Σιδηροδρομικές μεταφορές στην Ελλάδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 130: Γραμμή 130:
Στην Ελλάδα, υπάρχουν δύο γραμμές στενού εύρους. Η πρώτη είναι η γραμμή του τρένου του [[Πήλιο|Πηλίου]] που άνοιξε το 1886 ως επέκταση των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων από το [[Βόλος|Βόλο]] ως τις [[Μηλιές Πηλίου]], με απόσταση 28 χιλιομέτρων. Το 1906, το τμήμα από το Βόλο ως την Άνω Λεχώνια σταμάτησε να λειτουργεί και από τότε, πραγματοποιούνται δρομολόγια μόνο στο τμήμα Άνω Λεχώνια - Μηλιές. Ο σιδηρόδρομος του Πηλίου παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή του Πηλίου. Το εύρος της είναι 600 χιλιοστά και τη λειτουργεί η [[ΤΡΑΙΝΟΣΕ]].
Στην Ελλάδα, υπάρχουν δύο γραμμές στενού εύρους. Η πρώτη είναι η γραμμή του τρένου του [[Πήλιο|Πηλίου]] που άνοιξε το 1886 ως επέκταση των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων από το [[Βόλος|Βόλο]] ως τις [[Μηλιές Πηλίου]], με απόσταση 28 χιλιομέτρων. Το 1906, το τμήμα από το Βόλο ως την Άνω Λεχώνια σταμάτησε να λειτουργεί και από τότε, πραγματοποιούνται δρομολόγια μόνο στο τμήμα Άνω Λεχώνια - Μηλιές. Ο σιδηρόδρομος του Πηλίου παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή του Πηλίου. Το εύρος της είναι 600 χιλιοστά και τη λειτουργεί η [[ΤΡΑΙΝΟΣΕ]].


Η δεύτερη γραμμή είναι ο [[οδοντωτός Διακοπτού - Καλαβρύτων]]. Εγκαινιάστηκε το 1896 ως τμήμα των ΣΠΑΠ, καθώς στο Διακοπτό υπήρχε σύνδεση στη γραμμή προς τον Πειραιά και την Πάτρα ενώ το εύρος της γραμμής είναι 750 χιλιοστά. Στο μήκος της, 22 χιλιόμετρα, υπάρχουν πολυάριθμες σήραγγες και γέφυρες πάνω από τον Βουραϊκό. Ιδιοκτήτης της γραμμής είναι ο [[ΟΣΕ]] και τη λειτουργεί η [[ΤΡΑΙΝΟΣΕ]]. Η γραμμή ανεβαίνει από το επίπεδο της θάλασσας σε υψόμετρο 720 μέτρων με μέγιστη κλίση 17,5%. Μέγιστη ταχύτητα στην κανονική γραμμή είναι 40 χλμ/ώρα ενώ σε γραμμή με οδόντωση 12 χλμ/ώρα.
Η δεύτερη γραμμή είναι ο [[οδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοπτού - Καλαβρύτων]]. Εγκαινιάστηκε το 1896 ως τμήμα των ΣΠΑΠ, καθώς στο Διακοπτό υπήρχε σύνδεση στη γραμμή προς τον Πειραιά και την Πάτρα ενώ το εύρος της γραμμής είναι 750 χιλιοστά. Στο μήκος της, 22 χιλιόμετρα, υπάρχουν πολυάριθμες σήραγγες και γέφυρες πάνω από τον Βουραϊκό. Ιδιοκτήτης της γραμμής είναι ο [[ΟΣΕ]] και τη λειτουργεί η [[ΤΡΑΙΝΟΣΕ]]. Η γραμμή ανεβαίνει από το επίπεδο της θάλασσας σε υψόμετρο 720 μέτρων με μέγιστη κλίση 17,5%. Μέγιστη ταχύτητα στην κανονική γραμμή είναι 40 χλμ/ώρα ενώ σε γραμμή με οδόντωση 12 χλμ/ώρα.


