Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ορθογραφικό λάθος ...από Συνθέτις το άλλαξα σε Συνθέτης . JBTr
Κι όμως είναι Η συνθέτΙς
Γραμμή 22: Γραμμή 22:
| είδος μουσικής =
| είδος μουσικής =
| μουσικά όργανα = Φωνητικά<br />[[Πιάνο]]<br />[[Κρουστά μουσικά όργανα|Κρουστά]]
| μουσικά όργανα = Φωνητικά<br />[[Πιάνο]]<br />[[Κρουστά μουσικά όργανα|Κρουστά]]
| ιδιότητες = Στιχουργός<br />[[Συνθέτης|Συνθέτης]]<br />Ερμηνεύτρια<br />Περφόρμερ
| ιδιότητες = Στιχουργός<br />[[Συνθέτης|Συνθέτις]]<br />Ερμηνεύτρια<br />Περφόρμερ
| παρουσία = [[1995]] - Σήμερα
| παρουσία = [[1995]] - Σήμερα
| δισκογραφική εταιρεία =
| δισκογραφική εταιρεία =

Έκδοση από την 20:51, 20 Δεκεμβρίου 2014

Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή
Προέλευση Ελλάδα
Μουσικά είδηΈθνικ, Παγκόσμια μουσική, Έντεχνο, Κλασσικό, Διάφορα είδη
Παρουσία1996 - σήμερα
Δισκογραφική εταιρείαLegend
Ανεξάρτητες
Ιστότοπος
vougioukli.gr
Ελένη
Πρέσπες 2009
Πληροφορίες
ΚαταγωγήΞάνθη
ΙδιότητεςΣτιχουργός
Συνθέτις
Ερμηνεύτρια
Περφόρμερ
Μουσικά όργαναΦωνητικά
Πιάνο
Κρουστά
Παρουσία1995 - Σήμερα
ΕπιρροέςDemetrio Stratos, Yma Sumac, Χρύσανθος, Oum Kalsoum, Fairuz, Nusrat Fateh Ali Khan, Μαρία Κάλλας, Klaus Nomi, Goran Bregović, Jethro Tull, Μάνος Χατζιδάκις, Μπλουζ, Black Sabbath, Μαρία Σουλτάτου, Heavy metal, Μίκης Θεοδωράκης, Βασίλης Τσιτσάνης, Μάρκος Βαμβακάρης, Γιάννης Παπαϊωάννου, Βαγγέλης Παπαθανασίου, Άκης Πάνου, Σταμάτης Κραουνάκης, Νίκος Γκάτσος, Άλκης Αλκαίος, Κώστας Τριπολίτης, Λένα Πλάτωνος, Beirut, Calexico, Dead Can Dance, Muse [1][2][3][4]
Σουζάνα
Πρέσπες 2009
Πληροφορίες
ΚαταγωγήΞάνθη
ΙδιότητεςΣτιχουργός
Συνθέτις
Ερμηνεύτρια
Περφόρμερ
Μουσικά όργαναΦωνητικά
Πιάνο
Κιθάρα
ΕπιρροέςDiamanda Galás, Tom Waits, Demetrio Stratos, Amália Rodrigues, Rosa Balistreri, Mahalia Jackson, Ella Fitzgerald, Janis Joplin, Goran Bregović, Προκόφιεφ, Μαρία Φαραντούρη, Μαρία Σουλτάτου, Bob Dylan, Beatles, Pink Floyd, Doors, Led Zeppelin, Νικόλας Άσιμος, Νίνο Ρότα, Σταύρος Ξαρχάκος, Διονύσης Σαββόπουλος, Παύλος Σιδηρόπουλος, Nick Cave, Black Heart Procession, Melanie Safka [1][2][3][4]

Οι Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή είναι ένα μουσικό ντουέτο αποτελούμενο από δύο Ελληνίδες αδελφές μουσικούς και τραγουδίστριες εθνικής και παγκόσμιας μουσικής με καταγωγή από την Ξάνθη.

