Καταλονία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Jfblanc (συζήτηση | συνεισφορές)
92 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Jfblanc (συζήτηση | συνεισφορές)
92 επεξεργασίες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 22: Γραμμή 22:
|βουλή = 47
|βουλή = 47
|γερουσία = 16
|γερουσία = 16
|πρόεδρος = [[Καρλες Πούζδεμον]] (CDC)
|πρόεδρος = [[Καρλες Πούζδεμον]] ([[Δημοκρατική Σύγκλιση της Καταλωνίας|CDC]])
|κωδικός = CT
|κωδικός = CT
|website = [http://www.gencat.cat/index_eng.htm gencat.cat]
|website = [http://www.gencat.cat/index_eng.htm gencat.cat]

Έκδοση από την 23:00, 10 Ιανουαρίου 2016

Καταλονία
Catalunya
Cataluña
Catalonha
Αυτόνομη κοινότητα

Σημαία
Έμβλημα
Χάρτης
Χώρα Ισπανία
ΠρωτεύουσαΒαρκελώνη
Διοίκηση
 • ΠρόεδροςΚαρλες Πούζδεμον (CDC)
Έδρες
 • Βουλή47
 • Γερουσία16
Επίσημες γλώσσεςκαταλανικά
ισπανικά
αρανικά
Έκταση
 • Συνολική32.114 χλμ²
 • Ποσοστό6,3%
 • Κατάταξη6η
Πληθυσμός
 • Συνολικός7.354.411
 • Ποσοστό4,3%
 • Πυκνότητα222,16
 • Κατάταξη2η
ISO 3166-2CT
Ιστοσελίδαgencat.cat

Η Καταλονία ή Καταλωνία (στα καταλανικά: Catalunya, στα οξιτανικά: Catalonha και στα ισπανικά: Cataluña) είναι μία αυτοδιοικούμενη περιφέρεια της Ισπανίας. Ο πληθυσμός της ανέρχεται σε 7.512.982 κατοίκους[1] και πρωτεύουσα και μεγαλύτερή της πόλη είναι η Βαρκελώνη. Έχει τρεις επίσημες γλώσσες: τα καταλανικά, τα ισπανικά και τα αρανικά.

Το έδαφος της Καταλονίας καλύπτει 32.114 τ.χ. στο βορειοανατολικό άκρο της Ισπανίας και συνορεύει βόρεια με τη Γαλλία και την Ανδόρρα. Περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών του πρώην Πριγκιπάτου της Καταλονίας, το βόρειο κομμάτι του οποίου ανήκει από το 1659 στη Γαλλία.

Διοικητικά χωρίζεται σε τέσσερις επαρχίες που έχουν ως πρωτεύουσες τις τέσσερις μεγαλύτερές της πόλεις: Βαρκελώνης, Λιέιδα, Ταραγόνα και Ζιρόνα.

Ως Αυτοδιοίκητη Περιφέρεια απολαμβάνει ιδιαίτερη αυτονομία σε θέματα εκπαίδευσης, πολιτισμού και οικονομικής διαχείρισης. Έχει δικό της κοινοβούλιο και περιφερειακή κυβέρνηση (την Ζενεραλιτάτ της Καταλονίας).

Οι Καταλανοί αποτελούν μια κοινότητα με βαθειά ιστορία και παράδοση που ξεκινά ήδη από τον 10ο αιώνα μ.Χ. όταν οι κομητείες της βόρειας και κεντρικής Καταλονίας ανεξαρτητοποιήθηκαν από τη Φραγκικό Βασίλειο και ξεκίνησαν μια πορεία που, με κυρίαρχη την Κομητεία της Βαρκελώνης, τους έκανε να εδραιωθούν ως σημαντική δύναμη της ευρύτερης λεκάνης της Μεσογείου. Με την ένωση του Οίκου της Βαρκελώνης με το Στέμμα της Αραγόνας το 1137 έφεραν εις πέρας την κατάκτηση της περιοχής της Βαλένθια, των Βαλεαρίδων, της Σαρδηνίας, της Σικελίας και την εγκαθίδρυση του Δουκάτου των Αθηνών και της Νεοπάτριας, εξάγοντας την γλώσσα τους και κερδίζοντας ηγεμονική θέση στο εμπόριο, παράλληλα με την άνθιση των καταλανικών γραμμάτων. Ωστόσο η εξαφάνιση του καταλανικού Οίκου της Βαρκελώνης (1410), ο Καταλανικός Εμφύλιος (1462-1472) και η συγκρότηση της Ισπανικής Μοναρχίας βάση του οικονομικά ανθηρότερου Βασίλειου της Καστίλης έφεραν την παρακμή και τον παραγκωνισμό της περιοχής. Οι προσπάθειες απεμπόλησης των καταλανικών νόμων και γλώσσας από τους ολοένα και πιο συγκεντρωτικούς Ισπανούς μονάρχες προκάλεσαν τον Πόλεμο των Θεριστών (1640-1652), κατά το τέλος του οποίου αποδόθηκε η Βόρεια Καταλονία στη Γαλλία, και καρποφόρησαν μετά τη νίκη του Φιλίππου Ε΄ στον πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής και την επιβολή των νόμων της Καστίλης.

Σταδιακά, και παρά την επίσημη καταδίωξη των καταλανικών από το Ισπανικό κράτος, η Καταλονία επανέκαμψε και παρά την κατοχή της από το Ναπολέοντα (1808-1814) και τους Καρλικούς Πολέμους (ανά διαστήματα μεταξύ 1833 και 1876) επέδειξε μεγάλη οικονομική και βιομηχανική ανάπτυξη. Με την Καταλανική Αναγέννηση (Renaixença) ανανεώθηκε και πολιτισμικά, και στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα γεννήθηκε το κίνημα του καταλανικού εθνικισμού. Η ισχυροποίησή του πέτυχε το 1914 την ίδρυση της Ένωσης των Τεσσάρων Επαρχιών της Καταλονίας (Mancomunitat de Catalunya) και την εκ νέου σύσταση της Ζενεραλιτάτ, που ακυρώθηκε ωστόσο μετά τη νίκη των στρατευμάτων του στρατηγού Φράνκο κατά τον Ισπανικό Εμφύλιο (1936-1939). Κατά τη διάρκεια της δικτατορίας που ακολούθησε (1939-1975), η καταλανική ταυτότητα υπονομεύθηκε αλλά με την επάνοδο της δημοκρατίας η Καταλονία αναγνωρίστηκε ως ιστορική εθνότητα της Ισπανίας και σταδιακά επανέφερε την γλωσσική και πολιτισμική της κανονικότητα. Έκτοτε ο καταλανικός εθνικισμός παίζει ένα σημαντικό ρόλο στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Ισπανίας, με ένα ποσοστό των Καταλανών να θεωρούν τον εαυτό τους διαφορετικό έθνος από τους υπόλοιπους Ισπανούς και να επιθυμούν την δημιουργία ανεξάρτητου καταλανικού κράτους.

Γεωγραφία

Η Καταλονία δεν αποτελεί μια εννιαία μορφολογική ενότητα.[2] Αντίθετα, το ανάγλυφό της μοιράζεται μεταξύ τριών μορφολογικών ενοτήτων: τα Πυρηναία, το Κεντρικό Καταλανικό Βύθισμα που είναι επέκταση του αντίστοιχου του Έβρου και τη μεσογειακή ζώνη που ορίζεται από το Παράκτιο ορογραφικό σύστημα.

Το γεωγραφικό ανάγλυφο της Καταλονίας με τις κύριες ενότητες χωρίς ποταμούς ή υψόμετρο.

Τα κατεξοχήν Πυρηναία

Τα Πυρηναία είναι η ψηλότερη συνολικά οροσειρά της Ιβηρικής. Τα κατεξοχήν Πυρηναία στην Καταλονία (κατ: Pirineu axial) χωρίζονται σε δύο διακριτούς τομείς, αρκετά διαφοροποιημένους μεταξύ τους: τα δυτικά Πυρηναία, απότομα και με με μεγάλο υψόμετρο (υψηλότερη κορυφή η Pica d'Estats, 3.143 στο Άνω Παλιάρς) που χαρακτηρίζονται από την ύπαρξη βαθέων κοιλάδων και ενός διεσπασμένου πρότυπου κατοίκησης, και τα ανατολικά Πυρηναία, γεωλογικά μεγαλύτερης ηλικίας, με χαμηλότερο υψόμετρο και αρκετά προσβάσιμα.[3] Λόγω της ευκολίας αυτής, τα ανατολικά Πυρηναία ποτέ δεν αποτέλεσαν φυσικό όριο μεταξύ της νότια και βόρειας πλευράς τους, βοηθώντας την επικοινωνία και την ανάπτυξη των καταλανικών κομητειών και την εξάπλωση της καταλανικής γλώσσας εκατέρωθεν. Το όριο των δύο τομέων εντοπίζεται στο οροπέδιο της φυσικής επαρχίας της Σερδάνια.

Τα ποτάμια που πηγάζουν στα Πυρηναία

Από τα δυτικά Πυρηναία πηγάζουν οι σημαντικότεροι ποταμοί που διασχίζουν το Κεντρικό Καταλανικό Βύθισμα και άμεσα ή έμμεσα καταλήγουν στον Έβρο. Ο κυριότερος εξ αυτών είναι ο Σέγρε, ο μακρύτερος παραπόταμος του Έβρου, που πηγάζει στη Σερδάνια και στον οποίο εκβάλλουν οι έτεροι Νογέρα Ριβαγορσάνα, Νογέρα Παλιαρέζα και Σίνκα, όλοι τους στη δεξιά του όχθη.

Από τα ανατολικά Πυρηναία πηγάζουν οι δύο σημαντικότεροι ποταμοί της Καταλονίας, ο Λιοβρεγάτ (μήκος 170 χμ.) και ο Τερ (208 χμ.) που μαζί με τους ελάσσονες Φλουβιά και Μούγα συμμετέχουν στο δεύτερο μεγάλο υδρογραφικό σύστημα της Καταλονίας, αυτό των Πυρηναίων-Μεσογείου. Διαφοροποιούνται επομένως από την λεκάνη του Έβρου στο ότι δεν εκβάλλουν σε αυτόν και από τους ξεκάθαρα μεσογειακούς ποταμούς στο ότι πηγάζουν από τα Πυρηναία.[4] Στην υδρογραφική λεκάνη του Τερ εντάσσεται και η λίμνη της Μπανιόλες, η μεγαλύτερη φυσική λίμνη της Καταλονίας.

Τα Προπυρηναία

Μεταξύ των κατεξοχήν Πυρηναίων και του Κεντρικού Βυθίσματος εντοπίζεται η μορφολογική υποενότητα των Προπυρηναίων (Prepirineus), όρη με μέσο υψόμετρο με διάσπαρτες κοιλάδες και υψήπεδα. Ψηλότερες κορυφές είναι η La Faiada με 2.859 μέτρα.[5] Στα ανατολικά Προπυρηναία εντοπίζεται η περιορισμένη σε έκταση Εγκάρσια Οροσειρά (serralada Transversal).

Η Κοιλάδα του Αράν

Η Κοιλάδα του Αράν μορφολογικά δεν ανήκει στην Ιβηρική χερσόνησο αλλά στην ατλαντική λεκάνη και απόδειξη του γεγονότος αυτού είναι το ωκεάνιο κλίμα της και το ότι εκεί πηγάζει ο ποταμός Γαρούνας.

Το Κεντρικό Καταλανικό Βύθισμα

Το Κεντρικό Καταλανικό Βύθισμα (Depressió Central) γεννιέται ανατολικά στη φυσική επαρχία του Μπάζες στην κεντρική Καταλονία και μέσω μιας διαδοχής υψήπεδων που ξεκινούν από ένα υψόμετρος της τάξης των χιλίων μέτρων καταλήγει στο Βύθισμα του Έβρου στα δυτικά σε ένα μέσο υψόμετρο των εκατό μέτρων. Τα παραπάνω υψίπεδα τέμνονται από λεκάνες που έχουν προκληθεί από τη διάβρωση από τα νερά ποταμών όπως η Λεκάνη του Μπαρβερά.[6] Εκεί εντοπίζεται η πεδιάδα του Ουρζέλ (γύρω από τη Λιέιδα και προς τα ανατολικά)[7], η μεγαλύτερη της Καταλονίας. Με σκοπό την αποτελεσματικότερη αγροτική εκμετάλλευση των πεδινών εκτάσεων του βυθίσματος, έχουν κατασκευαστεί διάφορα κανάλια όπως αυτό του Ουρζέλ και της Σεγάρα-Γκαρίγες.

Το Παράκτιο Ορογραφικό Σύστημα

Μεταξύ του Κεντρικού Βυθίσματος και της Μεσογείου εντοπίζεται το Παράκτιο Ορογραφικό Σύστημα (γνωστό και ως «Μεσογειακό»)[8] που με τη σειρά του χωρίζεται σε τρεις υποενότητες. Η πρώτη, η Προπαράκτια οροσειρά (Cordillera Prelitoral) με την ψηλότερη κορυφή της, το Turó de l'Home στο όρος Μοντσέν, να φτάνει τα 1.700 μέτρα. Ακολουθεί το Προπαράκτιο Βύθισμα, ένας διάδρομος μήκους 100 και πλάτους 20 περίπου χιλιομέτρων που περιλαμβάνει όλες τα χαμηλού υψομέτρου εδάφη μεταξύ της Προπαράκτιας και Παράκτιας οροσειράς, όπως το Πενεδές ή το Μπαλιές και την, ανοικτή στη θάλασσα, Πεδιάδα της Ταραγόνα.[9] Η Παράκτια οροσειρά είναι ο κυρίαρχος ορεινός διάδρομος από τον ποταμό Φόις μέχρι την οροσειρά του Μοντσιά βόρεια του Δέλτα του Έβρου. Τέλος, το Παράκτιο Βύθισμα είναι ο σύντομος παραλιακός διάδρομος στον οποίο εντάσσονται όλες οι παράκτιες πεδιάδες όπως αυτή της Βαρκελώνης ή του Ματαρό.

Στα βόρεια του Παράκτιου Συστήματος βρίσκεται η έτερη μεγαλύτερη πεδιάδα της Καταλονίας, η πεδιάδα του Ενπορδά.[10]

Το Παράκτιο Σύστημα διαφοροποιείται υδρογραφικά από το εσωτερικό της Καταλονίας λόγω της ύπαρξης σε αυτό πολλών σύντομων μεσογειακών ποταμών. Οι λεγόμενες «μεσογειακές λεκάνες» περιλαμβάνουν όλα τα ποτάμια της Καταλονίας που πηγάζουν στην Προπαράκτια οροσειρά κι εκβάλλουν στη Μεσόγειο διατρέχοντας το Παράκτιο Σύστημα.[11] Το μεγαλύτερο είναι ο Φρανκολί.

Οι εκβολές του Έβρου

Το Δέλτα του Έβρου αποτελεί το μεγαλύτερο δέλτα της Καταλονίας, με περίπου 325 χμ² κερδισμένα από τη θάλασσα.[12] Δέλτα επίσης σχηματίζει ο Λιοβρεγάτ

Ιστορία

Τα εδάφη που αποτελούν σήμερα την αυτόνομη κοινότητα της Καταλονίας στην Ισπανία, και την γειτονική καταλανική περιοχή της Γαλλίας, κατοικήθηκαν για πρώτη φορά κατά την Μέση Παλαιολιθική Περίοδο. Όπως το και το υπόλοιπο τμήμα της μεσογειακής ακτογραμμής της Ιβηρικής Χερσονήσου, αποικίστηκε από τους Αρχαίους Έλληνες (οι δύο κύριες αποικίες υπήρξαν το Εμπόριο και η Ρόδη) ενώ είδε να αναπτύσσεται ο ιβηρικός πολιτισμός. Η ρωμαϊκή κατάκτηση που ξεκίνησε με την απόβαση του Σκιπίωνα του Αφρικανού στο Εμπόριο κατά τον Β΄ Καρχηδονιακό Πόλεμο, επέφερε τον εκρωμαϊσμός των Ιβήρων και την οριστική εξαφάνιση του ντόπιου πολιτισμού μέχρι τις αρχές της πρώτης χιλιέτίας μ.Χ. Ολόκληρη η βόρεια ρωμαϊκή Ιβηρία εντάχθηκε στην επαρχία της Ταρρακωνικής, που είχε ως πρωτεύουσα τη ρωμαϊκή αποικία της Ταραγόνα.

Η αποδυνάμωση της αυτοκρατορικής εξουσίες είδε την εισβολή διάφορων γερμανικών εθνοτήτων αν και εν τέλει ήταν οι Βησιγότθοι αυτοί που εκγαθίδρυσαν στην τέως ρωμαϊκή Ιβηρία ένα σταθερό βασίλειο. Με την μουσουλμανική κατάκτηση της Ιβηρικής, το βορειότερο τμήμα της Καταλονίας κατελήφθη για σύντομο χρονικό διάστημα από τους Μαυριτανούς από την Αλ-Ανταλούς στη διάρκεια του 8ου αιώνα, αλλά μετά την ήττα των δυνάμεων του Εμίρη Αμντούλ Ραχμάν Αλ Γκαφικίουα στην Τουρ το 732, οι ντόπιοι Βησιγότθοι επανέκτησαν την αυτονομία τους, αν και οικειοθελώς κατέστησαν τους εαυτούς τους φόρου υποτελείς στην αναδυόμενη δύναμη του Βασιλείου των Φράγκων, το οποίο έδωσε σε αυτές τις μικρές αριθμητικά αυτόνομες ομάδες πληθυσμών την γενική ονομασία Ιβηρική Μαρκία.

Η Καταλονία αρχίζει να διαμορφώθηκε πάνω στις διάσπαρτες καταλανικές κομητείες που ανταγωνίζονται μεταξύ τους για έλεγχο των δύο πλευρών των ανατολικών Πυρηναίων. Η κομητεία της Βαρκελώνης είναι αυτή που θα αναδειχθεί ως κύρια δύναμη στην περιοχή και σταδιακά θα απορροφήσει τις κομητείες του Ουρζέλ, του Παλιάρς ή της Σερδάνια, εφαρμόζοντας μια πολιτική επέκτασης στην Οξιτανία. Η δυναστική κρίση στο γειτονικό βασίλειο της Αραγόνας στις αρχές του 12ου αιώνα ώθησε τους αραγονέζους ευγενείς να ψάξουν τη σύμπραξη με τον βαρκελωνέζο κόμη Ραϋμούνδο Βερεγγάριο Δ΄, κάτι που επέφερε τη δυναστική ένωση των δύο κρατών. Το λεγόμενο Στέμμα της Αραγόνας θα αποτελέσει για 400 περίπου χρόνια την κύρια δύναμη της δυτικής Μεσογείου. Αμέσως μετά την παραπάνω ένωση προέκυψαν για πρώτη φορά τα πρώτα σημάδια ύπαρξης μιας ξεχωριστής εδαφικής και πολιτικής οντότητας που έλαβε το όνομα Καταλονία ή Πριγκιπάτο της Καταλονίας. Βασισμένοι στην ύπαρξη των παραδοσιακών νόμων της Βαρκελώνης (Usatici στα λατινικά), η Καταλονία ορίστηκε ως το έδαφος που εκεινόταν από το Σάλσες (σήμερα στη γαλλική Βόρεια Καταλονία) ως τη Λιέιδα και την Τορτόζα. Οι Καταλανοί υπήρξαν η κύρια πολιτισμική, οικονομική και πληθυσμιακή δύναμη του στέμματος, εποικώντας το Βασίλειο της Βαλένθια, τις Βαλεαρίδες νήσους και μέρος της Σαρδηνίας. Οι οικονομικές τους δραστηριότητες τους έφτασαν στο σημείο να ιδρύσουν πρεσβείες σε όλο το μήκος της Μεσογείου, από το Αλγέρι μέχρι την Κωνσταντινούπολη και την Αλεξάνδρεια.

Ο γάμος της Ισαβέλλας Α' της Καστίλλης και του Φερδινάνδου Β' της Αραγωνίας (1469) έφερε τα δύο στέμματα της Αραγωνίας και της Καστίλης κάτω από μια προσωρινή προσωπική ένωση. Παράλληλα η Καταλονία είχε ζήσει τον Καταλανικό Εμφύλιο. Το 1492, το Βασίλειο της Γρανάδα, ο τελευταίος πολιτικός θήλακας της Αλ-Ανταλούς στην Ιβηρική χερσόνησο, κατακτήθηκε, με την ισπανική ανακάλυψη και κατάκτηση της Αμερικής να λαμβάνει χώρα εκείνη την περίοδο. Η πολιτική δύναμη άρχισε πλέον σταδιακά να μετακυλάει από το Στέμμα της Αραγωνίας σε αυτό της Καστίλης.

Για ορισμένο χρονικό διάστημα, η Καταλονία διατήρησε ορισμένους δικούς της νόμους, αλλά κι αυτοί σταδιακά μεταβλήθηκαν (αν και παρέμειναν αμετάβλητοι για ορισμένες χρονικές περιόδους) όπως συνέβη και με αυτούς των υπόλοιπων περιοχών του βασιλείου. Όπως και άλλες, παλαιότερα ανεξάρτητες, περιοχές του βασιλείου, η Καταλονία άρχισε σταδιακά να χάνει τον έλεγχο στις εσωτερικές της υποθέσεις με την πάροδο των αιώνων. Αυτό οφείλεται κυρίως στην άνοδο στον θρόνο της υποστηρίκτριας της κεντρικοποίησης, της Δυναστείας των Βουρβόνων, η οποία εγκαταστάθηκε στην Μαδρίτη. Κι αυτό καθώς την εποχή της δυναστείας των Αψβούργων, η περιοχή διέθετε το αυτοδιοίκητο, ως τμήμα του Βασιλείου της Αραγωνίας.

Η πιο γνωστή διαμάχη, αναφορικά με αυτή την απώλεια της ανεξαρτησίας ήταν ο Πόλεμος της Ισπανικής Διαδοχής, ο οποίος ξεκίνησε όταν ο Κάρολος Β' πέθανε χωρίς διάδοχο το 1700, αφήνοντας τον θρόνο στον μακρινό του απόγονο, Φίλιππο του Ανζού, εγγονό του Λουδοβίκου ΙΔ' της Γαλλίας και της αδερφής του, της ινφάντας Μαρίας Θηρεσίας της Αυστρίας, κάτι που ο Οίκος των Αψβούργων της Βιέννης δεν ανεχόταν σε καμία περίπτωση.

Η Καταλονία υποστήριξε τις αξιώσεις επί του θρόνου ενός μέλους του αυστριακού κλάδου της Δυναστείας των Αψβούργων (αφού πρώτα ακύρωσε τους όρκους πίστης της στον Φίλιππο Ε', το 1702), σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ισπανία που υποστήριζε τον Γάλλο ευγενή του Οίκου των Βουρβόνων, Φίλιππο Ε'. Μετά την τελική παράδοση των καταλανικών δυνάμεων στις 11 Σεπτεμβρίου 1714, του διατάγματα της Nueva Planta του Φίλιππου Ε', κατήργησαν τους κυριότερους πολτικούς θεσμούς της Καταλονίας και επέβαλαν στρατιωτικό νόμο στην περιοχή. Παρόλα αυτά, το Στέμμα έδωσε στην περιοχή το δικαίωμα να διατηρήσει το Αστικό της Δίκαιο και τους Νόμους της.

Όπως και ο Φίλιππος Ε' της Ισπανίας, έτσι και ο Φίλιππος του Ανζού κατείργησε τα παλιά προνόμια όλων των μεσαιωνικών βασιλείων της Ισπανίας, συμπεριλαμβανομένης της Αραγωνίας και, ακολούθως, την Καταλονία, και, ακολουθώντας το παράδειγμα της Γαλλίας, επιχείρησε να επιβάλει ένα κοινό σύνταγμα για το σύνολο της χώρας, ενώ πέρασε τον Σαλικό Νόμο και ίδρυσε το 1714, την Βασιλική Ακαδημία Γλώσσας της Ισπανίας, ή αλλιώς Real Academia Española.

Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, η Καταλονία αποτέλεσε το επίκεντρο της βιομηχανοποίησης της Ισπανίας. Κάτι που διατηρείται και μέχρι σήμερα, καθώς παραμένει ακόμα η περιοχή με την ισχυρότερη βιομηχανία στην χώρα, αν και με την Χώρα των Βάσκων και την περιοχή της Μαδρίτης να την ανταγωνίζονται.

Στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα, η Καταλονία απολάμβανε και έχασε, ταυτόχρονα, αρκετές φορές, πολλά προνόμια αυτονομίας, αλλά όπως και η υπόλοιπη Ισπανία, η αυτονομία της Καταλονίας καθώς και ο πολιτισμός της ήρθαν αντιμέτωποι με ένα άνευ προηγουμένου συντηρητικό καθεστώς και κεντροποιητικό, μετά την ήττα της Δεύτερης Ισπανικής Δημοκρατίας (ιδρύθηκε το 1931) στη διάρκεια του Ισπανικού Εμφυλίου (1936–39), η οποία έφερε στην εξουσία τον Φρανσίσκο Φράνκο. Αν και η χρησιμοποίηση της καταλανικής γλώσσας απαγορεύτηκε από το νέο δικτατορικό καθεστώς, ωστόσο αυτή συνέχισε να ομιλείται και να διδάσκεται από σημαντικό αριθμό ανθρώπων σε κλειστούς κύκλους.

Μετά τον θάνατο του Φράνκο (1975), η μετάβαση της Ισπανίας στην δημοκρατία, και η υιοθέτηση ενός δημοκρατικού συντάγματος από την χώρα (1978), βοήθησαν την Καταλονία στο να ανακτήσει την πολιτισμική και την πολιτική της αυτονομία.

Σύμβολα

Τα σύμβολα της Καταλονίας αποτελούνται από μια σειρά από εμβλήματα, μύθους, ιστορικές προσωπικότητες, παραδόσεις και γεωγραφικές τοποθεσίες που έχουν συνδεθεί με την Καταλονία τόσο ως γεωγραφική οντότητα όσο και με τους Καταλανούς ως έθνος.

Η σημαία της Καταλονίας

Η σενιέρα, σημαία της Καταλονιας.

Η σημερινή σημαία της Καταλονίας (Senyera) προέρχεται από το ιστορικό έμβλημα του Στέμματος της Αραγονίας (Senyal Reial del Rei d' Aragó). Ο κυρίαρχος μύθος για την προέλευσή του αναφέρεται στον Βιλφρέδο τον Τριχωτό (Guifré el Pilós) από τον οποίο ο αυτοκράτορας Κάρολος ο Φαλακρός (που, το 870, μόλις του έχει παραχωρήσει τις κομητείες του Ουρζέλ και της Σερδάνια) είχε ζητήσει βοήθεια για να αντιμετωπίσει τους Νορμανδούς. Στη διάρκεια της μάχης, ο Βιλφρέδος τραυματίζεται από ένα βέλος. Το βράδυ, ο Φράγκος αυτοκράτορας πηγαίνει στη σκηνή του κόμη, ο οποίος είναι ξαπλωμένος στο κρεβάτι του κοντά στο οποίο βρίσκεται η ασπίδα του, χρυσής απόχρωσης χωρίς καμία διακόσμηση. Βουτάει τέσσερα δάχτυλα στην ανοιχτή πληγή του Guifré και σχεδιάζει, με μια κίνηση, τις τέσσερις κόκκινες γραμμές δίνοντας έτσι στην Καταλονία το έμβλημα της.

Ωστόσο ιστορικά το έμβλημα είναι αποτέλεσμα της επαφής της περιοχής με την εραλδική τέχνη που είχε αναπτυχθεί στα μέσα του 12ου αιώνα στην κεντρο-δυτική Ευρώπη. Το 1150 εμφανίζεται ήδη από το πρώτο έμβλημα με τέσσερις κάθετες στήλες σε νόμισμα του Ραιμούνδου Βερεγγάριου Δ'. Έκτοτε όλοι οι απόγονοί του (μέλη δηλαδή του Οίκου της Βαρκελώνης που αποτέλεσε την βασιλεύουσα δυναστεία του Στέμματος της Αραγονίας μέχρι το 1410) θα φέρουν με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο τις τέσσερις κόκκινες στήλες πάνω σε κίτρινο ή χρυσό φόντο. Κατ' επέκταση το ίδιο το Στέμμα της Αραγονίας και ο κατά καιρούς μονάρχης θα ταυτιστεί με το σύμβολο αυτό. Αυτό αποδεικνύεται από την παραχώρηση εκ μέρους του Ιακώβου Α' του συμβόλου ως στις κατεκτημένες πόλεις της Βαλένθια και της Μαγιόρκα μα και από την συνέχιση της ταύτισης της Κορόνας με τις τέσσερις στήλες ακόμη κι όταν μετά το 1412 θα αναλάβει την βασιλεία η καστιλιανική δυναστεία των Τραστάμαρα.

Η μετατροπή του συμβόλου των τεσσάρων κάθετων στηλών σε σημαία όπου αυτές γίνονται οριζόντιες θα λάβει χώρα σταδιακά και θα οριστικοποιηθεί με την πολιτισμική αναγέννηση της Καταλονίας (Reinaxença). Τότε θα ταυτιστεί με την Καταλονία κυρίως λόγω της ταύτισής της με τον Οίκο της Βαρκελώνης. Το ίδιο σύμβολο αποτελεί παράλληλα αναπόσπαστο κομμάτι της ταυτότητας και των λοιπών πρώην κτήσεων του Στέμματος της Αραγονίας και γι'αυτό σήμερα αντιπροσωπεύει με μικρές παραλλαγές την Αραγονία, την Χώρα της Βαλένθια και τις Βαλεαρίδες νήσους στην Ισπανία όπως επίσης και το Περπινιάν στην Γαλλία.

Ιστορικές τοποθεσίες

Το βουνό του Μονσεράτ, με το χαρακτηριστικό σχήμα των απολήξεών του.

Τα τρία συμβολικά βουνά της Καταλονίας είναι το όρος Μοντσεράτ (Montserrat) κοντά στην Μανρέζα , το όρος της Πεδραφόρκα (Pedraforca) και το Κανιγό (Canigó) που βρίσκεται στο γαλλικό διαμερίσματο των Ανατολικών Πυρηναίων, στην αποκαλούμενη από τους καταλανούς "Βόρεια Καταλονία".

Καταλανικός εθνικισμός (καταλανισμός)

Κύριο λήμμα: Καταλανικός εθνικισμός

Στα μέσα του 19ου αιώνα η λογοτεχνική αναγέννηση της καταλανικής γλώσσας συνετέλεσε στην δημιουργία ενός ρομαντικού εθνικιστικού ρεύματος που έθεσε υπό αμφισβήτηση την κυρίαρχη άποψη των πολιτικών του ισπανικού κράτους περί της ύπαρξης ενός ενιαίου ισπανικού έθνους. Ο καταλανικός εθνικισμός (γνωστός και ως «καταλανισμός», κατ. catalanisme) βασιζόμενος στον ξεκάθαρα διακριτό χαρακτήρα της Καταλονίας ως ιστορικής εθνότητας τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 18ου αιώνα στα πλαίσια ενός εκ των πραγμάτων πολυεθνικού Ισπανικού Βασιλείου, ξεκίνησε την πορεία διεκδίκησης αρχικά της πολιτικής αυτονομίας. Πράγματι, οι πρώτοι καταλανιστές δεν ήταν υπέρμαχοι της ανεξαρτητοποίησης των τεσσάρων παραδοσιακών καταλανικών επαρχιών παρά υποστήριζαν είτε την μεταβολή του συγκεντρωτικού φιλελεύθερου ισπανικού κράτους σε ομοσπονδιακό είτε την παροχή αυξημένων αρμοδιοτήτων στις καταλανικές επαρχίες. Κύριο κόμμα που εξέφραζε τέτοιες θέσεις ήταν η Λίγα Ρεζιοναλίστα.

Η οικονομική ευμάρεια της Καταλονίας και η μη συμμετοχή των πολιτικών της στις κυβερνήσεις της Μαδρίτης συνέβαλαν στην αποξένωση μεγάλου μέρους των πολιτικών της ελίτ που από τη δεκαετία του 1920 άρχισαν να υιοθετούν θέσεις ανεξαρτητοποίησής τους από την Ισπανία και να ιδρύουν καταλανιστικά κόμματα όπως την Καταλανική Δράση και το Καταλανικό Κράτος του Φρανσέσκ Μασιά. Σταθμός στην πρώτη άνοδο του πολιτικού καταλανισμού θεωρείται η ισπανική ήττα στον Ισπανοαμερικανικό πόλεμο του 1898. Το πρώτο σχέδιο αυτονομίας της Καταλονίας, η Ένωση των Επαρχιών της Καταλονίας του 1914 (Mancomunitat de Catalunya), υπήρξε θύμα της δικτατορίας του Μιγέλ Πρίμο δε Ριβέρα μεταξύ 1923 και 1930. Η έλευση της Β΄ Ισπανικής Δημοκρατίας έδωσε χώρο έκφρασης στον καταλανισμός, επιτρέποντας την επανασύσταση της Ζενεραλιτάτ της Καταλονίας το 1931 και της ψήφισης του Καθεστώτος Αυτονομίας της Νούρια το επόμενο έτος. Οι δύο πρόεδροί της, Φρανσέσκ Μασιά και Λιουίς Κονπάνς, και μαζί τους το σύνολο των καταλανιστών πολιτικών που εντάχθηκαν στο νεοσύστατο κόμμα της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς της Καταλονίας, βρέθηκαν εκ νέου απομονωμένοι από τα ισπανικά πολιτικά κόμματα· η άνοδος της ισπανικής δεξιάς στην κυβέρνηση της Δημοκρατίας το 1933 επέφερε την αποτυχημένη ανακήρυξη του Καταλανικού Κράτους από τον Κονπάνς και το πάγωμα της αυτονομίας μέχρι το 1936. Τότε, η νίκη του Λαϊκού Μετώπου επανέφεραν σε λειτουργία τις καταλανικές δομές οι οποίες παύθηκαν με την ήττα των δημοκρατικών δυνάμεων στον Ισπανικό Εμφύλιο που ακολούθησε.

Η νίκη των ισπανών εθνικιστών και η δικτατορία του στρατηγού Φρανθίσκο Φράνκο (1939-1974) εξαφάνισε από το προσκήνιο οποιαδήποτε έκφραση του καταλανισμού. Η σταδιακή φιλελευθεροποίηση του καθεστώτος επέτρεψε την ύπαρξη καταλανιστικών οργανισμών (π.χ. Συνέλευση της Καταλονίας μεταξύ 1971 και 1977). Προηγουμένως, στη δεκαετία του 1960, ο βαλενθιανός διανοούμενος Ζοάν Φουστέρ είχε εκδόσει το πρώτο κείμενο που συνδύαζε τον καταλανικό εθνικισμό με την έννοια της ενοποίησης και αυτονόμησης των Καταλανικών Χωρών, δημιουργώντας τον λεγόμενο πανκαταλανισμό που υιοθετήθηκε από αρκετούς καταλανούς εθνικιστές.

Η ισπανική μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία είδε την ανασύσταση της Ζενεραλιτάτ με πρόεδρο τον Ζοζέπ Ταραδέλιας. Ο πολιτικός καταλανισμός έκτοτε εκφράστηκε σε τρεις κυρίαρχες τάσεις: την ομοσπονδιακή, με κύριο εκπρόσωπο το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Καταλονίας, την ακραίως εθνικιστική της Ρεπουμπλικανικής Αριστεράς και την υποστήριξη της σταδιακής εξέλιξης και διεύρυνσης της αυτονομίας που ορίζει το ισπανικό κράτος, από την φιλελεύθερη και χριστιανοδημοκρατική Σύγκλιση και Ένωση.

Πολιτική

Ο Αρτούρ Μας, πρόεδρος της Ζενεραλιτάτ της Καταλονίας

Ο Αρτούρ Μας είναι από το 2010 ο 129ος πρόεδρος της κυβέρνησης της Καταλονίας, της Ζενεραλιτάτ της Καταλονίας, επικεφαλής του τέως πολιτικού κόμματος Σύγκλιση και Ένωση (CIU), μία συμμαχία δύο κομμάτων της κεντροδεξιάς που με αφορμή τις διαφορές που εξέφρασε ο Ζοζέπ Μαρία Ντουράν ι Λιέιδα, ηγέτης της Ένωσης, γύρω από την πιθανή ανεξαρτητοποίηση της χώρας οδηγήθηκε σε διάσπαση. Αντικατέστησε τον Χοσέ Μοντίγια, Πρόεδρο από το 2006 μέχρι και το 2010.

Η Καταλονία είναι αυτόνομη σε ορισμένους τομείς. Έχει την αρμοδιότητα 33 τομέων της διοίκησης. Στις 3 Νοεμβρίου 2005, το καταλανικό κοινοβούλιο ενέκρινε το νομοσχέδιο μεταρρύθμισης του καταστατικού της αυτονομίας της Καταλονίας, που στην συνέχεια προωθήθηκε στο ισπανικό κοινοβούλιο στην Μαδρίτη. Μετά από συζητήσεις που έκαναν φανερό τον διχασμό, και μια αναθεώρηση προς τα κάτω που διαπραγματεύτηκε από τον πρόεδρο της ισπανικής κυβέρνησης και τον αρχηγό του πρώτου καταλανικού κόμματος, το πρόγραμμα υιοθετήθηκε από το κοινοβούλιο και προτάθηκε στους Καταλανούς μέσω δημοψηφίσματος. Παρά το γεγονός ότι ορισμένοι αυτονομιστές κάλεσαν το λαό να ψηφίσει αρνητικά (γιατί το πρόγραμμα δεν αναγνώριζε την Καταλονία ως έθνος, δεν της άφηνε την ολοκληρωτική διαχείριση των φόρων, των λιμανιών και των αεροδρομίων), σχεδόν το 75% των ψηφοφόρων το δέχτηκε στις 18 Ιουνίου 2006. Πάντως το ποσοστό συμμετοχής ήταν μικρότερο του 50%. Το νέο καταστατικό ακυρώθηκε σε μεγάλο βαθμό από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ισπανίας στις 10 Ιουλίου 2010.

Δημοψήφισμα 2014

Ένα μη δεσμευτικό ανεπίσημο δημοψήφισμα διεξήχθη από την κυβέρνηση της Καταλονίας στις 9 Νοεμβρίου 2014.[13] Η κυβέρνηση της Καταλονίας ανέφερε ότι συνολικά οι ψηφίσαντες ήταν 2.305.290.[14] Τα ΜΜΕ υπολογίζουν τη συμμετοχή από 37,0% [15] [16] [17] ως 41,6%.[18] Οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να απαντήσουν καταφατικά ή αρνητικά σε δύο ερωτήματα: «Θέλετε η Καταλονία να γίνει κράτος» και «Θέλετε αυτό το κράτος να είναι ανεξάρτητο;».Το 80,8% των ψηφισάντων απάντησε καταφατικά και στα δύο ερωτήματα.

Επιλογή Ψήφοι Ποσοστό
Ναι - Ναι 1.861.753 80,76%
Ναι - Όχι 232.182 10,07%
Ναι - λευκό 22.466 0,97%
Όχι 104.772 4,54%
Λευκά 12.986 0,56%
Λοιπά 71.131 3,09%

Έναν χρόνο μετά, στις 2 Δεκεμβρίου 2015, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ισπανίας ακύρωσε το ψήφισμα ανεξαρτησίας του Καταλανικού Κοινοβουλίου, αποδεχόμενο την προσφυγή της ισπανικής κυβέρνησης εναντίον αυτής της πρότασης, που θα άνοιγε τη διαδικασία ανεξαρτησίας της Καταλονίας.[19]

Δημογραφία

Η αυτόνομη κοινότητα της Καταλονίας καλύπτει μια έκταση 32114 km² με πληθυσμό που εκτιμάται στους 7.539.618 κατοίκους τον Γενάρη του 2011, με τους μετανάστες να αντιπροσωπεύουν το 15,73%.[20]

Η αστική περιοχή της Βαρκελώνης περιλαμβάνει 5.529.099 κατοίκους[20] και καλύπτει μια έκταση 2268 km². Η μητροπολιτική περιοχή της αστικής περιοχής περιλαμβάνει πόλεις όπως η Οσπιταλέτ ντε Γιομπρεγάτ, η Μπαδαλόνα, η Σάντα Κολόμα ντε Γκραμενέ και η Κορνελιά δε Λιοβρεγάτ.

Εκτός της Βαρκελώνης, υπάρχουν κι άλλες σημαντικές πόλεις, όπως η Ταρραγόνα, το Σαβαδέλ, η Λιέιδα, η Ζιρόνα, το Ματαρό.

Η μητροπολιτική περιοχή της Ταρραγόνα περιλαμβάνει 811.401 κατοίκους[20] και είναι η δεύτερη μητροπολιτική περιοχή της Καταλονίας.

Ανάμεσα στο 1900 και το 2001, ο πληθυσμός της Καταλονίας τριπλασιάστηκε[21]. Αυτή η αύξηση οφείλεται στην δημογραφική αύξηση στην Ισπανία στην διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και στις αρχές της δεκαετίας του 1970, αλλά και στην αποαστικοποίηση. Αυτό το μεταναστευτικό κύμα έφτασε σε πολλές περιοχές της Ισπανίας, με κυριότερες την Ανδαλουσία, την Εξτρεμαδούρα και την Μούρθια.

Διοικητική οργάνωση

Η Καταλονία χωρίζεται από το 1832 σε τέσσερις επαρχίες που έχουν ως πρωτεύουσές τους τις τέσσερις μεγαλύτερες πόλεις της: Βαρκελώνη, Λιέιδα, Ταραγόνα και Ζιρόνα. Στο επόμενο διοικητικό επίπεδο εντοπίζονται οι λεγόμενες «λειτουργικές εδαφικές ενότητες» (κατ.: àmbits funcionals territorials), που ομαδοποιούν τις φυσικές επαρχίες με βάση το αστικό κέντρο αναφοράς τους.[22] Υφίστανται επτά τέτοιες ενότητες: οι Χώρες του Έβρου, η Πεδιάδα της Ταραγόνα, η Δυτική Καταλονία, τα Πυρηναία και Αράν, το Πενεδές, η Μητροπολιτική Περιοχή της Βαρκελώνης και οι Φυσικές Επαρχίες της Ζιρόνα. Ελάχιστη μονάδα διοικητικής οργανωσης είναι οι δήμοι που αριθμούνται σε 947. Παράλληλα, οι φυσικές επαρχίες της Καταλονίας (κατ.: comarques), σε αντίθεση με την υπόλοιπη Ισπανία, είναι επίσημα θεσπισμένες ενότητες τοπικής αυτοδιοίκησης που αποτελούνται από το σύνολο των δήμων που βρίσκονται σε μια περιοχή με κοινά γεωγραφικά και οικονομικά χαρακτηριστικά.[23]

Χάρτης της διοικητικής δομής της Καταλονίας

Οι δήμοι με τον μεγαλύτερο πληθυσμό είναι οι εξής:

Δήμος Πληθυσμός (2014)[24]
Βαρκελώνη 1.602.386
Οσπιταλέτ ντε Λιοβρεγάτ 253.518
Μπαδαλόνα 217.210
Τεράσα 215.517
Σαβαδέλ 207.444
Λιέιδα 139.176
Ταραγόνα 132.199
Ματαρό 124.280
Σάντα Κολόμα δε Γκραμενέτ 118.738
Ρέους 104.962
Ζιρόνα 97.227

Γλώσσες

Χρονολογούμενο από τον 12ο αιώνα, εικάζεται ότι το συγκεκριμένο έγγραφο αποτελεί το αρχαιότερο δείγμα χρησιμοποίησης της Καταλανικής γλώσσας.

Σύμφωνα με την τελευταία γλωσσολογική απογραφή που οργανώθηκε από την Κυβέρνηση της Καταλονίας το 2009, η πλειοψηφία έχει την ισπανική ως "μητρική γλώσσα" (46.53% ομιλούντες την Ισπανική σε σύγκριση με 37.26% ομιλούντες την Καταλανική). Σε καθημερινή χρήση, ποσοστό 11.95% επί του πληθυσμού υποστηρίζει ότι χρησιμοποιεί και τις δύο γλώσσες σε ίσο βαθμό, ενώ ποσοστό 45.92% χρησιμοποιεί κυρίως τα ισπανικά και 35.54% κυρίως τα καταλανικά. Παρουσιάζεται, επίσης, μεγάλη διαφορά μεταξύ της Μητροπολιτικής Περιοχής Βαρκελώνης (και, σε μικρότερη κλίμακα, την περιοχή της Ταρραγόνα), όπου τα Ισπανικά ομιλούνται περισσότερο από τα Καταλανικά, και το υπόλοιπο της Καταλονίας, όπου τα Καταλανικά υπερισχύουν των Ισπανικών[25]

Από το 1979, τα Αρανικά (μια διάλεκτος των Οξιτανικών Γασκωνικών) έχει, επίσης επισημοποιηθεί και αποτελεί αντικείμενο ειδικής προστασίας στην περιοχή της Κοιλάδας του Αράν. Αυτή η μικρή περιοχή των 7,000 κατοίκων αποτελούσε το μοναδικό τόπο όπου μία διάλεκτος της Οξιτανικής θεωρείται επίσημη γλώσσα. Αργότερα, στις 9 Αυγούστου 2006, όταν ψηφίστηκε το νέο Σύνταγμα, τα Οξιτανικά επισημοποιήθηκαν στο σύνολο της Καταλονίας. Τα Οξιτανικά αποτελούν την μητρική γλώσσα ποσοστού 22.4% επί του πληθυσμού της κοιλάδας.[26]

Προερχόμενη από την ιστορική περιοχή της Καταλονίας, η Καταλανική γλώσσα διαθέτει ειδικό καταστατικό από την έγκριση της Καθεστώς της Αυτονομίας του 1979, στην οποία αναφέρεται ως "επίσημη γλώσσα της Καταλονίας",[27] ένας όρος που σημαίνει πως δίδεται στην συγκεκριμένη γλώσσα ειδικό νομικό καταστατικό εντός μιας περιοχή της Ισπανίας, ή που, ιστορικά, ομιλείτο στην συγκεκριμένη περιοχή. Οι υπόλοιπες γλώσσες με ειδικό καταστατικό είναι τα Ισπανικά, τα οποία έχουν ειδικό καταστατικό ανά τις περιοχές της Ισπανίας, και τα Οξιτανικά του Αράν, τα οποία διαθέτουν το ίδιο επίσημο καταστατικό με τα Καταλανικά και τα Ισπανικά εντός της Κοιλάδας του Αράν.

Αν και δεν θεωρείται "επίσημη γλώσσα" όπως τα καταλανικά, τα ισπανικά και τα αρανικά, η Καταλανική Νοηματική Γλώσσα, με περίπου 18,000 χρήστες στην Καταλονία,[28] έχει λάβει επίσημη αναγνώριση και νομική υπόσταση: "Οι δημόσιες υπηρεσίες οφείλουν να εξασφαλίζουν την χρήση της Καταλανικής νοηματικής γλώσσας και συνθήκες ισότητας για τους αναπήρους που επιλέγουν την χρήση αυτής της γλώσσας, η οποία πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο εκπαίδευσης, προστασίας και αναγνώρισης."[29]

Υπό το δικτατορικό καθεστώς του Φράνκο, τα καταλανικά απομακρύνθηκαν από το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα και οποιεσδήποτε άλλες επίσημες χρήσεις τους, σε τέτοιο βαθμό, μάλιστα, που απαγορευόταν στις οικογένειες να εγγράφουν τα παιδιά τους στα μητρώα γεννήσεων με καταλανικά ονόματα.[30] Αν και ποτέ δεν απαγορεύτηκε, η έκδοση βιβλίων στα καταλανικά δέχτηκε αρκετούς περιορισμούς στις αρχές της δεκαετίας του 1940, με μονάχα θρησκευτικά κείμενα και μικρού μεγέθους κείμενα ιδιωτών να εκδίδονται. Ορισμένα βιβλία εκδίδονταν παράνομα ή ξεπερνώντας τους όποιους περιορισμούς που υπήρχαν από το καθεστώς, εμφανίζοντας ημερομηνία έκδοσης προγενέστερη του 1936.[31] Αυτός ο νόμος άλλαξε το 1946, όταν επαναφέρθηκε το μέτρο της ελεύθερης έκδοσης βιβλίων στα καταλανικά.[32]

Η αστικοποίηση που προήλθε με την εγκατάσταση κατοίκων, προερχόμενων από άλλες περιοχές της Ισπανίας συνέβαλε επίσης στην μείωση της χρήσης της γλώσσας σε αστικές περιοχές, με αυτή της Ισπανικής να αυξάνεται, στον αντίποδα. Αργότερα, παρόμοιο κοινωνιογλωσσικό φαινόμενο έλαβε χώρα με την εγκατάσταση αλλοδαπών μεταναστών. Η καταλανική πολιτισμική δραστηριότητα αυξήθηκε στη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και η μάθηση της Καταλανικής γλώσσας ξεκίνησε χάρη στην πρωτοβουλία οργανώσεων όπως η Òmnium Cultural.

Με το πέρας της δικτατορίας του Φράνκο, οι νεοσυσταθείσες αυτόνομες και δημοκρατικές υπηρεσίες στην Καταλονία ξεκίνησαν μια μακράς διάρκειας προσπάθεια αύξησης της χρήσης της καταλανικής γλώσσας στην περιοχή[33] και, από το 1983, πέτυχαν να περάσουν νόμους που διασφαλίζουν και επεκτείνουν, ταυτόχρονα, την χρήση των Καταλανικών. Αυτή η πολιτική, γνωστή και ως "γλωσσολογική κανονιοποίηση" (normalització lingüística στα καταλανικά, normalización lingüística στα ισπανικά) έτυχε της στήριξης της πλειοψηφίας των καταλανικών πολιτικών κομμάτων στη διάρκεια των τελευταίων τριάντα ετών. Ορισμένες πολιτικές ομάδες θεωρούν αυτή την πολιτική ως ένα μέσο αποθάρρυνσης της χρήσης των Ισπανικών,[34][35][36][37] ενώ άλλες, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η Κυβέρνηση της Καταλονίας[38] και η Ευρωπαϊκή Ένωση[39] θεωρούν αυτές τις πολιτικές ίσες απέναντι στις δύο γλώσσες,[40] ή ακόμη και ως παράδειγμα το οποίο "θα έπρεπε να βρει αρκετούς μιμητές εντός της Ένωσης".[41]

Προσφάτως, ορισμένες από αυτές τις πολιτικές δέχτηκαν έντονη κριτική, καθώς θεωρήθηκε πως προσπαθούσαν να επιβάλουν την χρήση των καταλανικών με την επιβολή προστίμων σε όσες επιχειρήσεις δεν έκαναν χρήση τους. Για παράδειγμα, έπειτα από την ψήφιση ενός νόμου, τον Μάρτιο του 2010, αναφορικά με τον Καταλανικό κινηματογράφο, ο οποίος όριζε πως οι μισές ταινίες που προβάλλονταν θα έπρεπε να είναι στην καταλανική γλώσσα, οδήγησε σε μια γενική απεργία ποσοστό ύψους 75% των κινηματογράφων.[42] Αυτές οι κριτικές προέρχονταν κυρίως εκτός καταλονίας, και πιο συγκεκριμένα από τους συντηρητικούς, φιλελεύθερους συντηρητικούς και κλασσικούς φιλελεύθερους κύκλους της ισπανικής κοινωνίας. Στην Καταλονία, από την άλλη πλευρά, υπήρχε μεγάλη κοινωνική και πολιτική αποδοχή των μέτρων που λαμβάνονταν για την προώθηση των καταλανικών, ακόμη και από τους ισπανόφωνους και τους ομιλητές άλλων γλωσσών.[43][43][44][45][46]

Στην Καταλονία, η πολιτική αναφορικά με την καταλανική γλώσσα είχε να αντιμετωπίσει την κριτική ορισμένων αντιεθνικιστών διανοούμενων όπως ο Αλμπέρτ Μποαδέλια. Από το 2006, το φιλελεύθερο κόμμα Πολίτες - Κόμμα της Πολιτείας αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους επικριτές της πολιτικής που ακολουθείται αναφορικά με την χρήση της καταλανικής γλώσσας εντός της Καταλονίας. Το τοπικό καταλανικό παρακλάδι του Λαϊκού Κόμματος διατηρεί μια διφορούμενη πολιτική θέση: από την μία, απαιτεί δίγλωσση καταλανική-ισπανική εκπαίδευση και μια εξισορροπημένη πολιτική αναφορικά με τις γλώσσες, η οποία θα προστατεύει μεν τα καταλανικά, αλλά χωρίς να τα προωθεί σε βάρος των ισπανικών,[47] ενώ, στον αντίποδα, ορισμένοι πολιτικοί του Λαϊκού Κόμματος σε τοπικό επίπεδο, έχουν περάσει στις περιοχές τους πολιτικές που να ευνοούν τα καταλανικά σε βάρος των ισπανικών[48] και έχουν υπερασπιστεί ορισμένες λεπτομέρειες των πολιτικών περί επίσημης γλώσσας, πολλές φορές, μάλιστα, απέναντι στις απόψεις των συναδέλφων τους από άλλα τμήματα της Ισπανίας.[49]

Σήμερα, τα καταλανικά αποτελούν την βασική γλώσσα της καταλανικής αυτόνομης κυβέρνησης και των υπόλοιπων δημόσιων υπηρεσιών που βρίσκονται υπό την δικαιοδοσία της. Η βασική δημόσια εκπαίδευση δίδεται στα Καταλανικά, με εξαίρεση μαθήματα ισπανικών που αριθμούν δύο διδακτικές ώρες ανά εβδομάδα. Οι επιχειρήσεις είναι υποχρεωμένες να έχουν όλες τις πληροφορίες τους (π.χ. μενού, αφίσες) στα Καταλανικά, υπό τον κίνδυνο κυρώσεων. Δεν υπάρχει καμία υποχρέωση προβολής αυτών των πληροφοριών στα Οξιτανικά ή τα Ισπανικά, αν και δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός αναφορικά με τις συγκεκριμένες ή άλλες γλώσσες. Η χρήση προστίμων εγκαινιάστηκε το 1997 με την ψήφιση σχετικού γλωσσολογικού νόμου[50] ο οποίος είχε σαν στόχο την αύξηση της χρήσης, στην καθημερινότητα, των Καταλανικών και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Καταλανόφωνων.

Ο νόμος αυτός εξασφαλίζει πως τόσο τα καταλανικά όσο και τα ισπανικά – καθώς είναι επίσημες γλώσσες – μπορούν να χρησιμοποιούνται από τους πολίτες σε όλες τις δημόσιες και ιδιωτικές τους δραστηριότητες χωρίς να έχουν να αντιμετωπίσουν προκαταλήψεις,[51] αλλά η πρωτοβάθμια εκπαίδευση θα γίνεται αποκλειστικά στα καταλανικά. Η Ζενεραλιτάτ χρησιμοποιεί την καταλανική στις συνεντεύξεις τύπου, αλλά και στις δημόσιες ομιλίες της που απευθύνονται στον πληθυσμό, αλλά οι πολίτες έχουν, εφόσον το επιθυμούν, την δυνατότητα να λαμβάνουν πληροφορίες από την Ζενεραλιτάτ και στα ισπανικά.[52] Οι πολιτικές συζητήσεις εντός του Καταλανικού Κοινοβουλίου διεξάγονται σχεδόν αποκλειστικά στα Καταλανικά, ενώ η Καταλανική Δημόσια Τηλεόραση μεταδίδει προγράμματα μονάχα στην καταλανική γλώσσα.

Λόγω της μεγάλης μετανάστευσης, την οποία, γενικώς, η Ισπανία αλλά και, πιο συγκεκριμένα, η Καταλονία έζησαν την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα, πολλές ήταν οι ξένες γλώσσες που εισήχθησαν και ομιλούνται σε περιοχές της Καταλονίας, με σημαντικότερες την Ριφ-Βερβέρικη,[53] τα Μαροκινά Αραβικά, τα Ρουμάνικα [εκκρεμεί παραπομπή] και τα Ουρντού.[54]

Μεταφορές

Αεροδρόμια

Ο πύργος ελέγχου του αεροδρομίου της Βαρκελώνης.

Εμπορικά και τουριστικά λιμάνια

Δρόμοι

Ο αυτοκινητόδρομος C-16 (Eix del Llobregat).

Η συνολική έκταση των δρόμων στην Καταλονία είναι 12.000 km. Ο κεντρικοί Ισπανικοί αυτοκινητόδρομοι είναι ο  AP-7  , επίσης γνωστός ως Autopista del Mediterrani και ο  A-7 , επίσης γνωστός ως Autovia del Mediterrani. Εκτείνεται κατά μήκος των ακτών της Μεσογείου, από τα γαλλικά σύνορα έως και την πόλη της Βαλένθια, η οποία βρίκσεται στα νότια της Ταρραγόνα. Οι κυριότερες οδικές αρτηρίες, γενικώς καταλήγουν στην Βαρκελώνη. Οι αυτοκινητόδρομοι  AP-2  και  A-2  συνδέουν την ενδοχώρα της Καταλονίας με την Μαδρίτη.

Άλλες κύριες οδικές αρτηρίες είναι οι:

  •  N-II 
  •  C-12 
  •  A-16   C-32 
  •  C-16 
  •  C-17 
  •  C-25 
  •  A-26 
  •  C-32 
  •  C-60 

Οι δημόσιοι δρόμοι της Καταλονίας είναι υπό την διοίκηση είτε της αυτόνομης κυβέρνησης της Καταλονίας (π.χ. οι δρόμοι,  C- ), είτε της κυβέρνησης της Ισπανίας (π.χ. οι δρόμοι,  AP- ,  A- ,  N- ).

Φωτογραφίες

Βιβλιογραφία

Παραπομπές

  1. ↑ Ινστιτούτο Στατιστικής της Καταλονίας http://www.idescat.cat/pub/?id=aec&n=245 [14/12/2014]
  2. ↑ Jordi Sacasas i Lluís (2007), Geografia de Catalunya. Publicacions de l'Abadia de Montserrat, Βαρκελώνη. σελ. 11.
  3. ↑ Sacasas i Lluís, ibid. σελ. 32.
  4. ↑ Sacasas i Lluís, ibid. σελ. 87.
  5. ↑ Sacasas i Lluís, ibid. σελ. 37.
  6. ↑ Sacasas i Lluís, ibid. σελ. 39.
  7. ↑ Pau Vila (1928-1936), Resum de geografia de Catalunya. Ινστιτούτο Καταλανικών Σπουδών,Βαρκελώνη. Επανέκδοση από τον ίδιο οργανισμό, Βαρκελώνη, 2003. σελ. 14.
  8. ↑ Sacasas i Lluís, ibid. σελ. 41.
  9. ↑ Pau Vila (1928-1936), Resum de geografia de Catalunya. Ινστιτούτο Καταλανικών Σπουδών,Βαρκελώνη. Επανέκδοση από τον ίδιο οργανισμό, Βαρκελώνη, 2003. σελ. 19.
  10. ↑ Pau Vila (1928-1936), Resum de geografia de Catalunya. Ινστιτούτο Καταλανικών Σπουδών,Βαρκελώνη. Επανέκδοση από τον ίδιο οργανισμό, Βαρκελώνη, 2003. σελ. 5.
  11. ↑ Sacasas i Lluís, ibid. σελ. 87.
  12. ↑ Pau Vila (1928-1936), Resum de geografia de Catalunya. Ινστιτούτο Καταλανικών Σπουδών,Βαρκελώνη. Επανέκδοση από τον ίδιο οργανισμό, Βαρκελώνη, 2003. σελ. 29.
  13. ↑ «Catalonia president signs independence referendum decree». Ανακτήθηκε στις 27-9-2014.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  14. ↑ Generalitat de Catalunya (10-11-2014). http://www.participa2014.cat/resultats/dades/en/escr-tot.html http://www.participa2014.cat/resultats/dades/ca/escr-tot-resum.html. Ανακτήθηκε στις 10-11-2014.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια); Missing or empty |title= (βοήθεια); Εξωτερικός σύνδεσμος στο |website= (βοήθεια)
  15. ↑ «1,8 millones de personas votan por la independencia catalana en el 9-N». El País. 10-11-2014. Ανακτήθηκε στις 12-11-2014.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
  16. ↑ http://www.economist.com/blogs/charlemagne/2014/11/catalonias-independence-vote The Economist
  17. ↑ http://www.ucl.ac.uk/european-institute/highlights/2014-15/catalonia
  18. ↑ «Catalonia vote: No smiles for Spain». BBC News. 10-11-2014. Ανακτήθηκε στις 11-11-2014.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
  19. ↑ Ισπανία: Ακύρωσε η Δικαιοσύνη το ψήφισμα ανεξαρτησίας του Καταλανικού Κοινοβουλίου, iefimerida.gr, 2-12-2015.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 (Ισπανικά) Instituto Nacional de Estadística, 11 février 2012
  21. ↑ (Ισπανικά) [www.ine.es/prodyser/pubweb/tend_demo_s20/poblacion.pdf La población de España; table9, page 23]
  22. ↑ [territori.gencat.cat/web/.content/home/01_departament/plans/pla_territorial_general/ «Els àmbits funcionals territorials»] Check |url= value (βοήθεια). Ζενεραλιτάτ της Καταλονίας. Ανακτήθηκε στις 17/10/2015.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  23. ↑ «Λήμμα "comarca" στην Μεγάλη Καταλανική Εγκυκλοπαίδεια».
  24. ↑ ine.es
  25. ↑ «Idescat. Dades demogràfiques i de qualitat de vida». Idescat.cat. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 
  26. ↑ Enquesta d'usos lingüístics de la població 2008, cap. 8. La Val d’Aran.
  27. ↑ «Statute of Autonomy of Catalonia (Article 6)». Gencat.cat. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 
  28. ↑ Ethnologue Report for Catalan Sign Language. Usage population as of 1994. Retrieved 2012-08-24.
  29. ↑ «Statute of Autonomy of Catalonia, (Articles 6, 50)» (PDF). parlament-cat.net. 2006. 
  30. ↑ Joan Miralles i Monserrat, Josep Massot i Muntaner (2001), "Entorn de la història de la llengua" (Environment of History of Language), Ed. by Publicacions de l'Abadia de Montserrat, ISBN 84-8415-309-6, p. 72.
  31. ↑ Pelai Pagès i Blanch. Franquisme i repressió: la repressió franquista als països catalans 1939-1975. Ανακτήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 2011. 
  32. ↑ Pelai Pagès i Blanch. Franquisme i repressió: la repressió franquista als països catalans (1939-1975). 
  33. ↑ Multilingualism in Spain: Sociolinguistic and Psycholinguistic Aspects of Linguistic Minority Groups. Books.google.com. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 
  34. ↑ Belen Parra (5 Ιουνίου 2008). «Diario El Mundo, Spanish Only». Medios.mugak.eu. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 
  35. ↑ «Diario El Imparcial, Spanish Only». Elimparcial.es. 26 Ιουλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 
  36. ↑ «Diario Periodista Digital, Spanish Only». Blogs.periodistadigital.com. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 
  37. ↑ «Diario Periodista Digital, Spanish Only». Blogs.periodistadigital.com. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 
  38. ↑ «Catalan Deputy of Education Ernest Maragall declares respect from the Catalan Government to Spanish language and to everyone's rights» (PDF) (στα Καταλανικά). σελ. 13. 
  39. ↑ EU takes Basque Country, Galicia, Catalonia and Valencia as examples of bilingualism.[νεκρός σύνδεσμος]
  40. ↑ The President, José Montilla, promises to look after the use and respect both for Spanish and Catalan languages.
  41. ↑ «High Level Group on Multilingualism - Final Report: from the Commission of the European Communities in which Catalan immersion is taken as an example which "should be disseminated throughout the Union" (page 18)» (PDF). Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 
  42. ↑ by Louis @ (25 Μαρτίου 2010). «Cinema law: rude case to not dub and subtitle all films in Catalan». Cafebabel.co.uk. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 
  43. ↑ 43,0 43,1 Presencia.cat.
  44. ↑ Asabadell.cat.
  45. ↑ Normalitzacio.cat.
  46. ↑ Books.google.si.
  47. ↑ Youtube.com.
  48. ↑ Regio7.cat.
  49. ↑ 3cat24.cat.
  50. ↑ «Catalonia's linguistic law». 0.gencat.cat. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 
  51. ↑ «Second article of Catalonia's linguistic law». 0.gencat.cat. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 
  52. ↑ «Ninth article of Catalonia's Linguistic Law». 0.gencat.cat. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 
  53. ↑ «DESCOBRIR LES LLENGÜES DE LA IMMIGRACIÓ» (PDF). University of Barcelona. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2012. 
  54. ↑ «Árabe y urdu aparecen entre las lenguas habituales de Catalunya, creando peligro de guetos». Europapress.es. 29 Ιουνίου 2009. Ανακτήθηκε στις 25 Απριλίου 2010. 


π • σ • ε Αυτόνομες Κοινότητες της Ισπανίας
Καθιερωμένοι όροι
CC-BY-SA
Μετάφραση 		Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Catalogne της Γαλλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).
CC-BY-SA
Μετάφραση 		Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα History of Catalonia της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Καταλονία&oldid=5629915"