Βασίλειο της Αρλ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
(Καμία διαφορά)

Έκδοση από την 12:24, 10 Νοεμβρίου 2014

Η Βουργουνδία το 12–13ο αιώνα:
  Εξαρτημένα εδάφη του Δουκάτου

Το Βασίλειο της Αρλ (933-1378) (Arelat, Αρελάτη) ή Δεύτερο Βασίλειο της Βουργουνδίας ήταν μία Φραγκική επικράτεια που δημιουργήθηκε το 933 από εδάφη του Βασιλείου των Βουργουνδών των αρχών του Μεσαίωνα, με την συνένωση των βασιλείων της Άνω και Κάτω Βουργουνδίας υπό τον Βασιλιά Ροδόλφο Β΄ της Βουργουνδίας.

Το νέο βασίλειο πήρε το όνομά του από την έδρα της Κάτω Βουργουνδίας στην Αρλ. Η επικράτειά του επεκτεινόταν από την Μεσόγειο στα νότια ως τον Άνω Ρήνο στα βόρεια, αντιστοιχώντας περίπου στις περιοχές της Γαλλίας Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή, Ρον-Αλπ και Φρανς-Κοντέ, καθώς και στη δυτική Ελβετία. Κυβερνούνταν από ανεξάρτητους βασιλείς ως το 1032[1], όταν και μετά ενσωματώθηκε στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.

Η Βουργουνδία υπό τους Καρολίδες

Από την κατάκτηση του Πρώτου Βουργουνδικού Βασιλείου από τους Φράγκους το 534, η περιοχή κυβερνούταν μέσα στην Φραγκική και την Αυτοκρατορία των Καρολιδών. Το 843 οι τρεις γιοι του Αυτοκράτορα Λουδοβίκου του Ευσεβή, ο οποίος είχε πεθάνει το 840, υπέγραψαν τη Συνθήκη του Βερντέν, με την οποία χώρισαν την Αυτοκρατορία μεταξύ τους: το πρώην Βουργουνδικό Βασίλειο έγινε μέρος της Μέσης Φραγκίας, η οποία πήγε στον Αυτοκράτορα Λοθάριο Α΄ (Lotharii Regnum), εκτός από το κατοπινό Δουκάτο της Βουργουνδίας—τη σημερινή Bourgogne—, το οποίο έλαβε ο Κάρολος ο Φαλακρός, βασιλιάς της Δυτικής Φραγκίας. Ο Βασιλιάς Λουδοβίκος ο Γερμανικός έλαβε την Ανατολική Φραγκία, την οποία αποτελούσε η περιοχή ανατολικά του ποταμού Ρήνου.

Λίγο καιρό πριν το θάνατό του το 855 ο Αυτοκράτορας Λοθάριος Α΄ διαμοίρασε το βασίλειό του μεταξύ των γιων του με τη Συνθήκη του Προυμ. Η κληρονομιά του της Βουργουνδίας θα περνούσε στον νεότερο γιο του Κάρολο (845-863). Τότε, το 869 ο γιος του Λοθάριου Α΄ Λοθάριος Β΄ πέθανε χωρίς νόμιμο παιδιά, και το 870 ο θείος του Κάρολος ο Φαλακρός και Λουδοβίκος ο Γερμανικός μοιράσανε την περιοχή του με τη Συνθήκη του Μέρσεν του 870: η Άνω Βουργουνδία, περιοχή βόρεια των Ορέων Ζούρα (Jura) (Bourgogne Transjurane), πήγε στον Λουδοβίκο, ενώ η υπόλοιπη περιοχή στον Κάρολο. Ως το 875 όλοι οι γιοι του Λοθάριου Α΄ είχαν πεθάνει χωρίς διαδόχους, και οι υπόλοιπες περιοχές της Βουργουνδίας πήγαν στον Κάρολο.

Χάρτης των τριών μερών του παλιού Βασιλείου της Βουργουνδίας, ca 900.
  Δουκάτο της Βουργουνδίας του Ριχάρδου, Δούκα της Βουργουνδίας

Στην σύγχυση μετά το θάνατο του γιου του Καρόλου Λουδοβίκου του Τραυλού το 879, ο Κόμης του Αυλής της Δυτικής Φραγκίας Μπόσο της Προβηγκίας ίδρυσε το Βασίλειο της Κάτω Βουργουνδίας (Bourgogne Cisjurane) με έδρα τη Αρλ. Το 888, με το θάνατο του Αυτοκράτορα Καρόλου του Παχύ, γιου του Λουδοβίκου του Γερμανικού, ο Κόμης Ροδόλφος Α΄ της Βουργουνδίας ίδρυσε το Βασίλειο της Άνω Βουργουνδίας στο Σεν Μόριτζ, το οποίο περιελάμβανε την Κομητεία της Βουργουνδίας στα βορειοδυτικά της Άνω Βοργουνδίας.

Το 933 ο Ούγος της Αρλ παραχώρησε την Κάτω Βουργουνδία στον Ροδόλφο Β΄ της Άνω Βουργουνδίας σε αντάλλαγμα την αποποίηση κάθε διεκδίκησης του τελευταίου στον Ιταλικό θρόνο. Ο Ροδόλφος ένωσε την Άνω και Κάτω Βουργουνδία για να δημιουργήσει το Βασίλειο της Αρλ (Arelat). Το 937 τον Ροδόλφο διαδέχτηκε ο γιος του Κονράδος της Βουργουνδίας, με την υποστήριξη του Αυτοκράτορα Όθωνα Α΄.

Τον Κονράδο διαδέχτηκε το 993 ο γιος του Ροδόλφος Γ΄ της Βουργουνδίας, ο οποίος αναγκάστηκε να υπογράψει το 1006 μια συνθήκη διαδοχής υπέρ του Αυτοκράτορα Ερρίκου Β΄. Ο Ροδόλφος το 1016 προσπάθησε να αποκηρύξει την συνθήκη, χωρίς επιτυχία.

Αυτοκρατορική Αρελάτη

Το 1032 ο Ροδόλφος Γ΄ πέθανε χωρίς απογόνους, και το βασίλειο πέρασε σύμφωνα με τη συνθήκη του 1006 στον διάδοχο του Ερρίκου Β΄, Αυτοκράτορα Κορράδο Β΄ της Σάλιας Δυναστείας, και το Βασίλειο της Αρλ ενσωματώθηκε στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, αν και λειτουργούσε με αρκετή αυτονομία[1]. Ενώ αυτήν την εποχή οι Αυτοκράτορες κατείχαν και τον τίτλο του "Βασιλιά της Αρλ", λίγοι πήγαιναν για να στεφτούν στον καθεδρικό της Αρλ. Μια εξαίρεση απετέλεσε ο Φρειδερίκος Α΄ Βαρβαρόσσα, ο οποίος στέφτηκε Βασιλιάς της Βουργουνδίας το 1178 από τον Αρχιεπίσκοπο της Αρλ.

Μεταξύ του 11ου και το τέλος του 14ου αιώνα πολλά μέρη της επικράτειας της Αρλ αποσχίστηκαν: Προβηγκία, Βιβαρέ, Λυονέ, Ντοφινέ, Σαβοΐα, Ελεύθερη Κομητεία της Βουργουνδίας και μέρη της δυτικής Ελβετίας[1]. Την Ελεύθερη Κομητεία της Βουργουνδίας απέκτησε το 1190 ο Οίκος των Χοενστάουφεν, και τα ανατολικά μέρη της Άνω Βουργουνδίας έπεσαν στον Οίκο των Zähringen. Αργότερα, όταν έσβησε η γραμμή διαδοχής του, οι γη αυτή κληρονομήθηκε από τον Αψβούργους. Το μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας της Κάτω Βουργουνδίας ενσωματώθηκε σταδιακά στην Γαλλία— η Κομητεία της Προβηγκίας έπεσε στον Οίκο των Ανζού το 1246 και τελικά στο Γαλλικό Στέμμα το 1481, η περιοχή της Ντοφινέ προσαρτήθηκε και πουλήθηκε στον Γάλλο βασιλιά Κάρολο Ε΄ το 1349 από τον Δελφίνο του Βιεννουά Ουμβέρτο Β΄ (Humbert II de La Tour-du-Pin). Το 1361 ο Αυτοκράτορας Κάρολος Δ΄ αποσύνδεσε την Κομητεία της Σαβοΐας από το Βουργουνδικό βασίλειο.

Το 1365 ο Κάρολος ήταν ο τελευταίος αυτοκράτορας που στέφτηκε Βασιλιάς της Αρλ. Το 1378 ο Κάρολος διόρισε τον Δελφίνο της Γαλλίας (και κατοπινό βασιλιά) Κάρολο ΣΤ΄ ως μόνιμο Αυτοκρατορικό βικάριο για να διοικεί εκ μέρους της Αυτοκρατορίας ό, τι είχε απομείνει από το Βασίλειο της Αρλ, και από τότε και μετά αυτό ουσιαστικά έπαψε να υφίσταται. Ακόμα κι έτσι, ο τίτλος "Βασιλιάς της Αρλ" παρέμεινε ένας από τους τίτλους των Αυτοκρατόρων της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας μέχρι τη διάλυσή της 1806, και το αξίωμα του Αρχιεπισκόπου της Τρηρ (του Ελεκτοράτου της Τρηρ) συνέχισε να έχει τη ισχύ ως Αρχικαγκελάριου και Πρίγκιπα-Εκλέκτορα για τον Βασιλιά των Ρωμαίων (τίτλος που έφεραν οι Βασιλείς της Γερμανίας μετά την εκλογή τους από τους πρίγκιπες), τίτλος που θα εξελισσόταν σε αυτόν του Αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στάτους που επικυρώθηκε από το Χρυσόβουλο του 1356.

Παρά την μόνιμη ένωση του τίτλου με αυτόν του Βασιλιά των Ρωμαίων, υπήρξαν αρκετές φορές που η επανίδρυση του Βασίλειο της Αρλ ήταν υπό σκέψη. Η πιο σοβαρή από αυτές ήταν υπό τον Πάπα Νικόλαος Γ΄ με την υποστήριξη του Kάρολου των Ανζού: ως μέρος των συμφωνιών και των εκεχειριών μεταξύ του 1277 με 1279 μεταξύ του Καρόλου, που τότε ήταν ήδη Βασιλιάς της Νάπολης, του Ροδόλφου Α΄ της Γερμανίας, Βασιλιά των Ρωμαίων (Βασιλιάς των Γερμανών) και με βλέψεις στο Αυτοκρατορικό στέμμα, και της Μαργαρίτας της Προβηγκίας Βασιλομήτορα της Γαλλίας, στην διαμάχη για την επικυριαρχία και διαδοχή της Κομητείας της Προβηγκίας, όπως και για τα ανταλλάγματα που έδωσε ο Ροδόλφος για να μείνει μόνος υποψήφιος για το αυτοκρατορικό στέμμα. Στην συμφωνία, ο Πάπας Νικόλαος Γ΄ κατάφερε να πείσει τον Ροδόλφο να παραχωρήσει όλο το Βασίλειο της Αρλ στον εγγονό του Καρόλου του Ανζού Κάρολου Μαρτέλου του Ανζού ως προίκα για το γάμο της κόρης του, Klementia von Habsburg, με αντάλλαγμα τα κληρονομικά δικαιώματα στο Βασίλειο της Γερμανίας γι’ αυτόν και τους διαδόχους του. Ομοίως, Ο Νικόλαος περίμενε η Βόρεια Ιταλία να γίνει βασίλειο αποκρυπτόμενη από την αυτοκρατορική επικράτεια, και να δοθεί στην οικογένειά του, τους Ορσίνι. Το 1282 ο Κάρολος ήταν έτοιμος να στείλει το ανήλικο ζεύγος για να διεκδικήσει ξανά τον τίτλο του Βασιλιά της Αρλ, αλλά ο πόλεμος των Σικελικών Εσπερινών ματαίωσε τα σχέδιά του, όπως και την προγραμματισμένη εισβολή του στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία[2].

CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Kingdom of Arles της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).

Παραπομπές

  1. 1,0 1,1 1,2 The New Columbia Encyclopedia 1975, 150
  2. Runciman, Steven, "The Sicilian Vespers", p. 282; 1958 Cambridge University Press

Βιβλιογραφία

  • Marie-Luise Heckmann, Das Reichsvikariat des Dauphins im Arelat 1378.