Οι δύο αδελφές ξεκίνησαν από πολύ μικρή ηλικία να μελετούν την παγκόσμια μουσική και να πειραματίζονται με τις δυνατότητες της ανθρώπινης φωνής, ως εγγενούς μουσικού οργάνου [1]

Σήμερα τραγουδούν σε πάνω από είκοσι γλώσσες και διαλέκτους, τόσο a cappella όσο και με τη συνοδεία πιάνου, κιθάρας και κρουστών που παίζουν οι ίδιες, σε ένα ρεπερτόριο που κινείται σε ένα ευρύ φάσμα της έθνικ μουσικής, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής, και ειδικότερα: ρεμπέτικα και παραδοσιακά ελληνικά σε όλες τις διαλέκτους συμπεριλαμβανομένων ελληνόφωνων της Κάτω Ιταλίας, πορτογαλικό φάντο, ισπανόφωνα, γαλλικά, ιταλικά, ρουμάνικα, τούρκικα, αραβικά, τσιγγάνικα, σέρβικα, αμερικάνικο μπλουζ και τζαζ, ρέγκε, αρμένικα, σεφαραδίτικα, πομάκικα και βουλγάρικα, και δικές τους συνθέσεις [1][3][5][6].

Έχουν συνεργαστεί με πολλούς γνωστούς καλλιτέχνες όπως το Γκόραν Μπρέγκοβιτς, τη Μαρία Φαραντούρη, τους Άβατον, τους Rotting Christ, το Θανάση Γκαϊφύλλια, το Γιώργο Καζαντζή, το Λουδοβίκο των Ανωγείων, τον Ψαραντώνη, το Βασίλη Λέκκα, το Μιχάλη Τζουγανάκη, τους Χειμερινούς Κολυμβητές, το Γιάννη Σπάθα, το Χρήστο Θηβαίο, τον Ηλία Ανδριόπουλο, την Τατιάνα Λύγαρη, τη Βούλα Σαββίδη, το Μανώλη Μητσιά, τον Έπαυλι Παυλάκη [1][3][5][7][8][9].

Έχουν δώσει συναυλίες σε αρκετά ιδιαίτερους χώρους όπως, το ιστορικό Θέατρο Ρωσσικού Δράματος της Οδησσού, ο μεσαιωνικός πύργος Μπαζαίου στη Νάξο , το Μέγαρο Γκύζη στη Σαντορίνη, ο μεσαιωνικός οικισμός Σπήλια στη Χίο, το αρχαίο θέατρο στο Πυθαγόρειο της Σάμου [10], το μουσείο Sartorio στην Τεργέστη με τους πίνακες του Τιέπολο, το Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, αλλά και το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης [11].

Βιογραφία

Η Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή μεγάλωσαν στην Ξάνθη [1] όπου οι γονείς τους είναι καθηγητές στο ΔΠΘ [Σημ. 1][5]. Τις πρώτες τάξεις του σχολείου τις έκαναν σε επίσης "πολυπολιτισμικό" [1] σχολείο της Ουαλίας όπου έζησαν 2 χρόνια [4]. Η καταγωγή τους όμως είναι από τη Μακεδονία (ο πατέρας τους είναι Σερραίος και η μητέρα τους Κοζανίτισσα). Ξεκίνησαν μαθήματα πιάνου και οι δύο από 5 ετών και συνέχισαν τις μουσικές σπουδές τους σε ανώτερα θεωρητικά και μονωδία, Βυζαντινή μουσική (Ελένη), κιθάρα (Σουζάνα), τζαζ τραγούδι και θεωρητικά [11].

Το 1998 έφτιαξαν το συγκρότημα Βόρειο Σέλας [11].

Από το 2004, συμμετέχουν ως ερευνήτριες-περφόρμερ [5], στις έρευνες του μαθητή του Γκροτόβσκι, Γιάννη Μήτρου [Σημ. 2], πάνω στη Γκροτοβσκική μέθοδο [12]. Η έρευνα εστιάζει πάνω στην αφήγηση του μύθου του Οιδίποδα με όχημα δονητικά τραγούδια (τραγούδια που δημιουργούν δονήσεις) των Βαλκανίων και της Μεσογείου [1].

