Κιλελέρ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτες: αφαιρέθηκαν παραπομπές Οπτική επεξεργασία
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{coord|39.5052|22.6409|type:city|format=dms|display=title}}
{{coord|39.5052|22.6409|type:city|format=dms|display=title}}

{{Κωμόπολη χωριό
Το '''Κιλελέρ''' ή '''Κυψέλη''' είναι χωριό του [[δήμος Κιλελέρ|δήμου Κιλελέρ]], στη [[Θεσσαλία]]. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 481 κατοίκους. Διοικητικά υπάγεται στον δήμο Κιλελέρ, του οποίου αποτελεί ιστορική έδρα, της περιφερειακής ενότητας (πρώην νομού) Λαρίσης, στη Θεσσαλία. Με το πρόγραμμα Καποδίστριας ήταν έδρα του δήμου Κιλελέρ.

Το χωριό είναι γνωστό για την αιματηρή αγροτική [[Εξέγερση του Κιλελέρ|εξέγερση]] στις 6 Μαρτίου 1910, όταν οι [[Χωροφυλακή|χωροφύλακες]] πυροβόλησαν εν ψυχρώ τους αγρότες οι οποίοι διεκδικούσαν να τους μοιραστούν τα [[τσιφλίκι]]α της Θεσσαλίας. Η εξέγερση στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άλλες περιοχές της Θεσσαλίας και θεωρείται ορόσημο στην επίλυση του αγροτικού ζητήματος της Ελλάδας.

== Τοποθεσία ==
Το Κιλελέρ βρίσκεται στον [[Θεσσαλικός κάμπος|θεσσαλικό κάμπο]], 28 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της [[Λάρισα]]ς, σε υψόμετρο 75. Στα νότια-νοτιοανατολικά του οικισμού βρίσκεται το ύψωμα «Τζαμί», με επίμηκες σχήμα και πεπλατυσμένη κορυφή. Σήμερα εκεί βρίσκεται το υδραγωγείο του χωριού. Κοντά στο χωριό βρίσκονται επίσης οι [[Μαγούλα (αρχαιολογία)|μαγούλες]] «Τσανάκα» και «Κυριακή» στα βόρεια-βορειοδυτικά, «Γρίβα» στα δυτικά-βορειοδυτικά και «Βρωμόπετρα» στα νότια.<ref name="e-city">{{cite web | url=http://www.e-city.gr/larissa/home/view/3211.php | title=Κιλελέρ | publisher=e-city.gr | accessdate=19 Δεκεμβρίου 2014}}</ref>{{Κωμόπολη χωριό
| όνομα = Κιλελέρ
| όνομα = Κιλελέρ
| χάρτης =
| χάρτης =
Γραμμή 19: Γραμμή 25:
| πρώην όνομα =
| πρώην όνομα =
}}
}}
Το '''Κιλελέρ''' ή '''Κυψέλη''' είναι χωριό του [[δήμος Κιλελέρ|δήμου Κιλελέρ]], στη [[Θεσσαλία]]. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 481 κατοίκους. Διοικητικά υπάγεται στον δήμο Κιλελέρ, του οποίου αποτελεί ιστορική έδρα, της περιφερειακής ενότητας (πρώην νομού) Λαρίσης, στη Θεσσαλία. Με το πρόγραμμα Καποδίστριας ήταν έδρα του δήμου Κιλελέρ.

Το χωριό είναι γνωστό για την αιματηρή αγροτική [[Εξέγερση του Κιλελέρ|εξέγερση]] στις 6 Μαρτίου 1910, όταν οι [[Χωροφυλακή|χωροφύλακες]] πυροβόλησαν εν ψυχρώ τους αγρότες οι οποίοι διεκδικούσαν να τους μοιραστούν τα [[τσιφλίκι]]α της Θεσσαλίας. Η εξέγερση στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άλλες περιοχές της Θεσσαλίας και θεωρείται ορόσημο στην επίλυση του αγροτικού ζητήματος της Ελλάδας.

== Τοποθεσία ==
Το Κιλελέρ βρίσκεται στον [[Θεσσαλικός κάμπος|θεσσαλικό κάμπο]], 28 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της [[Λάρισα]]ς, σε υψόμετρο 75. Στα νότια-νοτιοανατολικά του οικισμού βρίσκεται το ύψωμα «Τζαμί», με επίμηκες σχήμα και πεπλατυσμένη κορυφή. Σήμερα εκεί βρίσκεται το υδραγωγείο του χωριού. Κοντά στο χωριό βρίσκονται επίσης οι [[Μαγούλα (αρχαιολογία)|μαγούλες]] «Τσανάκα» και «Κυριακή» στα βόρεια-βορειοδυτικά, «Γρίβα» στα δυτικά-βορειοδυτικά και «Βρωμόπετρα» στα νότια.<ref name="e-city">{{cite web | url=http://www.e-city.gr/larissa/home/view/3211.php | title=Κιλελέρ | publisher=e-city.gr | accessdate=19 Δεκεμβρίου 2014}}</ref>

