Ρήμα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
| Γραμμή 2: | Γραμμή 2: | ||
{{επιμέλεια|οι παραπομπές δεν είναι κατά τον συνηθισμένο τρόπο, σκέτοι αριθμοί, και πέρα από αυτό είναι προφανές ότι είναι υπερβολικός ο αριθμός τους, θα πρέπει να τοποθετηθούν ορθολογικά}} |
{{επιμέλεια|οι παραπομπές δεν είναι κατά τον συνηθισμένο τρόπο, σκέτοι αριθμοί, και πέρα από αυτό είναι προφανές ότι είναι υπερβολικός ο αριθμός τους, θα πρέπει να τοποθετηθούν ορθολογικά}} |
||
Ρήμα είναι το [[μέρη του λόγου|μέρος του λόγου]] που δηλώνει ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα (το [[υποκείμενο]])<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ">{{cite book|last=Καρανικόλας|first=Αλέξανδρος|title=Νεοελληνική Γραμματική|year=2003|publisher=Οργανισμός Εδκόσεων Διδακτικών Βιβλίων|isbn=960-06-0024-4}}</ref> ενεργεί ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ" /> Σε κάθε πρόταση υπάρχει ρήμα.<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ" /> |
'''Ρήμα''' είναι το [[μέρη του λόγου|μέρος του λόγου]] που δηλώνει ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα (το [[Υποκείμενο (γραμματική)|υποκείμενο]])<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ">{{cite book|last=Καρανικόλας|first=Αλέξανδρος|title=Νεοελληνική Γραμματική|year=2003|publisher=Οργανισμός Εδκόσεων Διδακτικών Βιβλίων|isbn=960-06-0024-4}}</ref> ενεργεί ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ" /> Σε κάθε πρόταση υπάρχει ρήμα.<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ" /> |
||
== Χαρακτηριστικά του ρήματος == |
== Χαρακτηριστικά του ρήματος == |
||
| Γραμμή 8: | Γραμμή 8: | ||
Το ρήμα ως μέρος του λόγου στα [[Ελληνική γλώσσα|ελληνικά]] έχει τα εξής χαρακτηριστικά: |
Το ρήμα ως μέρος του λόγου στα [[Ελληνική γλώσσα|ελληνικά]] έχει τα εξής χαρακτηριστικά: |
||
* Διάθεση: Η οποία δηλώνει τι κάνει, τι παθαίνει ή σε ποια κατάσταση είναι το [[υποκείμενο]].<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ" /> Υπάρχουν τέσσερις διαθέσεις:<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ" /> |
* Διάθεση: Η οποία δηλώνει τι κάνει, τι παθαίνει ή σε ποια κατάσταση είναι το [[Υποκείμενο (γραμματική)|υποκείμενο]].<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ" /> Υπάρχουν τέσσερις διαθέσεις:<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ" /> |
||
** Ενεργητική: Αυτή η διάθεση δηλώνει μία ενέργεια που ξεκινάει από το [[υποκείμενο]].<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ" />. Ανάλογα με το που πηγαίνει η ενέργεια του ρήματος υπάρχουν οι εξής υποκατηγορίες: |
** Ενεργητική: Αυτή η διάθεση δηλώνει μία ενέργεια που ξεκινάει από το [[Υποκείμενο (γραμματική)|υποκείμενο]].<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ" />. Ανάλογα με το που πηγαίνει η ενέργεια του ρήματος υπάρχουν οι εξής υποκατηγορίες: |
||
*** Αμετάβατα: Η ενέργεια που εκφράζεται από το ρήμα δε μεταβαίνει<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ" /> κάπου. |
*** Αμετάβατα: Η ενέργεια που εκφράζεται από το ρήμα δε μεταβαίνει<ref name="Γραμματική" group="ΟΕΔΒ" /> κάπου. |
||
