Πατριαρχείο

Πατριαρχείο χαρακτηρίζεται ο οίκος του αρχηγού της Πατριάς - Η έδρα του Πατριάρχη. Το οίκημα που διαμένει ο Πατριάρχης, η Πνευματική Περιφέρεια αρμοδιότητας του Πατριάρχη το άλλοτε λεγόμενο "κλίμα" αλλά και το όνομα της Εκκλησίας ενός τόπου που έχει αναχθεί στο βαθμό του Πατριαρχείου (εκκλησιαστικά).

Πατριαρχεία

Τα Πατριαρχεία διακρίνονται σε Πρεσβυγενή (παλαίφατα ή αρχαιότερα) και Νεοπαγή (τα νεώτερα).

Χάρτης της Πενταρχίας του Ιουστινιανού, με το σύνολο σχεδόν της σύγχρονης Ελλάδας υπό το Πατριαρχείο Ρώμης.
Τον 8ο αιώνα ο αυτοκράτορας επανέφερε το σύνορο του Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης προς τα δυτικά και βόρεια.

Πρεσβυγενή Πατριαρχεία

Τα Πρεσβυγενή Πατριαρχεία είναι τέσσερα (άλλοτε πέντε¹):

• Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ή Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως στην Κωνσταντινούπολη.
• Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας στην Αλεξάνδρεια.
• Το Πατριαρχείο Αντιοχείας, σήμερα στη Δαμασκό της Συρίας αντί στην Αντιόχεια και
• Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων στην Ιερουσαλήμ η "Μήτηρ των Εκκλησιών".

¹ Ήταν και το Πατριαρχείο Ρώμης, το οποίο όμως διέκοψε την πλήρη κοινωνία με τα Πατριαρχεία της Ανατολής, κατά το Σχίσμα του 1054).

Νεοπαγή Πατριαρχεία

Τα Νεοπαγή Πατριαρχεία είναι:

• Το Πατριαρχείο Ρωσίας ή Μόσχας στη Μόσχα.
• Το Πατριαρχείο Σερβίας στο Βελιγράδι.
• Το Πατριαρχείο Ρουμανίας στο Βουκουρέστι.
• Το Πατριαρχείο Βουλγαρίας στη Σόφια.
• Το Πατριαρχείο Γεωργίας στη Τιφλίδα

Αυτοκέφαλες Εκκλησίες

Οι Αυτοκέφαλες Εκκλησίες είναι:

• Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Κύπρου.
• Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος.
• Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Πολωνίας.
• Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας.
• Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία της Τσεχίας και Σλοβακίας.
• Αυτοκέφαλη Εκκλησία Αμερικής και Αυστραλίας (Ιερά Μητρόπολη Αδελαϊδος Εξαρχεία Νοτίου Αυστραλίας). Δραστηριοποιείται στην Αυστραλία και είναι πλήρως αναγνωρισμένη από το κράτος της Αυστραλίας απο το 1970. Ήταν απότελεσμα της Χρόνιας διαμάχης των Ελληνικών Κοινοτήτων με την Αρχιεπισκοπή Αυστραλίας σχετικά με τους τίτλους των Εκκλησιών. Η Εκκλησία είναι κανονική αλλά όχι σε κοινωνία με τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες.

Αυτόνομες Εκκλησίες

Οι Αυτόνομες Εκκλησίες είναι:

• Αυτόνομη Φινλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία.
• Αυτόνομη Ορθόδοξη Εκκλησία της Εσθονίας.Σημ. Η σειρά παράθεσης των Πατριαρχείων (εκτός του Οικουμενικού) δεν είναι κατά αρχαιότητα αφού λαμβάνεται πάντα υπ' όψη γι αυτήν ο χρόνος εκλογής του κάθε Πατριάρχη ή Αρχιεπισκόπου (για τις άλλες Εκκλησίες).

(Σε αντιδιαστολή αλλά και σύνδεση (- σχέση) στο τίτλο Πατήρ - Πατριάρχης, Πατριαρχείο, για τις υποδεέστερες εκκλησιαστικές περιφέρειες δίδεται ο τίτλος Μήτηρ - Μητροπολίτης, Μητρόπολη).