας κ.λ.π. εγκαταστάθηκαν στη Θεσσαλονίκη, τη Φλώρινα, την Έδεσσα, το Κιλκίς και αλλού.
Η Ανατολική Μακεδονία υπέστη τα πάνδεινα τόσο κατά την Α' Βουλγαρική Κατοχή (Οκτώβριος 1912-Ιούνιος 1913) όσο και κατά τη Β' Βουλγαρική Κατοχή (1916-1918). Κατά τις δύο αυτές περιόδους ο ελληνικός πληθυσμός υπέστη διώξεις, λιμοκτονία, ομηρίες καθώς και συλλήψεις και βασανισμούς από τη μυστική βουλγαρική αστυνομία και τον κατοχικό βουλγαρικό στρατό. Ακόμη κλάπηκαν, και κρατούνται έως σήμερα στη Βουλγαρία, τα κειμήλια και οι θησαυροί της Μονής Παναγίας Εικοσιφοινίσσης της Μητροπόλεως Δράμας αλλά και της Μονής Τιμίου Προδρόμου Σερρών, της Μητροπόλεως Σιδηροκάστρου και της Μονής Παναγίας Αρχαγγελιώτισσας Ξάνθης.
Ειδικότερα κατά τη Β' Βουλγαρική Κατοχή εφαρμόστηκε από τους Βούλγαρους ένα σκληρό μέτρο εξόντωσης του πληθυσμού: η εκτόπιση και η ομηρία χιλιάδων Ελλήνων κατοίκων, μεταξύ αυτών και του συνόλου σχεδόν των ιερέων, της Ανατολικής Μακεδονίας σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και καταναγκαστικά έργα στη Βουλγαρία. Πάνω από το 1/4 των εκπατρισθέντων έχασαν τη ζωή τους από τις στερήσεις, τα βασανιστήρια και την εξοντωτική εργασία και δεν επέστρεψαν ποτέ στην πατρίδα τους.[3][4][5][6][7][8]
Συνθήκη Νεϊγύ, Μικρασιατική Καταστροφή και Ανταλλαγή πληθυσμών
Με τη Συνθήκη του Νεϊγύ το 1919, μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας αφενός πολλοί κάτοικοι της Μακεδονίας, βουλγαρικής συνείδησης προσέφυγαν στη Βουλγαρία και αφετέρου Έλληνες κάτοικοι της βορειοδυτικής Μακεδονίας (Άνω Τζουμαγιά, Άνω Νευροκόπι, Πετρίτσι, Μελένικο κ.λ.π.) αλλά και οι Έλληνες από την Ανατολική Ρωμυλία εγκαταστάθηκαν στην ελεύθερη Μακεδονία. Η Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 με την εγκατάσταση χιλιάδων Ελλήνων προσφύγων, επιτάχυνε τις πληθυσμιακές αλλαγές που είχαν ήδη ξεκινήσει. Με τη συμφωνία για την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923-24, Τούρκοι αναχώρησαν για την Τουρκία και στη θέση τους εγκαταστάθηκαν Έλληνες από την Μικρά Ασία (Ιωνία, Καππαδοκία, Πόντος, Βιθυνία, Λυκαονία), τα παράλια της Μαύρης Θάλασσας και την Ανατολική Θράκη. Η Μακεδονία είχε πλέον ομογενοποιηθεί πληθυσμιακά και το 1926 οι Έλληνες ξεπερνούσαν το 88% του πληθυσμού.
Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή και Εμφύλιος
Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου η περιοχή γνώρισε τριπλή κατοχή. Η ανατολική Μακεδονία παραχωρήθηκε στη Βουλγαρία, η δυτική τέθηκε υπό ιταλική κατοχή, ενώ την κεντρική κράτησαν υπό τον άμεσο έλεγχό τους οι Γερμανοί. Μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, οι Βούλγαροι επέκτειναν τη ζώνη κατοχής τους ως τη Χαλκιδική και το Κιλκίς και δημιούργησαν φρουραρχείο στη δυτική Μακεδονία. Παράλληλα, ο εβραϊκός πληθυσμός της Μακεδονίας ξεκληρίστηκε, καθώς ελάχιστοι Εβραίοι κατόρθωσαν να αποφύγουν τα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Η συνθηκολόγηση της Γερμανίας δεν σήμανε και το τέλος των δεινών για τη Μακεδονία, καθώς αποτέλεσε το σημαντικότερο θέατρο της αναμέτρησης μεταξύ του Εθνικού και του Δημοκρατικού Στρατού στα χρόνια του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949). Η τελική επικράτηση του Εθνικού Στρατού που επιτεύχθηκε μετά τις νίκες στο Γράμμο και το Βίτσι το 1949, καθώς και η ρήξη της Γιουγκοσλαβίας με το κομμουνιστικό μπλοκ το 1948, σήμαναν και τον τερματισμό της αποσχιστικής προπαγάνδας στη Μακεδονία.
Σύγχρονη Εποχή
Μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο η Μακεδονία αναπτύχθηκε αλματωδώς. Με κρατικές, κυρίως, επενδύσεις δημιουργήθηκαν έργα υποδομής (ενεργειακά, συγκοινωνιακά, αρδευτικά, κ.α.), απαραίτητα για την ανάπτυξη της περιοχής. Έως τις αρχές της δεκαετίας του 1980 επιδίωξη της πολιτείας ήταν η ταυτόχρονη ανάπτυξη του πρωτογενούς και του δευτερογενούς τομέα της οικονομίας. Αργότερα, προωθήθηκε και η δημιουργία τουριστικών υποδομών που να ικανοποιούν τα ενδιαφέροντα επισκεπτών μέσου και υψηλού εισοδηματικού επιπέδου, με δράσεις που αναπτύσσονται όλο το χρόνο και που ποικίλλουν από περιοχή σε περιοχή.
Σήμερα η Μακεδονία, από τις Πρέσπες μέχρι την Καβάλα θεωρείται στρατηγικού σχεδιασμού Νοτιο-ευρωπαϊκή Περιφέρεια και αποτελεί εμπορικό και οικονομικό κέντρο της Βαλκανικής χερσονήσου.
Όνομα
- Δείτε επίσης και Μακεδονία
Το όνομά της Μακεδονίας προέρχεται από την Ελληνική μυθολογία, που πέρασε στη κυρίως Αρχαία Ιστορία και που πρώτος την κατέγραψε ο Ηρόδοτος (Ε 17).
Ο «Πατέρας της Ιστορίας» o Ηρόδοτος ονομάζει Μακεδονία την πέρα της Πρασιάδας λίμνης και του Δυσώδους όρους χώρα (Ε 18) που ορίζεται προς Ν. από τον Πηνειό και τον Όλυμπο (Ζ’ 173), άλλως «Μακεδονίς» (Ζ 127). Οι κάτοικοι αυτής Μακεδόνες (Ε 18) ή «Μακεδνόν έθνος» (Α 56, Η 43) ήταν κατ΄ εκείνον Δωρικό γένος που κατοικούσε πρώτα στη Φθιώτιδα επί Δευκαλίωνα, παρά την Όσσα και τον Όλυμπο επί Δώρου και που τελικά εκδιώχθηκε από τους Καδμείους και κατέφυγε στην Πίνδο (Α 56).
Στην Ελληνική μυθολογία υπάρχουν τρεις παραδόσεις για το όνομα της Μακεδονίας:
- Από τον γενάρχη Μακεδόνα το γιο του Αιόλου (Ελιαν. απόσπ. 46).
- Από τον Μακεδόνα τον γιο του Λυκάονα (Βασιλέα της Ημαθίας), πατέρα της Πίνδου και
- Το όνομα οφείλεται από τον Μακεδόνα τον γιο του Δία και της Θυίας, κόρης του Δευκαλίωνα που απέκτησε τα τέκνα Άμαθον και Πίερον από το όνομα του οποίου ονομάστηκαν τα Πιέρια όρη. (Ησιόδου απόσπ. XXVI).
Ετυμολογία
- Δείτε επίσης και Ετυμολογία του ονόματος Μακεδονία
Ετυμολογικά το όνομα των Μακεδόνων όπως και εκείνο της χώρας των καθώς και τα Μακεδνός, Μάγνης, Μακέτης λογίζεται από τη δωρική ρίζα μακ- από την οποία παράγονται οι λέξεις μακεδνός (Οδύσσεια η’ 106 = ευμήκης), μάκεδνα, μακεδανός, μηκεδανός, μάκαρ, μακρός, μήκος, magnus κλπ. και σημαίνει επομένως τους ψηλούς σε ανάστημα, τους ορεσίβιους. (Σημ. στη δωρική «μάκος» = μήκος)
Γεωγραφία
- Δείτε: Μακεδονία
| Μακεδονία Αρχαία και σύγχρονη περιοχή | |
 |
 |
 Αρχαία Μακεδονία
|
Σύγχρ. Μακεδονία 
|
«Έστιν ουν Ελλάς και η Μακεδονία», έγραφε ο Στράβων κατά την ύστερη Αρχαιότητα, θέλοντας να υπογραμμίσει τη σημασία της Μακεδονίας για την εποχή εκείνη. Σήμερα η Μακεδονία αποτελεί το μεγαλύτερο και βορειότερο γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελλάδας, με τις περισσότερες πλουτοπαραγωγικές πηγές.
Ειδικότερα τα σύνορα του διαμερίσματος αυτού είναι: νότια το Αιγαίο Πέλαγος, από τις εκβολές του ποταμού Νέστου, στη δυτική πλευρά της Θράκης, έως τη παραλία Αιγάνης, κοντά στο Πλαταμώνα, στη βόρεια πλευρά της Θεσσαλίας. Στη συνέχεια προς νότο, σύνορα του διαμερίσματος είναι οι νομοί Λαρίσης και Τρικάλων της Θεσσαλίας ως και ένα τμήμα της Ηπείρου έως τη κορυφή Μαυροβούνι της Πίνδου. Δυτικά δε είναι η Ήπειρος από τη κορυφή Μαυροβούνι ως τη λίμνη Μεγάλη Πρέσπα. Και προς βορρά είναι τα σύνορα της Π.Γ.Δ.Μ. (F.Y.R.O.M.) σε μήκος 244 χλμ. και συνέχεια τα σύνορα της Βουλγαρίας με ίσο περίπου μήκος. Τέλος ανατολικά είναι ο Νομός Ξάνθης της Θράκης, με φυσική διαχωριστική γραμμή κατά το μεγαλύτερο μέρος με τον ποταμό Νέστο. Η συνολική έκταση της Μακεδονίας φθάνει τα 34.178 τετρ. χλμ. και ο πληθυσμός της τους 2.408.530 κατ.
Οι γεωγραφικές συντεταγμένες του διαμερίσματος της Μακεδονίας στα όρια αυτά είναι: Πλάτος (φ) 39° 50’ Βόρειο ως και 41° 32’ Β, Μήκος (λ) 20° 47’ Ανατολικό και 24° 47’ Α. Οι μέσες συντεταγμένες είναι (φ) 40° 30’ Β και (λ) 23° 00’ Α. που συμπίπτουν με τη θέση του χωρίου Νέο Ρύσιο στο Νομό Θεσσαλονίκης.
Τα δύο από τα τρία «τριεθνή» σημεία των Ελληνικών συνόρων βρίσκονται στα Μακεδονικά σύνορα, το ένα εντός της λίμνης Μεγάλη Πρέσπα, νότια της νησίδας Μάλι Γκραντ ή Αχίλλειον, το δε άλλο επί κορυφής του όρους Μπέλλες (Κερκίνη) με υψόμετρο 1.883 μ. (το τρίτο βρίσκεται στα σύνορα της Θράκης).
Τοπίο
Το τοπίο χαρακτηρίζεται από ποικιλία, μιας και η Δυτική και Ανατολική Μακεδονία είναι ορεινή με την εξαίρεση ορισμένων μεγάλων, γόνιμων κοιλάδων, ενώ στην Κεντρική Μακεδονία βρίσκεται η πεδιάδα των Γιαννιτσών, η δεύτερη μεγαλύτερη της Ελλάδας.
Ακολουθεί κατάλογος των κυριότερων βουνών της Μακεδονίας:
Περιβάλλον
Η προϊστορική χλωρίδα διέφερε σημαντικά από τη σημερινή. Υπήρχαν αρκετά είδη που σήμερα έχουν εξαφανιστεί και είναι γνωστά μόνο από απολιθώματα φύλλων και καρπών ή από τμήματα απολιθωμένων κορμών.
Από τα κωνοφόρα ξεχωρίζει η Σεκόια η ελατόμορφη, συγγενής της Σεκόιας της αειθαλούς που ζει σήμερα στη Βόρεια Αμερική. Από τα πλατύφυλλα ο Σφένδαμος ο παλαιοσακχάρινος (Acer palaeosaccharinum), ο Σφένδαμος ο πλατύφυλλος (Acer platyphyllum), το Κλήθρο το τζουλιανόμορφο (Alnus julianiformis), το Κλήθρο το κεκροπτόφυλλο (Alnus cecropiaefolia), ο Σασσαφράς ο φερρετιανός (Sassafras ferretianum), το Κιννάμωμον το πολύμορφο (Cinnamomum polymorphum), ο Γαύρος ο Μέγας (Carpinus grandis), καθώς και τουλάχιστον τέσσερα διαφορετικά είδη λεύκας. Όλα τα παραπάνω δείχνουν ότι υπήρξαν στην περιοχή και περίοδοι με κλίμα πιο θερμό από το σημερινό. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι κατά τις μεσοπαγετώδεις περιόδους το κλίμα της Γης γινόταν θερμό.
Tα νησιά της Μακεδονίας
- Θάσος, αντίκρυ από τις ακτές της Ανατολικής Μακεδονίας και το λιμάνι της Καβάλας.
- Αμμουλιανή, αντίκρυ από τις ακτές της Κεντρικής Μακεδονίας, στo νομό Χαλκιδικής, μεταξύ του πρώτου και δεύτερου ποδιού και δίπλα στην Ουρανούπολη.
Μητρόπoλη
Η Θεσσαλονίκη είναι η μητρόπoλη, οικονομικό και εμπορικό κέντρο και κύρια πόλη της Μακεδονίας, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας και πρωτεύουσα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Η Θεσσαλονίκη είναι έδρα του Υφυπουργείου Μακεδονίας-Θράκης.[9]
Πληθυσμός και δημογραφία
| Ιστορικός πληθυσμός Μακεδονίας (Στοιχεία απογραφών από την απελευθέρωση μέχρι σήμερα) | ||||||||
| Έτος | Πληθυσμός | Μεταβολή πληθ. | Ποσ. πληθ. Ελλάδος | Πυκνότητα πληθ. | ||||
Mε τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων (1912-1913) και του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η στρατηγική του Ελευθέριου Βενιζέλου και του τότε Βασιλιά της Ελλάδας Κωνσταντίνου Α΄, οδηγεί στη διεύρυνση της ελληνικής επικράτειας και το κομμάτι της νoτίου Μακεδονίας (περίπου το μισό της πρόσφατης γεωγραφικής περιοχής) ενώνεται με την Ελλάδα.
Mέχρι το τέλος των Βαλκανικών πολέμων και την ενσωμάτωση του διαμερίσματος της Μακεδονίας με το ελληνικό κράτος, ο πληθυσμός της περιοχής αποτελούνταν από Έλληνες, Μουσουλμάνους (Τούρκους και μη Τούρκους), Βούλγαρους, Σλάβους και, κυρίως στη Θεσσαλονίκη, Σεφαρδί Εβραίους. Με το τέλος των Βαλκανικών πολέμων, τις αναταραχές και την επαναχάραξη των συνόρων, οι μη ελληνικοί πληθυσμοί μετακινήθηκαν, κατά πλειοψηφία, στις μητροπολιτικές τους χώρες. Οι Εβραίοι είτε μετανάστευσαν μετά από την πυρκαγιά της Θεσσαλονίκης του 1917, είτε εξοντώθηκαν κατά τη γερμανική κατοχή της Θεσσαλονίκης.
Έλληνες της βόρειας Μακεδονίας, από πόλεις όπως η Στρώμνιτσα, το Μελένικο και το Πετρίτσι, μετακινήθηκαν προς τις ελληνικές περιοχές ύστερα από εντολή του ελληνικού στρατού τον Αύγουστο του 1913. Το έτος 1914, μετά τις πρώτες συστηματικές διώξεις των Ελλήνων της Μικράς Ασίας και της Θράκης, πολλοί πρόσφυγες κατέφυγαν στην Μακεδονία.[20] Τον Ιούνιο του 1915 κατέφθασαν στη Μακεδονία πρόσφυγες από τη Ανατολική Ρωμυλία (που ανήκει σήμερα στη Βουλγαρία),[21] την Ανατολική Θράκη, τη Μικρά Ασία, τον Καύκασο.[22]
Η Ανατολική Μακεδονία υπέστη τα πάνδεινα τόσο κατά την Α' Βουλγαρική Κατοχή (Οκτώβριος 1912-Ιούνιος 1913) όσο και κατά τη Β' Βουλγαρική Κατοχή (1916-1918). Κατά τις δύο αυτές περιόδους ο ελληνικός πληθυσμός υπέστη διώξεις, λιμοκτονία, ομηρίες καθώς και συλλήψεις και βασανισμούς από τη μυστική βουλγαρική αστυνομία και τον κατοχικό βουλγαρικό στρατό.
Ειδικότερα κατά τη Β' Βουλγαρική Κατοχή εφαρμόστηκε από τους Βούλγαρους ένα σκληρό μέτρο εξόντωσης του πληθυσμού της Ανατολικής: η εκτόπιση και η ομηρία χιλιάδων Ελλήνων κατοίκων, μεταξύ αυτών και του συνόλου σχεδόν των ιερέων, της Ανατολικής Μακεδονίας σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και καταναγκαστικά έργα στη Βουλγαρία. Πάνω από το 1/4 των εκπατρισθέντων έχασαν τη ζωή τους από τις στερήσεις, τα βασανιστήρια και την εξοντωτική εργασία και δεν επέστρεψαν ποτέ στην πατρίδα τους.[3][4][5][6][7][8]
Με τη Συνθήκη του Νεϊγύ τον Νοέμβριο του 1919 και τη σύμβαση μεταξύ Ελλάδας και Βουλγαρίας περί ανταλλαγής πληθυσμών, μετακινήθηκαν από τη Βουλγαρία προς την Μακεδονία και άλλοι ελληνικοί πληθυσμοί.
Μετά τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής, τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922 και τη Συνθήκη της Λωζάνης, στην περιοχή εγκαταστάθηκαν Έλληνες πρόσφυγες από τη Θράκη, τον Πόντο και τη Μικρά Ασία.[23]
Ο πληθυσμός μειώθηκε δραματικά μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο εξαιτίας της πείνας, των εκτελέσεων και των μετατοπίσεων. Η Κεντρική Μακεδονία, συμπεριλαμβανομένης της Θεσσαλονίκης, βρισκόταν υπό γερμανική κατοχή ενώ η Ανατολική Μακεδονία υπό βουλγαρική κατοχή. Οι συνολικοί θάνατοι πολιτών στη Μακεδονία υπολογίζονται περίπου στους 400.000, ανάμεσα σε αυτούς 55.000 Έλληνες Εβραίοι. Η περιοχή επηρεάστηκε επίσης πληθυσμιακά και αργότερα εξαιτίας του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου.
Σήμερα, οι περισσότεροι κάτοικοι είναι Έλληνες (98%) και η κύρια θρησκεία των κατοίκων είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Πολλοί Έλληνες από τη Μικρά Ασία και τη Θράκη ήρθαν στην Ελλάδα ως πρόσφυγες μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και ακολούθως με την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας κατά το 1922-1923 και οι περισσότεροι από αυτούς εγκαταστάθηκαν στη Μακεδονία, κυρίως σε πόλεις και χωριά όπου υπήρχε μουσουλμανικός πληθυσμός πριν το 1922. Σύμφωνα με την Οθωμανική απογραφή του Χιλμί Πασά το 1904 καταγράφηκαν 373,227 Έλληνες και 204,317 Βούλγαροι στο βιλαέτι της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με την ίδια απογραφή, οι Έλληνες ήταν επίσης κυρίαρχοι πληθυσμιακά και στο βιλαέτι του Μοναστηριού (σημερινή Μπίτολα της πΓΔΜ), αριθμώντας 261,283 Έλληνες και 178,412 Βούλγαρους.[24]
Οι άνθρωποι
Αν και στις αρχές του 20ού αιώνα η περιοχή αποτελούσε μωσαϊκό εθνοτήτων (Έλληνες, Τούρκοι, Βούλγαροι, Βλάχοι, Αρμένιοι, Εβραίοι, Αλβανοί, Σέρβοι), σήμερα η κατάσταση είναι πολύ διαφορετική, καθώς ο πληθυσμός της Μακεδονίας χαρακτηρίζεται από εθνική ομοιογένεια.
Το βουλγαρικό στοιχείο αποχώρησε από τα εδάφη της ελληνικής Μακεδονίας κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και αργότερα, κατά τη δεκαετία του 1920, στο πλαίσιο της συμφωνίας για την εθελοντική ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Βουλγαρίας και Ελλάδας.
Οι μουσουλμάνοι (Τούρκοι στην πλειοψηφία τους), οι οποίοι κατοικούσαν σε συμπαγείς κοινότητες, κυρίως στις μεγάλες πόλεις και στις αγροτικές περιοχές του Κιλκίς, της Ημαθίας, των Γιαννιτσών, της Κοζάνης, των Σερρών και της Δράμας (έφταναν τις 330.000), αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους και να αναχωρήσουν για τη Μικρά Ασία, λόγω της συμφωνίας για την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που υπογράφτηκε τον Ιανουάριο του 1923.
Ένα μέρος των Βλάχων της Μακεδονίας, οι "ρουμανίζοντες", είχαν επίσης την ευκαιρία να αναχωρήσουν για τη Ρουμανία το 1926-1927 μετά από συμφωνία μεταξύ των πρωθυπουργών Ελευθέριου Βενιζέλου και Μαγιορέσκου.
Το μεγαλύτερος μέρος των Εβραίων που κατοικούσε στη Μακεδονία χάθηκε στα κρεματόρια των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ αρκετοί από τους επιζήσαντες προτίμησαν να μεταναστεύσουν στο νεοσύστατο κράτος του Ισραήλ.
Οι 100.000 και πλέον Αρμένιοι, που έφτασαν στην Ελλάδα στο πλαίσιο της ανταλλαγής των πληθυσμών το 1923, επίσης αναχώρησαν μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, είτε με προορισμό τη Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αρμενίας, είτε για τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Στη θέση όλων αυτών εγκαταστάθηκαν Έλληνες πρόσφυγες από την Ανατολική Ρωμυλία, τη βόρεια Μακεδονία, την Ανατολική Θράκη και τη Μικρά Ασία (Ιωνία, Βιθυνία, Λυκαονία, Πόντος, Καππαδοκία). Οι περισσότεροι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν σε αγροτικές περιοχές, στην κεντρική και την ανατολική Μακεδονία, ενώ στη δυτική Μακεδονία οι πρόσφυγες έφτασαν τις 72.000. Επίσης, μεγάλο ποσοστό των προσφύγων που προέρχονταν από αστικά κέντρα της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης εγκαταστάθηκε στις πόλεις της Μακεδονίας (Σέρρες, Καβάλα, Δράμα, Κατερίνη, Ξάνθη, Γιαννιτσά, Βέροια, Κιλκίς, Κοζάνη, Πτολεμαΐδα κ.ά.), και κυρίως στη Θεσσαλονίκη. Προσφυγικές συνοικίες της Θεσσαλονίκης είναι οι Συκιές, η Επτάλοφος, οι Αμπελόκηποι, το Κορδελιό, η Μενεμένη, η Καλαμαριά, η Νεάπολη, η Σταυρούπολη, η Πολίχνη, η Βάρνα, η Τούμπα, η Ξηροκρήνη, οι Σαράντα Εκκλησιές κ.ά.[25]
Πόλεις της Μακεδονίας
| Oι μεγαλύτερες πόλεις σε πληθυσμό | |
| 1. Θεσσαλονίκη | 315.196 |
| 2. Σέρρες | 58.287 |
| 3. Κατερίνη | 55.997 |
| 4. Καβάλα | 54.027 |
| 5. Δράμα | 44.823 |
| 6. Βέροια | 43.158 |
| 7. Κοζάνη | 41.066 |
| 8. Πτολεμαΐδα | 32.127 |
| 9. Γιαννιτσά | 29.789 |
| 10. Κιλκίς | 22.914 |
| 11. Νάουσα | 18.882 |
| 12. Έδεσσα | 18.229 |
| 13. Φλώρινα | 17.686 |
| 14. Αλεξάνδρεια | 14.821 |
| 15. Καστοριά | 13.387 |
| 16. Γρεβενά | 13.137 |
| 17. Νέα Μουδανιά | 9.342 |
| 18. Σίνδος | 9.289 |
| 19. Επανομή | 8.979 |
| 20. Χρυσούπολη Καβάλας | 8.885 |
| 21. Νέα Μηχανιώνα | 8.775 |
| 22. Κουφάλια | 7.850 |
| 23. Λαγκαδάς | 7.764 |
| 24. Άργος Ορεστικό | 7.473 |
| 25. Χαλάστρα | 7.270 |
| 26. Νέα Καλλικράτεια | 7.238 |
| 27. Πολύκαστρο | 7.064 |
| 28. Λιτόχωρο | 6.995 |
| 29. Αριδαία | 6.561 |
| 30. Πολύγυρος | 6.121 |
| 31. Σιάτιστα | 5.490 |
| 32. Σκύδρα | 5.406 |
| 33. Κρύα Βρύση | 5.214 |
| 34. Μακροχώρι Ημαθίας | 5.189 |
| 35. Σιδηρόκαστρο | 5.177 |
| 36. Άγιος Αθανάσιος Θεσσαλονίκης | 4.967 |
| 37. Νιγρίτα | 4.947 |
-
Καβάλα -
Σέρρες -
Λιτόχωρο -
Καστοριά -
-
Φλώρινα
Διοίκηση
Το διαμέρισμα της Μακεδονίας μοιράζεται διοικητικά ανάμεσα σε τρεις1 Περιφέρειες:
| Ο χάρτης της Μακεδονίας | Αριθμός | Περιφέρεια | Πρωτεύουσα | Έκταση | Πληθυσμός |
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Δυτικής Μακεδονίας με τις περιφερειακές ενότητες / νομούς: |
Κοζάνη | 9.451 χμ² | 285.002 | ||
| 1 | Καστοριάς | Καστοριά | 1.720 χμ² | 50.683 | |
| 2 | Φλώρινας | Φλώρινα | 1.924 χμ² | 51.841 | |
| 3 | Κοζάνης | Κοζάνη | 3.516 χμ² | 150.170 | |
| 4 | Γρεβενών | Γρεβενά | 2.291 χμ² | 32.308 | |
| Κεντρικής Μακεδονίας με τις περιφερειακές ενότητες / νομούς: |
Θεσσαλονίκη | 18.811 χμ² | 1.883.277 | ||
| 5 | Πέλλας | Έδεσσα | 2.506 χμ² | 139.371 | |
| 6 | Ημαθίας | Βέροια | 1.701 χμ² | 140.575 | |
| 7 | Πιερίας | Κατερίνη | 1.516 χμ² | 127.478 | |
| 8 | Κιλκίς | Κιλκίς | 2.519 χμ² | 79.968 | |
| 9 | Θεσσαλονίκης | Θεσσαλονίκη | 3.683 χμ² | 1.107.760 | |
| 10 | Χαλκιδικής | Πολύγυρος | 2.918 χμ² | 111.244 | |
| 11 | Σερρών | Σέρρες | 3.968 χμ² | 176.881 | |
| Ανατολικής Μακεδονίας2 με τις περιφερειακές ενότητες / νομούς: |
Καβάλα | 5.580 χμ² | 238.179 | ||
| 12 | Δράμας | Δράμα | 3.468 χμ² | 98.411 | |
| 13 | Καβάλας | Καβάλα | 1.728 χμ² | 125.090 | |
| 14 | Θάσος3 | Λιμένας Θάσου | 384 χμ² | 14.678 | |
| 15 | Άγιο Όρος1 (αυτόνομη περιοχή) | Καρυές | 336 χμ² | 2.072 | |
| Σύνολο | 34.178 χμ² | 2.408.530[2] |
Σημειώσεις
- 1: - Επιπλέον, υπάρχει μία αυτόνομη περιοχή στη Μακεδονία, το Άγιο Όρος, μία μοναστική πολιτεία υπό Ελληνική κυριαρχία. Βρίσκεται στην ανατολικότερη των τριών μεγάλων χερσονήσων της Χαλκιδικής.
- 2: - Στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης περιλαμβάνονται και οι νομοί του διαμερίσματος της Θράκης.
- 3: - Η Θάσος, που μέχρι το 2010 περιλαμβάνονταν στο Νομό Καβάλας, από το 2011 αποτελεί ξεχωριστή Περιφερειακή Ενότητα.
Σύμβολα
Η σημαία με το 16άκτινο «αστέρι» ή «ήλιο της Βεργίνας» σε μπλε φόντο είναι η σημαία της Μακεδονίας και των τριών διοικητικών περιφερειών της[26] και ο ύμνος της Μακεδονίας είναι το πατριωτικό τραγούδι Μακεδονία ξακουστή.
Η σημαία είναι ευρέως διαδεδομένη, ακόμα και σε επίσημο επίπεδο, αλλά δεν φέρει καμία επίσημη νομική υπόσταση ως ένα σύμβολο για την περιοχή. Η χρήση του Ήλιου της Βεργίνας είναι ευρέως διαδεδομένη και αποτελεί επίσημο σύμβολο του κράτους της Ελλάδας. Η χώρα έχει πνευματικά δικαιώματα για τη χρήση του Ήλιου της Βεργίνας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Διανοητικής Ιδιοκτησίας (WIPO),[27] αλλά όπως και με τη σημαία, δεν φέρει καμία νομική υπόσταση ως επίσημο έμβλημα της περιοχής.
Η Μακεδονία ξακουστή είναι εμβατήριο του ελληνικού στρατού, αλλά έχει καθιερωθεί ως ο ύμνος της Μακεδονίας. Η Ανατολική Μακεδονία αποτελεί μέρος της περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
-
Έμβλημα -
Σημαία
Αξιοθέατα
Η Μακεδονία απαριθμεί μνημεία από όλο το φάσμα του ιστορικού χρόνου, με πλειάδα αρχαιοελληνικών, ρωμαϊκών, πρωτοχριστιανικών και βυζαντινών. Πολύ γνωστά μνημεία και σύμβολα που δεσπόζoυν στη Μακεδονίας είναι:
α) Στην Ανατολική Μακεδονία
- στo Νομό Καβάλας: Οι Καμάρες, το παλιό υδραγωγείο, η παλιά συνοικία της Παναγιάς και το κάστρο της ομώνυμης πόλης, καθώς και ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων.
- στο Νομό Δράμας: Οι πηγές της Αγίας Βαρβάρας, οι καπναποθήκες, τα βυζαντινά τείχη, ο βυζαντινός ναός της Αγίας Σοφίας εντός της πόλης και το Παρθένο Δάσος του Φρακτού στο Παρανέστι, το Δάσος της Ελατιάς, το Σπήλαιο του Μααρά στο χωριό "Αγγίτης", το χιονοδρομικό κέντρο Φαλακρού και ο αρχαίος οικισμός στο χωριό «Καλή Βρύση».
β) Στην Κεντρική Μακεδονία
- στη Θεσσαλονίκη: ο Λευκός Πύργος, η Αψίδα του Γαλέριου (Καμάρα), το μαυσωλείο του (Ροτόντα - Άγιος Γεώργιος), η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, τα τείχη της πόλης η πλατεία Αριστοτέλους και πλήθος άλλων βυζαντινών εκκλησιών, ενώ εκτός πόλης η Αρχαία Αρέθουσα, η βυζαντινή καστροπολιτεία της Ρεντίνας και οι λίμνες Βόλβη και Κορώνεια.
- στη Βεργίνα: το Μουσείο του «Μεγάλου Τύμβου», τάφου του Μακεδόνα Βασιλέα Φιλίππου Β'.
- στή Βέροια: «Το Βήμα του Αποστόλου Παύλου», ο βυζαντινός πύργος στη πλατεία Ωρολογίου και η οδός Μητροπόλεως με τις πλάκες της παλίας οδού.
- στη Νάουσα: το Άλσος του Αγίου Νικολάου με τα υπεραιωνόβια πλατάνια του και τις πηγές της Αραπίτσας, ο «Πύργος του Ρολογιού» μπροστά από το Δημαρχείο, η Σχολή του Αριστοτέλη στη θέση «Ισβόρια», το αρχαίο θέατρο της Μίεζας (ελληνιστικών χρόνων -2ου αι. π.Χ.), επίσης oι Μακεδονικoί τάφοι τωv των «Λύσωνος» και «Καλλικλέους» στα Λευκάδια (10 χλμ.) και o μεγάλος Μακεδονικός τάφος «Κρίσεως», o Μακεδονικός τάφος των «Ανθεμίων» καθώς και o Μακεδονικός Τάφος του "Kinch" στον Κοπανό (7 χλμ.)
- στην Έδεσσα: oι καταρράκτες της πόλης, η βυζαντινή εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου και o Αρχαιολογικός Χώρος του Λόγγου.
- στην Πέλλα: o Αρχαιολογικός Χώρος, oι Μακεδονικoί τάφοι και το νέο μουσείο Πέλλας.
- στα Γιαννιτσά: o Πύργος του Ρολογιού, το Μαυσωλείο του Γαζή Βρέννος και άλλα ιστορικά κτίρια από της περίοδο της οθωμανικής αυτοκρατορίας, Μακεδονικοί τάφοι.
- στα Πετράλωνα Χαλκιδικής: το περίφημο σπήλαιο Πετραλώνων.
- στo Νομό Πιερίας: η περιοχή του όρoυς Όλυμπος (Αρχαιολογικός Χώρος και Ιστορικός Τόπος εθνικής σημασίας), η αρχαία πόλη του Δίου, της Πύδνας και το βενετικό κάστρο του Πλαταμώνα, καθώς oι και όμορφες παραλίες του νομoύ.
- στo Νομό Σερρών: Την περιοχή της Αλιστράτης με το μοναδικό στην Ευρώπη Σπήλαιο και το φαράγγι του ποταμού Αγγίτη, την ιερά μονή της Εικοσιφοινίσης, με σπάνιες αγιογραφίες, η περιοχή της Αμφίπολης, τα οχυρά του Μεταξά κατά μήκος των Ελληνοβουλγαρικών συνόρων στην οροσειρά Μπέλλες και το φρούριο Ισσάρι, κτίσμα του Βασιλείου του Βουλγαροκτόνου, ύψους 155μ. στo Σιδηρόκαστρο.
γ) Στη Δυτική Μακεδονία
- στη Φλώρινα: παλιά πόλη Φλώρινας, οικισμός "Νυμφαίο", λίμνες Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα, χιονοδρομικό κέντρο Πυσοδερίου
- στην Καστοριά: oι πολλές βυζαντινές και μεσαιωνικές εκκλησίες και η λίμνη Ορεστιάδα.
- στην Κοζάνη: το ρολόι του Αγίου Νικολάου, λαογραφικό, ιστορικό και Φυσικής ιστορίας μουσείο της πόλης που στεγάζεται σε κτήριο μακεδονικής αρχιτεκτονικής και η Κοβεντάρειος δημοτική βιβλιοθήκη της Κοζάνης
- στην Πτολεμαΐδα: το Υδραγωγείο που αποτελεί ξεχωριστό και σπάνιο δείγμα αρχιτεκτονικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας του προσφυγικού ελληνισμού τον περασμένο αιώνα, καθώς και το Παλαιοντολογικό, Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείομε πολλά πολλά εκθέματα από ευρήματα της περιοχής που ανάγονται στην Προϊστορική Περίοδο και την Αρχαιότητα.
-
Ο Λευκός Πύργος, σύμβολο της Θεσσαλονίκης -
Ο Όλυμπος -
Καταρράκτες Έδεσσας -
-
Εθνικός δρυμός Πρεσπών -
Μακεδονικός τάφος Πτολεμαΐδας
.jpg)
.jpg)
Οικονομία και Μεταφορές
Η Μακεδονία είναι μία από τις πιο εύφορες εκτάσεις στην Ελλάδα με τις πεδιάδες της Βέροιας, της Θεσσαλονίκης, των Σερρών και της Δράμας. Μία ευρεία ποικιλία αγροτικών προϊόντων παράγονται, όπως ρύζι, σιτάρι, φασόλια, ελιές, βαμβάκι, καπνός, φρούτα, σταφύλια και πιπεριές Φλωρίνης. Υπάρχει επίσης παραγωγή κρασιού και άλλων αλκοολούχων προϊόντων. Ο τουρισμός είναι μία σημαντική βιομηχανία στις παραλιακές περιοχές και κυρίως στη χερσόνησο της Χαλκιδικής, το νησί της Θάσου, καθώς και το όρος Όλυμπος. Πολλοί τουρίστες προέρχονται από τη Γερμανία και την Ανατολική Ευρώπη. Η Θεσσαλονίκη είναι ένα σημαντικό λιμάνι και βιομηχανικό κέντρο. Η Καβάλα είναι το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Μακεδονίας. Εκτός από το κύριο αεροδρόμιο της Θεσσαλονίκης (Αεροδρόμιο Μακεδονία), αεροδρόμια υπάρχουν επίσης στην Καβάλα, την Κοζάνη και την Καστοριά. Η «Εγνατία Οδός» διασχίζει ολόκληρη τη Μακεδονία,[28] συνδέοντας πολλές πόλεις μεταξύ τους. Υπάρχει επιπλέον και σιδηροδρομικό δίκτυο.
Αεροδρόμια
| Αερολιμένας | Τύπος αερολιμένα | IATA/ICAO | Πόλη | Περιφέρεια |
|---|---|---|---|---|
| Μακεδονία | Πολιτικό/Στρατιωτικό | SKG / LGTS | Θεσσαλονίκη | Κεντρική Μακεδονία |
| Μέγας Αλέξανδρος | Πολιτικό | KVA / LGKV | Καβάλα | Ανατολική Μακεδονία |
| Φίλιππος | Πολιτικό/Στρατιωτικό | KZI / LGKZ | Κοζάνη | Δυτική Μακεδονία |
| Αριστοτέλης | Πολιτικό/Στρατιωτικό | KSO / LGKA | Καστοριά | Δυτική Μακεδονία |
| Σέδες | Στρατιωτικό | - / LGSD | Θεσσαλονίκη | Κεντρική Μακεδονία |
Σιδηρόδρομος
 |
Η ενότητα αυτή είναι κενή, ανεπαρκώς ανεπτυγμένη ή ανολοκλήρωτη. Η βοήθειά σας είναι καλοδεχούμενη! |
Λιμάνια
| Λιμάνι | Τύπος λιμανιού | Πόλη | Περιφέρεια |
|---|---|---|---|
| Μακεδονία | Πολιτικό | Θεσσαλονίκη | Κεντρική Μακεδονία |
| Φίλιπποι | Πολιτικό | Καβάλα | Ανατολική Μακεδονία |
| Θάσος | Πολιτικό | Θάσος | Ανατολική Μακεδονία |
| Στρυμόνας | Πολιτικό | Αμφίπολη | Κεντρική Μακεδονία |
| Νέα Μηχανιώνα | Εμπορικό | Νέα Μηχανιώνα | Κεντρική Μακεδονία |
| Σταυρός | Πολιτικό/Εμπορικό | Σταυρός | Κεντρική Μακεδονία |
| Νέα Προποντίδα | Πολιτικό/Εμπορικό | Νέα Προποντίδα | Κεντρική Μακεδονία |
Δείτε επίσης
Tηλεοπτικά κανάλια
(Διαγραφή λήμματος) Είναι διαφορετικά χωρισμένα τηλεοπτικά τα κανάλια, όπως τις περιφέρειες, βλέπε τηλεοπτικοί σταθμοί
| Κανάλι | Έδρα |
|---|---|
| 4Ε | Ελευθερίας 15, Αμπελόκηποι (Μενεμένη) Θεσσαλονίκης |
| ALFA TV | Τέρμα 1ης Ιουλίου και Κοσμά Αιτωλού, Δράμα |
| ATLAS TV | Λεωφόρος Ελευθερίας 30, Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής 26ης Οκτωβρίου 35, Θεσσαλονίκη (στούντιο) |
| Βεργίνα TV | Λεωφόρος Στρατού 31, Θεσσαλονίκη |
| Center TV | Εθνικής Αντιστάσεως 2 (ή Βασιλέως Παύλου 2), Καβάλα |
| Γνώμη TV | Αγίας Σοφίας 43, Θεσσαλονίκη |
| Δίκτυο 1 | Αθανασίου Διάκου και Ηροδότου 2, Καστοριά |
| Δίκτυο | Αίνου 13, Σέρρες |
| Δίον Τηλεόραση | 2ο χιλιόμετρο Κατερίνης-Θεσσαλονίκης, Κάτω Άγιος Ιωάννης 26ης Οκτωβρίου 35, Θεσσαλονίκη (παράρτημα - στούντιο) |
| Εγνατία TV | 20ής Οκτωβρίου 31, Γιαννιτσά (δήμος Πέλλας) Ανδρέου Γεωργίου 21, Θεσσαλονίκη (στούντιο) |
| ΕΝΑ Channel | Νυρεμβέργης 53 (πρώην Αμερικανικού Ερυθρού Σταυρού), Καβάλα |
| Επιλογές Τηλεόραση | Τσακάλωφ Αθανασίου 6, Σέρρες |
| ΕΡΤ3 | Λεωφόρος Στρατού και Καυταντζόγλου, Θεσσαλονίκη |
| Europe One | 26ης Οκτωβρίου 46 (περιοχή του FIX), Θεσσαλονίκη |
| Euro TV | Διογένους 4, Κιλκίς (κεντρικά γραφεία και διοίκηση σταθμού) Επέκταση Σμύρνης Άνωθεν Περιφερειακής Οδού Ευόσμου (στούντιο) |
| Extra Thessaloniki | Ίωνος Δραγούμη 4 (κέντρο), Θεσσαλονίκη |
| Flash TV | 3ο χλμ. Κοζάνης-Θεσσαλονίκης, Κοζάνη Γράμμου 71Β, Καστοριά (στούντιο) |
| Κανάλι 9 | Κώστα Κρυστάλλη 4, Θεσσαλονίκη |
| Λυδία TV | Δοϊράνης 40 και Ομονοίας, Καβάλα (κεντρικά γραφεία και διοίκηση σταθμού) Ελευθερίας 15, Αμπελόκηποι (Μενεμένη) Θεσσαλονίκης (προγραμματισμός) |
| Μακεδονία TV | 26ης Οκτωβρίου 90, Θεσσαλονίκη |
| Nickelodeon Plus | Αριστοτέλους 26, Θεσσαλονίκη |
| Όσιος Νικάνωρ | Κωνσταντινουπόλεως 3, Γρεβενά (κεντρικά γραφεία και διοίκηση Τ/Σ) Ελευθερίας 15, Αμπελόκηποι (Μενεμένη) Θεσσαλονίκης (Πρόγραμμα Τ/Σ) |
| Πέλλα TV | Εγνατίας 55, Γιαννιτσά (δήμος Πέλλας) |
| Star Βορείου Ελλάδος | 1ης Ιουλίου 23 (κέντρο πόλης), Δράμα |
| SUPER TV | Θεσσαλονίκης 12, Νέα Μουδανιά Χαλκιδικής |
| Time Channel | Παλαιά Συμμαχική οδός Ωραιοκάστρου |
| Top Channel | Ελευθερίου Βενιζέλου 5, Κοζάνη |
| TV 100 | Γερμανού Νικολάου 1, Θεσσαλονίκη |
| TV Δ | Τέρμα Ευξείνου Πόντου, Δράμα |
| West Channel | Φον Κοζάνη 10-12, Κοζάνη 25ης Μαρτίου 36, Πτολεμαΐδα |
Δείτε επίσης
Παραπομπές
- ↑ 1,0 1,1 «Eurostat-Data Explorer 2012». Πληθυσμός - στατιστική προσαρμογή κατά περιφέρειες NUTS 3: 2.485.375 + 2.072 (Άγιο Όρος) = 2.487.447. Unknown parameter
|accessmonthday=ignored (βοήθεια) - ↑ 2,0 2,1 2,2 Απογραφή 2011. Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), (De Facto Πληθυσμός - Σελ. 1)
- ↑ 3,0 3,1 Τετράδια Βουλγαρικῆς Κατοχῆς, Ἀνατολική Μακεδονία 1916-1918, ἐπιμέλεια Ν. Ρουδομέτωφ, τ. 2ος, Ἱστορικό Λογοτεχνικό Ἀρχεῖο Καβάλας, Καβάλα 2008.
- ↑ 4,0 4,1 Β.Σ. Κάρτσιου, Ἡ Γενοκτονία τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας κατά τή 2η Βουλαρική Κατοχή (1916-18), ἐκδ. Ἐρωδιός, Θεσσαλονίκη 2010.
- ↑ 5,0 5,1 Δ. Πασχαλίδη, Ἡ Ἔκθεση τοῦ Ν. Μπακόπουλου, Νομάρχη Δράμας κατά τή δεύτερη Βουλγαρική Κατοχή τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας (1916-18).
- ↑ 6,0 6,1 Δ. Πασχαλίδη, Τά δεινοπαθήματα τῆς Χωριστῆς κατά τή δεύτερη βουλγαρική κατοχή τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας, Χωριστή 2006.
- ↑ 7,0 7,1 Δ. Πασχαλίδη, Ἡ Χωριστή Δράμας (Τσατάλτζα) κατά τή δεύτερη Βουλγαρική Κατοχή τῆς Ἀνατολικῆς Μακεδονίας (1916-18).
- ↑ 8,0 8,1 Ἀρχιμ. Γαβριήλ, Ἀναμνήσεις καί Νοσταλγία, Θεσσαλονίκη 1958.
- ↑ Π.Δ. 85/2012
- ↑ Απογραφή 1913. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ), (Πληθυσμός των νέων χωρών - Σελ. 6)
- ↑ Απογραφή 1920. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ), (Πραγματικός πληθυσμός - Σελ. ιδ΄ / 14)
- ↑ Απογραφή 1928. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ), (Πραγματικός πληθυσμός - Σελ. ια΄ / 11)
- ↑ Απογραφή 1940. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ), (Πραγματικός πληθυσμός - Σελ. ε΄ / 5)
- ↑ Απογραφή 1951. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ), (Πραγματικός πληθυσμός - Σελ. 5)
- ↑ Απογραφή 1961. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ), (Πραγματικός πληθυσμός - Σελ. 15)
- ↑ Απογραφή 1971. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ), (Πραγματικός πληθυσμός - Σελ. 15)
- ↑ Απογραφή 1981. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ), (Πραγματικός πληθυσμός - Σελ. 13)
- ↑ Απογραφή 1991. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία Ελλάδος (ΕΣΥΕ), (Πραγματικός πληθυσμός - Σελ. 11)
- ↑ Απογραφή 2001. Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), (Πραγματικός πληθυσμός - Σελ. 1)
- ↑ Ο διωγμός του 1914 - Οι πρώτες συστηματικές διώξεις των Ελλήνων της Μικράς Ασίας
- ↑ Το Ορτάκιοϊ της Θράκης – μια ελληνική κοινότητα
- ↑ Ιστορία των Σερρών
- ↑ Η εγκατάσταση προσφύγων στη Μακεδονία
- ↑ «Poulton, Hugh (2000). "Greece". In Second. Who Are the Macedonians?. Indiana University Press. pp. 85–86. ISBN 0-253-21359-2».
- ↑ Δυτική-Κεντρική Μακεδονία, Explorer (2003)
- ↑ crwflags.com Macedonia (Greece)
- ↑ World Intellectual Property Organization: 1st variety, 2nd variety, 3rd variety
- ↑ «Εγνατία».
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας
- Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας
- Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
- Μουσεία της Μακεδονίας
- Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης
- Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας
- Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
- Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας
- TEI Δυτικής Μακεδονίας
Γη Μακεδονίς (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
| ||||||||||||||||||||||||||||||||