Μπέγιογλου

Η περιοχή του Πέραν (Beyoğlu) της Κωνσταντινούπολης

Με το τουρκικό όνομα Μπέγιογλου (Beyoğlu), φέρεται σήμερα η περιοχή του Πέραν ή Σταυροδρόμι της Κωνσταντινούπολης. Το όνομα αυτό προήλθε από τη διαμονή εκεί του βασιλόπαιδος (μπέη-ογλού) Αλεξίου, γιου του τελευταίου αυτοκράτορα της Τραπεζούντας, Καλοϊωάννη του Κομνηνού που εγκατέστησε εκεί αιχμάλωτο ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής, μετά την άλωση της Τραπεζούντας. Κατ΄ άλλους ερευνητές η ονομασία της περιοχής προέρχεται εκ των "μπέη" και "γιολού" (οδός πριγκίπων), από τη μεγάλη οδό του Πέραν, όπου από τον 16ο αιώνα διέμεναν επίσημοι ξένοι επισκέπτες της Κωνσταντινούπολης που οι Τούρκοι τους αποκαλούσαν όλους "Μπεηλέρ" (Πρίγκιπες).

Κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν η συνοικία στην οποία ήταν εγκατεστημένες οι ξένες πρεσβείες. Κατοικήθηκε σχεδόν αποκλειστικά από χριστιανικούς πληθυσμούς και γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Από τα πολλά ελληνικά πνευματικά ιδρύματα που υπήρχαν στη περιοχή ξεχωρίζει ο "Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος" (1861-1922). Στη περιοχή αυτή βρίσκονται αξιόλογα κτίρια και μνημεία της πόλης όπως ανάκτορα, μουσεία, ο περίφημος Πύργος του Γαλατά κ.ά.

19ος-20ος Αιώνας

Το Πέραν αναπτύχθηκε πάρα πολύ μετα το τέλος του Κριμαϊκού πολέμου, το 1855. Μερικα δειγματα της αναπτυξής του είναι:

• Αναπτύχθηκαν πάρα πολλά μαγαζιά και εμπορικά κέντρα.
• Πολλές πρεσβείες και Προξενεία χωρών, όπως και της Ελλάδας, ιδρύθηκαν στην μεγάλη οδό του Πέραν.
• Υπήρξε μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα προς το λεγόμενο Σταυροδρόμι στα τέλη του 19ου αιώνα.
• Ιδρυθηκάν και κατασκευάστηκαν πολλά αξιόλογα έργα, όπως η Αγία Τριάδα και το Ζάππειο Παρθεναγωγείο.

Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή πολλοί Έλληνες απο την Μικρά Ασία, τον Πόντο, την Καππαδοκία καθώς και από τα απομακρυσμένα προάστια της Πόλης μετοίκησαν εδώ καθως ήταν πιο σίγουρη περιόχη διαμονής και πιο ασφαλής. Κατά τα Σεπτεμβριανά το Πέραν πλήχτηκε ανεπανόρθωτα απο τις επιδρομές των Τουρκών και άρχισε να χάνει σιγά σιγά την αίγλη και τον Ελληνικό χαρακτήρα του, σκηνικό που συμπληρώθηκε 9 χρονια αργότερα με τις απελάσεις του 1964.

Σήμερα

Σήμερα η περιοχή Μπέγιογλου, άλλοτε Πέραν ή Σταυροδρόμι, εχεί μια μικρή ελληνική κοινότητα. Πολλοί Έλληνες έχουν επιστρέψει και συνεχίζουν για οικονομικούς λόγους. Η Κοινότητα έχει 850 περίπου κατοίκους με αξιόλογο δράση, συντηρώντας τους παρακάτω ναούς:

• Τον ναό της Αγίας Τριάδας, έναν απο τους ομορφότερους ελληνορθόδοξους ναούς της Πόλης που αντικατροπτίζει όλη την Ρωμιοσύνη της Πόλης, με παραπάνω απο 250 ενορίτες.
• Τον ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου,πρόσφατα ανακαινισμένο, με 150 περίπου ενορίτες.
• Τον ναό Αγίου Κωσταντίνου και Ελένης στο Ταρλάμπασι, με 450 ενορίτες.
• Τον Κοιμητηριακό ναό Θείας Μεταμορφώσεως στο Σισλί, ενα απο τα πιο μεγάλα νεκροταφεία της Πόλης.

Τα μοναδικά ελληνικά εκπαιδευτήριά της περιοχής ειναι δύο. Το πρώτο είναι το Ζάππειο Παρθεναγωγείο, που τώρα είναι μεικτό, με 150 μαθητές καθιστόντας το ένα απο τα πιο δραστηριά ελληνικά σχολεία της Πόλης. Χωρίζεται σε τρεις βαθμίδες:

• Το νηπιαγωγείο,με 30 μαθητές
• Το δημοτικό,με 70 μαθητές
• Και το Γυμνάσιο-Λύκειο,με 50 μαθητές

Το δευτερό είναι το Ζωγράφειο Λύκειο, ένα απο τα εναπομείναντα εκπαιδευτήρια της Πόλης, που οφείλει το όνομα του στον μεγάλο του ευεργέτη Χρηστάκη Ζωγράφο. Το δυναμικό της σχολής φτάνει στους 300 μαθητές, σημερά υπάρχουν 130 μαθητές με 20 δασκάλους.

Εικόνες

• 
  Ελληνικά καταστήματα στο Πέραν το 1930.
• 
  Η περιοχή Μπέγιογλου στην Κωνσταντινούπολη
• 
  Πρόσοψη κτηρίου
• 
  Η στοά των λουλουδιών Cité de Péra ή στοά Χρηστάκη
• 
  Τοπ Χανέ
• 
  Ταξίμ

Βιβλιογραφία

• Ζωηρός Αλέξανδρος «Αναμνήσεις. Η Κωνσταντινούπολις, και ιδίως το Σταυροδρόμιον κατά το 1860. Η πόλις και οι άνθρωποι. Η ίδρυσης του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου» . Κων/πόλη, 1905

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Beyoğlu Municipality official website
• Βόλτα στο Πέραν