Σουσάμι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά

← Προηγούμενη διαφορά Επόμενη διαφορά →

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

ΟπτικήΚώδικας wiki

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 17:14, 15 Μαρτίου 2016

ÀÀÀÀàààà

@@ Γραμμή 1: / Γραμμή 1: @@
+ÀÀÀÀàààà
-{{χωρίς παραπομπές|18|09|2011}}
-Το '''Σουσάμι''' είναι :
-[[Αρχείο:Sesame-Seeds.jpg|thumb|right|250px|Στεγνοί σπόροι σησαμιού]]
-#κοινή ονομασία του γένους [[Αγγειόσπερμα|Αγγειόσπερμων]] [[Δικοτυλήδονο|Δικότυλων]] φυτών με το όνομα [[Σήσαμο]] (''Sesamum'') και κυρίως του είδους [[Σήσαμο το ινδικό]] (''S. indicum'') που καλλιεργείται από την αρχαιότητα για τα εδώδιμα ελαιούχα σπέρματα του.
-#κοινή ονομασία των σπερμάτων του είδους S. Indicum.<ref name=":0">{{Cite book|title = Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος 55, σελίδα 32|last = |first = |publisher = Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα|year = |isbn = |location = |pages = }}</ref>
-Το γένος Σήσαμο ανήκει στην τάξη [[Σκροφουλαριώδη]], στην οικογένεια [[Πηδαλιίδες]] (''Pedaliaceae''). Περιλαμβάνει 37 είδη ποωδών φυτών που είναι ιθαγενή της [[Ασία|Ασίας]],<ref name="Y. P. S. Bajaj">{{cite book|title=Medicinal and Aromatic Plants, Volume 10 |author =T. Ogasawara, k.Chiba, m.Tada in (Y. P. S. Bajaj ed )|publisher=Springer, 1988|isbn=3540627278|accessdate=2012-06-18}}</ref> και της [[Αφρική|Αφρικής]]. Σημαντικότερο όλων από οικονομική άποψη είναι το '''S. indicum'''. Η παραγωγή του σουσαμιού έφτασε τους 4,8 εκατομμύρια μετρικούς τόνους το 2013.<ref name="fao">{{cite web|title=Food and Agricultural commodities production: Countries by commodity|publisher=FAOSTAT, Food and Agriculture Organization of the United Nations|year=2013|url=http://faostat.fao.org/site/567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor}}</ref> Ο μεγαλύτερος παραγωγός (2013) είναι η [[Μιανμάρ]]<ref name=fao/> ενώ ο μεγαλύτερος εξαγωγέας είναι η [[Ινδία]]. Η [[Ιαπωνία]] είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας.
-==Ιστορία της χρήσης του==
-Το σουσάμι θεωρείται ως ένα από τα αρχαιότερα ετήσια ελαιοδοτικά καλλιεργούμενα φυτά και η σημασία του στους αρχαίους πολιτισμούς υπήρξε σημαντική. Πριν από την εποχή του [[Μωυσής|Μωυσή]] οι [[Αρχαία Αίγυπτος|Αιγύπτιοι]] άλεθαν τα σπέρματα και χρησιμοποιούσαν το σουσάμι με τη μορφή [[αλεύρι|αλευριού]]. Οι [[Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας|Κινέζοι]] ήδη πριν από 5000 χρόνια παρήγαγαν [[αιθάλη]] με καύση [[Σησαμέλαιο|σησαμελαίου]] για την παρασκευή της καλύτερης [[Σινική Μελάνη|σινικής μελάνης]]. Οι [[Ρωμαίοι]] άλεθαν τα σπέρματα του σουσαμιού με [[κύμινο]] για την παρασκευή μιας [[Κρέμα|κρέμας]] που άλειφαν στο [[ψωμί]].
-Κατά το παρελθόν πίστευαν επίσης ότι είχε μυστικές δυνάμεις και το σουσάμι διατηρεί ακόμη κάτι από τις μαγικές ιδιότητες που του αποδίδονταν , όπως φαίνεται και από την έκφραση '''"άνοιξε σουσάμι"''' που προέρχεται από το παραμύθι '''Ο Αλή μπαμπά και οι Σαράντα κλέφτες''' από τις [[Χίλιες και μία νύχτες]].
-==Καλλιέργεια==
-[[Αρχείο:Sesame(zbior).jpg|thumb|right|200px|Συγκομιδή του σουσαμιού στην [[Ταϋλάνδη]]]]
-Το σουσάμι ευδοκιμεί σε αμμοπηλώδη έως πηλώδη εδάφη. Ως [[φυτό]] των θερμών και ξηρών περιοχών απαιτεί θερμοκρασίες μεταξύ 21 και 26 βαθμών [[Κλίμακα Κελσίου|Κελσίου]] καθώς επίσης και βλαστική περίοδο 60-120 ημερών. Η ανάπτυξη του ευνοείται από μέτριες βροχοπτώσεις. Οι αποδόσεις βελτιώνονται αν γίνουν κατά τη θερινή περίοδο 2-3 ποτίσματα. Σε ξερική καλλιέργεια οι αποδόσεις κυμαίνονται από 40 έως 80 [[Χιλιόγραμμο|χιλιόγραμμα]] ανά [[στρέμμα]] , ανάλογα με τις συνθήκες καλλιέργειας , ενώ σε αρδευόμενα εδάφη είναι της τάξης των 250 χιλιογράμμων ανά στρέμμα. Για την καλλιέργεια του σουσαμιού απαιτείται καλή προετοιμασία της σποροκλίνης (τού κατάλληλα προετοιμασμένου χώρου για τη σπορά) επειδή το σπέρμα του είναι πολύ μικρό. Η σπορά γίνεται τον [[Απρίλιος|Απρίλιο]] ή τον [[Μάιος|Μάιο]]. Οι αρδευόμενες καλλιέργειες απαιτούν λίπανση. Η συγκομιδή πραγματοποιείται με το κόψιμο των φυτών. Ακολουθεί δεματοποίηση , ξήρανση και αλώνισμα. Η εποχή της συγκομιδής εξαρτάται από την ποικιλία. Στις ποικιλίες που οι κάψες ανοίγουν εύκολα η συγκομιδή πρέπει να γίνεται πρώιμα και με το χέρι για την αποφυγή ανάμειξης ποικιλιών.
