Παλαιοκώμη Σερρών: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Harkoz (συζήτηση | συνεισφορές)
+Γεωγ. Συντεταγμένες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
{{coord|40|52|14|N|23|54|04|E|scale:50000|format=dms|display=title}}
{{coord|40|52|14|N|23|54|04|E|scale:50000|format=dms|display=title}}


Η Παλαιοκώμη είναι χωριό του [[Δήμος Αμφίπολης|Δήμου Αμφιπόλης]] στην [[Περιφερειακή Ενότητα Σερρών]] και τρίτο μεγαλίτερο χωριο του [[Δήμος Αμφίπολης|δήμου Αμφίπολης]] από αποψη πλιθισμού μετα την [[Πρώτη Σερρών|Πρώτη]] και το [[Ροδολίβος]].
Η Παλαιοκώμη είναι χωριό του [[Δήμος Αμφίπολης|Δήμου Αμφιπόλης]] στην [[Περιφερειακή Ενότητα Σερρών]] και τρίτο μεγαλίτερο χωριο του [[Δήμος Αμφίπολης|δήμου Αμφίπολης]] από αποψη πληθισμού μετα την [[Πρώτη Σερρών|Πρώτη]] και το [[Ροδολίβος]].


== Ιστορία ==
== Ιστορία ==

Έκδοση από την 09:22, 7 Οκτωβρίου 2015

Συντεταγμένες: 40°52′14″N 23°54′04″E / 40.87056°N 23.90111°E / 40.87056; 23.90111

Η Παλαιοκώμη είναι χωριό του Δήμου Αμφιπόλης στην Περιφερειακή Ενότητα Σερρών και τρίτο μεγαλίτερο χωριο του δήμου Αμφίπολης από αποψη πληθισμού μετα την Πρώτη και το Ροδολίβος.

Ιστορία

Αρχαιότητα

Οι πληροφορίες για την περιοχή του χωριού κατά την αρχαιότητα, είναι έμμεσες και προέρχονται από την ανασκαφική δραστηριότητα της αρχαιολογικής υπηρεσίας. Έχει εντοπιστεί αρχαίο νεκροταφείο της Ρωμαϊκής εποχής που έχει δώσει ενεπίγραφα ειδώλια και ελληνικές επιτύμβιες επιγραφές.[1]

Τα ονόματα που αναγράφονται "Μέστος", "Δουλέους", "Διοσκουρίδης", "Μαντώ", "Εκαταίη", "Κώραβος" χαρακτηρίζονται Μακεδονικά και Θρακικά .[2][3]

Με βάση τα παραπάνω θεωρείται βέβαιη η ύπαρξη αρχαίου πολίσματος σε σημείο ανάμεσα στην Παλαιοκώμη και την Νέα Φυλή και ενδέχεται η αρχαιολογική σκαπάνη να το φέρει στο φως σύντομα.[4]

Βυζαντινή εποχή

Στην Βυζαντινή εποχή το κάτω μέρος της κοιλάδας του Στρυμόνα ανήκει κυρίως σε Μονές του Αγίου Όρους. Η Παλαιοκώμη αναφέρεται σε επίσημο έγγραφο για πρώτη φορά σε απογραφικό κατάλογο της Μονής Ιβήρων, την πρώτη δεκαετία του δωδέκατου αιώνα ως Πρεβίστα.[5][6]

Στα επόμενα χρόνια θα αλλάξει χέρια αρκετές φορές, μεταξύ άλλων θα περάσει στην ιδιοκτησία της Μονής Ζωγράφου και τελικά θα καταλήξει στην Μονή Παντοκράτορος¨του Άθω.[7][8]

Γενικά από εκείνη την εποχή οι πληροφορίες είναι αρκετές και αφορούν τις φορολογικές υποχρεώσεις των κατοίκων καθώς και τις ιδιοκτησίες τους και τα επαγγέλματά τους.[9][10][11][12]

Οι περισσότεροι υπάγονται στο καθεστώς του παροίκου, έχοντας δική τους ιδιοκτησία την οποία κληροδοτούν στα παιδιά τους. Η Βυζαντινή περίοδος τελειώνει στα τέλη του δεκάτου τετάρτου αιώνα με την Οθωμανική κατάκτηση. Αυτή πραγματοποιείται από τον Γαζή Αχμέτ Εβρενός στο όνομα του Σουλτάνου Μουράτ Α΄ και το όνομα του οικισμού διαμορφώνεται σε Προβίστα.[13]

Τουρκοκρατία

Τα επόμενα χρόνια σημειώνεται εισροή Τούρκων εποίκων. Αυτοί γίνονται ιδιοκτήτες γης και κοπαδιών. Η Μονή Παντοκράτορος διατηρεί την θέση της όπως και άλλα Μοναστήρια, κατέχοντας σημαντικές ιδιοκτησίες και προφυλάσοντας το χωριό από την αυθαιρεσία της Οθωμανικής εξουσίας.[14]