== Όνομα ==
== Όνομα ==
Το όνομα Κιλελέρ είναι τουρκικό. Ετυμολογικά παράγεται από την λέξη göl (γκιολ), που σημαίνει λίμνη, λάκκος, έλος. Παλαιότερα υπήρχαν πολλά έλη στην περιοχή. Ο πληθυντικός της λέξης είναι göleler (Κιολελέρ), και τελικά Κιλελέρ που σημαίνει ελώδης τόπος. Λερ και Λαρ είναι καταλήξεις πληθυντικού αριθμού ονομάτων στην τουρκική γλώσσα<ref>[http://www.turkishlanguage.co.uk/suffix.htm Καταλήξεις στα Τούρκικα]</ref>.
Το όνομα Κιλελέρ είναι τουρκικό. Ετυμολογικά παράγεται από την λέξη göl (γκιολ), που σημαίνει λίμνη, λάκκος, έλος. Παλαιότερα υπήρχαν πολλά έλη στην περιοχή. Ο πληθυντικός της λέξης είναι göleler (Κιολελέρ), και τελικά Κιλελέρ που σημαίνει ελώδης τόπος. Λερ και Λαρ είναι καταλήξεις πληθυντικού αριθμού ονομάτων στην τουρκική γλώσσα<ref>[http://www.turkishlanguage.co.uk/suffix.htm Καταλήξεις στα Τούρκικα]</ref>.
Γραμμή 62: Γραμμή 61:
|-
|-
!Πληθυσμός
!Πληθυσμός
|495
|494<ref name=StamVamv>[http://books.google.gr/books?ei=MKF6VPiFEMXVygPv04CABQ&hl=el&id=nGJoAAAAMAAJ&dq=%CE%A1%CE%B9%CE%B6%CF%8C+%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%AF%CE%B1%CF%82&focus=searchwithinvolume&q=%CE%9A%CE%B5%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%B1+%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%AF%CE%B1%CF%82 Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος, Ερμής, Αθήνα 2001, σελ. 339.]</ref>
|563<ref name="StamVamv">[http://books.google.gr/books?ei=MKF6VPiFEMXVygPv04CABQ&hl=el&id=nGJoAAAAMAAJ&dq=%CE%A1%CE%B9%CE%B6%CF%8C+%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%AF%CE%B1%CF%82&focus=searchwithinvolume&q=%CE%9A%CE%B5%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%AF%CF%84%CF%83%CE%B1+%CE%B8%CE%B5%CF%83%CF%80%CF%81%CF%89%CF%84%CE%AF%CE%B1%CF%82 Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος, Ερμής, Αθήνα 2001, σελ. 339.]</ref>
|563<ref name=StamVamv></ref>
|646<ref name=StamVamv></ref>
|646<ref name=StamVamv></ref>
|717<ref name=StamVamv></ref>
|717<ref name=StamVamv></ref>

Έκδοση από την 20:22, 22 Νοεμβρίου 2016

Συντεταγμένες: 39°30′19″N 22°38′27″E / 39.5052°N 22.6409°E / 39.5052; 22.6409

Το Κιλελέρ ή Κυψέλη είναι χωριό του δήμου Κιλελέρ, στη Θεσσαλία. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 481 κατοίκους. Διοικητικά υπάγεται στον δήμο Κιλελέρ, του οποίου αποτελεί ιστορική έδρα, της περιφερειακής ενότητας (πρώην νομού) Λαρίσης, στη Θεσσαλία. Με το πρόγραμμα Καποδίστριας ήταν έδρα του δήμου Κιλελέρ.

Το χωριό είναι γνωστό για την αιματηρή αγροτική εξέγερση στις 6 Μαρτίου 1910, όταν οι χωροφύλακες πυροβόλησαν εν ψυχρώ τους αγρότες οι οποίοι διεκδικούσαν να τους μοιραστούν τα τσιφλίκια της Θεσσαλίας. Η εξέγερση στη συνέχεια επεκτάθηκε και σε άλλες περιοχές της Θεσσαλίας και θεωρείται ορόσημο στην επίλυση του αγροτικού ζητήματος της Ελλάδας.

Τοποθεσία

Το Κιλελέρ βρίσκεται στον θεσσαλικό κάμπο, 28 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Λάρισας, σε υψόμετρο 75. Στα νότια-νοτιοανατολικά του οικισμού βρίσκεται το ύψωμα «Τζαμί», με επίμηκες σχήμα και πεπλατυσμένη κορυφή. Σήμερα εκεί βρίσκεται το υδραγωγείο του χωριού. Κοντά στο χωριό βρίσκονται επίσης οι μαγούλες «Τσανάκα» και «Κυριακή» στα βόρεια-βορειοδυτικά, «Γρίβα» στα δυτικά-βορειοδυτικά και «Βρωμόπετρα» στα νότια.[1]

Κιλελέρ
Κιλελέρ is located in Greece
Κιλελέρ
Κιλελέρ
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΘεσσαλία
ΔήμοςΚιλελέρ
Γεωγραφία και Στατιστική
ΝομόςΛάρισας
Υψόμετρο75
Πληθυσμός481 (2011)

Όνομα

Το όνομα Κιλελέρ είναι τουρκικό. Ετυμολογικά παράγεται από την λέξη göl (γκιολ), που σημαίνει λίμνη, λάκκος, έλος. Παλαιότερα υπήρχαν πολλά έλη στην περιοχή. Ο πληθυντικός της λέξης είναι göleler (Κιολελέρ), και τελικά Κιλελέρ που σημαίνει ελώδης τόπος. Λερ και Λαρ είναι καταλήξεις πληθυντικού αριθμού ονομάτων στην τουρκική γλώσσα[2].

