Πατριαρχείο

Πατριαρχείο χαρακτηρίζεται ο οίκος του αρχηγού της Πατριάς - Η έδρα του Πατριάρχη. Το οίκημα που διαμένει ο Πατριάρχης, η Πνευματική Περιφέρεια αρμοδιότητας του Πατριάρχη το άλλοτε λεγόμενο "κλίμα" αλλά και το όνομα της Εκκλησίας ενός τόπου που έχει αναχθεί στο βαθμό του Πατριαρχείου (εκκλησιαστικά).

Τα Πατριαρχεία διακρίνονται σε "Πρεσβυγενή" (αρχαιότερα) και "Νεοπαγή" (τα νεώτερα).

Τα "Πρεσβυγενή Πατριαρχεία" είναι τέσσερα (άλλοτε πέντε*):

• Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ή Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης στη Κωνσταντινούπολη.
• Το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας στην Αλεξάνδρεια.
• Το Πατριαρχείο Αντιοχείας, σήμερα στη Δαμασκό της Συρίας αντί στην Αντιόχεια και
• Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων στην Ιερουσαλήμ η "Μήτηρ των Εκκλησιών".

(*) Ήταν και το Πατριαρχείο Ρώμης, το οποίο όμως διέκοψε την πλήρη κοινωνία με τα Πατριαρχεία της Ανατολής, κατά το Σχίσμα του 1054)

Τα "Νεοπαγή Πατριαρχεία" είναι

• Το Πατριαρχείο Ρωσίας ή Μόσχας στη Μόσχα.
• Το Πατριαρχείο Σερβίας στο Βελιγράδι.
• Το Πατριαρχείο Ρουμανίας στο Βουκουρέστι.
• Το Πατριαρχείο Βουλγαρίας στη Σόφια.
• Το Πατριαρχείο Γεωργίας στη Τιφλίδα

Όλες οι άλλες αναγνωρισμένες ορθόδοξες χριστιανικές περιφέρειες αποτελούν τις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες (Εκκλησία της Ελλάδος, Εκκλησία της Κύπρου, Εκλησία της Πολωνίας και Εκλησία της Αλβανίας και "μή Αυτοκέφαλες" υπαγόμενες στο Οικουμενικό Πατριαρχείο με το όνομα "Αρχιεπισκοπές", Ημιαυτόνομες όπως η Αρχιεπισκοπή Κρήτης και "μή αυτόνομες" Αρχιεπισκοπές και Μητροπόλεις.

Σημ. Η σειρά παράθεσης των Πατριαρχείων (εκτός του Οικουμενικού) δεν είναι κατά αρχαιότητα αφού λαμβάνεται πάντα υπ' όψη γι αυτήν ο χρόνος εκλογής του κάθε Πατριάρχη ή Αρχιεπισκόπου (για τις άλλες Εκκλησίες).

(Σε αντιδιαστολή αλλά και σύνδεση (- σχέση) στο τίτλο Πατήρ - Πατριάρχης Πατριαρχείο, για τις υποδεέστερες εκκλησιαστικές περιφέρειες δίδεται ο τίτλος Μήτηρ - Μητροπολίτης, Μητρόπολη).