Κάτι τέτοιο δεν είναι βέβαια πάντα εφικτό. Σύμφωνα με το Χρονικό των Σερρών του Παπασυνοδινού, το 1623 απαγχονίζεται ο Αδάμης του Καραπαπά από την Προβίστα. Ο λόγος ήταν πως συγκέντρωνε στοιχεία προκειμένου να καταγγείλει στην Κωνσταντινούπολη την φορολογική καταπίεση του πληθυσμού από τους τοπικούς άρχοντες. Βέβαια, προκειμένου να πετύχουν την καταδίκη του οι Τούρκοι τον συκοφάντησαν πως έβριζε την θρησκεία τους. Σήμερα ο Αδάμης συγκαταλέγεται μεταξύ των Νεομαρτύρων του Νομού Σερρών. [15][16][17]

Το 1900 περνά από την περιοχή ο Βρετανός περιηγητής Τζωρτζ Φρεντερίκ Άμποτ και στο βιβλίο "Ένας Άγγλος στη Μακεδονία του 1900" που θα εκδώσει στη συνέχεια, δίνει σημαντικές πληροφορίες για την Παλαιοκώμη.[18]

Εθνικοί αγώνες και απελευθέρωση

Κατά την διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, η κοινότητά Παλαιοκώμης προσφέρει έμψυχο υλικό στα αντάρτικα σώματα και βοηθά στην παραλαβή και διακίνηση πολεμικού υλικού για το Ελληνικό Προξενείο Σερρών.[19][20]

Στους Βαλκανικούς Πολέμους διεξάγονται μάχες μεταξύ του Ελληνικού και του Βουλγαρικού στρατού στην περιοχή και τελικά αυτή προσαρτάται στο Ελληνικό Κράτος. Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, έχουμε νέα κάθοδο των Βουλγάρων με αποτέλεσμα ο πληθυσμός να αποδεκατίζεται. Κατ' αρχάς, παίρνουν ως ομήρους όλους τους Έλληνες άρρενες από 14 εως 60 ετών. Οι περισσότεροι δεν θα επιστρέψουν ζωντανοί, ενώ τα γυναικόπαιδα μαστίζονται από επιδημία χολέρας και τύφου. Στο τέλος το χωριό καίγεται και μετά τον πόλεμο ξαναχτίζεται παραπλεύρως του παλιού οικισμού.[21][22][23][24][25]

Μεσοπόλεμος

Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή ο πληθυσμός συμπληρώνεται με πρόσφυγες από το Ακ Δακ Μαντέν του κεντρικού Πόντου και Μικρασιάτες απο την Ισπάρτα Πισιδίας. Το όνομα του χωριού αλλάζει σε Παλαιοκώμη το 1928, ενώ απαλοτριώνονται τα Μοναστηριακά κτήματα. Την ίδια εποχή γίνονται έργα αποξήρανσης της Λίμνης Αχινού, αποδίδοντας πολλά στρέμματα καλιεργήσιμης γης.[26]

Σύγχρονη ιστορία

Κατά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σημειώνεται νέα Βουλγάρικη Κατοχή που συνοδεύεται από στερήσεις, τρομοκρατία και νέα ομηρεία. Τα γνωστά "Ντουρντουβάκια". Μετά τον Πόλεμο, η περιοχή του Παγγαίου μπαίνει στην δίνη του Εμφυλίου Πολέμου, κάτι που φέρνει νέα δεινά και δημιουργεί πληγές που αργούνε να κλείσουν. Τελικά έρχεται η πολυπόθητη ειρήνη το 1949. Τη δεκαετία του '50 εγκαθίστανται πολλές οικογένειες Σαρακατσάνων. Τέλος, υπάρχουν οικογένειες Λακκοβικιωτών, οι οποίοι κατοικούν στην Παλαιοκώμη μετά την εγκατάλειψη του χωριού τους, καθώς και άλλες καταγόμενες από τη Χαλκιδική και άλλες περιοχές. Τη δεκαετία του '60 πολλοί χωριανοί μεταναστεύουν στην Γερμανία αλλά και στα μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας, αναζητώντας μία καλύτερη τύχη. Αυτοί που μένουν, προοδεύουν. Το 1991 η κοινότητα, μαζί με τον οικισμό της Νέας Φυλής έχει 1.558 εγγεγραμένους δημότες. Εκείνη την περίοδο επί της Δημαρχίας του Δημητρίου Παπαδόπουλου, οι κάτοικοι αναλαμβάνουν να φιλοξενήσουν στα σπίτια τους παιδιά από την σπαρασσόμενη Γιουγκοσλαβία. Ακόμη, παραχωρείται για ένα διάστημα το κτίριο του παλιού Δημοτικού σχολείου, προκειμένου να φιλοξενηθούν ομογενείς οικογένειες από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Οι Παλαιοκωμήτες γνωρίζουν τι θα πει ανθρώπινος πόνος και δεν μένουν θεατές, αλλά διαμορφώνουν καταστάσεις και συμπεριφορές.[27]

