ΑΚ Μίλαν

Μίλαν

Επίσημη ονομασία	Associazione Calcio Milan S.p.A.
Προσωνύμιο	i Rossoneri (Κοκκινόμαυροι) il Diavolo (Ο Διάβολος) Casciavit (Kατσαβίδια στη Λομβαρδική διάλεκτο)
Ίδρυση	16 Δεκεμβρίου 1899
Έδρα	Μιλάνο, Ιταλία
Στάδιο	Σαν Σίρο, Μιλάνο, Ιταλία, Μιλάνο
Χρώματα	κόκκινο, μαύρο και λευκό
Ιδιοκτήτης	Elliott Management Corporation
Πρόεδρος	Σίλβιο Μπερλουσκόνι
Προπονητής	Φίλιππο Ιντζάγκι
Πρωτάθλημα	Σέριε Α
Ιστότοπος	acmilan.com
Πρώτη εμφάνιση Δεύτ. εμφάνιση Τρίτη εμφάνιση
Μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Πολυμέσα σχετικά με την ομάδα
wikidata ()

Η ΑΚ Μίλαν (ιταλικά: AC Milan, ιταλική προφορά: ˈmiːlan), είναι ιταλικός ποδοσφαιρικός σύλλογος που εδρεύει στο Μιλάνο της Λομβαρδίας, από τους πιο επιτυχημένους και δημοφιλείς. Η εντός Ιταλίας συγκομιδή της ομάδας περιλαμβάνει δεκαοκτώ πρωταθλήματα, πέντε Κύπελλα και έξι Σούπερ Καπ. Συνολικά, μετρά είκοσι εννέα επίσημους τίτλους στη χώρα της. Εκτός συνόρων, πρόκειται ίσως για τη σπουδαιότερη ιταλική ομάδα. Έχει κερδίσει το Πρωταθλητριών (νυν Τσάμπιονς Λιγκ) επτά φορές, επίτευγμα που μόνο η Ρεάλ Μαδρίτης υπερβαίνει με δέκα κατακτήσεις και το Ευρωπαϊκό Σούπερ Καπ πέντε, επίδοση που αποτελεί ρεκόρ. Επίσης, έχει κατακτήσει δύο Κύπελλα Κυπελλούχων Ευρώπης. Όσον αφορά τις ομάδες με τους περισσότερους αναγνωρισμένους διεθνείς τίτλους, η Μίλαν είναι στη δεύτερη θέση μαζί με τη Μπόκα Τζούνιορς (αμφότερες έχουν από δεκαοκτώ), ενώ πρώτη με δεκαεννέα είναι η αιγυπτιακή Αλ Αχλί. Οι Ροσονέρι έχουν αναδειχθεί τέσσερις φορές Παγκόσμιοι Πρωταθλητές Συλλόγων (μία ως νικητές του Παγκοσμίου Κυπέλλου Συλλόγων που διοργανώνει η FIFA και τρεις ντε φάκτο, ως τροπαιούχοι του Διηπειρωτικού). Η Μίλαν ανήκει στους ιδρυτές του G-14, ενός πανευρωπαϊκού ομίλου που περιελάμβανε τις κορυφαίες ομάδες της ηπείρου, καθώς και του διάδοχου σχήματος ECA (Σύνδεσμος Ευρωπαϊκών Συλλόγων).

Ιστορία

Από την ίδρυση στο χρυσό άστρο

Χέρμπερτ Κίλπιν, ο πρωτεργάτης της ίδρυσης της Μίλαν

Η Μίλαν ιδρύθηκε ως σύλλογος φούτμπολ και κρίκετ το 1899 από πρωτοβουλία του Χέρμπερτ Κίλπιν, Βρετανού εκπατρισθέντος από το Νότινγχαμ. Προς τιμήν του η ομάδα έχει κρατήσει την αγγλική γραφή του ονόματος, με ιταλική όμως προφορά (Μίιλαν - τονισμός στην "προπαραλήγουσα"). Η ομάδα κερδίζει το πρώτο της πρωτάθλημα το 1901 και αρχίζει να δημιουργεί μια ισχυρή βάση φιλάθλων. Το 1908 εσωτερικές διαμάχες σε διοικητικό επίπεδο, οδηγούν σε διάσπαση και στην ίδρυση του άλλου μεγάλου συλλόγου με έδρα το Μιλάνο, της Ίντερ. Kατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου και ως το τέλος της δεκαετίας του 1940, η ομάδα εκινείτο στη μετριότητα, χωρίς να κερδίσει κάποιον αξιόλογο τίτλο, είχε δε υποχρεωθεί να αλλάξει το όνομά της σε "Mιλάνο". Στους άξιους αναφοράς παίκτες συγκαταλέγονται οι Άλντο Μπόφι και Ρικάρντο Καραπελέζε.

Με αρχή το πρωτάθλημα του 1951 κι έχοντας ως βάση την περίφημη σουηδική επιθετική τριπλέτα των Γκούναρ Γκρεν, Γκούναρ Νόρνταλ και Νιλς Λίντχολμ (γνωστή ως Γκρε-Νο-Λι), αλλά και τη σιγουριά που της πρόσφερε κάτω από τα γκολπόστ η παρουσία του Λορέντσο Μπουφόν, η ομάδα εισέρχεται σε μακρά περίοδο διακρίσεων. Υπό την καθοδήγηση του εμβληματικού Νερέο Ρόκο, το 1963 στέφεται για πρώτη φορά Πρωταθλήτρια Ευρώπης κόντρα στη μεγάλη Μπενφίκα του Εουσέμπιο που βρισκόταν για τρίτη συνεχόμενη φορά στον τελικό, έχοντας πάρει το τρόπαιο τις δύο προηγούμενες. Εκείνη την περίοδο ξεχωρίζει με την εκτελεστική του δεινότητα ο Χοσέ Αλταφίνι και αρχίζει να αναδεικνύεται ο βιρτουόζος μεσοεπιθετικός Τζιάνι Ριβέρα.

