Κίτσος Μαλτέζος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 10: Γραμμή 10:


==Εκτέλεση==
==Εκτέλεση==
Οι κινήσεις του Μαλτέζου ενόχλησαν κάποια στελεχη της αριστερής παράταξης, τα οποία και σχεδίασαν την εκτέλεσή του, αναθέτοντάς την σε τέσσερα άτομα: στα αδέλφια Μικέ (υπεύθυνο Οικονομικού ΕΠΟΝ Πειραιά) και Νόνο (Διονύσιο) Κουρουνιώτη, στον Γιώργο Αντωνόπουλο και στον Δήμο Χλιόβα, μέλη του ΕΛΑΣ Σπουδάζουσας<ref name="invenio"/>. Η ενέδρα πραγματοποιήθηκε την [[1η Φεβρουαρίου]] [[1944]] ακριβώς την επόμενη μέρα μετά τη πρώτη ένοπλη δημόσια αντιεαμική εμφάνιση του<ref>Κόκκινος Δεκέμβρης Τάσος Κωστόπουλος Το ζήτημα της επαναστατικής βίας, εκδόσεις Βιβλιόραμα 2016 σελ 138</ref>
Οι κινήσεις του Μαλτέζου ενόχλησαν κάποια στελεχη της αριστερής παράταξης, τα οποία και σχεδίασαν την εκτέλεσή του, αναθέτοντάς την σε τέσσερα άτομα: στα αδέλφια Μικέ (υπεύθυνο Οικονομικού ΕΠΟΝ Πειραιά) και Νόνο (Διονύσιο) Κουρουνιώτη, στον Γιώργο Αντωνόπουλο και στον Δήμο Χλιόβα, μέλη του ΕΛΑΣ Σπουδάζουσας<ref name="invenio"/>. Η ενέδρα πραγματοποιήθηκε την [[1η Φεβρουαρίου]] [[1944]] ακριβώς την επόμενη μέρα μετά τη πρώτη ένοπλη δημόσια αντιεαμική εμφάνιση του<ref>Κόκκινος Δεκέμβρης Τάσος Κωστόπουλος Το ζήτημα της επαναστατικής βίας, εκδόσεις Βιβλιόραμα 2016 σελ 138</ref>. Δολοφονήθηκε απέναντι από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός, όπου βρισκόταν και το σπίτι του. Μετά την εκτέλεσή του το χάσμα μεταξύ των μετριοπαθών του ΕΣΑΣ και της ΕΠΟΝ έγινε ακόμη μεγαλύτερο <ref>[https://archive.is/20130903142524/62.103.28.111/askijpg2/paranomos%20tipos/efimerides%201936-1967/%CE%A3%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AE%20%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%85%20%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85%20%CE%91%CE%A3%CE%9A%CE%99/6027003.jpg.JPG «Ανατολή ανατολών», ''Κήρυξ'' (12 Φεβ. 1944), σ. 1 (Αρχεία ΑΣΚΙ)]</ref>. Ο [[Λεωνίδας Κύρκος]] ανάφερε στην εκπομπή ''Πρωταγωνιστές'' του [[Σταύρος Θεοδωράκης | Σταύρου Θεοδωράκη]] ότι ήταν παρών στην δολοφονία του Κίτσου Μαλτέζου.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=ujFYw2QTtQ4 εκπομπή Πρωταγωνιστές]</ref>


δολοφονήθηκε απέναντι από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός, όπου βρισκόταν και το σπίτι του. Μετά την εκτέλεσή του το χάσμα μεταξύ των μετριοπαθών του ΕΣΑΣ και της ΕΠΟΝ έγινε ακόμη μεγαλύτερο <ref>[https://archive.is/20130903142524/62.103.28.111/askijpg2/paranomos%20tipos/efimerides%201936-1967/%CE%A3%CF%85%CE%BB%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AE%20%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%85%20%CF%84%CF%8D%CF%80%CE%BF%CF%85%20%CE%91%CE%A3%CE%9A%CE%99/6027003.jpg.JPG «Ανατολή ανατολών», ''Κήρυξ'' (12 Φεβ. 1944), σ. 1 (Αρχεία ΑΣΚΙ)]</ref>. Ο [[Λεωνίδας Κύρκος]] είπε στην εκπομπή ''Πρωταγωνιστές'' του [[Σταύρος Θεοδωράκης | Σταύρου Θεοδωράκη]] ότι ήταν παρών στην δολοφονία του Κίτσου Μαλτέζου.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=ujFYw2QTtQ4 εκπομπή Πρωταγωνιστές]</ref>


