Δίφθογγος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Q43 (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{πηγές|29|01|2016}}
'''Δίφθογγος''' λέγονται δύο φωνήεντα στη σειρά σε μια λέξη. Ενδιαφέρουν αυτοί που προφέρονται στο χρόνο που χρειάζεται να προφερθεί ένα φωνήεν, ή που τα δύο φωνήεντα προφέρονται διαφορετικά απ’ ότι όταν προφέρονται ξεχωριστά.
{{ελληνοκεντρικό}}
'''Δίφθογγος''' λέγονται δύο [[φωνήεν]]τα στη σειρά σε μια [[λέξη]]. Ενδιαφέρουν αυτοί που προφέρονται στο χρόνο που χρειάζεται να προφερθεί ένα φωνήεν, ή που τα δύο φωνήεντα προφέρονται διαφορετικά απ’ ότι όταν προφέρονται ξεχωριστά.


== Αρχαία Ελληνική ==
== Αρχαία Ελληνική ==


Στην αρχαία ελληνική γλώσσα απαντώνται οι ακόλουθοι πέντε δίφθογγοι: αι, ει, οι, υι, και ου. Επειδή η αρχαία γλώσσα είχε και μακρά φωνήεντα, ο χρόνος προφοράς τους θα μπορούσε να διαφέρει από τη νέα ελληνική. Και οι πέντε έχουν μετατραπεί σε μονόφθογγους με την απλοποίηση της προφοράς της γλώσσας, αλλά συνεχίζουν να γράφονται από συνήθεια ονομαζόμενοι τώρα δίψηφα φωνήεντα. Αυτό το φαινόμενο, δηλαδή η ορθογραφία να μην έχει αλλάξει ανάλογα με τη γλωσσική αλλαγή, παρατηρείται και σε άλλες γλώσσες.
Στην [[αρχαία ελληνική γλώσσα]] απαντώνται οι ακόλουθοι πέντε δίφθογγοι: αι, ει, οι, υι, και ου. Επειδή η αρχαία γλώσσα είχε και μακρά φωνήεντα, ο χρόνος προφοράς τους θα μπορούσε να διαφέρει από τη νέα ελληνική. Και οι πέντε έχουν μετατραπεί σε μονόφθογγους με την απλοποίηση της προφοράς της γλώσσας, αλλά συνεχίζουν να γράφονται από συνήθεια ονομαζόμενοι τώρα δίψηφα φωνήεντα. Αυτό το φαινόμενο, δηλαδή η [[ορθογραφία]] να μην έχει αλλάξει ανάλογα με τη γλωσσική αλλαγή, παρατηρείται και σε άλλες γλώσσες.


== Νέα Ελληνική ==
== Νέα Ελληνική ==


Τα νέα ελληνικά έχουν τους ακόλουθους πέντε δίφθογγους που προφέρονται στο χρόνο που χρειάζεται για να προφερθεί ένα φωνήεν: ια, ιε, ιη, ιο, ιου. Όταν αυτοί οι δίφθογγοι τονίζονται, πάντα τονίζεται το δεύτερο φωνήεν. (Στη θέση κάθε φωνήεντος μπορεί να μπει ένα άλλο ομόηχο του.) Εξαιτίας της ταχύτητας που προφέρονται, ακούγονται ως για, γιε, γιη, γιο, γιου, ή όταν αυτά ακολουθούν θήτα ή φι τότε προφέρονται χια, χιε, χιη, χιο, χιου. Εξάλλου, όταν αυτά ακολουθούν λάμβδα, μι, και νι, επηρεάζουν την προφορά του συμφώνου. Παραδείγματα: παιδιά, βαριές, χίλιοι, ποιος, βραδιού. Όταν βρίσκονται στην αρχή λέξης, το γάμμα γράφεται: γιατρός. Στην κυπριακή διάλεκτο κάποτε προφέρονται ως κια, κιε, κιη, κιο, κιου. Για παράδειγμα: να πιω = να πγιω / να πκιω.
Τα [[νέα ελληνικά]] έχουν τους ακόλουθους πέντε δίφθογγους που προφέρονται στο χρόνο που χρειάζεται για να προφερθεί ένα φωνήεν: ια, ιε, ιη, ιο, ιου. Όταν αυτοί οι δίφθογγοι τονίζονται, πάντα τονίζεται το δεύτερο φωνήεν. (Στη θέση κάθε φωνήεντος μπορεί να μπει ένα άλλο ομόηχο του.) Εξαιτίας της ταχύτητας που προφέρονται, ακούγονται ως για, γιε, γιη, γιο, γιου, ή όταν αυτά ακολουθούν θήτα ή φι τότε προφέρονται χια, χιε, χιη, χιο, χιου. Εξάλλου, όταν αυτά ακολουθούν λάμδα, μι, και νι, επηρεάζουν την προφορά του συμφώνου. Παραδείγματα: παιδιά, βαριές, χίλιοι, ποιος, βραδιού. Όταν βρίσκονται στην αρχή λέξης, το γάμμα γράφεται: γιατρός. Στην κυπριακή διάλεκτο κάποτε προφέρονται ως κια, κιε, κιη, κιο, κιου. Για παράδειγμα: να πιω = να πγιω / να πκιω.


