Νεωτεριστικό κόμμα

Νεωτεριστικό κόμμα
Ιδρυτής	Χαρίλαος Τρικούπης
Ίδρυση	1873
Διάλυση	1910
Διάδοχος	Κόμμα Φιλελευθέρων
Ιδεολογία	Φιλελευθερισμός
Πολιτικό φάσμα	Κέντρο
Πολιτικό σύστημα Ελλάδα Πολιτικά κόμματα Εκλογές

Το Νεωτεριστικό Κόμμα (1873 - 1910) ιδρύθηκε από τον Χαρίλαο Τρικούπη και έδρασε στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα.

Ιστορία του κόμματος

Αρχείο:Cf87ceb1cf81ceafcebbceb1cebfcf82-cf84cf81ceb9cebacebfcf8dcf80ceb7cf82.jpg

Χαρίλαος Τρικούπης

Η πρώτη περίοδος της βασιλείας του Γεωργίου χαρακτηριζόταν από κυβερνητική αστάθεια λόγω της συνεχούς εναλλαγής των κομμάτων στην εξουσία και από τις αμείωτες βασιλικές παρεμβάσεις στην πολιτική και κοινωνική ζωή του τόπου.Το νέο σύνταγμα του 1864 προσπάθησε να δώσει μια λύση σε αυτά τα ζητήματα αλλά η ασάφεια ορισμένων άρθρων του και συγκεκριμένα του άρθρου ως προς την αρχή να προέρχεται η κυβέρνηση από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία, έδωσε το δικαίωμα στον Γεώργιο να διορίζει κυβερνήσεις της αρεσκείας του.H κατάσταση αυτή άρχισε να αλλάζει με τη παρέμβαση του Xαρίλαου Tρικούπη στην πολιτική ζωή της χώρας.Θιασώτης του αγγλικού δικομματικού κοινοβουλευτικού συστήματος δημιούργησε στα 1873 το Nεωτεριστικό κόμμα, έχοντας ως πρότυπο τα κόμματα εξουσίας της Μεγάλης Βρετανίας.Το καινούργιο στοιχείο που έφερνε το κόμμα αυτό και που το έκανε να ξεχωρίζει από τα προηγούμενα κόμματα, ήταν ότι στηριζόταν σε σταθερές αρχές και σε συγκεκριμένο πρόγραμμα διακυβέρνησης.

Θέσεις του κόμματος

Το νέο κόμμα προσπάθησε να εκσυγχρονίσει την πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας, με βάση τα πρότυπα των δυτικών χωρών του 19ου αιώνα, έχοντας ως στόχο ένα σύγχρονο και οικονομικά αναπτυγμένο κράτος.Συγκεκριμένα, οι βασικές θέσεις του νέου κόμματος ήταν :

• H θέσπιση της «αρχής της δεδηλωμένης».
• H συγκρότηση κράτους δικαίου.
• Ο εξορθολογισμός και η εξυγίανση της δημόσιας διοίκησης, κυρίως με τον καθορισμό των προσόντων των δημοσίων υπαλλήλων και της πρόσληψής τους με αντικειμενικά κριτήρια, ώστε να περιοριστεί η ευνοιοκρατία που ίσχυε εκείνη την εποχή.
• Η ανάπτυξη του ιδιωτικού οικονομικού τομέα και ο περιορισμός της κρατικής παρέμβασης στην οικονομία.
• Η ενίσχυση της γεωργίας.
• Η ανασυγκρότηση ένοπλων δυνάμεων.
• Η κατασκευή μεγάλων έργων υποδομής, κατά κύριο λόγο του συγκοινωνιακού δικτύου της χώρας.
• Η ειρηνική συμβίωση με Οθωμανική αυτοκρατορία.

Οι θέσεις αυτές βρήκαν ανταπόκριση στην αναδυόμενη μεσαία τάξη της χώρας, στους επιχειρηματικούς κύκλους των Ελλήνων της Διασποράς και στους ευρωπαίους επενδυτές που αναζητούσαν νέες επενδυτικές ευκαιρίες σε διάφορες χώρες, λόγω της μεγάλης πτώσης των παραδοσιακών ευρωπαϊκών οικονομιών. Έτσι, το πρόγραμμα του νέου κόμματος εισήγαγε συστηματικά στο ελληνικό κράτος τις ιδέες και αρχές του βρετανικού φιλελευθερισμού.

Για την υλοποίηση αυτών των θέσεων έγιναν οι εξής προσπάθειες :

• Αναδιοργάνωση και βελτίωση των οικονομικών του κράτους.
• Αύξηση φόρων και σύναψη δανείων με τράπεζες του εξωτερικού.
• Παροχή κινήτρων σε Έλληνες κεφαλαιούχους του εξωτερικού και μη, για επενδύσεις.

Κύριο μέσο για την πραγμάτωση του προγράμματος του κόμματος ήταν ο κρατικός μηχανισμός, τον οποίο οι τρικουπικοί θεωρούσαν σημαντικό εργαλείο για τον οικονομικό και κοινωνικό εκσυγχρονισμό της χώρας.

Ο Χαρίλαος Τρικούπης ακολούθησε με συνέπεια αυτό το πρόγραμμα, το οποίο όμως είχε ως αποτέλεσμα την εξάντληση των φορολογουμένων και την σημαντική επιβάρυνση του προϋπολογισμού.Αυτό είχε ως συνέπεια την πτώχευση του ελληνικού κράτους το 1893.

Προεξέχοντα μέλη

• Χαρίλαος Τρικούπης
• Γεώργιος Θεοτόκης

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Μουσείο Τρικούπη
• Χαρίλαος Τρικούπης: Ένας χαρισματικός ηγέτης;
• Χαρίλαος Τρικούπης: Προγραμματικές Δηλώσεις 04/03/1882

Προτεινόμενη βιβλιογραφία

• Καίτη Αρώνη - Τσίχλη, Ο Χαρίλαος Τρικούπης και η εποχή του, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2000, ISBN 9789600214055
• Λύντια Τρίχα, Χαρίλαος Τρικούπης-Μια βιογραφική περιήγηση, Eκδόσεις Καπόν, Αθήνα 2010, ISBN 9789606878091
• Clogg, Richard, A Short History of Modern Greece, Cambridge University Press, 1979, ISBN 0-521-32837-3
• John A. Petropulos, Politics and Statecraft in the Kingdom of Greece, Princeton University Press
• Τσουκαλάς, Κ., Η ανορθωτική προσπάθεια του Χαρίλαου Τρικούπη.1882-1895, στο Ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Νεώτερος Ελληνισμός.Από το 1881 ως 1913, τ. ΙΔ΄, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1977