-==Εχθροί και ασθένειες==
-Κυριότερος εχθρός του σουσαμιού στην Ελλάδα είναι το [[έντομο]] [[Antigastra catalounelis]], οι προνύμφες του οποίου καταστρέφουν τα φύλλα , τα άνθη και τους [[Καρπός|καρπούς]].
-==Κυριότερες ποικιλίες στην Ελλάδα==
-Κυριότερες καλλιεργούμενες ποικιλίες στην [[Ελλάδα]] είναι η [[Early Russian]], αμερικανικής προέλευσης και πολύ πρώιμη, η [[Margo]] αμερικανικής προέλευσης και σχετικά όψιμη και η [[Δωδεκάνησα|Δωδεκανήσου]], διαλογή του Ινστιτούτου βάμβακος από αυτόχθονα πληθυσμό η οποία παρουσιάζει μεγάλη προσαρμοστικότητα και είναι μεσοπρώιμη.<ref name=":0" />
-==Χρήση==
-Το άρωμα και η γεύση του σπέρματος του σουσαμιού είναι ήπια και θυμίζουν τη γεύση [[Καρυδιά (φυτό)|καρυδιών]]. [[Αρχείο:Simit-2x.JPG|thumb|right|200px|Κουλούρια Τουρκίας με σουσάμι]] Τα σπέρματα τού σουσαμιού χρησιμοποιούνται ως τροφή του ανθρώπου , ως αρωματικός παράγοντας και για την παραλαβή ελαίου, του [[Σησαμέλαιο|σησαμελαίου]]. Το χρώμα του είναι  λευκό ή ανοικτό μπεζ ενώ όταν αποφλοιωθεί ανάλογα με τον τύπο μπορεί να είναι εντελώς λευκό ή κοκκινωπό ή σπανιότερα μαύρο (μαυροσούσαμο). Ολόκληρο το σπέρμα χρησιμοποιείται πολύ στην κουζίνα της [[Μέση Ανατολή|Μέσης Ανατολής]] και της [[Ασία|Ασίας]]. Το [[ταχίνι]] παρασκευάζεται από συνθλιμμένους σπόρους σουσαμιού. Ο [[χαλβάς]] είναι ένα γλύκισμα που παρασκευάζεται από [[ταχίνι]] και έναν γλυκαντικό παράγοντα ([[ζάχαρη]], [[φρουκτόζη]], [[μέλι]], [[μαλτόζη]]).
-Tο σουσάμι χρησιμοποιείται στην επιφάνεια του ψωμιού, αρτοσκευασμάτων, [[τσουρέκι|τσουρεκιών]] για εμπλουτισμό της γεύσης τους και για αρωματικούς λόγους. Στην Ελλάδα το σουσάμι είναι πολύ γνωστό ως βασικό συστατικό παραδοσιακών προϊόντων και γλυκών όπως το [[κουλούρι]] [[Θεσσαλονίκη|Θεσσαλονίκης]], η [[λαγάνα]] και το [[παστέλι]].
-Το σησαμέλαιο χρησιμοποιείται στην παραγωγή μαγειρικού λίπους και [[μαργαρίνη|μαργαρίνης]] στην παραγωγή [[λιπαντικά|λιπαντικών]],  [[καλλυντικά|καλλυντικών]] και φαρμακευτικών προϊόντων. Τέλος θεωρείται εξαιρετικό [[λάδι]] για κάθε μαγειρική χρήση, με άριστα αποτελέσματα στις σαλάτες και στο τηγάνισμα [[πατάτα|πατάτας]].
-==Θρεπτική αξία==
-Το κύριο συστατικό των σπερμάτων είναι το μη πτητικό [[έλαιο]] που περιέχουν σε ποσοστό 44% έως 60%. Το σησαμέλαιο έχει αξιοσημείωτη σταθερότητα και είναι ανθεκτικό στην [[οξείδωση]] και στο [[τάγγισμα]] ενώ η σύνθεση του είναι ιδανική (40% [[ελαϊκό οξύ]], 45% [[λινολεϊκό οξύ]]). Ο πλακούντας που απομένει μετά την παραλαβή του λαδιού είναι πολύ θρεπτικός (42% [[πρωτεϊνη]]), τόσο χάρη στην ποιότητα των [[αμινοξέα|αμινοξέων]] που περιέχει (υψηλή περιεκτικότητα [[μεθιονίνη|μεθιονίνης]]) όσο και χάρη στα ανόργανα στοιχεία του ([[ασβέστιο]] και [[φώσφορος]]). Τέλος το σουσάμι περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος Β, [[Βιταμίνη]] Ε, [[σίδηρος|σίδηρο]], [[σελήνιο]], [[πολυακόρεστα λιπαρά]] οξέα , μηδενική [[χοληστερόλη]] και  φυσικά [[αντιοξειδωτικά]] όπως [[λιγνάνια]].
-==Παραπομπές==
-{{παραπομπές}}
-==Πηγές==
-*''Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμος 55, σελίδα 32.''
-== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
-{{βικιλεξικό}}
-{{commonscat}}
-{{Βότανα και Μπαχαρικά}}
 [[Κατηγορία:Βότανα]]