==Συνδέσεις με άλλες χώρες==
==Συνδέσεις με άλλες χώρες==

Έκδοση από την 18:19, 24 Ιουλίου 2015

Οι σιδηροδρομικές μεταφορές στην Ελλάδα διατίθονται σε τέσσερα σιδηροδρομικά εύρη και τις υπηρεσίες διαχειρίζονται διάφορες εταιρίες και οργανισμοί. Η ιστορία των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα ξεκινά το 1869, όπου εγκαινιάστηκε ο σιδηρόδρομος Αθηνών - Πειραιώς, που αναφέρεται ως η δεύτερη παλαιότερη γραμμή μητροπολιτικού σιδηροδρόμου στον κόσμο.

Η Ελλάδα είναι μέλος της διεθνούς ένωσης σιδηροδρόμων ενώ ο κώδικας ΔΕΣ για την Ελλάδα είναι 73.

Ιστορία

Τα ξεκινήματα (1869-1909)

Η Ελλάδα έγινε ανεξάρτητο κράτος το 1832, και γέννηση του νεοσύστατου κυρίαρχο κράτος συνέπεσε με την έναρξη της εποχής των σιδηροδρόμων. Μέχρι το 1835, τίθονταν σχέδια προς το ελληνικό κράτος για την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής από την Αθήνα προς το λιμάνι του Πειραιά. 22 χρόνια μετά, το 1857, υπογράφηκε μια σύμβαση για την κατασκευή του και οι σχετικές εργασίες άρχισαν. Χρειάστηκαν τέσσερις διαφορετικές εταιρείες για περαιτέρω περίοδο δώδεκα χρόνια για να τεθούν τα 8,8 χιλιόμετρα της διαδρομής, το έργο που ολοκληρώθηκε το 1869. [1] Το 1895 επεκτάθηκε εώς την Ομόνοια και το 1904 έγινε ηλεκτροκίνητη με τρίτη τροχιά, δημιουργώντας την γραμμή 1 του μετρό Αθήνας. https://www.wikidata.org/wiki/Q782616 Η κοινωνική και οικονομική δομή της Ελλάδα προς το τέλος του 19ου αιώνα ιδρύθηκε στη συλλογή των μικρών γεωργικών πόλεων που ενεργεί ως αγορές και τα οικονομικά κέντρα για τα χωριά που τους περιβάλλαν. Τότε η Ελλάδα είχε πολύ μικρή βιομηχανία και λίγους δρόμους, που έκανε την κυβέρνηση να σκεφτεί την ανάπτυξη ενός σιδηροδρομικού δικτύου που θα διατεθούν για την αντιμετώπιση της έλλειψης εσωτερικής και εξωτερικής επικοινωνίας που υπήρχαν. Το 1881, ο τότε πρωθυπουργός, ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος, υπέγραψε τέσσερις συμβάσεις για την τοποθέτηση των γραμμών κανονικού εύρους των 1.435 χιλιοστών, με πρόθεση να κάνει την Ελλάδα ένα κομβικό σημείο για ταξίδια ανάμεσα στην Ευρώπη, την Ινδία και την Ασία.

Το επόμενο έτος, το 1882, ο Κουμουνδούρος αντικαταστάθηκε από τον Χαρίλαο Τρικούπη ως πρωθυπουργός, ο οποίος ακύρωσε τις συμβάσεις, και τις αντικατέστησε με τέσσερις δικές του. Είχε ένα διαφορετικό πολιτικό όραμα για τους σιδηροδρόμους, τα βλέπουμε ως μέσο για την τόνωση της εσωτερικής ανάπτυξης στην Ελλάδα και πρότεινε 417 χιλιόμετρα δικτύου μετρικού εύρους (1.000 χιλιοστά) που να περιβάλλει την Πελοπόννησο, με ξεχωριστό δίκτυο στη Θεσσαλία, που συνδέει το λιμάνι του Βόλου με την πόλη της Καλαμπάκας, στην άλλη πλευρά του Θεσσαλικού κάμπου. Εγκαινιάστηκε, επίσης, από το 1885 μια γραμμή που πήγαινε από την Αθήνα προς το Στροφύλι Κηφισιάς με μια διακλάδωση από τους Αγίους Αναργύρους προς Λαύριο, στην Ανατολική Αττική μέσα από το Χαλάνδρι, την Παιανία, το Κορωπί και το Μαρκόπουλο που τη λειτουργούσαν οι Σιδηρόδρομοι Αττικής. Ο Τρικούπης προτιμούσε το μετρικό εύρος από το κανονικό, λόγω της μείωσης αρχικά στο κόστος κατασκευής, αν και η γραμμή που συνδέει την Αθήνα προς τη Λάρισα, η οποία είχε προγραμματιστεί να ενταχθεί τελικά με το ευρωπαϊκό δίκτυο, κατασκευάστηκε με κανονικό εύρος 1.435 χιλιοστών. Το δίκτυο χρειάστηκε 25 χρόνια για να ολοκληρωθεί, 20 χρόνια περισσότερο από ότι αναμενόταν ο Τρικούπης, δηλαδή 5.

Το 1909, 1.606 χιλιόμετρα γραμμής είχε τοποθετηθεί, συμπεριλαμβανομένου της κύριας γραμμής κανονικού εύρους προς τα τότε ελληνοτουρκικά σύνορα στο Παπαπούλι, λίγο μετά την κοιλάδα των Τεμπών (400 χλμ βόρεια της Αθήνας). Τα πρώτα τρένα που έκανα την πλήρη διαδρομή από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη μήκους 507 χιλιομέτρων με κανονικό εύρος σηματοδότησαν την ολοκλήρωση της γραμμής το 1918, η οποία από τότε συνεχίζει να λειτουργεί σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.

Η εξέλιξη των σιδηροδρόμων (1920-1970)

Το 1920, το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο ξεκίνησαν να το λειτουργούν οι Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους (ΣΕΚ). Το 1926, η εταιρεία Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σίδηρόδρομοι (ΕΗΣ) ανέλαβε τη λειτουργία των γραμμών Ομόνοιας - Πειραιά και Αττικής - Στροφυλίου ενώ τη γραμμή Ηρακλείου - Λαυρίου άρχισαν να τη λειτουργούν οι Σιδηρόδρομοι Πειραιώς - Αθηνών - Πελοποννήσου (ΣΠΑΠ) το 1929 και ο τερματικός μεταφέρθηκε στο σταθμό Αθηνών-Πελοποννήσου. Η γραμμή από την Αττική προς το Στροφύλι λειτούργησε μέχρι το 1938 όποτε αντικαταστάθηκε από την επέκταση της γραμμής Αθηνών - Πειραιώς από την Ομόνοια μέχρι την Κηφισιά. Οι γραμμές των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων σταμάτησαν να λειτουργούνται από την ομώνυμη εταιρία και ξεκίνησαν να τις λειτουργούν οι ΣΕΚ. Η γραμμή από την Αθήνα προς το Λαύριο έκλεισε το 1962 και τότε ξεκίνησαν να τη λειτουργούν και αυτή οι ΣΕΚ.

Το 1970, οι ΣΕΚ σταμάτησαν να λειτουργούν τις παραπάνω σιδηροδρομικές γραμμές και από το 1971, όλες τις σιδηροδρομικές γραμμές εκτός από τις βιομηχανηκές και τους ΕΗΣ, άρχισε να τις λειτουργεί ο ΟΣΕ.

Η σύγχρονη εποχή (1971-σήμερα)

Ο Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος ιδρύθηκε το 1971, ως μετεξέλιξη των Σιδηροδρόμων Ελληνικού Κράτους. Από τότε, το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας έχει εκσυγχρονιστεί και σε τμήματά του έχει εγκατασταθεί και ηλεκτροκίνηση όπως η κύρια γραμμή Αθηνών - Θεσσαλονίκης (η οποία αναμένεται να μετατραπεί σε γραμμή υψηλών ταχυτήτων) και οι γραμμές του προαστιακού Αθήνας και Θεσσαλονίκης.

Διαχειριστές

  • Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ λειτουργεί όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας εκτός από τις δημόσιες συγκοινωνίες στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις.
  • Ο ΟΣΕ λειτουργούσε το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας που λειτουργεί σήμερα η ΤΡΑΙΝΟΣΕ από το 1971 εώς το 2008, ενώ σήμερα είναι ιδιοκτήτης του δικτύου.
  • Οι ΕΗΣ λειτουργούσαν τη γραμμή Αττική - Στροφύλι από το 1926 εώς το 1938 και γραμμή 1 του μετρό Αθήνας από το 1926 εώς το 1976.
  • Οι ΣΕΚ λειτουργούσε το σιδηροδρομικό δίκτυο της Ελλάδας που λειτουργεί σήμερα η ΤΡΑΙΝΟΣΕ από το 1920 εώς το 1970.
  • Οι ΣΠΑΠ λειτουργούσαν το σιδηροδρομικό δίκτυο μετρικού εύρους της Πελοποννήσου και τη γραμμή Αγίων Αναργύρων - Λαυρίου μέχρι το 1962.
  • Οι Θεσσαλικοί Σιδηρόδρομοι λειτουργούσαν το σιδηροδρομικό δίκτυο της Θεσσαλίας από το 1884 εώς το 1955.
  • Οι Σιδηρόδρομοι Αττικής τις γραμμές Αττική - Στροφύλι και Ηράκλειο - Λαύριο από το 1885 εώς το 1926.

Τοπικά δίκτυα

Μετρό

Τραμ

Γραμμές στενού εύρους

Στην Ελλάδα, υπάρχουν δύο γραμμές στενού εύρους. Η πρώτη είναι η γραμμή του τρένου του Πηλίου που άνοιξε το 1886 ως επέκταση των Θεσσαλικών Σιδηροδρόμων από το Βόλο ως τις Μηλιές Πηλίου, με απόσταση 28 χιλιομέτρων. Το 1906, το τμήμα από το Βόλο ως την Άνω Λεχώνια σταμάτησε να λειτουργεί και από τότε, πραγματοποιούνται δρομολόγια μόνο στο τμήμα Άνω Λεχώνια - Μηλιές. Ο σιδηρόδρομος του Πηλίου παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη στην περιοχή του Πηλίου. Το εύρος της είναι 600 χιλιοστά και τη λειτουργεί η ΤΡΑΙΝΟΣΕ.

Η δεύτερη γραμμή είναι ο οδοντωτός σιδηρόδρομος Διακοπτού - Καλαβρύτων. Εγκαινιάστηκε το 1896 ως τμήμα των ΣΠΑΠ, καθώς στο Διακοπτό υπήρχε σύνδεση στη γραμμή προς τον Πειραιά και την Πάτρα ενώ το εύρος της γραμμής είναι 750 χιλιοστά. Στο μήκος της, 22 χιλιόμετρα, υπάρχουν πολυάριθμες σήραγγες και γέφυρες πάνω από τον Βουραϊκό. Ιδιοκτήτης της γραμμής είναι ο ΟΣΕ και τη λειτουργεί η ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Η γραμμή ανεβαίνει από το επίπεδο της θάλασσας σε υψόμετρο 720 μέτρων με μέγιστη κλίση 17,5%. Μέγιστη ταχύτητα στην κανονική γραμμή είναι 40 χλμ/ώρα ενώ σε γραμμή με οδόντωση 12 χλμ/ώρα.

Συνδέσεις με άλλες χώρες

Δείτε επίσης

Παραπομπές

  1. "Hellenic Railways (OSE) History", Organismós Sidirodrómon Elládos. Retrieved on November 16, 2009.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι