Ιαπετός (δορυφόρος)

Ιαπετός
Ανακάλυψη
Ανακαλύφθηκε από	Τζιοβάνι Ντομένικο Κασίνι
Ημερομηνία Ανακάλυψης	25 Οκτωβρίου 1671
Χαρακτηριστικά τροχιάς
Ημιάξονας τροχιάς	3.560.820 Km
Εκκεντρότητα	0,0286125
Περίοδος περιφοράς	79,3215 ημέρες
Κλίση	15,47° (προς τον Ισημερινό του Κρόνου)
Είναι δορυφόρος του	Κρόνου
Φυσικά χαρακτηριστικά
Διαστάσεις	1.494,8 × 1.424,8 Km
Μέση Ακτίνα	735,6 ± 3 Km
Έκταση επιφάνειας	6.700.000 Km²
Μάζα	(1,805635 ± 0,000375) × 1021 kg
Μέση πυκνότητα	1,0830 ± 0,0066 g/cm3
Ισημερινή βαρύτητα επιφάνειας	0,223 m/s²
Ταχύτητα διαφυγής	0,572 km/s
Περίοδος περιστροφής	79,3215 ημέρες (Σύγχρονη)
Κλίση άξονα	μηδέν
Λευκαύγεια	0,05-0,5
Φαινόμενο μέγεθος	10,2-11,9

Ο Ιαπετός είναι ο τρίτος μεγαλύτερος φυσικός δορυφόρος του πλανήτη Κρόνου και εντέκατος μεγαλύτερος δορυφόρος στο Ηλιακό Σύστημα. Πήρε το όνομά του από τον τιτάνα Ιαπετό της ελληνικής μυθολογίας. Η άλλη του σημερινή ονομασία είναι Κρόνος VIII (Saturn VIII).

Ο Ιαπετός είναι πολύ γνωστός για την έντονη διαφορά της λευκαύγειας ανάμεσα στις δυο πλευρές του, από τις οποίες η μια είναι σχεδόν εντελώς λευκή και η άλλη σχεδόν εντελώς σκοτεινή. Για το λόγο αυτό, έχει χαρακτηριστεί ως "φεγγάρι γινγκ γιανγκ". Ωστόσο, η εξερεύνησή του από την αποστολή Κασσίνι-Χόιχενς αποκάλυψε και άλλα μοναδικά χαρακτηριστικά, όπως μια οροσειρά που διατρέχει τον ισημερινό του.

Θερμοκρασίες

Οι θερμοκρασίες στην επιφάνεια της σκοτεινής περιοχής φθάνουν τους 130 K (-143 °C ή -226 °F) στον ισημερινό. Η αργή περιστροφή του Ιαπετού κάνει τη θέρμανση από το ηλιακό φως αποτελεσματικότερη. Οι φωτεινότερες επιφάνειες απορροφούν λιγότερο ηλιακό φως, έτσι οι θερμοκρασίες εκεί φθάνουν μόνο περίπου τους 100 Κ (-173 °C ή -280 °F) .

Τροχιά

Η τροχιά του Ιαπετού είναι σχετικά ασυνήθιστη σε σχέση με τους υπόλοιπους κανονικούς δορυφόρους του πλανήτη. Περιστρέφεται γύρω από τον Κρόνο σε απόσταση πολύ μεγαλύτερη από ότι το επόμενο εσωτερικό φεγγάρι, ο Τιτάνας. Η τροχιά του έχει μεγάλη κλίση με το επίπεδο περιστροφής των υπόλοιπων δορυφόρων. Μόνο η τροχιά ανώμαλων εξωτερικών δορυφόρων, όπως η Φοίβη (δορυφόρος) έχουν μεγαλύτερη κλίση. Η αιτία αυτού του φαινομένου είναι άγνωστη.

Λόγω της μεγάλης απόστασης από τον Κρόνο και της έντονα κεκλιμένης τροχιάς, ο Ιαπετός είναι το μόνο μεγάλο φεγγάρι από το οποίο τα δαχτυλίδια του Κρόνου είναι σαφώς ορατά. Από τους υπόλοιπους εσωτερικούς δορυφόρους, οι δακτύλιοι φαίνονται από το πλάι και έτσι είναι δύσκολα ορατοί. Από τον Ιαπετό, ο Κρόνος φαίνεται να έχει διάμετρο 1 ° 56 ' (τέσσερις φορές μεγαλύτερη από της Σελήνης, όπως αυτή φαίνεται από τη Γη) .

• 
  Η τροχιά του Ιαπετού (πολική άποψη).
• 
  Η τροχιά του Ιαπετού (πλάγια άποψη)

Εξερεύνηση

Ο Ιαπετός έχει φωτογραφηθεί πολλές φορές από τη διαστημοσυσκευή Κασσίνι πολλές φορές. Ωστόσο, η τροχιά του κάνει την παρατήρηση από μικρή απόσταση δύσκολη. Το Κασσίνι έκανε ένα κοντινό πέρασμα από τον Ιαπετό, σε απόσταση 1.227 χιλιομέτρων, στις 10 Σεπτεμβρίου 2007. Μια ακόμη ευκαιρία για παρατηρήσεις από μικρή απόσταση θα υπάρξει το 2015.

Εικόνες

• 
  Φωτογραφία του Ιαπετού από το Κασσίνι.
• 
  Η κορυφογραμμή της οροσειράς στον ισημερινό του Ιαπετού.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Iapetus: Overview - Solar System Exploration (NASA) (Αγγλικά)