Αυτοί οι συνδυασμοί δεν προφέρονται πάντοτε στο χρόνο ενός φωνήεντος, αλλά το ελληνικό αλφάβητο και η υιοθετημένη ορθογραφία δεν υποδεικνύουν την ακριβή προφορά που σε κάποιες περιπτώσεις αλλάζει το νόημα. Για παράδειγμα, η ακρίβεια που προφέρεται ακρί-βει-α (τέσσερεις συλλαβές) αναφέρεται στην ικανότητα ενός οργάνου να μετρά σωστά, ενώ εκείνη που προφέρεται ακρί-βγεια (τρεις συλλαβές) αναφέρεται σε ψηλές τιμές. Ομοίως, η άδεια που προφέρεται ά-δει-α (τρεις συλλαβές) αναφέρεται σε εξουσιοδότηση, ενώ τα άδ-γεια (δύο συλλαβές) στα κενά.
Αυτοί οι συνδυασμοί δεν προφέρονται πάντοτε στο χρόνο ενός φωνήεντος, αλλά το ελληνικό αλφάβητο και η υιοθετημένη ορθογραφία δεν υποδεικνύουν την ακριβή προφορά που σε κάποιες περιπτώσεις αλλάζει το νόημα. Για παράδειγμα, η ακρίβεια που προφέρεται ακρί-βει-α (τέσσερεις συλλαβές) αναφέρεται στην ικανότητα ενός οργάνου να μετρά σωστά, ενώ εκείνη που προφέρεται ακρί-βγεια (τρεις συλλαβές) αναφέρεται σε ψηλές τιμές. Ομοίως, η άδεια που προφέρεται ά-δει-α (τρεις συλλαβές) αναφέρεται σε εξουσιοδότηση, ενώ τα άδ-γεια (δύο συλλαβές) στα κενά.


Εξάλλου, η προφορά διαφέρει από διάλεκτο σε διάλεκτο περιπλέκοντας την κατάσταση. Για παράδειγμα, σε κάποιες ελλαδικές διαλέκτους, η Κυριακή προφέρεται Κυρ-για-κή (τρεις συλλαβές), ενώ στην Κύπρο Κυρι-ακή (τέσσερεις) συλλαβές παρά το ότι παλαιότερα λεγόταν Τζυρκατζή (τρεις συλλαβές). Επίσης, σε διαλέκτους παρατηρείται απλοποίηση: τα παπούτσια λέγονται παπούτσα σε μια, και το οκτακόσια οκτακόσα στην ίδια, αλλά και σε άλλες.
Εξάλλου, η προφορά διαφέρει από διάλεκτο σε διάλεκτο περιπλέκοντας την κατάσταση. Για παράδειγμα, σε κάποιες ελλαδικές διαλέκτους, η Κυριακή προφέρεται Κυρ-για-κή (τρεις συλλαβές), ενώ στην Κύπρο Κυρι-ακή (τέσσερις) συλλαβές παρά το ότι παλαιότερα λεγόταν Τζυρκατζή (τρεις συλλαβές). Επίσης, σε διαλέκτους παρατηρείται απλοποίηση: τα παπούτσια λέγονται παπούτσα σε μια, και το οκτακόσια οκτακόσα στην ίδια, αλλά και σε άλλες.


Σε κάποιες διαλέκτους παρατηρούνται και οι ακόλουθοι δύο δίφθογγοι: άι και όι. Παραδείγματα: γάιδαρος, ρόιδι. Πάντα τονίζεται το πρώτο φωνήεν και αφού τα δύο προφέρονται στο χρόνο του ενός, ικανοποιείται στο πρώτο παράδειγμα ο κανόνας της ελληνικής γλώσσας που επιτρέπει τόνο μόνο σε μία από τις τελευταίες τρεις συλλαβές.
Σε κάποιες διαλέκτους παρατηρούνται και οι ακόλουθοι δύο δίφθογγοι: άι και όι. Παραδείγματα: γάιδαρος, ρόιδι. Πάντα τονίζεται το πρώτο φωνήεν και αφού τα δύο προφέρονται στο χρόνο του ενός, ικανοποιείται στο πρώτο παράδειγμα ο κανόνας της ελληνικής γλώσσας που επιτρέπει τόνο μόνο σε μία από τις τελευταίες τρεις συλλαβές.

Έκδοση από την 08:12, 29 Ιανουαρίου 2016

Δίφθογγος λέγονται δύο φωνήεντα στη σειρά σε μια λέξη. Ενδιαφέρουν αυτοί που προφέρονται στο χρόνο που χρειάζεται να προφερθεί ένα φωνήεν, ή που τα δύο φωνήεντα προφέρονται διαφορετικά απ’ ότι όταν προφέρονται ξεχωριστά.

