Ανρί Μπεργκσόν: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 56: Γραμμή 56:
{{Βραβευμένοι με Νόμπελ Λογοτεχνίας 1926-1950}}
{{Βραβευμένοι με Νόμπελ Λογοτεχνίας 1926-1950}}
{{Authority control}}
{{Authority control}}
{{Στοιχεία προσώπου
|ΟΝΟΜΑ=Μπεργκσόν, Ανρί
|ΑΛΛΑ ΟΝΟΜΑΤΑ=Bergson, Henri
|ΜΙΚΡΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ=Γάλλος φιλόσοφος
|ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ=18 Οκτωβρίου
|ΕΤΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ=1859
|ΤΟΠΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ=Παρίσι, Γαλλία
|ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΘΑΝΑΤΟΥ=4 Ιανουαρίου
|ΕΤΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥ=1941
|ΤΟΠΟΣ ΘΑΝΑΤΟΥ=Παρίσι, Γαλλία
}}


{{DEFAULTSORT:Μπεργκσον Ανρι}}
{{DEFAULTSORT:Μπεργκσον Ανρι}}
[[Κατηγορία:Γάλλοι φιλόσοφοι]]
[[Κατηγορία:Γάλλοι φιλόσοφοι]]

Έκδοση από την 21:57, 8 Δεκεμβρίου 2015

Ανρί Μπεργκσόν
ΌνομαΑνρί Μπεργκσόν
Γέννηση18 Οκτωβρίου 1859[1]
Παρίσι, Γαλλία[1]
Θάνατος4 Ιανουαρίου 1941 (81 ετών)[1]
Παρίσι, Γαλλία[1]
Επάγγελμα/
ιδιότητες		φιλόσοφος[2][3], καθηγητής πανεπιστημίου[4], κοινωνιολόγος και συγγραφέας[5]
ΕθνικότηταΓάλλος
ΥπηκοότηταΓαλλία
Σχολές φοίτησηςΛύκειο Κοντορσέ, École Normale Supérieure και Πανεπιστήμιο του Παρισιού
ΕίδηΦιλόσοφος
Αξιοσημείωτα έργαΧρόνος και Ελεύθερη Θέληση, Ύλη και Μνήμη, Δημιουργική Εξέλιξη, Οι δυο πηγές της ηθικής και της θρησκείας κ.α.
Σύζυγος(οι)Louise Neuberger
Commons page Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο Ανρί-Λουίς Μπεργκσόν (γαλλ.: Henri-Louis Bergson, 18 Οκτωβρίου 1859 - 4 Ιανουαρίου 1941) ήταν Γάλλος φιλόσοφος. Τα θέματα που θίγει ο Μπεργκσόν σχετίζονται με το χρόνο και την ταυτότητα, την ελεύθερη θέληση, την αντίληψη, την αλλαγή, τη μνήμη, τη συνείδηση, τη γλώσσα, και τα όρια της λογικής. Το 1927 τιμήθηκε με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Βιογραφία

Ο Μπεργκσόν γεννήθηκε στην οδό Λαμαρτίν στο Παρίσι, κοντά στο Παλαί Γκαρνιέρ, την παλιά όπερα της πόλης, το 1859, έτος που δημοσιεύτηκε το έργο του Δαρβίνου Η καταγωγή των ειδών. Γόνος Πολωνοεβραϊκής οικογένειας από την πλευρά του πατέρα του, και Αγγλοϊρλανδικής από την πλευρά της μητέρας του, επίσης εβραϊκής καταγωγής, έζησε στο Λονδίνο τα πρώτα χρόνια της ζωής του και εξοικειώθηκε με την Αγγλική γλώσσα χάρη στη μητέρα του. Πριν γίνει εννέα ετών, μετακόμισε με τους γονείς του στη Γαλλία.

Τα κυριότερα έργα του ήταν: το 1889, Χρόνος και Ελεύθερη Θέληση (Essai sur les données immédiates de la conscience), το 1896 Ύλη και Μνήμη (Matière et mémoire), το 1907 Δημιουργική Εξέλιξη (L'Evolution créatrice), και το 1932, Οι δυο πηγές της ηθικής και της θρησκείας (Les deux sources de la morale et de la religion).

Το 1900 έγινε καθηγητής στο Κολλέγιο της Γαλλίας, αποκτώντας την Έδρα της Ελληνικής και Λατινικής Φιλοσοφίας , την οποία και διατήρησε έως το 1904. Στη συνέχεια αντικατέστησε τον Γκαμπριέλ Ταρντ στην έδρα της Σύγχρονης Φιλοσοφίας, έως το 1920. Τα μαθήματά του συγκέντρωναν πλήθος φοιτητών.

Έργο

Η Ζωική Ορμή

Ο Μπερξόν ορίζει τη ζωική ορμή ως μια τυφλή, ανυπότακτη σε κανόνες δύναμη που, δρώντας έξω από κάθε προγραμματισμό και σκοπιμότητα, στάθηκε η αιτία για να δημιουργηθεί ζωή στα διάφορα επίπεδά της. Αρχικά η ζωική ορμή, κατά τον Μπερξόν, υπήρχε σε φυσικοχημικές ενώσεις, που συνιστούσαν αυτό που σήμερα ονομάζουμε ζωή. Στην συνέχεια η ζωική ορμή διοχετεύθηκε προς τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις. Το αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθούν οι τρεις βασικές μορφές της ζωής : φυτά, έντομα και σπονδυλωτά. Απόληξη της δημιουργικής δύναμης της ζωικής ορμής υπήρξε η εμφάνιση του ανθρώπου. Πραγματοποιώντας ένα αιφνίδιο, όπως ο Μπερξόν λέει, άλμα από το ζώο στον άνθρωπο, η ζωική ορμή φτάνει στην κορύφωση της δημιουργικής πορείας της πάνω στον πλανήτη μας. Ο άνθρωπος μοιάζει να είναι ο λόγος για τον οποίο επιχειρήθηκε ολόκληρη η οργάνωση της ζωής. Είναι, όπως λέει ο Μπρεξόν, ο λόγος τού είναι της ζωής πάνω στη γη.

Όσο κι αν η εμφάνιση του ανθρώπου δίνει την εντύπωση πως ο στόχος όλης της δημιουργικής διαδικασίας που ακολούθησε η ζωική ορμή ήταν αυτός, στην πραγματικότητα δε συνέβη κάτι τέτοιο. Η εξελικτική πορεία της ζωικής ορμής σε καμιά περίπτωση δεν έγινε βάσει προκαθορισμένου σχεδίου, στοχεύοντας σε ένα ορισμένο τέλος. Απλώς, στην εκάστοτε δεδομένη στιγμή, από όλες τις δυνατότητες που παρουσιάζονταν, για να σημειωθεί κάποια εξέλιξη, η ζωική ορμή επέλεγε πάντοτε την πιο βολική. Όλες οι πόρτες ήταν ανοικτές μπροστά της. Υπό την έννοια αυτή θα μπορούσε κάλλιστα, στο πλαίσιο της δημιουργίας της ζωής, αντί για τον άνθρωπο, να είχε προκύψει ένα διαφορετικό είδος όντων. Ποιος άλλωστε αποκλείει τούτη τη στιγμή να υπάρχει αυτό το άλλο είδος όντων σε κάποιον πλανήτη, αφού η ζωική ορμή δεν περιορίζεται στη γη, αλλά είναι μια κοσμική δύναμη, που εκτείνεται παντού, σε κάθε αστέρι του σύμπαντος. Η ζωική δύναμη που ενυπάρχει στον άνθρωπο, εκδηλώνεται με δύο τρόπους : ως νόηση και ως ένστικτο, που τον τροφοδοτούν με δύο είδη γνώσεων : την επιστημονική και την ενορατική.

Η Νόηση

Η νόηση, κατά τον Μπερξόν, μας βοηθάει να προσανατολιστούμε μέσα στον κόσμο και εναρμονιζόμενοι μαζί του, να τον γνωρίσουμε. Η μέθοδος που ακολουθούμε, προκειμένου να επιτύχουμε με τη νόησή μας το στόχο αυτό, είναι η κατάτμηση της πραγματικότητας. Εκείνο δηλαδή που κάνουμε, για να γνωρίσουμε ένα αντικείμενο ή ένα γεγονός είναι: να το διαχωρίσουμε από την υπόλοιπη πραγματικότητα, να το ακινητοποιήσουμε σε κάποια από τις φάσεις μέσα από τις οποίες διέρχεται και στην συνέχεια να το κομματιάσουμε και να το διακρίνουμε στα μέρη του.

Παραπομπές

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Henri Bergson - Facts». Nobelprize.org. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2013. 
  2. ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 25  Ιουλίου 2011. 500255390. Ανακτήθηκε στις 14  Μαΐου 2019.
  3. ↑ BeWeB.
  4. ↑ list of professors at Collège de France. www.college-de-france.fr/media/chaires-et-professeurs/UPL3451746530003663772_LISTE_DES_PROFESSEURS.pdf.
  5. ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.

Βιβλιογραφία

  • Ραΐζης, Μ. Β, «Bergson και μπερξονισμός στον Έλιοτ», Νέα Εστία 124 (1988), 16-29.
  • Ζηνέλη, Πόλυ: «Ο Μπεργκσόν για το γέλιο». Διαβάζω 124 (1985), 22-24.
  • Μποζώνης, Γεώργιος, «Μνήμη Bergson. (Σαράντα χρόνια από τον θάνατό του)». Νέα Εστία 110 (1981), 1066-1070.
  • Canivez Andre, Henri Bergson, στο: συλλογικό, Εncyclopedie de la Pleiade, Ιστορία της Φιλοσοφίας, 19ος-20ος αιώνας-Η εξελικτική φιλοσοφία. Εθνικές φιλοσοφικές σχολές, μτφρ. Μαριλίζου Μήτσου-Παππά, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα, 1982, σελ.47-77

Εξωτερικές συνδέσεις


π • σ • ε Βραβευμένοι με Νόμπελ Λογοτεχνίας (1926–1950)
  • Υπόλοιπες περίοδοι: (1901-1925)
  • (1951–1975)
  • (1976–2000)
  • (2001–2025)
    • Καθιερωμένοι όροι
    Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ανρί_Μπεργκσόν&oldid=5574089"