Οι Αντωνόπουλος και Χλιόβας βρήκαν μαρτυρικό θάνατο στην [[Διεύθυνση Ειδικής Ασφαλείας του Κράτους|Ειδική Ασφάλεια Αθηνών]], ενώ ο Μικές Κουρουνιώτης εκτελέστηκε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.<ref>Ιάσονας Χανδρινός, ''Το τιμωρό χέρι του λαού: η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα, 1942-1944'', (Αθήνα: Θεμέλιο, 2012), σ. 183.</ref>
Οι Αντωνόπουλος και Χλιόβας βρήκαν μαρτυρικό θάνατο στην [[Διεύθυνση Ειδικής Ασφαλείας του Κράτους|Ειδική Ασφάλεια Αθηνών]], ενώ ο Μικές Κουρουνιώτης εκτελέστηκε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.<ref>Ιάσονας Χανδρινός, ''Το τιμωρό χέρι του λαού: η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα, 1942-1944'', (Αθήνα: Θεμέλιο, 2012), σ. 183.</ref>

Έκδοση από την 11:10, 16 Νοεμβρίου 2016

Ο Κίτσος Μαλτέζος (14 Αυγούστου 1921 - 1η Φεβρουαρίου 1944) ήταν Έλληνας φοιτητής, που δολοφονήθηκε από μέλη του ΕΛΑΣ Σπουδάζουσας[1].

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του Γιάννη Μαλτέζου-Μακρυγιάννη και της Φούλας Κωνσταντινίδου. Από την πλευρά του πατέρα του ήταν εγγονός του καθηγητή του Πολυτεχνείου Γεώργιου Μαλτέζου[2], τρισέγγονος του στρατηγού Ιωάννη Μακρυγιάνη, καθώς και απόγονος της παλαιάς οικογένειας Σκουζέ. Ως μαθητής εντάχθηκε στην Ε.Ο.Ν. ως βαθμοφόρος. Αποπεράτωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στα εκπαιδευτήρια Μακρή. Το 1942 ως φοιτητής Νομικής[2] στο Πανεπιστήμιο Αθηνών εντάχθηκε στην Ομοσπονδία Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας (ΟΚΝΕ), όπου ανήλθε στην ιεραρχία, σύντομα όμως αποχώρησε, για να διαγραφεί τελικώς στις αρχές του 1943 από την ίδια την οργάνωση. Λίγο μετά εντάχθηκε στην ένοπλη εθνικιστική αντιστασιακή οργάνωση Ρωµυλία - Αυλών - Νήσοι (Ρ.Α.Ν) με σκοπό την ανασύσταση της Μεγάλης Ελλάδας.

Πριν την εκτέλεση

Η ΡΑΝ συμμετείχε στη δημιουργία του μετωπικού Εθνικού Σύνδεσμου Ανωτάτων Σχολών (ΕΣΑΣ), οργάνωση στην οποία συμμετείχαν άτομα τα οποία οπλοφορούσαν με άδεια από την κατοχική κυβέρνηση (π.χ τα μέλη της Χ). Ο Κίτσος Μαλτέζος όμως είχε συγκρουστεί μαζί τους.[3] Εντούτοις, με την ολοένα και μεγαλύτερη καταστολή που εφάρμοζαν οι κατοχικές δυνάμεις εναντίον των μελών της ΕΠΟΝ, καταστολή που γινόταν και με τη συνεργασία και μελών της ΕΣΑΣ, η κατάσταση δυναμιτίστηκε,[4][5]το οποίο αργότερα θα έχει ως αποτέλεσμα και τη δολοφονία του Κίτσου Μαλτέζου.[6] Πιο συγκεκριμένα, μέλη της Χ συνέλαβαν και παρέδωσαν στην Ασφάλεια μετά από βασανιστήρια τα μέλη της ΕΠΟΝ που έλεγχαν το Ταμείο Απόρων Φοιτητών, τα οποία μεταφέρθηκαν τελικά στις φυλακές Χαϊδαρίου. Την επόμενη μέρα όμως μέλη του ΕΣΑΣ διαβεβαίωναν την κυβέρνηση ότι «το πλείστον των φοιτητών επιθυμεί την ησυχία εν τω πανεπιστημίω».