Αρχαία Ελληνική

Στην αρχαία ελληνική γλώσσα απαντώνται οι ακόλουθοι πέντε δίφθογγοι: αι, ει, οι, υι, και ου. Επειδή η αρχαία γλώσσα είχε και μακρά φωνήεντα, ο χρόνος προφοράς τους θα μπορούσε να διαφέρει από τη νέα ελληνική. Και οι πέντε έχουν μετατραπεί σε μονόφθογγους με την απλοποίηση της προφοράς της γλώσσας, αλλά συνεχίζουν να γράφονται από συνήθεια ονομαζόμενοι τώρα δίψηφα φωνήεντα. Αυτό το φαινόμενο, δηλαδή η ορθογραφία να μην έχει αλλάξει ανάλογα με τη γλωσσική αλλαγή, παρατηρείται και σε άλλες γλώσσες.

Νέα Ελληνική

Τα νέα ελληνικά έχουν τους ακόλουθους πέντε δίφθογγους που προφέρονται στο χρόνο που χρειάζεται για να προφερθεί ένα φωνήεν: ια, ιε, ιη, ιο, ιου. Όταν αυτοί οι δίφθογγοι τονίζονται, πάντα τονίζεται το δεύτερο φωνήεν. (Στη θέση κάθε φωνήεντος μπορεί να μπει ένα άλλο ομόηχο του.) Εξαιτίας της ταχύτητας που προφέρονται, ακούγονται ως για, γιε, γιη, γιο, γιου, ή όταν αυτά ακολουθούν θήτα ή φι τότε προφέρονται χια, χιε, χιη, χιο, χιου. Εξάλλου, όταν αυτά ακολουθούν λάμδα, μι, και νι, επηρεάζουν την προφορά του συμφώνου. Παραδείγματα: παιδιά, βαριές, χίλιοι, ποιος, βραδιού. Όταν βρίσκονται στην αρχή λέξης, το γάμμα γράφεται: γιατρός. Στην κυπριακή διάλεκτο κάποτε προφέρονται ως κια, κιε, κιη, κιο, κιου. Για παράδειγμα: να πιω = να πγιω / να πκιω.

Αυτοί οι συνδυασμοί δεν προφέρονται πάντοτε στο χρόνο ενός φωνήεντος, αλλά το ελληνικό αλφάβητο και η υιοθετημένη ορθογραφία δεν υποδεικνύουν την ακριβή προφορά που σε κάποιες περιπτώσεις αλλάζει το νόημα. Για παράδειγμα, η ακρίβεια που προφέρεται ακρί-βει-α (τέσσερεις συλλαβές) αναφέρεται στην ικανότητα ενός οργάνου να μετρά σωστά, ενώ εκείνη που προφέρεται ακρί-βγεια (τρεις συλλαβές) αναφέρεται σε ψηλές τιμές. Ομοίως, η άδεια που προφέρεται ά-δει-α (τρεις συλλαβές) αναφέρεται σε εξουσιοδότηση, ενώ τα άδ-γεια (δύο συλλαβές) στα κενά.

Εξάλλου, η προφορά διαφέρει από διάλεκτο σε διάλεκτο περιπλέκοντας την κατάσταση. Για παράδειγμα, σε κάποιες ελλαδικές διαλέκτους, η Κυριακή προφέρεται Κυρ-για-κή (τρεις συλλαβές), ενώ στην Κύπρο Κυρι-ακή (τέσσερις) συλλαβές παρά το ότι παλαιότερα λεγόταν Τζυρκατζή (τρεις συλλαβές). Επίσης, σε διαλέκτους παρατηρείται απλοποίηση: τα παπούτσια λέγονται παπούτσα σε μια, και το οκτακόσια οκτακόσα στην ίδια, αλλά και σε άλλες.

Σε κάποιες διαλέκτους παρατηρούνται και οι ακόλουθοι δύο δίφθογγοι: άι και όι. Παραδείγματα: γάιδαρος, ρόιδι. Πάντα τονίζεται το πρώτο φωνήεν και αφού τα δύο προφέρονται στο χρόνο του ενός, ικανοποιείται στο πρώτο παράδειγμα ο κανόνας της ελληνικής γλώσσας που επιτρέπει τόνο μόνο σε μία από τις τελευταίες τρεις συλλαβές.

Αγγλική

Η αγγλική γλώσσα έχει πέντε διφθόγγους. Εξαιτίας τις μεταβλητής της ορθογραφίας, παρουσιάζονται σαν παραδείγματα σε λέξεις: take, right, phone, loud, και boy. Η ακόλουθη φράση χρησιμοποιεί και τους πέντε: No highway cowboys. Οι χρόνοι προφοράς διαφέρουν από τη νέα ελληνική αφού η αγγλική διαθέτει και μακρά φωνήεντα.

Κορεατική

Έχει τους ακόλουθους δίφθογγους που προφέρονται σαν ένα φωνήεν που διαφέρει από τα πέντε βασικά:

  • ㅚ / oe / ø
  • ㅐ / ae / ɛ
  • ㅓ / eo / ʌ
  • ㅡ / eu / ɯ
  • ㅢ / ui / ɰi