*** Μεταβατικά μονόπτωτα: Η ενέργεια μεταβαίνει σε ένα αντικείμενο.<ref name="Συντακτικό" group="ΟΕΔΒ">{{cite book|last=Καρανικόλας|first=Αλέξανδρος|title=Συντακτικό της Νέας Ελληνικής|year=2003|publisher=Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων|isbn=960-06-0023-6}}</ref> |
*** Μεταβατικά μονόπτωτα: Η ενέργεια μεταβαίνει σε ένα αντικείμενο.<ref name="Συντακτικό" group="ΟΕΔΒ">{{cite book|last=Καρανικόλας|first=Αλέξανδρος|title=Συντακτικό της Νέας Ελληνικής|year=2003|publisher=Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων|isbn=960-06-0023-6}}</ref> |
||
Έκδοση από την 14:08, 2 Οκτωβρίου 2015
 |
Αυτό το λήμμα παρουσιάζει το θέμα από ελληνική οπτική γωνία ή δίνει δυσανάλογο βάρος στην ελληνική πτυχή ενός παγκόσμιου θέματος. Προσπαθήστε να το ανασκευάσετε ή και να προσθέσετε πληροφορίες έτσι ώστε να καλύπτει πληρέστερα και περισσότερο ουδέτερα το θέμα. Παρακαλούμε δείτε τη σχετική συζήτηση στη σελίδα συζήτησης του λήμματος. |
 |
Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης. Αίτιο: οι παραπομπές δεν είναι κατά τον συνηθισμένο τρόπο, σκέτοι αριθμοί, και πέρα από αυτό είναι προφανές ότι είναι υπερβολικός ο αριθμός τους, θα πρέπει να τοποθετηθούν ορθολογικά Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων. |
Ρήμα είναι το μέρος του λόγου που δηλώνει ότι ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα (το υποκείμενο)[ΟΕΔΒ 1] ενεργεί ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.[ΟΕΔΒ 1] Σε κάθε πρόταση υπάρχει ρήμα.[ΟΕΔΒ 1]
Χαρακτηριστικά του ρήματος
Το ρήμα ως μέρος του λόγου στα ελληνικά έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
- Διάθεση: Η οποία δηλώνει τι κάνει, τι παθαίνει ή σε ποια κατάσταση είναι το υποκείμενο.[ΟΕΔΒ 1] Υπάρχουν τέσσερις διαθέσεις:[ΟΕΔΒ 1]
- Ενεργητική: Αυτή η διάθεση δηλώνει μία ενέργεια που ξεκινάει από το υποκείμενο.[ΟΕΔΒ 1]. Ανάλογα με το που πηγαίνει η ενέργεια του ρήματος υπάρχουν οι εξής υποκατηγορίες:
- Μέση: Η ενέργεια ξεκινά από το υποκείμενο και καταλήγει στο ίδιο το υποκείμενο.[ΟΕΔΒ 1]
- Παθητική: Το υποκείμενο δέχεται μία ενέργεια.[ΟΕΔΒ 1] Συνήθως στην πρόταση υπάρχει και ποιητικό αίτιο.
- Ουδέτερη: Το υποκείμενο βρίσκεται σε μία κατάσταση.[ΟΕΔΒ 1]
- Φωνή: Υπάρχουν δύο φωνές η ενεργητική και η παθητική.[ΟΕΔΒ 1] Γενικά, ρήματα σε ενεργητική φωνή είναι ενεργητικής διάθεσης, ενώ ρήματα σε παθητική φωνή είναι παθητικής διάθεσης.[ΟΕΔΒ 1] Τα ρήματα ενεργητικής διάθεσης λήγουν στο πρώτο πρόσωπο της οριστικής του ενεστώτα σε -ω, ενώ τα ρήματα παθητικής διάθεσης λήγουν σε -μαι.[ΟΕΔΒ 1]
- Έγκλιση: Δηλώνει πώς θέλουμε να παρουσιάσουμε τη σημασία του ρήματος.[ΟΕΔΒ 1] Υπάρχουν τρεις εγκλίσεις,[ΟΕΔΒ 1] απαρέμφατο[ΟΕΔΒ 1] και μετοχή[ΟΕΔΒ 1]:
- Οριστική: Δηλώνει το πραγματικό και το βέβαιο (απλή οριστική).[ΟΕΔΒ 2] Φανερώνει το δυνατό (δυνητική οριστική)[ΟΕΔΒ 2], το πιθανό (πιθανολογική οριστική)[ΟΕΔΒ 2], ευχή (ευχετική οριστική)[ΟΕΔΒ 2], παράκληση[ΟΕΔΒ 2].
- Υποτακτική: Δηλώνει ενδεχόμενο[ΟΕΔΒ 2], το επιθυμητό[ΟΕΔΒ 2] και άλλες συγγενικές σημασίες[ΟΕΔΒ 2] (προτροπή (προτρεπτική υποτακτική),[ΟΕΔΒ 2] παραχώρηση (παραχωρητική υποτακτική),[ΟΕΔΒ 2] ευχή (ευχετική υποτακτική),[ΟΕΔΒ 2] το δυνατό (δυνητική υποτακτική),[ΟΕΔΒ 2] απορία (απορηματική υποτακτική),[ΟΕΔΒ 2] το πιθανό (πιθανολογική υποτακτική),[ΟΕΔΒ 2] προσταγή (προστακτική υποτακτική)[ΟΕΔΒ 2] ή απαγόρευση (απαγορευτική υποτακτική)[ΟΕΔΒ 2]). Η υποτακτική συνοδεύεται από μόρια.[ΟΕΔΒ 2]
- Προστακτική: Δηλώνει προσταγή[ΟΕΔΒ 2]. Η προσταγή μπορεί να γίνει:[ΟΕΔΒ 2] προτροπή[ΟΕΔΒ 2], απαγόρευση[ΟΕΔΒ 2], παράκληση[ΟΕΔΒ 2], ευχή[ΟΕΔΒ 2], έντονη ενέργεια[ΟΕΔΒ 2]
- Απαρέμφατο: Άκλιτος τύπος που χρησιμοποιείται στο σχηματισμό ορισμένων χρόνων.[ΟΕΔΒ 1]
- Μετοχή: Όνομα επίθετο και ρήμα.[ΟΕΔΒ 2]. Μετοχή έχει ο ενεστώτας στην ενεργητική[ΟΕΔΒ 2] και στην παθητική φωνή[ΟΕΔΒ 2] και ο παρακείμενος στην παθητική[ΟΕΔΒ 2].
- Χρόνος: Δηλώνει το χρόνο[ΟΕΔΒ 1] του συμβάντος.
- Ενεστώτας: Παροντικός και εξακολουθητικός χρόνος[ΟΕΔΒ 1].
- Παρατατικός: Παρελθοντικός και εξακολουθητικός χρόνος[ΟΕΔΒ 1].
- Αόριστος: Παρελθοντικός και στιγμιαίος χρόνος[ΟΕΔΒ 1].
- Στιγμιαίος Μέλλοντας: Μελλοντικός και στιγμιαίος χρόνος[ΟΕΔΒ 1].
- Εξακολουθητικός Μέλλοντας: Μελλοντικός και εξακολουθητικός χρόνος[ΟΕΔΒ 1].
- Παρακείμενος: Παροντικός και συντελεσμένος χρόνος[ΟΕΔΒ 1].
- Υπερσυντέλικος: Παρελθοντικός και συντελεσμένος χρόνος.
- Συντελεσμένος μέλλοντας: Μελλοντικός και συντελεσμένος χρόνος.
- Αριθμός: Δηλώνει αν το υποκείμενο είναι ένα ή πολλά πρόσωπα, ζώα ή πράγματα.[ΟΕΔΒ 1] Υπάρχουν δύο αριθμοί ρημάτων, ο ενικός και ο πληθυντικός.[ΟΕΔΒ 1]
- Ποιόν ενέργειας: Ο τρόπος που παρουσιάζεται η ενέργεια του ρήματος
Βοηθητικά ρήματα
Στην ελληνική γλώσσα βοηθητικά ρήματα είναι τα ρήματα είμαι και έχω όταν χρησιμοποιούνται για τον περιφραστικό σχηματισμό των χρόνων.[ΟΕΔΒ 1]
Σημειώσεις, Παραπομπές
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 1,28 1,29 1,30 1,31 Καρανικόλας, Αλέξανδρος (2003). Νεοελληνική Γραμματική. Οργανισμός Εδκόσεων Διδακτικών Βιβλίων. ISBN 960-06-0024-4.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 2,14 2,15 2,16 2,17 2,18 2,19 2,20 2,21 2,22 2,23 2,24 2,25 2,26 2,27 2,28 2,29 Καρανικόλας, Αλέξανδρος (2003). Συντακτικό της Νέας Ελληνικής. Οργανισμός Εκδόσεων Διδακτικών Βιβλίων. ISBN 960-06-0023-6.
| ||||||||
|