Ακολουθεί το 1969 το δεύτερο Κύπελλο Πρωταθλητριών κόντρα στον Άγιαξ του μικρού σε ηλικία τότε Γιόχαν Κρόιφ, καθώς και το πρώτο Διηπειρωτικό (η εικόνα του από το αντιαθλητικό παιχνίδι των Αργεντινών της Εστουδιάντες αιμόφυρτου αλλά νικητή τελικά Νέστορ Κομπίν, θα μείνει ανεξίτηλα χαραγμένη στο μυαλό των παλαιότερων τουλάχιστον φίλων της ομάδας). Έχοντας στη σύνθεσή της παίκτες όπως οι Άλντο Μαλντέρα και Βάλτερ Νοβελίνο, η Μίλαν κατακτά το πρωτάθλημα του 1979, ξορκίζοντας την τραυματική ανάμνηση της Φατάλ Βερόνα (1973) όταν και απώλεσε τον τίτλο την τελευταία αγωνιστική και τοποθετεί επιτέλους στη φανέλα της το χρυσό άστρο (σύμβολο συμπλήρωσης δέκα πρωταθλημάτων). Ο Τζιάνι Ριβέρα, ποδοσφαιριστής-σημαία της, αποσύρεται από την ενεργό δράση.

Κάθοδος και αναγέννηση

Έκτοτε η ομάδα ακολουθεί πτωτική πορεία. Το 1980 ξεσπά το σκάνδαλο Τοτονέρο και οι Ροσονέρι τιμωρούνται με υποβιβασμό στη Σέριε Μπι για πρώτη φορά στην ιστορία τους. Η υπόθεση είχε σχέση με πληρωμές παικτών και παραγόντων, προκειμένου να "στηθούν" διάφορα παιχνίδια. Η Μίλαν επέστρεψε αμέσως στην πρώτη κατηγορία, όμως το 1982 ξαναϋποβιβάζεται για αγωνιστικούς αυτή τη φορά λόγους. Το τρωθέν κύρος του συλλόγου αναλαμβάνει να αποκαταστήσει το 1986 (έτος-ορόσημο για την ιστορία του) ο δικηγόρος και μεγαλοεπιχειρηματίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Αγοράζει την ομάδα και αποφασίζει να επενδύσει πολλά χρήματα σε αυτήν. Προσλαμβάνει ως προπονητή τον Αρίγκο Σάκι, μία ιδιαιτέρως χαρισματική ποδοσφαιρική φυσιογνωμία. Επίσης φέρνει στο Μιλάνο τον Μάρκο φαν Μπάστεν, πιθανώς τον καλύτερο επιθετικό στην ιστορία μαζί με τον Βραζιλιάνο Ρονάλντο.

Εκτός από τον ταλαντούχο Ολλανδό, κάτοικοι Σαν Σίρο γίνονται και οι Ρούουντ Γκούλιτ και Φρανκ Ράικαρτ, οι οποίοι μαζί με τους Φράνκο Μπαρέζι, Πάολο Μαλντίνι, Ρομπέρτο Ντοναντόνι και άλλους που συνολικά έμειναν γνωστοί στην αθλητική ιστορία ως «οι αθάνατοι» (Gli Immortali), συγκροτούν μια από τις σπουδαιότερες ομάδες όλων των εποχών, με αποτέλεσμα να ανοίξει ένας νέος κύκλος σπουδαίων αποτελεσμάτων. Η Μίλαν ζει τις πιο ένδοξες στιγμές της, με τη σκυτάλη των επιτυχιών να παραλαμβάνει «η ομάδα των αήττητων» (Gli Invincibili) του Φάμπιο Καπέλλο. Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 2000 θα κατακτήσει επτά ακόμη πρωταθλήματα, τέσσερα Κύπελλα Πρωταθλητριών (Τσάμπιονς Λιγκ), καθώς και άλλους εγχώριους και διεθνείς τίτλους, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων υπό την τεχνική ηγεσία του παλαιού της αστέρα Κάρλο Αντσελότι και με αρχισκόρερ το διεθνή Ουκρανό Αντρέι Σεβτσένκο.

Νέα σύννεφα εμφανίζονται στον ορίζοντα το 2006, όταν η ομάδα φάνηκε αναμειγμένη στο Καλτσιόπολι, ακόμη ένα σκάνδαλο σχετικό με προκαθορισμένου αποτελέσματος αγώνες. Ξεκινά το πρωτάθλημα με -15 βαθμούς και δεν προκρίνεται στο Τσάμπιονς Λιγκ της επόμενης χρονιάς. Ασκεί έφεση, η ποινή μειώνεται σε αφαίρεση μόνο 8 βαθμών κι έτσι της δίνεται η δυνατότητα να συμμετάσχει στο Τσάμπιονς Λιγκ του 2007. Στον τελικό της ευοίωνης γι' αυτήν Αθήνας (στην ίδια πόλη έχει κερδίσει το τρόπαιο και το 1994), χάρις στα γκολ του Φίλιπο Ιντζάγκι και την πολύτιμη συμβολή ποδοσφαιριστών σαν τον Κλάρενς Ζέεντορφ, τον Αντρέα Πίρλο και τον Τζενάρο Γκατούζο, νικά με 2-1 τη Λίβερπουλ του Ράφα Μπενίτεθ και κατακτά το έβδομο ευρωπαϊκό της πρωτάθλημα.

Παρούσα περίοδος

Στις 25 Ιουνίου 2010, οι Ροσονέρι ανακοινώνουν την πρόσληψη του προπονητή Μασιμιλιάνο Αλέγκρι. Ρομπίνιo, Αντόνιο Κασάνο και Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς, στην πρώτη σεζόν υπό τις κατευθύνσεις του τεχνικού από το Λιβόρνο, οδηγούν την ομάδα στην κατάκτηση του 18ου τίτλου στην ιστορία της, θέτοντας έτσι τέρμα στην πενταετή κυριαρχία της συμπολίτισσας και μεγάλης ανταγωνίστριας Ίντερ. Η Μίλαν κερδίζει επίσης στο Πεκίνο το έκτο ιταλικό Σούπερ Καπ με νίκη 2-1 επί των Νερατζούρι, επιβεβαιώνοντας κατά εμφατικό τρόπο την επιστροφή της στην κορυφή του ιταλικού ποδοσφαίρου.Την σαιζόν 2011-12 ο Ιταλός προπονητής πραγματοποίησε σημαντικές αλλαγές στο πόστερ της Μίλαν. Όπως την απόκτηση των Κ.Π.Μποατενγκ, Ελ Σαράβυ, Φιλλίπε Μεξές, Ταγιέ Ταϊβό, Αλμπέρτο Ακουιλάνι και Αντόνιο Νοτσερίνο. Ο Μασιμιλιάνο Αλέγκρι επίσης πραγματοποίησε πώληση του ιστορικού παίκτη Αντρέα Πίρλο, στην Γιουβέντους, και των Μάρεκ Τζανκουλόφσκι, Σωκράτη Παπασταθόπουλου, Μάρκο Μπορριέλο στις καλοκαιρινές μεταγραφές. Ενώ στις χειμερινές μεταγραφές κατάφερε να αποκτηθεί ο Μάξι Λόπες.

Χρώματα, σήματα, ύμνος

Η αυθεντική φανέλα της Μίλαν, ήταν ανέκαθεν κόκκινη και μαύρη. Σύμφωνα με τον εκ των ιδρυτών της Κίλπιν, ο συγκεκριμένος συνδυασμός επιλέχθηκε για να υποδηλώσει την πρόθεση δημιουργίας φόβου στον αντίπαλο. Στην παραπάνω σημειολογία οφείλονται τα παρωνύμια "Ροσονέρι" (Κοκκινόμαυροι) και "Διάβολος" (προφανής η χρωματική αντιστοιχία). Για τους εκτός έδρας αγώνες έχει επιλεγεί το άσπρο. Η "δεύτερη" εμφάνιση θεωρείται τυχερή από πολλούς οπαδούς της ομάδας, καθώς μ' αυτήν σε οκτώ τελικούς έχουν κατακτηθεί έξι κύπελλα πρωταθλητριών και χαθεί μόλις δύο (το 1995 στη Βιέννη από τον Άγιαξ χάρη σε γκολ του Πάτρικ Κλάιφερτ στο 89' και το 2005 στον αλησμόνητο τελικό της Κωνσταντινούπολης όταν η Λίβερπουλ επιβλήθηκε στα πέναλτυ). Απ' την άλλη, σε τρεις τελικούς που χρησιμοποιήθηκαν οι εντός έδρας εμφανίσεις, υπήρξε μόλις μία επιτυχία.

Για αρκετά χρόνια, το σήμα της Μίλαν είχε ως έμπνευση το έμβλημα της πόλης του Μιλάνου (κόκκινος σταυρός σε άσπρο φόντο). Ενίοτε, έχει χρησιμοποιηθεί και μια εικόνα διαβόλου. Bασισμένο στην παράδοση, το τωρινό σήμα της ομάδας είναι ωοειδές με χρυσό άστρο στην κορυφή. Στο μέσο του υπάρχει εφαπτόμενος κύκλος που χωρίζεται κάθετα σε δύο ημικύκλια εκ των οποίων το αριστερό φέρει εναλλάξ κόκκινες και μαύρες κάθετες ρίγες και το δεξιό το έμβλημα του Μιλάνου. Πάνω από αυτόν υπάρχουν τα αρχικά "ACM" (Associazione Calcio Milan) και κάτω η χρονολογία ίδρυσης του συλλόγου (1899).

Στη φανέλα της η Μίλαν, εκτός από το άστρο της κατάκτησης δέκα πρωταθλημάτων (για να τοποθετηθεί και δεύτερο θα πρέπει σύμφωνα με τα ισχύοντα στην Ιταλία να συμπληρωθούν είκοσι τίτλοι κ.ο.κ.), όταν αγωνίζεται στο Τσάμπιονς Λιγκ, έχει επιπλέον το "διακριτικό του πολυνίκη" της ανωτέρω διοργάνωσης. Αυτό φέρεται στο αριστερό μανίκι και έχει την εικόνα του αντίστοιχου κυπέλλου, πάνω από το οποίο αναγράφεται ο αριθμός των κατακτήσεων (7). Με βάση τον κανονισμό της ΟΥΕΦΑ, το συγκεκριμένο έμβλημα δικαιούνται να χρησιμοποιούν μόλις πέντε ομάδες, η Ρεάλ Μαδρίτης, η Μίλαν και η Λίβερπουλ επειδή έχουν πέντε κατακτήσεις του τροπαίου και άνω, καθώς επίσης και ο Άγιαξ με την Μπάγερν, λόγω του ότι το έχουν κερδίσει τρεις συνεχόμενες φορές.

Ο επίσημος ύμνος των Ροσονέρι τιτλοφορείται "Milan Milan" και είναι γραμμένος από τους Τόνι Ρένις και Μάσιμο Γκουαντίνι.

Το στάδιο Σαν Σίρο

Κατασκευασμένο το 1926, το στάδιο της ομάδας είναι χωρητικότητας 80.018 θέσεων. Εκτός από το όνομα Σαν Σίρο, το οποίο οφείλεται στην ομώνυμη συνοικία όπου και βρίσκεται, έχει και το όνομα Τζουζέπε Μεάτσα, προς τιμή του παίκτη που φόρεσε τη φανέλα τόσο της Μίλαν όσο και (περισσότερο) της Ίντερ, παρέχει δε τη δυνατότητα δημιουργίας πολύ καλής ατμόσφαιρας, καθώς οι κερκίδες είναι κοντά στον αγωνιστικό χώρο. Αρνητικό στοιχείο της εγγύτητας αυτής είναι η αυξημένη πιθανότητα πρόκλησης επεισοδίων. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι με τη δημιουργία του το Σαν Σίρο αποτέλεσε έδρα αποκλειστικά για τους Ροσονέρι (οι Νερατζούρι που προγενέστερα χρησιμοποιούσαν το ελιτίστικο Αρένα Τσίβικα στο κέντρο της πόλης, μετακόμισαν στο τωρινό τους σπίτι μεταπολεμικά).

Στις 19 Δεκεμβρίου του 2005 ο αντιπρόεδρος της Μίλαν, Αντριάνο Γκαλιάνι, δήλωσε πως στη Μίλαν σκέφτονται σοβαρά να μετακινηθούν από το Σαν Σίρο. Το νέο γήπεδο θα βασίζεται αρκετά στο γήπεδο της Σάλκε (Φέλτινς Αρένα), ενώ θα προσφέρεται μόνο για ποδόσφαιρο. Επίσης, θα φέρει το όνομα κάποιου χορηγού. Μένει να δούμε αν τελικά κάτι τέτοιο θα υλοποιηθεί ή αν όσα είπε ο Γκαλιάνι αποτελούν μοχλό πίεσης στην πολιτεία του Μιλάνου, η οποία έχει στην ιδιοκτησία της στο Σαν Σίρο, να πουλήσει το στάδιο στη Μίλαν ώστε η ομάδα να προχωρήσει σε ανανέωσή του. Διάφορα έχουν ακουστεί και από τον Μάσιμο Μοράτι για αλλαγή έδρας και από την πλευρά της Ίντερ.

Προπονητήριο για την ομάδα αποτελεί το αθλητικό κέντρο Μιλανέλο, το οποίο εγκαινιάστηκε το 1963 και βρίσκεται στην περιοχή του Βαρέζε.

Οπαδική βάση

Δομή

H οργανωμένη έκφραση των οπαδών του συλλόγου υφίσταται από το 1967, υπό τη μορφή ενός "Δικτύου των Κλαμπ της Μίλαν" (ΑIMC/MCiR). Διακριτή υποκατηγορία αποτελούν οι ultras, οι οποίοι χαρακτηρίζονται μεταξύ άλλων από το νεαρό της ηλικίας τους και την υπέρμετρη αφοσίωσή τους στην ομάδα. Οι σημαντικότεροι πυρήνες ultras της Μίλαν (σε παρένθεση το έτος ίδρυσης) υπήρξαν κατά σειρά σπουδαιότητας οι: Fossa dei Leoni (1968), Brigate Rossonere (1975) και Commandos Tigre (1967). Mετά το 2010, ο κύριος όγκος τους εκπροσωπείται από τη συλλογικότητα Curva Sud Milano. Ο σημαντικός ιταλός λογοτέχνης Νάνι Μπαλεστρίνι στο μυθιστόρημά του «furiosi», παρουσιάζει τους τρόπους οργάνωσης και τους κώδικες που διέπουν τη συμπεριφορά τους, τις σχέσεις τους με την πολιτική, τις επικές μάχες με τους οπαδούς αντίπαλων ομάδων και την αστυνομία και τις προσωπικές διαδρομές τους στις εξέδρες των γηπέδων.

Εύρος

Η Μίλαν είναι μία από τις ομάδες με τους περισσότερους οπαδούς. Σύμφωνα με έρευνες που διενήργησε το αξιόπιστο γερμανικό γραφείο δημοσκοπήσεων Sport+Markt, ο κοκκινόμαυρος σύλλογος της Λομβαρδίας καταλαμβάνει τη δεύτερη σε αριθμό φιλάθλων θέση στη χώρα του πίσω από τη Γιουβέντους, είναι ο πρώτος ιταλικός πανευρωπαϊκά και ο τρίτος ευρωπαϊκός μετά τη Ρεάλ Μαδρίτης και τη Μπαρσελόνα στις χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Σχέσεις

O ποδοσφαιριστής της Μίλαν Μάσσιμο Αμπροζίνι, κατά τους πανηγυρισμούς για την κατάκτηση του Τσάμπιονς Λιγκ 2006 - 2007, κρατώντας σαρκαστικό πανό κατά της πρωταθλήτριας Ιταλίας εκείνης της χρονιάς Ίντερ

Κάθε χρόνο, η Mίλαν αναμετράται με την Ίντερ τουλάχιστον δύο φορές (στα πλαίσια του πρωταθλήματος) στο ντέρμπι του Μιλάνου. Το επιλεγόμενο και ντέρμπι της Μαντονίνα, ξεκίνησε στις 18-10-1908, στα πλαίσια του τελικού του Κόπα Κιάσο (οι Ροσονέρι είχαν κατακτήσει το τρόπαιο με νίκη 2-1 επί των ανταγωνιστών τους) και αποτελεί πιθανότατα τη σπουδαιότερη ποδοσφαιρική κόντρα στην Ιταλία. Η ονομασία του οφείλεται στο άγαλμα της "Παναγίτσας" που βρίσκεται εγκατεστημένο στην κορυφή του καθεδρικού ναού του Μιλάνου (Ντουόμο).

Ως προς τις ταξικές διαφορές, η Μίλαν υποστηρίζεται ιστορικά από τα εργατικά στρώματα της βιομηχανικής περιφέρειας (παρωνύμιο στην τοπική διάλεκτο "casciavit" ήτοι "κατσαβίδια"), ενώ η Ίντερ (παρωνύμιο "bauscia", σε ελεύθερη απόδοση "αλαζόνες") από τη μπουρζουαζία του κέντρου της πόλης. Κατά τον καθηγητή πολιτικής φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο της Πάδοβας και θεωρητικό της άκρας αριστεράς Αντόνιο Νέγκρι, η Μίλαν διέθετε γενικά προοδευτικό κοινό, σε αντίθεση με την Ίντερ της οποίας οι φίλοι διακρίνονταν για τις συντηρητικές τους πεποιθήσεις.

Προϊόντος του χρόνου οι βεβαιότητες κατέρρευσαν. Οι κοινωνικές αλλαγές και οι νέες γενιές που έκαναν την εμφάνιση τους στα ιταλικά γήπεδα, προκάλεσαν σειρά συγχύσεων και παραδοξοτήτων. Επιπλέον, η είσοδος του κεντροδεξιάς ιδεολογίας βαρόνου των ΜΜΕ και πρωθυπουργού της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι στα διοικητικά της Μίλαν, έτυχε υποδοχής μεσσία και "υπέστειλε" τις σημαίες με τον Τσε Γκεβάρα που παραδοσιακά κυμάτιζαν στην "Κούρβα Σουντ", χώρο συνάθροισης στο Σαν Σίρο των φανατικών οπαδών της. Την ίδια στιγμή οι απέναντι της Ίντερ, ελέγχονται από τον κεντροαριστερών θέσεων πετρελαιοβιομήχανο Μάσιμο Μοράτι.

Τα καπνογόνα, οι ιαχές και οι αναρτήσεις σκωπτικών συνθημάτων ("σκηνογραφίες") εκατέρωθεν, είναι σύνηθες φαινόμενο στη διάρκεια του ντέρμπι στο Σαν Σίρο δημιουργώντας εκπληκτική ατμόσφαιρα, χωρίς να λείπουν και οι ακραίες καταστάσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο επαναληπτικός προημιτελικός του Τσάμπιονς Λιγκ μεταξύ της Μίλαν και της Ίντερ την περίοδο 2004-05, όταν ο τερματοφύλακας της πρώτης Ντίντα τραυματίστηκε από ρίψη καπνογόνου οπαδού της δεύτερης, με αποτέλεσμα τη διακοπή του αγώνα και την κατακύρωσή του υπέρ των Ροσονέρι.

Η ακόλουθη λίστα, που είναι ενημερωμένη ως τις 15-1-2012, καταγράφει ενδιαφέροντα αριθμητικά δεδομένα σχετικά με αυτήν την αναμέτρηση:

	Αγώνες	Νίκες Μίλαν	Ισοπαλίες	Νίκες Ίντερ	Γκολ Μίλαν	Γκολ Ίντερ
Πρωτάθλημα Ιταλίας (ως το 1929)	22	11	3	8	36	40
Αd hoc Πρωταθλήματα Ιταλίας	4	3	0	1	8	4
Σέριε Α	155	49	49	57	203	216
Πρωτάθλημα Ιταλίας (συνολικά)	181	63	52	66	247	260
Κύπελλο Ιταλίας	23	9	7	7	32	22
Σούπερ Καπ Ιταλίας	1	1	0	0	2	1
Τσάμπιονς Λιγκ	4	2	2	0	6	1
Ελάσσονα τουρνουά και φιλικά	67	33	11	23	149	122
Γενικό σύνολο	276	108	72	96	436	406

Μεγάλη αντιπαλότητα, παρά το γεγονός ότι παλαιότερα υπήρχε αδελφοποίηση μεταξύ τους, διατηρείται επίσης μεταξύ της Μίλαν και της Τζένοα, εξαιτίας μιας συμπλοκής μεταξύ των οπαδών των δύο ομάδων το 1995 που κατέληξε στο θάνατο ενός από αυτούς. Εχθρότητα σε επίπεδο φανατικών φιλάθλων υπάρχει και με τις Γιουβέντους , Βερόνα, Ρόμα, Λάτσιο, Νάπολι, Αταλάντα, Σαμπντόρια, Κάλιαρι. Στον αντίποδα, οι Ροσονέρι έχουν αναπτύξει φιλία με τις Μπολόνια (δεν ισχύει πλέον), Μπρέσια, Ρετζίνα και από το εξωτερικό με τη Σεβίγια.

Πρόεδροι

Ακολουθεί πλήρης πίνακας με τους κατά καιρούς προέδρους της ομάδας. Κάποιοι από αυτούς διετέλεσαν και ιδιοκτήτες της, άλλοι έφεραν τιμητικά αυτόν τον τίτλο.

Όνομα Έτη Άλφρεντ Έντουαρντς 1899–1909 Τζιανίνο Καμπέριο 1909 Πιέρο Πιρέλι 1909–1928 Λουίτζι Ραβάσκο 1928–1930 Μάριο Μπερνατσόλι 1930–1933 Λουίτζι Ραβάσκο 1933–1935 Πιέτρο Ανόνι 1935 Πιέτρο Ανόνι Τ. Λορεντσίνι 1935–1936

Όνομα Έτη Εμίλιο Κολόμπο 1936–1939 Ακίλε Ινβερνίτσι 1939–1940 Ουμπέρτο Τραμπατόνι 1940–1944 Αντόνιο Μπουζίνι 1944–1945 Ουμπέρτο Τραμπατόνι 1945–1954 Αντρέα Ριτσόλι 1954–1963 Φελίτσε Ρίβα 1963–1965 Φεντερίκο Σορντίλο 1965–1966 Φράνκο Καράρο 1967–1971 Φεντερίκο Σορντίλο 1971–1972

Όνομα Έτη Αλμπίνο Μπουτίτσι 1972–1975 Μπρούνο Πάρντι 1975–1976 Βιτόριο Ντουίνα 1976–1977 Φελίτσε Κολόμπο 1977–1980 Γκαετάνο Μορατσόνι 1980–1982 Τζιουζέπε Φαρίνα 1982–1986 Ροζάριο Λο Βέρντε 1986 Σίλβιο Μπερλουσκόνι 1986–2004 Προεδρική επιτροπή 2004–2006 Σίλβιο Μπερλουσκόνι 2006–

Προπονητές

Παρακάτω παρατίθεται η λίστα με τους προπονητές του συλλόγου από την ίδρυσή του ως σήμερα.

Όνομα Έτη Χέρμπερτ Κίλπιν 1900–1908 Ντανιέλε Αντζελόνι 1906–1907 Τεχνική Επιτροπή 1907–1910 Τζιοβάνι Καμπέριο 1910–1911 Τεχνική Επιτροπή 1911–1914 Γκουίντο Μόντα 1915–1922 Φέρντι Οπενχάιμ 1922–1924 Βιτόριο Πότσο 1924–1926 Γκουίντο Μόντα 1926 Χέρμπερτ Μπέρτζες 1926–1928 Ένγκελμπερτ Κένιγκ 1928–1931 Γιόζεφ Μπάνας 1931–1933 Γιόζεφ Βιόλα 1933–1934 Αντόλφο Μπαλοντσιέρι 1934–1937 Ουίλιαμ Γκάρμπατ 1937 Χέρμαν Φέλσνερ Γιόζεφ Μπάνας 1937–1938 Γιόζεφ Βιόλα 1938–1940 Γκουίντο Άρα Αντόνιο Μπουζίνι 1940–1941 Μάριο Μανιότσι 1941–1943 Τζιουζέπε Σανταγκοστίνο 1943–1945 Αντόλφο Μπαλοντσιέρι 1945–1946

Όνομα Έτη Τζιουζέπε Μπιγκόνιο 1946–1949 Λάγιος Τσέιζλερ 1949–1952 Γκούναρ Γκρεν 1952 Μάριο Σπερόνε 1952–1953 Μπέλα Γκούτμαν 1953–1954 Αντόνιο Μπουζίνι 1954 Έκτορ Πουριτσέλι 1954–1956 Τζίπο Βιάνι 1957–1960 Πάολο Τοντεσκίνι 1960–1961 Νερέο Ρόκο 1961–1963 Λουίς Καρνίγια 1963–1964 Νιλς Λίντχολμ 1963–1966 Τζιοβάνι Κατότσο 1966 Αρτούρο Σιλβέστρι 1966–1967 Νερέο Ρόκο 1966–1972 Τσέζαρε Μαλντίνι 1973–1974 Τζιοβάνι Τραπατόνι 1974 Γκουστάβο Τζιανιόνι 1974–1975 Νερέο Ρόκο 1975 Πάολο Μπάρισον 1975–1976 Τζιοβάνι Τραπατόνι 1976 Πίπο Μαρκιόρο 1976–1977 Νερέο Ρόκο 1977

