Τύρος

Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO

Τύρος
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Χώρα μέλος	Λίβανος
Τύπος	Πολιτισμικό
Κριτήρια	iii, vi
Ταυτότητα	299
Περιοχή	Αραβικές Χώρες
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή	1984 (8η συνεδρίαση)

Αρχαία πόλη του Λιβάνου, σημαντικός λιμένας των Φοινίκων. Πρόκειται για τη σημερινή Σουρ επί νησίδας παρά τις ακτές του Λιβάνου εκτεινόμενη στην απέναντι ακτή. Σήμερα παραμένει μία μικρή πόλη πέριξ παλαιού λιμένα με περιορισμένη κίνηση.

Ιστορία

Η αρχαία Τύρος κτίσθηκε από αποίκους της Σιδώνας πιθανόν περί το τέλος του 15ου π.Χ. αι. Αποτελούσε δύο πόλεις τη Παλαιά κτισμένη επί της ακτής και της Νέας επί των απέναντι δύο νησίδων. Η νέα Πόλη ήταν τόσο ισχυρά οχυρωμένη που θεωρείτο απρόσβλητη. Μετά την εκπόρθηση της μητρόπολής της, Σιδώνας από τους Φιλισταίους το 13ο π.Χ. αι. η Τύρος κατέστη και πολυάνθρωπος και μητρόπολη πλείστων αποικιών.

Η ακμή της Τύρου άρχισε να εμφανίζει κάμψη από εσωτερικές έριδες κατά τη διαδοχή του Βασιλέως Χιράμ . Ακολούθησε η απώλεια των αποικιών της και το 876 π.Χ. έγινε φόρου υποτελής των Ασσυρίων. Μεγάλες καταστροφές υπέστει κατά τη κατάληψή της το 702 από τον Βασιλέα Σενναχερείμ. Αργότερα το 573 υποχρεώθηκε ν΄ αναγνωρίσει την επικυριαρχία του Ναβουχοδονόσορα Β, αργότερα το 538 του Βασιλέα των Περσών Κύρου του Πρεσβύτερου.

Όπως μαρτυρεί ο Ηρόδοτος κατά την εκστρατεία του Ξέρξη κατά των Ελλαδικών πόλεων-κρατών η Τύρος συμμετείχε ως σύμμαχος των Περσών. Το 388 καταλήφθηκε από τον Βασιλιά της Κύπρου Ευαγόρα. Και μετά την ήττα που υπέστη το 385 από το Πέρση Τυρίβαζο περιήλθε πάλι στους Πέρσες. Κατά την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου η Τύρος αρνούμενη την υποταγή αντιστάθηκε. Κατά τη διάρκεια της επτάμηνης πολιορκίας εφαρμόστηκαν από τους αντιπάλους όλα τα τότε γνωστά μέσα επίθεσης και άμυνας. Τότε εμφανίστηκε η πρώτη ιστορική χρήση του πυρπολικού σκάφους. Τελικά μετά από προσχώσεις και επερχόμενου ρήγματος των τειχών η πόλη καταλήφθηκε παρά τον ηρωισμό των κατοίκων της. Μετά δε την άλωση η Τύρος συνοικίστηκε εκ νέου και λόγω του λαμπρού της λιμένα απέβη από τον Μέγα Αλέξανδρο ένα από τα καλλίτερα ορμητήριά του. Στη Τύρο φυλασσόταν και ο δημόσιος Μακεδονικός Θησαυρός που μετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου και το φόνο του επιμελητού του στρατηγού Περδίκα παραδόθηκε στον Άτταλο.

Στην ακολουθούμενη διαμάχη των επιγόνων η Τύρος περιήλθε από το Πτολεμαίο στον Αντίγονο, αργότερα πάλι στο Πτολεμαίο και απ΄ αυτού στο Δημήτριο το Πολιορκητή. Μετά τη μάχη της Ιψού, περιήλθε στους Σελευκίδες και αργότερα το 68 π.Χ. στους Ρωμαίους, υπερκερασθείσα στην εμπορικότητα πλέον από την Αλεξάνδρεια. Κατά το μεσαίωνα η Τύρος εξακολούθησε να είναι μία από τις ακμάζουσες πόλεις στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Τον Ζ' αι. περιήλθε με όλη τη Συρία στους Άραβες (Σαρακηνούς), το 1291 στους Τούρκους και το 1918 εντάχθηκε στη νέα χώρα του Λιβάνου.

Θρησκ. Ιστορία

(Π.Δ.) Ο Βασιλεύς της Τύρου Χειράμ (ή Χιράμ) εφοδίασε με ξυλεία (κέδρους) και άλλα υλικά τους Βασιλείς Δαυίδ και Σολομώντα για την ανέγερση του Ναού. Επίσης η αναφερόμενη στη Π.Δ. Ιεζάβελ ήταν κόρη του Βασιλέως της Τύρου. Οι προφήτες είχαν καταδικάσει την πολυτέλεια της πόλης που όμως δίκαια προερχόταν από την οικονομική ακμή της.

(Β' Σαμουήλ 5:11. Α' Βασιλειών κεφ. 5, 9:10-14, 16:31. Ησαΐας κεφ.23).

(Κ.Δ.) Τη Τύρο επισκέφθηκε ο Απόστολος Παύλος.

Κατά το Β' αι. μ.Χ. έγινε έδρα επισκοπής. Το 335 συνήλθε Σύνοδος (Περιφέρειας) προκειμένου να εξετάσει τις κατά του Μεγάλου Αθανασίου κατηγορίες από τους αρειανίζοντες εχθρούς του.

Πηγές

• "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ.58ος, σελ. 321.
• MOURAD, Bariaa. Du Patrimoine à la Muséologie : Conception d'un musée sur le site archéologique de Tyr, Thèse de DEA (études doctorales); Museum National d'Histoire Naturelle (MNHN), Étude réalisée en coopération avec l'Unesco, Secteur de la Culture, Division du Patrimoine Culturel, 1998.