Αγγελής Γοβιός

Ο Αγγελής Γοβιός (Γ. Κουλόπουλος: Οι Ευβοείς ήρωες, 1930)

Ο Αγγελής Γοβιός ή Γοβγίνας ήταν οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης που διακρίθηκε για την αναδιοργάνωση του αγώνα στην Εύβοια.

Βιογραφία

Γεννήθηκε το 1780 στην Λίμνη Ευβοίας. Το πραγματικό επίθετο του Αγγελή κατά την προφορική παράδοση ήταν Τζουτζάς η Τζοτζάς, που υπάρχει και σήμερα στη Λίμνη. Το Γοβιός ήταν παρατσούκλι.

Μαζί με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, τον Αθανάσιο Διάκο και πολλούς ακόμη πρωτεργάτες της Επανάστασης του 1821, θήτευσε στην φρουρά του Αλή Πασά και διδάχθηκε τις πολεμικές τέχνες στη στρατιωτική σχολή του θρυλικού Αλβανού ηγέτη της Ηπείρου. H συμμετοχή του στη μάχη της Γραβιάς τον έκανε ξακουστό για τη γενναιότητα του και το θάρρος του.

Η αναδιοργάνωση του στρατοπέδου στα Βρυσάκια

Ο Αγγελής Γοβιός έφτασε  στα Βρυσάκια το Μάϊο του 1821 όπου κατόρθωσε να οργανώσει, μέσα σε ελάχιστο διάστημα ,  το στρατόπεδο και να μεταβάλει τους απειροπόλεμους Ευβοιώτες σε γενναίους και τολμηρούς στρατώτες.Υπήρξε ο ηγέτης της πρώτης μεγάλης νίκης των Ευβοέων επαναστατών το καλοκαίρι του 1821 στα Βρυσάκια των Μεσσαπίων (κοντά στα Ψαχνά Εύβοιας) απέναντι στον οργανωμένο στρατό του Ομέρ Βρυώνη, που είχε  θέσει στόχο του, μετά την κατάληψη της Λιβαδειάς, να καταστείλει την Ευβοϊκή Επανάσταση για να εξασφαλίσει τις συγκοινωνίες και τον ανεφοδιασμό του, προκειμένου να προχωρήσει στην Αττική.  Στις 15 Ιουλίου κατευθύνθηκε στα Βρυσάκια,  που είχαν ενισχυθεί από τη θάλασσα από το πλοίο του Αλ. Κριεζή και άλλα λιμνιώτικα πλοία ενώ από την ξηρά ο Γοβιός με 300 άντρες έσπευσε να κρατήσει το μεγάλο φυσικό οχύρωμα της θέσης ενώ οι έμπιστοί του Κώτσος και Μπαλαλάς τοποθετήθηκαν με τους άντρες τους στο ανατολικό και νότιο μέρος. Η προσωπικότητα και ο στρατηγικός νους του  Γοβγίνα έδωσαν μια σπουδαία νίκη στους Έλληνες απέναντι στον πολυαριθμότερο στρατό του Ομέρ μετά από πεισματική μάχη 7 ωρών. Τρεις μέρες αργότερα ο πασάς εξεστράτευσε και πάλι αλλά ο Γοβγίνας με τους άντρες του είχε αποσυρθεί στον Άγιο. Έτσι περιορίστηκε να κάψει τις καλύβες των Ελλήνων στα Βρυσάκια και να επιστρέψει στη Χαλκίδα, από όπου αποφάσισε τελικά να φύγει ,αφού το φρούριο της πόλης ήταν πολύ ισχυρό. Μόλις αναχώρησαν οι τουρκικές δυνάμεις ο Γοβγίνας έσπευσε να ανακαταλάβει τα Βρυσάκια .

Τα σχέδιά του να προχωρήσει εναντίον της Καρύστου και ο θάνατος του

Στις αρχές του 1822,όταν τελικά  διαλύθηκε η πολιορκία στην Κάρυστο,    έμεινε ο μοναδικός ηγέτης του αγώνα στο νησί. Σκοπός του ήταν να αποκλείσει πρώτα τους Τούρκους της Χαλκίδας και μετά να προχωρήσει εναντίον της Καρύστου. Έχοντας επίγνωση των δυσκολιών  κάλεσε σε ενίσχυση τους Ολύμπιους αγωνιστές που ήταν στις Σποράδες και άλλους οπλαρχηγούς όπως ο αδελφός του Αναγνώστης Γοβγίνας. Η συγκέντρωση των αγωνιστών κανονίστηκε να  γίνει στα Βρυσάκια στις 28 Μαρτίου , τη νύχτα. Χίλιοι Τούρκοι που αντιλήφθηκαν τη συνάντηση αυτή ξεκίνησαν από τη Χαλκίδα και κατέλαβαν τα Δυο Βουνά.Από κει απόσπασμα ιππέων κατευθύνθηκε προς τα Βρυσάκια.Ο Γοβγίνας μόλις αντιλήφθηκε τις κινήσεις των Τούρκων θέλησε να τους αντιμετωπίσει αμέσως , χωρίς να περιμένει να ξημερώσει. Κατά την καταδίωξη του τουρκικού αποσπάσματος έπεσε στην ενέδρα στα Δυο Βουνά και κυκλώθηκε από παντού. Στη συμπλοκή που ακολούθησε σκοτώθηκε, όπως και ο αδελφός του Αναγνώστης. Το μεγαλύτερο, όμως, μέρος των Ελλήνων στρατιωτών πρόλαβε και διασώθηκε . Ο θάνατός του στέρησε την επανάσταση στην Εύβοια από ένα σημαντικό στέλεχος. Δυο μήνες μετά το θάνατό του οι Τούρκοι ενίσχυσαν τη φρουρά της Χαλκίδας και επιδίωξαν να διαλύσουν το στροτόπεδο στα Βρυσάκια.

Δημοτικό τραγούδι

Για σένα, μωρ’ Αγγελή, κλαίει το Γριπονήσι

που χάθηκες κατακαμπής με όλο το γιουρούσι.

Εσύ δεν επολέμαγες μες στης Γραβιάς το χάνι

μ’ οχτώ χιλιάδες Γκέκηδες και βγήκες παλικάρι;

Μα οι Μπαλαλαίοι τα σκυλιά σούφαγαν το κεφάλι.

Σε κλαίει ούλ’ η Ρούμελη τ’ ήσουνα παλικάρι.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Εστία Γνώσης & Πολιτισμού Χαλκίδας - Ιστορικά πρόσωπα της Επανάστασης-Εταιρεία Ευβοικών Σπουδών (Ο Αγγελής Γωβιός και η Επανάσταση του 21 στην Εύβοια του Γεωργίου Αθ. Καδίτη).