Ο οικισμός από το 1919 (με το ΦΕΚ 29Β - 10/05/1919) μέχρι το 1985 (με το ΦΕΚ 74Α - 26/04/1985) ονομαζόταν Κυψέλη.[3]

Ιστορία

Στην περιοχή έχουν ανασκαφεί οικισμοί της νεολιθικής εποχής και έχουν ανακαλυφθεί ευρήματα εκείνης της περιόδου. Στο ύψωμα «Τζαμί» βρέθηκε μυκηναϊκός λακκοειδής τάφος. Στο τάφο βρέθηκαν 5 μυκηναϊκά αλάβαστρα και χάντρες από ορεία κρύσταλλο. Το ύψωμα Τζαμί πήρε το όνομά του από το τζαμί που ήταν κατασκευασμένο εκεί. Σήμερα σώζονται μόνο μερικά ερείπια.[1] Ο Αργύρης Φιλιππίδης στο έργο του Μερική Γεωγραφία, το οποίο γράφηκε το 1815, αναφέρει ότι στο Κιλελέρ υπήρχαν 30 σπίτια Χριστιανών και 10 Μουσουλμάνων (Τούρκων), οι οποίοι όμως παλιότερα ήταν περισσότεροι, γι'αυτό και στην περιοχή κατασκευάστηκε τζαμί.[4]

Σήμερα στο Κιλελέρ καλλιεργούνται βαμβάκι, σιτηρά και ντομάτες και εκτρέφονται βοοειδή και αιγοπρόβατα.[1]

Διοικητικές μεταβολές

Μετά την ένταξή του στο ελληνικό κράτος, ο οικισμός προσαρτήθηκε στο δήμο Αρμενίου. Το 1912, το Κιλελέρ ορίζεται έδρα της κοινότητας Κιλελέρ. Με το ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997, αποσπάται από την κοινότητα Κιλελέρ και ορίζεται έδρα του καποδιστριακού δήμου Κιλελέρ, ενώ με το πρόγραμμα Καλλικράτης (ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010), ο ορίζεται ιστορική έδρα του δήμου Κιλελέρ.[3]

Αξιοθεάτα - Πολιτισμός

Στο χωριό λειτουργεί από το 2010 λαογραφικό μουσείο, το οποίο στεγάζεται στο πρώην δημαρχείο του Κιλελέρ. Στη συλλογή του μουσείο συμπεριλαμβάνονται οικιακά σκεύη, υφαντά, τοπικές ενδυμασίες και άλλα καθημερινά αντικείμενα από τον 18ο αιώνα, τα οποία συνέλεξε ο σύλλογος γυναικών Κιλελέρ.[5]

Κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή του Μαρτίου διοργανώνονται από το δήμο τα «Κιλελέρεια», για τιμήσουν την επέτειο της εξέγερσης. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης γίνεται δέηση στους πεσόντες και κατάθεση στεφάνων στο Μνημείο του Αγρότη.[1] Το μνημείο αποκαλύφθηκε το 1997 και είναι έργο του Βολιώτη γλύπτη Δημητρίου Γκεντέκου. Απεικονίζει έναν κολίγο που κρατάει κοσιά και φοράει τραγιάσκα.[6]

Απογραφές Πληθυσμού

Απογραφή 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 495 563[7] 646[7] 717[7] 644[7] 595[7] 644[7] 698[8] 481

Παραπομπές

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «Κιλελέρ». e-city.gr. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2014. 
  2. Καταλήξεις στα Τούρκικα
  3. 3,0 3,1 «Κιλελέρ Ν. Λαρίσης». Διοικητικές μεταβολές Οικισμών των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2014. 
  4. Δημήτρης Δημητρόπουλος. «Πλυθυσμιακά δεδομένα οικισμών της Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας που αναγράφονται στη Μερική Γεωγραφία του Αργύρη Φιλιππίδη (1815)» (PDF). Εθνικό Κέντρο Μελετών. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2014. 
  5. «Λαογραφικό Μουσείο Κιλελέρ». Δήμος Κιλελέρ. Ανακτήθηκε στις 19 Δεκεμβρίου 2014. 
  6. Δήμος Κιλελέρ Π.Ε.Δ. Θεσσαλίας
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Μιχαήλ Σταματελάτος - Φωτεινή Βάμβα-Σταματελάτου, Επίτομο Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδος, Ερμής, Αθήνα 2001, σελ. 339.
  8. ΕΣΥΕ: Απογραφή 2001, σελ. 75.
Λάρισα 4   Πρότυπο:Γραμμή 3 link   Αερινό