Παρθική γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε

Ενδογραμμικά

Έκδοση από την 19:08, 6 Φεβρουαρίου 2016

Pahlawānīg Παρθική γλώσσα
Ομιλούνταν σε:	Δυναστεία των Αρσακιδών της Παρθίας (περιλ. Δυναστεία των Αρσακιδών της Αρμενίας, Δυναστεία των Αρσακιδών της Ιβηρίας και Δυναστεία των Αρσακιδών της Αλβανίας του Καυκάσου)
Εξαφάνιση:	224
Ταξινόμηση:	Ινδοευρωπαϊκές Ινδοϊρανικές Ιρανικές Δυτικές Ιρανικές Βορειοδυτικές Ιρανικές Παρθική γλώσσα
Κώδικες γλώσσας
ISO 639-1
ISO 639-2/B
ISO 639-3	xpr
SIL	-
Glotto	part1239
Linguist	xpr

Η παρθική γλώσσα επίσης γνωστή ως Παχλαβί των Αρσακιδών, Pahlawānīg, είναι εξαφανισμένη γλώσσα των βορειοδυτικών ιρανικών γλωσσών που ομιλούνταν στην Παρθία, περιοχή του βορειανατολικόύ αρχαίου Ιράν. Η Παρθική ήταν η γλώσσα της Παρθικής αυτοκρατορίας των Αρσακιδών (248 ΠΚΕ – 224) και των επωνύμων κλάδων της δυναστείας των Αρσακιδών της Αρμενίας, της Ιβηρίας και της Αλβανίας του Καυκάσου.

Η συγκεκριμένη γλώσσα θεωρείται ότι άσκησε σημαντική επίδραση στην Αρμενική, ένα μεγάλο τμήμα του λεξιλογίου της οποίας σχηματίστηκε αρχικά με δάνεια από την Παρθική.

Κατάταξη

Η Παρθική ήταν δυτική μέση ιρανική γλώσσα, η οποία μέσω γλωσσικής επαφής έχει και χαρακτηριστικά της ομάδας των ανατολικών ιρανικών γλωσσών, η επιρροή των οποίων μαρτυρείται κυρίως σε δάνειες λέξεις. Ίχνη της ανατολικής επίδρασης επιβιώνουν σε παρθικά δάνεια της Αρμενικής^[1]. Ταξινομικά, η Παρθική ανήκει στις βορειοδυτικές ιρανικές γλώσσες ενώ η μέση Περσική ανήκει στην ομάδα των νοτιοδυτικών ιρανικών γλωσσών.

Γραπτή Παρθική

Η παρθική γλώσσα χρησιμοποιούσε το σύστημα γραφής Παχλαβί, που είχε δύο ουσιώδη χαρακτηριστικά: Πρώτον, ως γραφή προερχόταν από την Αραμαϊκή^[2]. Δεύτερον, χρησιμοποιούσε υψηλό αριθμό αραμαϊκών λέξεων, που αποδίδονταν ως ιδεογράμματα ή λογογράμματα, δηλαδή, δηλαδή ήταν γραπτές αραμαϊκές λέξεις αλλά κατανοητές ως Παρθικές.

Ως γραπτή γλώσσα η Παρθική χρησιμοποιείτο στις αυλές της αρχαίας σατραπείας της Παρθίας και της δυναστείας των Αρσακιδών της Παρθίας. Οι κύριες πηγές γνώσης μας για την Παρθική είναι λιγοστές επιγραφές από τον Νίσα και την Εκατόμπυλο, μανιχαϊκά κείμενα, σασανιδικές πολύγλωσσες επιγραφές και υπολείμματα της παρθικής λογοτεχνίας στη διάδοχη μέση περσική γλώσσα. Τα μανιχαϊκά κείμενα, που γράφτηκαν λίγο μετά την πτώση της παρθικής αυτοκρατορίας, παίζουν σημαντικό ρόλο στην αναδόμηση της Παρθικής^[3].

Μαρτυρίες

Η παρθική γλώσσα μαρτυρείται ως εξής^[4]:

Περίπου 3.000 όστρακα (περ. 100-29 ΠΚΕ) που ανακαλύφθηκαν στο Νιζά του νότιου Τουρκμενιστάν).
Μια περγαμηνή του 1ου αιώνα συμβόλαιο γης προς πώληση από το Ουραμάν Ταχτ στο νοτιοδυτικό Ιράν.
Όστρακα του 1ου ΠΚΕ αιώνα από την επαρχία Σεμνάν στο ανατολικό Ιράν.
Επιγραφές νομισμάτων των βασιλέων της δυναστείας των Αρσακιδών του 1ου αιώνα.
Η δίγλωσση επιγραφή (Σελεύκεια η επί τον Τίγρη (150-151)
Η επιγραφή του Αρταβάνη Ε΄ στα Σούσα (215)
Some third century documents discovered in Dura-Europos, On the Euphrates
The inscription at Kal-e Jangal, near Birjand in South Khorasan (first half of third century)
The inscriptions of early Sassanian Kings and priests in Parthian including Ka'ba-ye Zartosht near Shiraz and Paikuli in Iraqi Kurdistan
The vast corpus of Manichaean Parthian which do not contain any ideograms
In North Pakistan, Indo-Parthian culture in Taxila with Gondophares 20 BC–10 BC and Abdagases, Bajaur, Bajaur, Khyber-Pakhtunkhwa and down in to Sistan, Balochistan.

Παραπομπές-σημειώσεις

↑ Lecoq, Pierre (1983). "Aparna". Encyclopedia Iranica. 1. Costa Mesa: Mazda Pub. http://www.iranicaonline.org/articles/aparna-c3k
↑ Iran Chamber Society
↑ Josef Wiesehfer, "Ancient Persia: From 550 Bc to 650 A.D.", translated by Azizeh Azado, I.B. Tauris, 2001. p. 118.
↑ Tafazzoli, A.; Khromov, A.L. "Sasanian Iran: Intellectual Life" in History of civilizations of Central Asia, UNESCO, 1996. Volume 3

[EIR_Aparna-1] Lecoq, Pierre (1983). "Aparna". Encyclopedia Iranica. 1. Costa Mesa: Mazda Pub. http://www.iranicaonline.org/articles/aparna-c3k

[2] Iran Chamber Society

[3] Josef Wiesehfer, "Ancient Persia: From 550 Bc to 650 A.D.", translated by Azizeh Azado, I.B. Tauris, 2001. p. 118.

[4] Tafazzoli, A.; Khromov, A.L. "Sasanian Iran: Intellectual Life" in History of civilizations of Central Asia, UNESCO, 1996. Volume 3

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Γραμμή 47: / Γραμμή 47: @@
 Η παρθική γλώσσα μαρτυρείται ως εξής<ref>Tafazzoli, A.;  Khromov, A.L. "Sasanian Iran: Intellectual Life" in History of civilizations of Central Asia, UNESCO, 1996. Volume 3</ref>:
-*Περίπου  3.000 [[όστρακο (αρχαιολογία)|όστρακα]] (περ. 100-29 ΠΚΕ) found in [[Νιζά (Τουρκμενιστάν)|Νιζά]] στο νότιο [[Τουρκμενιστάν]]).
+*Περίπου  3.000 [[όστρακο (αρχαιολογία)|όστρακα]] (περ. 100-29 ΠΚΕ) που ανακαλύφθηκαν στο [[Νιζά (Τουρκμενιστάν)|Νιζά]] του νότιου [[Τουρκμενιστάν]]).
 *Μια [[περγαμηνή]] του 1ου αιώνα συμβόλαιο γης προς πώληση από το [[Ουραμάν Ταχτ]] στο νοτιοδυτικό Ιράν.
 *Όστρακα του 1ου [[ΠΚΕ]] αιώνα από την [[επαρχία Σεμνάν]] στο ανατολικό Ιράν.
+*Επιγραφές [[νόμισμα|νομισμάτων]] των βασιλέων της δυναστείας των Αρσακιδών του 1ου αιώνα.
-*Inscription of on the coins of [[Arsacid Empire|Arsacid]] Kings in the first century AD
-*The bilingual inscription of [[Seleucia]], on the [[Tigris]] (150-151 AD)
+*Η δίγλωσση επιγραφή ([[Σελεύκεια η επί τον Τίγρη]] (150-151)
-*The inscription of Ardavan V found in [[Susa]] (215)
+*Η επιγραφή του Αρταβάνη Ε΄ στα [[Σούσα]] (215)
 *Some third century documents discovered in [[Dura-Europos]], On the [[Euphrates]]
 *The inscription at Kal-e Jangal, near [[Birjand]] in [[South Khorasan]] (first half of third century)