Έχουν δώσει συναυλίες έθνικ, κλασικής και παραδοσιακής μουσικής σε Ελλάδα, Κύπρο, Ελβετία, ΗΠΑ (Ελένη), Ιταλία, Τουρκία, Βουλγαρία, Ουκρανία, Ρουμανία [11].

Ελένη

Η Ελένη Βουγιουκλή γεννήθηκε στις 23 Ιουνίου 1982 στη Θεσσαλονίκη και μεγάλωσε στην Ξάνθη [1]. Είναι πτυχιούχος του τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας [3][6] και συγγραφέας του βιβλίου «Ευρωπαϊκή Ένωση και Τουρκία» [13][14].

Το 1995, σε ηλικία 13 ετών, άνοιξε, με δημοτικά τραγούδια, τις Γιορτές Παλιάς Πόλης Ξάνθης [11].

Το 1998 πήρε το Α' βραβείο τραγουδιού a cappella στον Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό του Υπουργείου Παιδείας [11].

Στην εφηβική της ηλικία διετέλεσε βασική τραγουδίστρια σε παραδοσιακά συγκροτήματα της Θράκης όπως οι Αίολος, οι Μελίρυτον και άλλοι, με πολλές εμφανίσεις και καταγραφές σε CD και τραγούδια από τη Μικρά Ασία, τη Θράκη κι άλλες περιοχές [11].

Μιλάει αγγλικά, γαλλικά, τούρκικα, αραβικά, λίγα ρωσικά και ιταλικά [1][3].

Σουζάνα

Η Σουζάνα Βουγιουκλή γεννήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 1984 στην Ξάνθη [1].

Είναι πτυχιούχος μαθηματικός του ΑΠΘ [1][6], με κατεύθυνση καθαρά μαθηματικά [11]. Την ενδιαφέρει η σχέση μαθηματικών και μουσικής [3].

Από τις δύο είναι αυτή που ασχολείται κυρίως με τη σύνθεση [3].

Μιλάει αγγλικά, γαλλικά, και λίγα ιταλικά, ισπανικά και πορτογαλικά [1].

Ιδιαιτερότητες

Τα ιδιαίτερα μουσικά χαρακτηριστικά των αδελφών Βουγιουκλή συνοψίζονται σε δύο κατηγορίες, στην ενορχήστρωση και στα φωνητικά.

Όλα τους τα τραγούδια είναι προϊόντα έρευνας και έχουν δουλευτεί πολύ πριν παρουσιαστούν [2][15].

Οι ενορχηστρώσεις τους είναι λιτές από πλευράς οργάνων, συνήθως μόνο πιάνο ή κιθάρα και κρουστά, αλλά είναι αρκετά σύνθετες από πλευράς εκτέλεσης, με στοιχεία μινιμαλισμού και αυτοσχεδιασμού [2].

Τα παραπάνω δεν αλληλοαποκλείονται καθώς «ο αυθορμητισμός του αυτοσχεδιασμού αναπτύσσεται και κατακτιέται με τη δημιουργία και στη συνέχεια με την "καταστροφή" μιας απόλυτα αυστηρής δομής» (Σουζάνα) [5].

Πολλές φορές συνδυάζουν άρτια και περιττά μέτρα (8/8, 9/8) στο ίδιο κομμάτι, μια τεχνική που απαντά συχνά στην ινδική μουσική και δημιουργεί πιο πολύπλοκα ρυθμικά σχήματα.

Φωνητικά, αν και τυπικά κατατάσσονται στις σοπράνο, οι φωνές τους έχουν μεγάλο εύρος. Η Σουζάνα στα μπλουζ τραγουδάει ως βαθύφωνος ενώ στα ηπειρώτικα έχει το ρόλο του λεγόμενου Γκιώνη, δηλαδή του μπάσου αυτοσχεδιαστή, ρόλος που δίδεται αποκλειστικά σε άνδρες. Η Ελένη έχει επανειλημμένα χαρακτηριστεί κολορατούρα [16].