Όνομα Έτη Νιλς Λίντχολμ 1977–1979 Μάσιμο Τζιακομίνι 1979–1981 Ιτάλο Γκαλμπιάτι 1981 Τζίτζι Ραντίτσε 1981–1982 Ιτάλο Γκαλμπιάτι 1982 Φραντσέσκο Ζαγκάτι 1982 Ιλάριο Καστανιέρ 1982–1984 Ιτάλο Γκαλμπιάτι 1984 Νιλς Λίντχολμ 1984–1987 Φάμπιο Καπέλλο 1987 Αρίγκο Σάκι 1987–1991 Φάμπιο Καπέλλο 1991–1996 Όσκαρ Ταμπάρες 1996 Τζιόρτζιο Μορίνι 1996–1997 Αρίγκο Σάκι 1997 Φάμπιο Καπέλλο 1997–1998 Αλμπέρτο Ζακερόνι 1998–2001 Τσέζαρε Μαλντίνι Μάουρο Τασότι 2001 Φατίχ Τερίμ 2001 Κάρλο Αντσελότι 2001–2009 Λεονάρντο Αραούζο 2009–2010 Μασιμιλιάνο Αλέγκρι 2010–2013 Κλάρενς Ζέεντορφ 2013-2014 Φιλίππο Ιντζάγκι 2014-

Παίκτες

Έντονο στίγμα

H σύνταξη του κατωτέρω καταλόγου αφορά ποδοσφαιριστές που με τον ένα ή άλλο τρόπο άφησαν έντονο το στίγμα τους στο σύλλογο και υπερβαίνει ορισμένες φορές τα καθαρά αγωνιστικά κριτήρια. Mε έντονα στοιχεία σημειώνονται όσοι είναι εν ενεργεία.

Ντεμέτριο Αλμπερτίνι Ρίκι Αλμπερτόζι Χοσέ Αλταφίνι Μάσιμο Αμπροζίνι Κάρλο Αντσελότι Φερντινάντο Βαλέτι Πιερ Πάολο Βίρντις Τζενάρο Γκατούζο Ρούουντ Γκούλιτ Γκούναρ Γκρεν Τζορτζ Γουεά Κλάρενς Ζέεντορφ Φίλιπο Ιντζάγκι Κακά Ετζίντιο Καλόνι Ετζίντιο Κάπρα Ρικάρντο Καραπελέζε Καφού Λουτσιάνο Κιαρούτζι Χέρμπερτ Κίλπιν Φούλβιο Κολοβάτι Μοντολίβο Νέστορ Κομπίν Αλεσάντρο Κοστακούρτα Φάμπιο Κουντιτσίνι Πιέρο Λάνα Νιλς Λίντχολμ Τζιοβάνι Λοντέτι Άλντο Μαλντέρα Τσέζαρε Μαλντίνι Ντανιέλε Μασάρο Ρομπέρτο Μπάτζιο Λούθερ Μπλίσετ Ζβόνιμιρ Μπόμπαν Ρούμπεν Μπουριάνι Λορέντσο Μπουφόν Άλντο Μπόφι Αλεσσάντρο Νέστα Βάλτερ Νοβελίνο Γκούναρ Νόρνταλ Μαρσέλ Ντεσαγί Ντίντα Ρομπέρτο Ντοναντόνι

Τζιλαρντίνο Αντρέα Πατζάλι Αντρέα Πίρλο Πιερίνο Πράτι Φρανκ Ράικαρντ Τζιάνι Ριβέρα Ρομπέρτο Ροζάτο Ροναλντίνιο Σεμπαστιάνο Ρόσι Μανουέλ Ρούι Κόστα Ντέγιαν Σαβίσεβιτς Ντίνο Σάνι Αντρέι Σεβτσένκο Σερτζίνιο Μάρκο Σιμόνε Χουάν Αλμπέρτο Σκιαφίνο Καρλ Χάιντς Σνέλιγκερ Μάουρο Τασότι Τζο Τζόρνταν Λουί Φαν Έγκε Μάρκο Φαν Μπάστεν Μαρκ Χέιτλι Ρονάλντο

Ειδική μνεία

Αν και δεν είναι κάτι σύνηθες για το ιταλικό ποδόσφαιρο, η απόσυρση φανέλας με έναν συγκεκριμένο αριθμό, εφαρμόζεται προκειμένου να τιμηθεί κάποιος παίκτης είτε για την προσήλωση στο σύλλογο που υπηρέτησε, είτε για τη συνολική του προσφορά και αξία. Εν προκειμένω αυτό συνέβη δύο φορές:

• Φράνκο Μπαρέζι

Λίγοι παίκτες έχουν αναπτύξει τόσο ισχυρό ταυτοποιητικό δεσμό με ένα σύλλογο όπως ο αμυντικός από το Τραβαλιάτο με τη Μίλαν. Ο κατά τους περισσότερους κορυφαίος ποδοσφαιριστής στην ιστορία της ομάδας, αγωνίστηκε σε αυτήν καθόλη τη διάρκεια της καριέρας του, χωρίς να την απαρνηθεί ακόμη και όταν έπαιζε στη δεύτερη κατηγορία, κατακτώντας πλήθος τίτλων. Οι Ροσονέρι απέσυραν τη φανέλα του με τον αριθμό 6 σε μία πράξη ελάχιστης επιβράβευσης. Σήμερα είναι προπονητής νέων στο σύλλογο, ενώ συμμετέχει ενεργά και στην ομάδα βετεράνων Milan Glorie.

• Πάολο Μαλντίνι

Ο για δύο και πλέον δεκαετίες επιτυχημένος αμυντικός της Μίλαν, είδε τη φανέλα με το νούμερο 3 να αποσύρεται το καλοκαίρι του 2009. Eπί της ουσίας πρόκειται για μερική υιοθέτηση του μέτρου καθώς όπως ο ίδιος έχει συμφωνήσει στα πλαίσια ενός ιδιότυπου "ποδοσφαιρικού νεποτισμού" (ας μην ξεχνάμε ότι και ο πατέρας του Τσέζαρε διακρίθηκε με την ίδια φανέλα), ο γιος του Κρίστιαν, ο οποίος ανήκει στις ακαδημίες της Μίλαν, ενδεχομένως να φορέσει τη φανέλα του στο μέλλον, εφόσον φτάσει μέχρι την πρώτη ομάδα των Ροσονέρι…

Ροστερ 2013-14

01. Μάρκο Αμέλια

32. Κριστιάν Αμπιάτι

59. Γκάμπριελ

02. Ματία Ντε Σίγκλιο

20. Ιγκνάσιο Αμπάτε

37. Αντρέα Πετάνια

81. Κρίστιαν Τζακάρντο

25. Ντανιέλε Μπονέρα

35. Φερνάντο Κόπολα

05. Φιλίπ Μεξές

24. Μπριάν Κριστάντε

17. Κρίστιαν Σαπάτα

08. Ρικάρντο Σαπονάρα

10. Κεϊσούκε Χόντα

21. Κέβιν Κονστάντ

34. Νάιτζελ Ντε Γιόνγκ

28. Ούρμπι Εμάνουελσον

98. Χασίμ Μαστούρ

18. Ρικάρντο Μοντολίβο

04. Σουλέι Μουντάρι

22. Κακά

14. Βαλτέρ Μπίρσα

92. Στεφάν Ελ Σαράουι

16. Αντρέα Πόλι

11. Τζιανπάολο Πατζίνι

07. Ρομπίνιο ντε Σόουζα

45. Μάριο Μπαλοτέλι

15. Μίκαελ Εσιέν

Pεκόρ

Ατομικά

Ο Πάολο Μαλντίνι είναι ο ρέκορντμαν συμμετοχών τόσο με τη Μίλαν, όσο και γενικά στο ιταλικό πρωτάθλημα. Αγωνίστηκε συνολικά 902 φορές, ενώ στο πρωτάθλημα έχει 645 συμμετοχές. Έχοντας αναδειχθεί πέντε αγωνιστικές περιόδους πρώτος σκόρερ στη Σέριε Α, ο Σουηδός Γκούναρ Νόρνταλ κατέχει το ρεκόρ στη σχετική λίστα. Με 221 τέρματα σε 268 αγώνες είναι επίσης ο αρχισκόρερ στην ιστορία της ομάδας και δεύτερος στη μεγάλη κατηγορία πίσω από τον Σίλβιο Πιόλα.

Ο Σεμπαστιάνο Ρόσι είναι ο τερματοφύλακας που παίζοντας με τη φανέλα της Μίλαν, διατήρησε την εστία του απαραβίαστη για το μεγαλύτερο διάστημα στην ιστορία της Σέριε Α (περίοδος 1993-94, 929 λεπτά). Σε παίκτη των Ροσονέρι ανήκει η τιμή της επίτευξης του πρώτου γκολ στην ιστορία της Εθνικής Ιταλίας (Πιέτρο Λάνα, 15-5-1910). Τέλος ο Τζιάνι Ριβέρα, ποδοσφαιριστής της Μίλαν ων, ήταν ο πρώτος Ιταλός που βραβεύτηκε με τη Χρυσή Μπάλα από το έγκριτο γαλλικό περιοδικό France Football (1969).

Ομαδικά

Όπως ήδη αναφέρθηκε, η Μίλαν κατέχει με τη Μπόκα Τζούνιορς το ρεκόρ των περισσότερων επίσημα αναγνωρισμένων διεθνών τίτλων (18). Επίσης είναι πρώτη στα Παγκόσμια Κύπελλα Συλλόγων (4), στα Σούπερ Καπ Ευρώπης (5) και στα Σούπερ Καπ Ιταλίας (6). Ένα σημαντικό ρεκόρ για την ομάδα, είναι το πλασάρισμα για δύο (συνεχόμενες) χρονιές δικών της παικτών και στις τρεις βραβευόμενες θέσεις του θεσμού της Χρυσής Μπάλας (το 1988 ήταν οι Μάρκο φαν Μπάστεν, Ρούουντ Γκούλιτ και Φρανκ Ράικαρτ, ενώ το 1989 οι Μάρκο φαν Μπάστεν, Φρανκ Ράικαρτ και Φράνκο Μπαρέζι).

Η μοναδική σεζόν κατά την οποία μια ιταλική ομάδα κατάφερε να κατακτήσει τον τίτλο παραμένοντας αήττητη καθόλη τη διάρκειά της, ήταν το 1991-92 κι αυτό το πέτυχε η Μίλαν. Το σερί ξεκίνησε από ισοπαλία 0-0 εκτός έδρας με την Πάρμα, ενώ τελείωσε στο ίδιο γήπεδο με την ίδια ομάδα, όπου οι Ροσονέρι ηττήθηκαν με σκορ 1-0, ύστερα από 58 συνεχή παιχνίδια, επίδοση που αποτελεί εγχώριο ρεκόρ, καθώς και την τρίτη καλύτερη στην ιστορία του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου (η πρώτη θέση ανήκει στη Στεάουα Βουκουρεστίου που έπαιξε 104 συνεχόμενα παιχνίδια χωρίς να ηττηθεί, ενώ στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Σέλτικ που δεν ηττήθηκε για 68 συνεχείς αγώνες).

Ο σύλλογος έχει τους περισσότερους πρώτους σκόρερ (16) στην ιστορία της Σέριε Α, κατέχει το ρεκόρ εκτός έδρας νίκης (Τζένοα-Μίλαν 0-8, περίοδος 1954-55), καθώς και το ρεκόρ συγκομιδής πόντων (82), σε πρωτάθλημα δεκαοκτώ ομάδων με τη νίκη να αξιολογείται για τρεις βαθμούς (περίοδος 2003-04). Επιπλέον, ένας αγώνας της Μίλαν με την Αταλάντα καταγράφηκε ως εκείνος στον οποίο σημειώθηκαν τα περισσότερα τέρματα (12) σε όλη τη Σέριε Α (περίοδος 1972-73, συνολικό σκορ 9-3 για τους Ροσονέρι).

Η Μίλαν ήταν η πρώτη ιταλική ομάδα που αγωνίστηκε με μια χώρα του τέως ανατολικού μπλοκ (7 Ιουλίου 1955, Ντιναμό Μόσχας-Μίλαν 2-4). Οι εφημερίδες της εποχής έκαναν λόγο για την αρχή, μέσω του αθλητισμού, της προσέγγισης μεταξύ δύο κόσμων. Eξάλλου, στις 24-5-1989 σημειώθηκε η μαζικότερη μετακίνηση οπαδών μιας ομάδας ποδοσφαίρου: 90.000 φίλοι της Μίλαν ταξιδεύουν στη Βαρκελώνη για να δουν την ομάδα τους να νικά τη Στεάουα Βουκουρεστίου και να κατακτά το Κύπελλο Πρωταθλητριών.

Αξιομνημόνευτο είναι επίσης το γεγονός πως η Μίλαν ήταν η πρώτη ιταλική ομάδα που χρησιμοποίησε δίκτυα στα γκολπόστ (7-1-1906), προκειμένου να αποφεύγονται αμφισβητήσεις σχετικά με την εγκυρότητα ή μη των τερμάτων που επιτυγχάνονταν...

Τίτλοι

Εγχώριοι

• Πρωταθλήματα Ιταλίας: 18 (1901, 1906, 1907, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011)

• Κύπελλα Ιταλίας: 5 (1967, 1972, 1973, 1977, 2003)

• Σούπερ Καπ Ιταλίας: 6 (1988, 1992, 1993, 1994, 2004, 2011)

Ευρωπαϊκοί

• Τσάμπιονς Λιγκ/Κύπελλα Πρωταθλητριών Ευρώπης: 7 (1963, 1969, 1989, 1990, 1994, 2003, 2007)

• Κύπελλα Κυπελλούχων Ευρώπης: 2 (1968, 1973)

• Σούπερ Καπ Ευρώπης: 5 (1989, 1990, 1994, 2003, 2007)

Παγκόσμιοι

• Παγκόσμια Κύπελλα Συλλόγων/Διηπειρωτικά Κύπελλα: 4 (1969, 1989, 1990, 2007)

Η Μίλαν ως επιχείρηση

Ο οικονομικός όμιλος στον οποίο ανήκει ο σύλλογος ονομάζεται Fininvest, που είναι συμφερόντων οικογένειας Μπερλουσκόνι. Την περίοδο 2005-06 η Μίλαν ήταν πέμπτη στη λίστα με τις ομάδες με τα μεγαλύτερα έσοδα, με κέρδη που έφταναν τα 233.700.000 ευρώ. Σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, είναι ο πιο πλούσιος σύλλογος στην Ιταλία και ο έκτος πλουσιότερος του κόσμου. Χορηγός στη φανέλα αυτή τη στιγμή είναι η αεροπορική εταιρεία Emirates, η οποία εδρεύει στο Ντουμπάι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Υπάρχει συμφωνία για τετραετή συνεργασία μεταξύ των δύο πλευρών, που ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2010. Για πολύ μεγάλο διάστημα χορηγός της Μίλαν υπήρξε η Opel, ενώ κάποιες φορές στη φανέλα αναγράφονταν ιδιαίτερα μοντέλα αυτοκινήτων της συγκεκριμένης εταιρείας. Το ρουχισμό της ομάδας έχει αναλάβει η Adidas, με την οποία η συμφωνία λήγει την περίοδο 2016-17.

Κατάλογος επίσημων χορηγών 1981-1982: Pooh jeans 1982-1983: Hitachi 1983-1984: Olio Cuore 1984-1985: Rete Quattro/Oscar Mondadori 1985-1987: Fotorex U-Bix 1987-1992: Mediolanum 1992-1994: Motta 1994-2006: Opel 2006-2010: Bwin 2010-2014: Emirates

Κατάλογος χορηγών αθλητικού εξοπλισμού 1978-1979: Adidas 1979-1980: Adidas/Linea Milan 1980-1982: Linea Milan 1982-1984: NR 1984-1985: Rolly Go 1985-1986: Gianni Rivera 1986-1990: Kappa 1990-1993: Adidas 1993-1998: Lotto 1998-2017: Adidas

Super League Formula

H Μίλαν αποτέλεσε μία εκ των ιδρυτικών ομάδων του πρωταθλήματος μηχανοκίνητων αγώνων ταχύτητας Super League Formula. Πρόκειται για μια διοργάνωση όπου συμμετέχουν οδηγοί που εκπροσωπούν ποδοσφαιρικούς συλλόγους. Τα οχήματα που χρησιμοποιούν είναι σαν αυτά της Φόρμουλα 1, δηλαδή μονοθέσια, τα οποία σύμφωνα με τους κανόνες θα πρέπει να διαθέτουν κινητήρα V-12 απόδοσης 750 ίππων.

Θερινά τμήματα υποδομής

Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού ο σύλλογος διοργανώνει σε εκατό και πλέον μέρη σε ολόκληρο τον κόσμο αθλητικές ακαδημίες για παιδιά με την επωνυμία Milan Junior Camp, παρέχοντας τους την ευκαιρία να συνδυάσουν διακοπές και ποδοσφαιρική εκπαίδευση. Στην Ελλάδα, η πρώτη τέτοιου είδους δραστηριότητα έλαβε χώρα στο Ηράκλειο της Κρήτης τον Ιούλιο του 2011 με θετικά αποτελέσματα.

Ίδρυμα Μίλαν

Μέσω του "Ιδρύματος Μίλαν" (Fondazione Milan Onlus), o σύλλογος εμφανίζει πολυσχιδή δράση τόσο στην Ιταλία όσο και διεθνώς. Στόχοι του είναι η διάδοση του πολιτισμού και των πρακτικών του αθλητισμού ως συντελεστών ψυχοσωματικής υγείας, η κοινωνική συνοχή και η εν γένει βελτίωση της ποιότητας ζωής με την ανάληψη πρωτοβουλιών ανθρωπιστικής βοήθειας ιδιαίτερα στις αναπτυσσόμενες χώρες, καθώς επίσης και με την εκτέλεση προγραμμάτων εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημος ιστοχώρος Μίλαν
• Η Λέσχη Μίλαν Αθήνας (Μilan Club Atene) στο facebook
• Η Λέσχη Μίλαν Θεσσαλονίκης (Milan Club Salonicco) στο facebook
• Milan Junior Camp Creta