Η Έκσταση της Αγίας Τερέζας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Έκδοση από την 16:13, 4 Απριλίου 2016

Η Έκσταση της Αγίας Τερέζας είναι ένα γλυπτό σύμπλεγμα σε λευκό μάρμαρο, τοποθετημένο σε ένα υπερυψωμένο βάθρο της εκκλησίας Σάντα Μαρία ντελα Βιττόρια στη Ρώμη. Σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε από τον Τζιάν Λορέντζο Μπερνίνι, εξέχοντα γλύπτη της εποχής του, και θεωρείται ως ένα από τα αριστουργήματα της γλυπτικής της Ύστερης εποχής του Ιταλικού Μπαρόκ.

Η ανάθεση

Το έργο πραγματοποιήθηκε επί παπωσύνης Ιννοκέντιου Ι’ (1644-1655). Όταν ο Ιννοκέντιος ανήλθε στον παπικό θρόνο απέφευγε να εκμεταλλευτεί τις καλλιτεχνικές υπηρεσίες του Μπερνίνι, ο οποίος υπήρξε ευνοούμενος του προηγούμενου πάπα, Ουρβανού Η’, Μπαρμπερίνι (1623-1644). Χωρίς την παπική υποστήριξη ο Μπερνίνι στράφηκε στο Ενετό καρδινάλιο Φεντερίκο Κορνάρο (1579-1653). Ο Κορνάρο είχε επιλέξει την έως τότε άσημη εκκλησία του Καρμηλητικού Τάγματος των Ανυπόδητων Βασιλικών Καλογραιών (Order de las Descalcas Reales), ως τοποθεσία της ταφής του^[1]. Εκεί ο Μπερνίνι, κατ΄εντολήν του Κορνάρο, τοποθέτησε το αριστούργημά του.

Η τοποθέτηση του γλυπτού συμπλέγματος

Το γλυπτό σύμπλεγμα φωτίζεται από φυσικό φως το οποίο διηθίζεται από ένα κρυφό παράθυρο και συμβολοποιείται από επιχρυσωμένες πλαστικές ακτίνες, ως αλληγορία του Αγίου Πνεύματος. Το σύμπλεγμα απεικονίζει δύο μορφές. Η μία, ένας αρχάγγελος Σεραφείμ λογχίζει την Αγία Τερέζα από την Αβιλα, την συνιδρήτρια και προσφάτως αγιοποιηθείσα (1622)^[2] πρώτη αγία του Τάγματος των Καρμελιτών, η οποία απεικονίζεται εκστασιασμένη και ημιλιπόθυμη πάνω σε ένα σύννεφο, υπονοώντας ότι είμαστε μάρτυρες μιάς θεϊκής εμφάνισης. Άλλοι μάρτυρες εμφανίζονται στους δύο πλαϊνούς τοίχους. Οι έκτυπες μορφές σε φυσικό μέγεθος των άρρενων μελών της δωρήτριας οικογένειας του έργου, Κορνάρο, εμφανίζονται να συζητούν για το γεγονός σαν να βρίσκονται σε θεωρείο θεάτρου, ενώ στον θόλο είναι στερεωμένες μορφές αγγέλων χερουβείμ.

Ο συμβολισμός του γλυπτού

Η σκηνή είναι παρμένη από το αυτοβιογραφικό της βιβλίο ″Η ζωή Τερέζας του Ιησού″, και εξομοιώνεται με την εμπειρία της ερωτικής πράξης.

”Είδα στα χέρια του (ενός αγγέλου Σεραφείμ, που σημαίνει φλογερός), ένα μακρύ χρυσό δόρυ, και στην άκρη του μιά μικρή φωτιά. Με αυτό με διαπέρασε επανειλημμένως ως τα σωθικά μου. Όταν το τράβηξε έξω με άφησε να φλέγομαι με έναν μεγάλο έρωτα προς τον θεό. Ο πόνος ήταν τόσο δυνατός ώστε με έκανε να βογγώ, και η γλύκα του τόσο κατακλυσμική, που παρακαλούσα να μην τελειώσει.^[3]

Το έργο κόστισε 12.000 σκούδα, που αντιστοιχούν σε πάνω από €120.000^[4]

Παραπομπές

↑ Είχε λόγους να αποφύγει να ταφεί στη Βενετία, καθώς η χειροτόνησή του ως καρδινάλιου από τον πάπα Ουρβανό Η' έγινε, ενώ δόγης στην πόλη ήταν ο πατέρας του, Τζιοβάνι. Καθόσον η κατοχή συγχρόνως, υψηλών πολιτικών και εκκλησιαστικών αξιωμάτων από την ίδια οικογένεια απαγορευόταν, το γεγονός είχε προκαλέσει ανησυχία στον πληθυσμό.
↑ βλ. Boucher B. p135
↑ Κεφ. XXIX;/17, ″Η ζωή Τερέζας του Ιησού″
↑ Italian Baroque Sculpture : Books : Thames & Hudson

[1] Είχε λόγους να αποφύγει να ταφεί στη Βενετία, καθώς η χειροτόνησή του ως καρδινάλιου από τον πάπα Ουρβανό Η' έγινε, ενώ δόγης στην πόλη ήταν ο πατέρας του, Τζιοβάνι. Καθόσον η κατοχή συγχρόνως, υψηλών πολιτικών και εκκλησιαστικών αξιωμάτων από την ίδια οικογένεια απαγορευόταν, το γεγονός είχε προκαλέσει ανησυχία στον πληθυσμό.

[2] βλ. Boucher B. p135

[3] Κεφ. XXIX;/17, ″Η ζωή Τερέζας του Ιησού″

[4] Italian Baroque Sculpture : Books : Thames & Hudson

[1]

[2]

[3]

[4]