Εκτέλεση

Οι κινήσεις του Μαλτέζου ενόχλησαν κάποια στελεχη της αριστερής παράταξης, τα οποία και σχεδίασαν την εκτέλεσή του, αναθέτοντάς την σε τέσσερα άτομα: στα αδέλφια Μικέ (υπεύθυνο Οικονομικού ΕΠΟΝ Πειραιά) και Νόνο (Διονύσιο) Κουρουνιώτη, στον Γιώργο Αντωνόπουλο και στον Δήμο Χλιόβα, μέλη του ΕΛΑΣ Σπουδάζουσας[2]. Η ενέδρα πραγματοποιήθηκε την 1η Φεβρουαρίου 1944 ακριβώς την επόμενη μέρα μετά τη πρώτη ένοπλη δημόσια αντιεαμική εμφάνιση του[7]. Δολοφονήθηκε απέναντι από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός, όπου βρισκόταν και το σπίτι του. Μετά την εκτέλεσή του το χάσμα μεταξύ των μετριοπαθών του ΕΣΑΣ και της ΕΠΟΝ έγινε ακόμη μεγαλύτερο [8]. Ο Λεωνίδας Κύρκος ανάφερε στην εκπομπή Πρωταγωνιστές του Σταύρου Θεοδωράκη ότι ήταν παρών στην δολοφονία του Κίτσου Μαλτέζου.[9]

Οι Αντωνόπουλος και Χλιόβας βρήκαν μαρτυρικό θάνατο στην Ειδική Ασφάλεια Αθηνών, ενώ ο Μικές Κουρουνιώτης εκτελέστηκε στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής.[10]

Αιτίες της εκτέλεσης

Ως αιτίες της εκτέλεσης έχουν αναφερθεί ότι μπορεί να ήταν λόγοι εκδίκησης για την αποχώρηση του Μαλτέζου από το ΕΑΜ, λόγοι που έχουν να κάνουν με προσωπικά κίνητρα, καθώς οι εκτελεστές του ήταν προσωπικοί του φίλοι.[11]

Υστεροφημία

Η δολοφονία του συγκλόνισε αρκετούς συμφοιτητές και συντρόφους του. Ενώ κατά την διάρκεια των Δεκεμβριανών μέλη της ΕΣΑΣ στελέχωσαν την ομάδα πληροφοριών "ΚΙΤΣΟΣ" ως φόρο τιμής στον Κίτσο Μαλτέζο. Ο συγγραφέας Ρόδης Ρούφος εξέδωσε την δεκαετία του 1950 το ιστορικό μυθιστόρημα Το Χρονικό μιας σταυροφορίας (τριλογία), ενώ ο Θεόφιλος Φραγκόπουλος την Τειχομαχία. Και τα δύο μυθιστορήματα είναι αφιερωμένα στη μνήμη του Μαλτέζου, από τον οποίο εμπνεύστηκαν οι συγγραφείς. Ο ποιητής Νίκος Πολίτης του αφιέρωσε το ποίημα Μοιρολόγι της Λεωφόρου Αμαλίας. Το 1999 ο Πέτρος Μακρής-Στάικος κυκλοφόρησε τη βιογραφία του Μαλτέζου υπό τον τίτλο ο αγαπημένος των θεών.

Παραπομπές

  1. ΟΠΛΑ : μια οργάνωση αυτοάμυνας στην κατοχική Ελλάδα Συζητούν ο Ιάσονας Χανδρινός και ο Ηλίας Νικολακόπουλος
  2. 2,0 2,1 2,2 Ποιος ήταν ο τελευταίος απόγονος του Μακρυγιάννη;, άρθρο του Νίκου Μπακουνάκη
  3. Αναστάσης Ι. Πεπονής, Προσωπική μαρτυρία (Αθήνα: Προσκήνιο, 2001), σ. 78.
  4. Σωτήρης Γ. Τσαμπηράς, Ας μη βρέξει ποτέ: το οδοιπορικό του Ιερού Λόχου των Εθνικών Ομάδων Ελλήνων Ανταρτών, (Αθήνα: Ελληνική Ευρωεκδοτική, 1985), σ. 32.
  5. Το μπλόκο της Καλογρέζας. Του Μενέλαου Χαραλαμπίδη, ιστοσελίδα tvxs.gr ανακτήθηκε στις 6/3/2015
  6. Αναστασία Λυγούρα, «Πανεπιστημιακά ιδρύματα και φοιτητική δράση κατά τα έτη 1940-1944» (διδακτ. διατρ. Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, 2010), σ. 438.
  7. Κόκκινος Δεκέμβρης Τάσος Κωστόπουλος Το ζήτημα της επαναστατικής βίας, εκδόσεις Βιβλιόραμα 2016 σελ 138
  8. «Ανατολή ανατολών», Κήρυξ (12 Φεβ. 1944), σ. 1 (Αρχεία ΑΣΚΙ)
  9. εκπομπή Πρωταγωνιστές
  10. Ιάσονας Χανδρινός, Το τιμωρό χέρι του λαού: η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα, 1942-1944, (Αθήνα: Θεμέλιο, 2012), σ. 183.
  11. Αναστασία Λυγούρα, ό.π., σ. 443.