Θεώνη Δρακοπούλου

Θεώνη Δρακοπούλου
Η Θεώνη Δρακοπούλου στο περιοδικό Πινακοθήκη (1902)
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Θεώνη Δρακοπούλου (Ελληνικά)
Ψευδώνυμο	Μυρτιώτισσα
Γέννηση	1885 ή 1883 Κωνσταντινούπολη
Θάνατος	4  Αυγούστου 1968 Αθήνα
Αιτία θανάτου	έμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Σπουδές	Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου
Ιδιότητα	ηθοποιός, συγγραφέας και ποιητής
Σύζυγος	Σπυρίδων Παππάς
Τέκνα	Γεώργιος Παππάς
Γονείς	Αριστομένης Δρακόπουλος
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Η Θεώνη Δρακοπούλου (1885 - 4 Αυγούστου 1968) ήταν Ελληνίδα ηθοποιός και ποιήτρια, γνωστή και με το ψευδώνυμο Μυρτιώτισσα.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1885, στο προάστιο Μπεμπέκι. Ο πατέρας της, Αριστομένης Δρακόπουλος, ήταν γιος της Θεώνης Καλαμογδάρτη και εγγονός του Ανδρέα Καλαμογδάρτη, γόνου αρχοντικής Πατρινής οικογένειας. Υπηρετούσε στην Κωνσταντινούπολη ως πρώτος διερμηνέας της Ελληνικής Πρεσβείας κι είχε την καλλιέργεια αλλά και όλα τα μέσα και να προσφέρει στην κόρη του τη μόρφωση που απαιτούσε η πρώιμη καλλιτεχνική της ιδιοσυγκρασία. Έξι χρόνια μετά τη γέννηση της Θεώνης, ο πατέρας της διορίστηκε γενικός πρόξενος της Ελλάδας στην τουρκοκρατούμενη τότε Κρήτη, όπου μετακόμισε μαζί με την οικογένειά του. Μετά από παραμονή δυο χρόνων στο νησί εγκαταστάθηκαν οριστικά στην Αθήνα, όπου η Θεώνη φοίτησε στην δραματική Σχολή Χιλλ της Πλάκας. Από μαθητική ηλικία είχε κλίση προς την ποίηση και το θέατρο. Πήρε μέρος σε ερασιτεχνικές παραστάσεις αρχαίου δράματος, παρακολούθησε μαθήματα στη Βασιλική Δραματική Σχολή Εθνικού Θεάτρου. Ως ηθοποιός εμφανίστηκε από τη Νέα Σκηνή του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου. Το 1904 έλαβε μέρος στη παράσταση της "Αντιγόνης" του Σοφοκλή κι έπαιξε επίσης στο Δημοτικό και το Εθνικό Θέατρο. Αναγκάστηκε ωστόσο να διακόψει τη θεατρική της σταδιοδρομία, λόγω αντίδρασης της οικογένειάς της.

Παντρεύτηκε το Σπυρίδωνα Παππά, που ήταν ξάδελφός της, και εγκαταστάθηκε μαζί του στο Παρίσι όπου συνέχισε τις δραματικές σπουδές στην Κρατική Δραματική Σχολή. Γράφει η ίδια:

[....] Λάβαινα μέρος εδώ κι εκεί σε κάτι ερασιτεχνικές παραστάσεις αρχαίων δραμάτων κι αργότερα πάλι σε καλύτερο και καλλιτεχνικότερο επίπεδο με τον καταπληχτικό Χρηστομάνο. Λέγανε πως είχα ταλέντο, μα δε μ’ άφησαν να το καλλιεργήσω. Έπειτα βιαστικά, σα να με είχαν πάρει τα χρόνια, με πάντρεψαν. Είναι ωστόσο βέβαιο πως εγώ προετοίμασα στο γιο μου το δρόμο που τον πέρασε αργότερα τόσο θριαμβευτικά, γιατί ως την ώρα που τον γέννησα, το μόνο πράγμα που μ’ απασχολούσε, το μόνο που πρόσεξα στο Παρίσι, σε κείνη τη μεγαλούπολη που πήγα μετά το γάμο μου, ήταν το θέατρο. Ο γάμος μου στάθηκε άτυχος. Εγώ η ίδια δέχτηκα να παντρευτώ έναν ξάδερφό μου που είχε έρθει τότε απ’ το Παρίσι για να μας δει και τον προτίμησα απ’ όλους τους νέους που γνώριζα. Δεν τον αγάπησα, όμως έλεγα πως το συγγενικό μας αίμα θα έσμιγε σιγά σιγά και τις ψυχές μας. Είχα άδικο. Όσο καλός κι αν ήταν, ευγενικός, μορφωμένος, όσο κι αν αγάπησε και φρόντισε κι αυτός όπως μπορούσε για τη μόρφωση του παιδιού μας, στο βάθος έμεινε ξένος για μένα. Αγαπούσε ωστόσο κι αυτός πολύ το θέατρο και με βοήθησε στο Παρίσι να πηγαίνω και ν’ ακούω τα μαθήματα που έδιναν φτασμένοι ηθοποιοί στην επίσημη Δραματική Σχολή του Κράτους. Οι καλύτερές μου ώρες ήταν εκείνες που περνούσα σ’ εκείνη την αίθουσα.

Γιώργος Παππάς

Από το γάμο της, απέκτησε ένα γιο, το Γιώργο, ο οποίος έγινε διάσημος πρωταγωνιστής του ελληνικού θεάτρου. Ο γάμος της όμως δεν έμελλε να διαρκέσει πολύ. Μετά το χωρισμό, επέστρεψε στην Ελλάδα όπου εργάστηκε ως καθηγήτρια απαγγελίας στο Ωδείο Αθηνών. Καθοριστική για την ποιητική της έκφραση στάθηκε η γνωριμία και ο έρωτάς της με τον ποιητή Λορέντζο Μαβίλη. Μετά τον δραματικό θάνατο του τελευταίου στη μάχη του Δρίσκου το 1912, η 27χρονη Μυρτιώτισσα στράφηκε στην ποίηση για να εκφράσει τον πόνο της.

Το έργο της

Είναι από τις σημαντικότερες γυναικείες φυσιογνωμίες στο χώρο της νεοελληνικής ποίησης. Το ποιητικό έργο της Μυρτιώτισσας κυριαρχείται από έντονο λυρισμό, ενώ συχνά θέματά της είναι η φύση και το δίπτυχο έρωτας-θάνατος. Σημαντική για τη ζωή της στάθηκε επίσης η βαθιά φιλία που τη συνέδεε με τον Κωστή Παλαμά, ο οποίος στάθηκε καθοδηγητής της.

Εξέδωσε τα ποιητικά έργα «Τραγούδια» (1919), «Κίτρινες φλόγες» (1925) (με πρόλογο του Κ. Παλαμά, 1925), «Δώρα αγάπης» (1932, Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών) και «Κραυγές» (1939, Κρατικό Βραβείο) ενώ το 1953 κυκλοφόρησε ένα συγκεντρωτικό έργο με τίτλο «Ποιήματα». Επίσης, μετά τον πρόωρο χαμό του γιου της, το 1958, έγραψε το χρονικό «Ο Γιώργος Παππάς στα παιδικά του χρόνια» που εκδόθηκε το 1962.

Τιμήθηκε με κρατικά βραβεία ποίησης (το 1932 για τα 'Δώρα της αγάπης' και το 1939 για τις 'Κραυγές').Κυκλοφόρησε επίσης μια δίτομη παιδική ανθολογία το 1930 καί μετέφρασε την «Μήδεια» του Ευριπίδη καθώς και ποιήματα της Άννας Ντε Νοάιγ (Anna, Comtesse Mathieu de Noailles.

Η ποίηση της Μυρτιώτισσας αποτελεί σταθμό στον γυναικείο νεοελληνικό ποιητικό λόγο. Τα ποιήματά της είναι αμιγώς ερωτικά και συγκινούν με την γνησιότητα της λαϊκής ιδιοσυγκρασίας της.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της υπέφερε από διαβήτη. Πέθανε έπειτα από καρδιακή προσβολή στην Αθήνα την Κυριακή 4 Αυγούστου του 1968. Η ταφή της έγινε στον οικογενειακό τάφο της οικογένειας Δρακοπούλου στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. Το αρχείο της οικογένειας Καλαμογδάρτη δώρισε τα "Ποιήματα" στον ξάδελφό της Γεώργιο Παπαδιαμαντόπουλο και αυτός με τη σειρά του στη Δημοτική Βιβλιοθήκη.

Πηγές, Σύνδεσμοι

• «Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών: Δρακοπούλου Θεώνη», Εθνικό Κέντρο Βιβλίου
• Μαυροειδή - Παπαδάκη Σοφία, «Μυρτιώτισσα», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 10. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.
• Μερακλής Μ.Γ., «Μυρτιώτισσα», Η ελληνική ποίηση· Ρομαντικοί - Εποχή του Παλαμά - Μεταπαλαμικοί· Ανθολογία - Γραμματολογία, σ.490-491. Αθήνα, Σοκόλης, 1977
• Γιώργος Μπαλούρδος, ΜΥΡΤΙΩΤΙΣΣΑ, μια παρουσίαση, Γαβριηλίδης 2002