Σήμερα

Σήμερα η Παλαιοκώμη αποτελεί ένα σύνολο ανθρώπων που ο ενας θελει το κακο του αλλου αλλα και αντιμετωπίζει με αυτοπεποίθηση τις προκλήσεις της εποχής. Άλλωστε, η ένταξή της στον διευρυμένο Δήμο Αμφίπολης, καθώς και οι τελευταίες αρχαιολογικές ανακαλύψεις στην περιοχή, δημιουργούν στους κατοίκους ελπίδες για  ανάπτυξη και πρόοδο.

Παραπομπές

  1. Διαρκής κατάλογος κυρηγμένων αρχαιολογικών χώρων και μνημείων της Ελλάδος
  2. D. C. Samsaris, La vallée du Bas-Strymon á l’ époque impériale (Contribution épigraphique á la topographie, l’ onomastique, l’ histoire et aux cultes de la province romaine de Macédoine), Δωδώνη 18(1989), τεύχ. 1, σ. 285-290, αρ. 127-141
  3. Συλλογή Γεωγραφικών και Ιστορικών στοιχείων της Θράκης, Θρακική Εστία Θεσσαλονίκης
  4. Δημήτριος Σαμσάρης, Ιστορική Γεωγραφία της Ανατολικής Μακεδονίας κατά την Αρχαιότητα, Εκδόσεις Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, 1976
  5. Πρακτικά Μονής Ιβήρων, Β΄ Τόμος, Actes D' Iviron Lefort Oikonomides Papachryssanthou, Kravari Metreveli
  6. Στ. Μερτζίδης, Αι χώραι του Παρελθόντος και οι εσφαλμένης τοποθέτησης
  7. Πέτρος Σαμσάρης, Βυζαντινοί τόποι, Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών, 2004
  8. Λένος Μαυρομάτης, La Pronoia D' Alexis Comnene Raoul A Prevista, 1885, Σερραϊκά Σύμμεικτα
  9. Πέτρος Σαμσάρης, Βυζαντινοί τόποι, Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών, 2004
  10. Λένος Μαυρομάτης, La Pronoia D' Alexis Comnene Raoul A Prevista, 1885, Σερραϊκά Σύμμεικτα
  11. Βασιλική Κράβαρη, Αρχεία Μονής Παντοκράτορα
  12. Αρχεία Μονής Ζωγράφου, W. Regel, E. Kurtz, Et. В. Korablev
  13. Μάγδα Παρχαρίδου, Αναγνώστου Χειρόγραφή Πρόθεση του 18ου αιώνα από τη Μονή Εικοσιφοινίσσης, 2009, Κέντρο Βυζαντινών Μελετών
  14. Κυριάκος Παπακυριάκου, Ιστορία του νομού Σερρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι της απελευθερώσεως του 1912 - 1913
  15. Αστέριος Γούσιος, Η κατά το Παγγαίον χώρα, 1894
  16. Κυριάκος Παπακυριάκου, Ιστορία του νομού Σερρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι της απελευθερώσεως του 1912 - 1913
  17. Παπασυνοδινός, Το Χρονικό των Σερρών, 1623
  18. Τζ. Φ. Άμποτ, Ένας Άγγλος στη Μακεδονία του 1900
  19. Ο Μακεδονικός Αγών και τα εις Θράκην γεγονότα, Γενικόν Επιτελείον Στρατού, Διεύθυνσις Ιστορίας, 1979
  20. Ι. Πραζιώτης, Ζίχνη: Το χρυσάφι των Σερρών
  21. Τετράδια Βουλγαρικής Κατοχής Ανατολικής Μακεδονίας 1916-18, Ιστορικό και Λογοτεχνικό Αρχείο Καβάλας
  22. Β. Κάρτσιος, Η Γενοκτονία του Ελληνισμού της Ανατολικής Μακεδονίας
  23. Εκδόσεις Εφημερίδας "Τα Νέα", Φοβερά Ντοκουμέντα: Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, Σόλων Ν. Γρηγοριάδης
  24. Ο Δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος, Εκδόσεις Εφημερίδας "Έθνος", Ιάσονας Χανδρινός"
  25. C. W. Blegen, Diary 6 November to 3 December 1918. Αρχεία Ερυθρού Σταυρού
  26. Ιωάννης Τσαρούχας, Νικόλαος Μπονόβας, Τα Μετόχια Γενίκιοϊ, Αγιασμάτ(ι) και Προβίστα της Μονής Παντοκράτορος Αγίου Όρους στην Περιοχή Σερρών
  27. Ευάγγελος Γιώρτσης, Η Παλαιοκώμη