Πολιτιστική Επανάσταση

Απεικόνιση τριών ερυθροφρουρών από τη Πολιτιστική Επανάσταση

H Μεγάλη Προλεταριακή Πολιτιστική Επανάσταση ή απλούστερα Πολιτιστική Επανάσταση (Κινέζικα: 文化大革命, πινγίν: Wénhuà Dàgémìng) ήταν μια κοινωνικο-πολιτική κίνηση που έλαβε χώρα στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας από το 1966 μέχρι το 1976. Την άρχισε ο πρόεδρος του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας Μάο Τσετούνγκ, με στόχο να ενδυναμώσει τον κομμουνισμό στη χώρα με την άρση του καπιταλισμού, παραδοσιακών και πολιτιστικών στοιχείων την κινεζικής κοινωνίας και την επιβολή του Μαοϊσμού μέσα στο Κόμμα. Η επανάσταση σηματοδότησε την επιστροφή του Μάο Τσε Τουνγκ σε θέση εξουσίας μετά το Μεγάλο Άλμα προς τα Εμπρός.

Η επανάσταση ξεκίνησε το Μάιο του 1966. Ο Μάο ισχυρίστηκε ότι αστικά στοιχεία διείσδυσαν στην κυβέρνηση και την κοινωνία γενικότερα, με σκοπό την επαναφορά του καπιταλισμού. Επέμεινε ότι αυτοί οι «αναθεωρητές» πρέπει να απομακρυνθούν μέσω μιας βίαιης ταξικής πάλης. Η νεολαία της Κίνας απάντησε στην έκκληση του Μάο σχηματίζοντας ομάδες ερυθροφρουρών σε όλη τη χώρα. Το κίνημα εξαπλώθηκε στο στρατό, τους εργαζόμενους στις πόλεις και την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος. Αυτό οδήγησε σε μεγάλες διαμάχες σε όλα τα κοινωνικά στρώματα. Στην κορυφή της ηγεσίας, οδήγησε σε μια μαζική εκκαθάριση των ανωτέρων υπαλλήλων οι οποίοι είχαν κατηγορηθεί για τη λήψη ενός «καπιταλιστικού δρόμου», κυρίως του Λιου Σάο Σι και του Τενγκ Σιαοπίνγκ.

Ο Μάο κήρυξε επισήμως ότι η Πολιτιστική Επανάσταση τελείωσε το 1969, αλλά η ενεργή φάση του κράτησε μέχρι το θάνατο του στρατιωτικού ηγέτη Λιν Μπιάο το 1971. Η πολιτική αστάθεια μεταξύ του 1971 και της σύλληψης της Συμμορίας των Τεσσάρων το 1976 θεωρείται σήμερα ευρέως ως μέρος της Επανάστασης. Μετά το θάνατο του Μάο το 1976, μεταρρυθμιστές με επικεφαλής τον Τενγκ Σιαοπίνγκ επέκτησαν εξέχουσα θέση. Οι περισσότερες από τις μεταρρυθμίσεις που συνδέθηκαν με τη μαοϊκή Πολιτιστική Επανάσταση είχαν εγκαταλειφθεί μέχρι το 1978.