Τραγουδούν κυρίως σε διφωνία αλλά και εναλλάξ. Πολύ συχνά τραγουδούν a capella[5][4], δηλαδή χωρίς τη συνοδεία μουσικών οργάνων.

Η φωνές τους έχουν μεγάλη ακουστότητα [Σημ. 3] και πολλές φορές τραγουδούν χωρίς μικρόφωνα, γιατί δεν αποδίδουν το πλήθος των αρμονικών των φωνών τους.

Ένα άλλο ερμηνευτικό χαρακτηριστικό τους είναι η απόδοση των διφωνιών με κλειστή θέση συγχορδίας (αγγλικά: close harmony) [Σημ. 4], που προσδίδει ένα ρετρό ύφος [17].

Ο συνδυασμός των παραπάνω, δηλαδή της κλειστής συγχορδίας με τη μεγάλη ακουστότητα, παράγει πολλά διακροτήματα και στάσιμα κύματα (δονήσεις) [1] με αποτέλεσμα κάποιες φορές να τρίζουν τα τζάμια του χώρου ή τα ποτήρια.

Η Ελένη χρησιμοποιεί συχνά λαρυγγισμούς, μια δύσκολη τεχνική του μεγάλου ερμηνευτή της ποντιακής μουσικής Χρύσανθου.

Και οι δύο αδελφές πειραματίζονται αρκετά με δύσκολες φωνητικές τεχνικές που ανακαλύφθηκαν ή καθιερώθηκαν παγκοσμίως από δεξιοτέχνες των φωνητικών όπως η Diamanda Galás, ο Demetrio Stratos, η Yma Sumac κ.α. [2]

Οι εμφανίσεις τους έχουν γενικά τη μορφή τελετουργίας [2][15][5][3][17].

Δισκογραφία

Έτος Άλμπουμ Πληροφορίες
2002 Μελιτότροπο Στούντιο Καραπαπάζογλου, Καβάλα - «Χειροποίητη» [18] παραγωγή σε πρωτότυπους στίχους και μουσική του Θωμά Βουγιουκλή. Διανέμεται δωρεάν στο διαδίκτυο.
Ελένη Βουγιουκλή και Μελίρυτον ΔΕΛΤΑ TV, Αλεξανδρούπολη [11]
Με παραμύθι τ’ όνειρο Ταμείο Θράκης [11]
2009 Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή Legend
2013 To be safe [19] Ανεξάρτητη παραγωγή

Λίστα κομματιών

  1. Σαν οίκτος
  2. Πυρομάνι
  3. To be safe
  4. Καλύτερα τα μαύρα ρούχα
  5. Wake up
  6. Where did you sleep last night (in the pines)
  7. Move over
  8. Άνοιξαν πολλές
  9. Pentathlon
  10. Moje Bukura

Συμμετοχές

Μουσικές σκηνές

  • 2007 - 2008, Το τρένο στο Ρουφ, παράσταση "Μάγισσες στο Ρουφ" [1]
  • 2008 - 2009, Το τρένο στο Ρουφ, παράσταση "Οι κυρίες τραγουδούν και... μπλουζ!" [1]

Θέατρο

  • 2003, Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς, "Ιφιγένεια εν Ταύροις" του Γιώργου Καζαντζή (ως μέλη του χορού) [11].
  • 2005 - 2006 , "Οιδίπους σχόλιο", σκηνοθεσία Γιάννης Μήτρου [12].

Φιλμογραφία

  • 2007, Ελλειπτική τροχιά (μικρού μήκους), σκηνοθεσία Ιωάννης Πρωτονοτάριος (πρωτότυπη μουσική επένδυση) [21][22]

Τηλεοπτικές εμφανίσεις

Η Ελένη και η Σουζάνα Βουγιουκλή έχουν τραγουδήσει ζωντανά σε πλήθος τηλεοπτικών εκπομπών όπως "Στην υγειά μας" με το Σπύρο Παπαδόπουλο (3 φορές), "Έχει γούστο" με τη Μπήλιω Τσουκαλά (2 φορές), "Rewind" με τη Σεμίνα Διγενή (2 φορές), "Έχουμε και λέμε" με τη Ρίκα Βαγιάννη κ.α.

Σημειώσεις

  1. Ο πατέρας, Θωμάς Βουγιουκλής, είναι Κοσμήτορας της Σχολής Επιστημών Αγωγής και Καθηγητής Μαθηματικών. Είναι επίσης ποιητής και συνθέτης (Βαφειάδης, 2010).
  2. Ο Γιάννης Μήτρου είναι ο μοναδικός Έλληνας ερευνητής που έχει αναγνωριστεί επίσημα από το Ινστιτούτο Γκροτόβσκι της Πολωνίας.
  3. Για ορισμό της ακουστότητας βλ. «Ακουστότητα». livepedia.gr. Ανακτήθηκε στις 14/8/2010.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια).
  4. Αυτός ο τρόπος φωνητικής απόδοσης ήταν πολύ δημοφιλής στα swing της δεκαετίας του 1940 και έχει αναβιωθεί από το συγκρότημα The Pupini Sisters.

Παραπομπές

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 Βαφειάδης, Θεοδόσης (23/5/2010). «Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή: Οι νεράιδες από τη Θράκη ταξιδεύουν και μαγεύουν όλο τον κόσμο». e-orfeas.gr. Ανακτήθηκε στις 16/8/2010.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Γελασάκης, Μιχάλης (6/3/2009) «Κλειστές πόρτες δεν έχουμε δει ακόμη» Περιοδικό Culture (61): σ. 56-60 ISSN ISSN [https://www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&q=n2:1791804-9 1791804-9 Parameter error in {{issn}}: Invalid ISSN. ISSN 1791804-9 Parameter error in {{issn}}: Invalid ISSN.] 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Ιωάννου, Γιώργος (Ιανουάριος 2009) «Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή. Ιεροτελεστία της Άνοιξης» Περιοδικό Δίφωνο (158): σ. 68-70 ISSN ISSN [https://www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&q=n2:1108-5037+10%3E 1108-5037 10> Parameter error in {{issn}}: Invalid ISSN. ISSN 1108-5037 10> Parameter error in {{issn}}: Invalid ISSN.] 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 «Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή». fave.gr. 9/3/2010. Ανακτήθηκε στις 17/8/2010.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Βιδάλης, Γιώργος (9/5/2008). «Ο γύρος του κόσμου σε 7 νότες». Ελευθεροτυπία. Ελευθεροτυπία (Εφημερίδα Ελευθεροτυπία): σελ. 29. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-12-14. http://web.archive.org/20111214105325/archive.enet.gr/online/online_text/c=113,dt=09.05.2008,id=15565976. Ανακτήθηκε στις 15/8/2010. 
  6. 6,0 6,1 6,2 Σφέτσα, Μαργαρίτα (20/4/2008) «Μαγικά στο Ρουφ» Περιοδικό ΒΗΜagazino: σ. 18 
  7. «Καλοκαιρινές εμφανίσεις για την Ελένη και τη Σουζάνα Βουγιουκλή». culturenow.gr. 4/9/2010. Ανακτήθηκε στις 20/5/2013.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
  8. Βαφειάδης, Θεοδόσης (22/4/2013). «Η Ελένη και η Σουζάνα Βουγιουκλή στο Mediasoup». Mediasoup. Ανακτήθηκε στις 20/5/2013.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
  9. 9,0 9,1 Τσολάκου, Στέλλα (29/1/2013). «Rotting Christ: Αποκαλύφθηκε "μη-μέταλ" συνεργασία του δίσκου, ακούστε!». Rock Overdose. Ανακτήθηκε στις 20/5/2013.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
  10. Σκαπέτης, Γιώργος (29/6/2009). «Σουζάνα και Έλενα Βουγιουκλή: Νύχτα γεμάτη μάγια!». Ανακτήθηκε στις 14/8/2010.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
  11. 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 «Επίσημη ιστοσελίδα - ιστολόγιο». Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή. Ανακτήθηκε στις 15/8/2010.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  12. 12,0 12,1 Ανδρικοπούλου, Ελένη (7/4/2007). «ALMA KALMA - «Οιδίπους Μορφές» - Μια παράσταση έρευνας πάνω στον αρχαίο μύθο». Μακεδονία. Μακεδονία (Εφημερίδα Μακεδονία). http://www.makthes.gr/news/arts/324/. Ανακτήθηκε στις 15/8/2010. 
  13. Βουγιουκλή, Ελένη (2007). Ευρωπαϊκή Ένωση και Τουρκία: το επιχειρηματικό περιβάλλον της Τουρκίας στα πλαίσια της ένταξής της στην ΕΕ. Ξάνθη: Εκδόσεις Σπανίδης.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια); Η παράμετρος |access-date= χρειάζεται |url= (βοήθεια)
  14. «Παρουσίαση του βιβλίου της Ελένης Βουγιουκλή στο Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης». duth.gr. Ανακτήθηκε στις 14/8/2010.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  15. 15,0 15,1 Ιωάννου, Γιώργος (Νοέμβριος 2008) «Σουζάνα και Ελένη Βουγιουκλή. Βουκουρέστι-Νέα Υόρκη και ενδιάμεσες στάσεις» Περιοδικό Δίφωνο (156): σ. 12 ISSN ISSN [https://www.worldcat.org/search?fq=x0:jrnl&q=n2:1108-5037+08%3E 1108-5037 08> Parameter error in {{issn}}: Invalid ISSN. ISSN 1108-5037 08> Parameter error in {{issn}}: Invalid ISSN.] 
  16. Müller, Martin (22/10/2005). «Zwei Perlen» [Δύο Μαργαριτάρια] (στα Γερμανικά). Βασιλεία, Ελβετία: Kulturverein der Freunde Griechenlands. Ανακτήθηκε στις 18/8/2010.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)
  17. 17,0 17,1 Σακκάς, Κωνσταντίνος (Νοέμβριος 2008) «Οι Κυρίες Τραγουδούν και μπλουζ» Περιοδικό Exodos: σ. 62 
  18. Βουγιουκλής, Θωμάς (2002). «Μελιτότροπο». Αλεξανδρούπολη. Ανακτήθηκε στις 15/8/2010.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  19. [Παναγιώτης] (27/4/2013). «Ελένη & Σουζάνα Βουγιουκλή – To be safe». Αθήνα: MusicHeaven. Ανακτήθηκε στις 20/5/2013.  Unknown parameter |month= ignored (βοήθεια); Check |author-link1= value (βοήθεια); Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate=, |date= (βοήθεια)CS1 maint: Ημερομηνία και έτος (link)
  20. Τσουρέας, Λευτέρης (2013). «ROTTING CHRIST – "Κατά τον δαίμονα εαυτού" (Προακρόαση)». RockHard. Ανακτήθηκε στις 20/5/2013.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  21. Κατάλογος 5ου Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Φιλμ & Βίντεο Μικρού Μήκους Νάουσας. Νάουσα: ΑΡΤΙΟΝ. 2008. σελ. 141.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια); Η παράμετρος |access-date= χρειάζεται |url= (βοήθεια)
  22. «Elliptical Orbit» (στα Αγγλικά). IMDb. Ανακτήθηκε στις 22/4/2012.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)
  23. «Ελλήνων Δρώμενα: «Οι δεσποινίδες τραγουδούν»». Filmellon. Ανακτήθηκε στις 16/8/2010.  Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο: |accessdate= (βοήθεια)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι