Θεολόγος Θάσου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Γραμμή 39: | Γραμμή 39: | ||
Στις 30 Μαρτίου του 1813 παραχωρήθηκε μαζί με την υπόλοιπη [[Θάσος|Θάσο]] στον [[Μεχμέτ Αλή Πασάς|Μωχάμετ Αλή της Αιγύπτου]] με την Οθωμανική Αυτοκρατορία να διατηρεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα επί του νησιού<ref name=":2" />. Λίγα χρόνια αργότερα οι κάτοικοί του θα συμμετάσχουν ενεργά στην [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|ελληνική επανάσταση του 1821]]<ref name=":0" /><ref name=":1" />, χωρίς όμως να πετύχουν την απελευθέρωση. Το 1828 ο Θεολόγος αναφέρεται από τον Αυστριακό διπλωμάτη [[Άντον Πρόκες φον Όστεν]] ως ένας από του κύριους οικισμούς της Θάσου<ref name=":5">Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 66.</ref>. Το 1831, η απογραφή που διενεργήθηκε βρήκε στο χωριό 230 εστίες<ref name=":5" />. |
Στις 30 Μαρτίου του 1813 παραχωρήθηκε μαζί με την υπόλοιπη [[Θάσος|Θάσο]] στον [[Μεχμέτ Αλή Πασάς|Μωχάμετ Αλή της Αιγύπτου]] με την Οθωμανική Αυτοκρατορία να διατηρεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα επί του νησιού<ref name=":2" />. Λίγα χρόνια αργότερα οι κάτοικοί του θα συμμετάσχουν ενεργά στην [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|ελληνική επανάσταση του 1821]]<ref name=":0" /><ref name=":1" />, χωρίς όμως να πετύχουν την απελευθέρωση. Το 1828 ο Θεολόγος αναφέρεται από τον Αυστριακό διπλωμάτη [[Άντον Πρόκες φον Όστεν]] ως ένας από του κύριους οικισμούς της Θάσου<ref name=":5">Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 66.</ref>. Το 1831, η απογραφή που διενεργήθηκε βρήκε στο χωριό 230 εστίες<ref name=":5" />. |
||
Ο Θεολόγος άκμασε επί αιγυπτιοκρατίας, απέκτησε σχετική αυτονομία και αποτέλεσε πρωτεύουσα ολόκληρου του νησιού μέχρι περίπου το 1840<ref name=":0" /><ref name=":1" />. Μετά τις αποτυχημένες ελληνικές εξεγέρσεις του 1878 κατέφυγαν στον Θεολόγο ελληνικές οικογένειες από την [[Ήπειρος|Ήπειρο]] και τη [[Μακεδονία]]<ref>Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 67 - 68.</ref>. |
Ο Θεολόγος άκμασε επί αιγυπτιοκρατίας, απέκτησε σχετική αυτονομία και αποτέλεσε πρωτεύουσα ολόκληρου του νησιού μέχρι περίπου το 1840<ref name=":0" /><ref name=":1" />. Μετά τις αποτυχημένες ελληνικές εξεγέρσεις του 1878 κατέφυγαν στον Θεολόγο ελληνικές οικογένειες από την [[Ήπειρος|Ήπειρο]] και τη [[Μακεδονία]]<ref name=":6">Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 67 - 68.</ref>. |
||
Στις αρχές του 1902 πραγματοποιήθηκε διαδήλωση εναντίον του περιορισμού των προνομίων που απολάμβαναν οι κάτοικοι, η οποία κατεστάλη βίαια από την αιγυπτιακή διοίκηση με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο διαδηλωτών<ref name=":0" />. Μέσα στο ίδιο έτος η Θάσος πέρασε εκ νέου στον απόλυτο έλεγχο των Οθωμανών<ref name=":2" />. Ο Θεολόγος απελευθερώθηκε μαζί με την υπόλοιπη Θάσο την 18η Οκτωβρίου του 1912<ref name=":1" />. |
Στις αρχές του 1902 πραγματοποιήθηκε διαδήλωση εναντίον του περιορισμού των προνομίων που απολάμβαναν οι κάτοικοι, η οποία κατεστάλη βίαια από την αιγυπτιακή διοίκηση με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο διαδηλωτών<ref name=":0" />. Μέσα στο ίδιο έτος η Θάσος πέρασε εκ νέου στον απόλυτο έλεγχο των Οθωμανών<ref name=":2" /> και σύμφωνα με απογραφή που πραγματοποιήθηκε ο Θεολόγος ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της Θάσου με 2450 κατοίκους<ref name=":6" />. Ο Θεολόγος απελευθερώθηκε μαζί με την υπόλοιπη Θάσο την 18η Οκτωβρίου του 1912<ref name=":1" />. |
||
Αποτελεί έδρα του τοπική κοινότητας Θεολόγου, στην οποία περιλαμβάνονται δεκατρείς οικισμοί και η Μονή Αρχαγγέλων Μιχαήλ με 1.762 μόνιμους κατοίκους. |
Αποτελεί έδρα του τοπική κοινότητας Θεολόγου, στην οποία περιλαμβάνονται δεκατρείς οικισμοί και η Μονή Αρχαγγέλων Μιχαήλ με 1.762 μόνιμους κατοίκους. |
Έκδοση από την 16:02, 19 Φεβρουαρίου 2017
Συντεταγμένες: 40°39′33″N 24°41′39″E / 40.65917°N 24.69417°E
Θεολόγος | |
---|---|
Άποψη του οικισμού το 2008. | |
Διοίκηση | |
Χώρα | Ελλάδα |
Περιφέρεια | Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης |
Περιφερειακή Ενότητα | Θάσου |
Δήμος | Θάσου |
Δημοτική Κοινότητα | Θεολόγου |
Γεωγραφία | |
Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονία |
Πληροφορίες | |
Παλαιά ονομασία | Άνω Θεολόγος |
Ο Θεολόγος είναι ορεινός οικισμός της Θάσου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ο πληθυσμός του ανέρχεται στους 636 μόνιμους κατοίκους[1].
Γεωγραφία
Ο οικισμός είναι κτισμένος στο νοτιοανατολικό τμήμα του νησιού, σε υψόμετρο 240 μέτρων[2]. Απέχει 50 χιλιόμετρα από τον Λιμένα Θάσου και 10 χλμ από τον Ποτό Θάσου[3]. Πρόκειται για ένα ανακηρυγμένο παραδοσιακό οικισμό που διατηρεί τον ιστορικό του χαρακτήρα.
Ιστορία
Η πρώτη μνεία στην περιοχή γίνεται κατά το 1287, όταν ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ανδρόνικος Β' αναφέρει την ύπαρξη μονής αφιερωμένης στον Ευαγγελιστή και Θεολόγο Ιωάννη[4], από την οποία έλαβε την ονομασία του ο Θεολόγος. Ο οικισμός πρέπει να διαμορφώθηκε τους επόμενους αιώνες αν ληφθεί υπόψη πως ο Ιταλός περιηγητής Κυριάκος της Αγκώνας που επισκέφτηκε τη Θάσο κατά το 1444 - 1445 δεν κάνει μνεία στην ύπαρξη του Θεολόγου. Σε θέσεις κοντά στον σύγχρονο Θεολόγο έχουν ανευρεθεί απομεινάρια παλιών οικισμών[5].
Λίγα χρόνια πριν η μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, κοντά στον Θεολόγο δημιουργήθηκαν οι προσφυγικοί οικισμοί Άνω και Κάτω Πολίτες[6]. Κατά την διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, στον Θεολόγο εγκαταστάθηκαν στα τέλη του 15ου και τις αρχές του 16ου αιώνα Τούρκοι έποικοι[4]. Ο Θεολόγος φέρεται εκείνη την εποχή άρρηκτα συνδεδεμένος με τα μετόχια των αγιορείτικων μονών του Δοχειαρίου, του Διονυσίου και του Παντοκράτορος[6]. Παράλληλα, σύμφωνα με οθωμανική απογραφή του 1519 ο Θεολόγος ήταν ο πολυπληθέστερος οικισμός του νησιού με 230 οικίες[7], ενώ λίγα χρόνια αργότερα, σύμφωνα με οθωμανικό κατάστιχο το 1550, στον Θεολόγο ζούσαν 262 οικογένειες[8].
Ο οικισμός παρουσιάζει αλματώδη αύξηση του πληθυσμού του σε οθωμανικό κατάστιχο του 1569/1570, σύμφωνα με το οποίο διέθετε εντός των ορίων του 619 σπίτια[8]. Οι πειρατικές επιδρομές των επόμενων ετών επηρέασαν τον Θεολόγο, ο οποίος στην απογραφή του 1601 είχε απολέσει 19 σπίτια, ενώ το 1626/1627 διέθετε μόλις 258 οικίες[9].
Στις 30 Μαρτίου του 1813 παραχωρήθηκε μαζί με την υπόλοιπη Θάσο στον Μωχάμετ Αλή της Αιγύπτου με την Οθωμανική Αυτοκρατορία να διατηρεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα επί του νησιού[5]. Λίγα χρόνια αργότερα οι κάτοικοί του θα συμμετάσχουν ενεργά στην ελληνική επανάσταση του 1821[2][4], χωρίς όμως να πετύχουν την απελευθέρωση. Το 1828 ο Θεολόγος αναφέρεται από τον Αυστριακό διπλωμάτη Άντον Πρόκες φον Όστεν ως ένας από του κύριους οικισμούς της Θάσου[10]. Το 1831, η απογραφή που διενεργήθηκε βρήκε στο χωριό 230 εστίες[10].
Ο Θεολόγος άκμασε επί αιγυπτιοκρατίας, απέκτησε σχετική αυτονομία και αποτέλεσε πρωτεύουσα ολόκληρου του νησιού μέχρι περίπου το 1840[2][4]. Μετά τις αποτυχημένες ελληνικές εξεγέρσεις του 1878 κατέφυγαν στον Θεολόγο ελληνικές οικογένειες από την Ήπειρο και τη Μακεδονία[11].
Στις αρχές του 1902 πραγματοποιήθηκε διαδήλωση εναντίον του περιορισμού των προνομίων που απολάμβαναν οι κάτοικοι, η οποία κατεστάλη βίαια από την αιγυπτιακή διοίκηση με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο διαδηλωτών[2]. Μέσα στο ίδιο έτος η Θάσος πέρασε εκ νέου στον απόλυτο έλεγχο των Οθωμανών[5] και σύμφωνα με απογραφή που πραγματοποιήθηκε ο Θεολόγος ήταν ο μεγαλύτερος οικισμός της Θάσου με 2450 κατοίκους[11]. Ο Θεολόγος απελευθερώθηκε μαζί με την υπόλοιπη Θάσο την 18η Οκτωβρίου του 1912[4].
Αποτελεί έδρα του τοπική κοινότητας Θεολόγου, στην οποία περιλαμβάνονται δεκατρείς οικισμοί και η Μονή Αρχαγγέλων Μιχαήλ με 1.762 μόνιμους κατοίκους.
Αθλητισμός
Ο Θεολόγος έχει έναν αθλητικό σύλλογο, τη «Δόξα» Θεολόγου - Ποτού. Η ποδοσφαιρική ομάδα ανδρών της Δόξας εδρεύει στον Ποτό και αγωνίζεται στην Β΄ τοπική κατηγορία της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Καβάλας (ΕΠΣΚ). Διεξάγει τα εντός έδρας παιχνίδια της στο γήπεδο Ποτού.
Στο΄παρελθόν υπήρχε ο αθλητικός σύλλογος «Αυγερινός» Θεολόγου,[12] ο οποίος δραστηριοποιούνταν στο άθλημα του ποδοσφαίρου και κάποια στιγμή διαλύθηκε.
Προσωπικότητες
- Κώστας Τσίμας[13] (1936 - 2005), πρώτος διοικητής της ΕΥΠ.
- Χατζηγιώργης Μεταξάς[2] (18ος - 19ος), τοπικός πρόκριτος της Θάσου και αρχηγός των ντόπιων επαναστατών κατά την επανάσταση του 1821.
Εικόνες
-
Άποψη του οικισμού το 1957.
-
Δρόμος του οικισμού.
-
Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου
-
Παραδοσιακή ενδυμασία η οποία χρησιμοποιείται στην αναπαράσταση του "Παραδοσιακού Θασίτικου γάμου"
-
Σχεδιάγραμμα της νοτίου Θάσου.
Παραπομπές
- ↑ «Θεολόγος (ο) Δήμου Θάσου Δημοτική Κοινότητα Θεολόγου. Καβάλα – Μακεδονία». dhmos.gr. Δήμοι, πόλεις και χωριά Ελλάδας. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βαμβά Σταματελάτου, Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας, ΤΑ ΝΕΑ, 2012, Α' τόμος, σελ. 255.
- ↑ «Θεολόγος, Χωριά Θάσος». thassos-view.com. Thassos View. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 «Θεολόγος». go-thassos.gr. Go ΘΑΣΟΣ. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2017.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Σαπφώ Αγγελούδη - Ζαρκάδα, Η αρχιτεκτονική των μεταβυζαντινών εκκλησιών της Θάσου. Ιστορική, κοινωνική και κατασκευαστική προσέγγιση, Διδακτορική Διατριβή, ΑΠΘ, 2011, σελ. 51 - 52.
- ↑ 6,0 6,1 Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 56.
- ↑ Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 57.
- ↑ 8,0 8,1 Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 60.
- ↑ Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 61 - 62.
- ↑ 10,0 10,1 Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 66.
- ↑ 11,0 11,1 Αγγελούδη - Ζαρκάδα, 2011, σελ. 67 - 68.
- ↑ Θασίων γη thassos.nl
- ↑ «Βιογραφικό σημείωμα». tsimas.gr. Κώστας Τσίμας. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2017.
Πηγές
- Ιστοσ. Greece.Thassos.tk, Θάσος Τουρισμός: Θεολόγος, Ανακτήθηκε 17 Μαρτίου 2013.
|
Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα χωριό της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |