Πέδρο Άλβαρες Καμπράλ

Ο Πέντρο Αλβαρέζ Καμπράλ

Ο Πέδρο Άλβαρες Καμπράλ, Πέντρο Άλβαρες Καμπράλ, ή Πιέρο Αλβαρέζ, ή Πεντραλβαρέζ Καμπράλ (1467-1520) (πορτογαλικά: Pedro Álvares Cabral) ήταν σπουδαίος Πορτογάλος θαλασσοπόρος - εξερευνητής του 15ου αιώνα. Θεωρείται ο πρώτος Ευρωπαίος που αντίκρισε τις ακτές της Βραζιλίας ενεργώντας εν ονόματι του Βασιλέως της Πορτογαλίας.

Ο Πέτρος Αλβαρέζ Καμπράλ φέρεται να γεννήθηκε στο Μπελμόντε της Πορτογαλίας το 1467 καταγόμενος από ευγενή ιστορική οικογένεια με ρίζες αρχαίες ελληνικές, των Ηρακλειδών, από τον πρώτο Βασιλέα της Μακεδονίας τον Κάρανο. Αφού έλαβε ιδιαίτερη μόρφωση και στρατιωτική εκπαίδευση σε ηλικία περίπου 30 ετών χρίστηκε, από τον Βασιλέα Εμμανουήλ Α΄, Ιππότης του "Τάγματος του Χριστού" και συμμετείχε στο συμβούλιο στέμματος . Το 1500 κατόπιν πρόσκλησης του Βασιλέως Εμμανουήλ της Πορτογαλίας ανέλαβε αρχηγός ναυτικής επιχείρησης σε αναζήτηση νέας θαλάσσιας οδού προς τις Ινδίες για την ανάπτυξη του εμπορίου, αμέσως μετά το εγχείρημα του Βάσκο ντα Γκάμα.

Έτσι στις 15 Φεβρουαρίου του ίδιου έτους, διορίζεται στόλαρχος με 13 πλοία της εποχής τύπου καραβέλες με 1500 άνδρες όπου και αποπλέει στις 9 Μαρτίου για το σκοπό αυτό. Θέλοντας να αποφύγει τους αντίθετους ανέμους και ρεύματα των ακτών της Αφρικής μόλις πέρασε τον Ισημερινό ανοίχθηκε στον ωκεανό (Ατλαντικό) με πορεία δυτική (σκόπιμα*). Μετά από παρέλευση κάποιων ημερών με θέα μόνο ουρανό και θάλασσα στις 22 Απριλίου του 1500 αντικρίζει τον όγκο μιας τεράστιας νήσου, όπου στη πραγματικότητα ήταν οι ΒΑ. ακτές της Βραζιλίας, την οποία και ονόμασε «Μόντε Πάσκου» (= Όρος του Πάσχα, επειδή τότε πλησίαζε ο εορτασμός του Πάσχα), στη συνέχεια πλέοντας λίγο βορειότερα αγκυροβόλησε σ΄ ένα ασφαλή όρμο (Πόρτο Σεγκούρο) όπου και εξήλθε στην ακτή ερχόμενος σ΄ επαφή με ντόπιους ιθαγενείς. Τελώντας θρησκευτική εορτή ύψωσε μέγα ξύλινο σταυρό ονοματίζοντας εξ αυτού τη νήσο «Βέρα Κρουζ» (= Τίμιο Σταυρό). Παραπλέοντας στη συνέχεια λίγο νότια τις ακτές διαπίστωσε ότι δεν ήταν τελικά νήσος αλλά μια νέα ήπειρος όπου και απέστειλε ένα από τα πλοία του πίσω προκειμένου να ενημερώσει τον Βασιλέα για τα νέα πορτογαλικά εδάφη του Βασιλείου του.

Στη συνέχεια, αρχές Μαΐου, απέπλευσε συνεχίζοντας το ταξίδι του, όπου επαναπλέοντας Α.ΝΑ. και παραπλέοντας τη νότια Αφρική αφού προηγουμένως έχει χάσει ήδη τέσσερα πλοία σε καταιγίδα που συνάντησε κοντά στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος αγκυροβολεί κοντά στο παλαιό λιμάνι της Σοφάλας για τις αναγκαίες επισκευές. Από εκεί μετά από ένα 20ήμερο κατευθύνθηκε με μία ενδιάμεση στάση στο Σουλτανάτο Κίλουα της Τανζανίας, ΒΑ. όπου και κατέπλευσε στο τότε Βασίλειο Μαλίντι στις ακτές της σημερινής Κένυας. Εκεί ο Καμπράλ δημιούργησε διπλωματικές σχέσεις για λογαριασμό της Πορτογαλίας ανταλλάσσοντας δώρα με τον βασιλέα της χώρας και στη συνέχεια απέπλευσε για Ινδία.

Ο πλούς που ακολούθησε ο Καμπράλ, μέχρι τις Ινδίες με μπλε χρώμα η επιστροφή

Τελικά στις 13 Σεπτεμβρίου ο Καμπράλ φθάνει στη Καλκούτα όπου και τη συνάντησή του με τον τοπικό ηγεμόνα έλαβε την άδεια δημιουργίας στρατοπέδου ως εμπορικό σταθμό και αποθήκες. Στη διάρκεια της εκεί παραμονής για ανεύρεση αγαθών και σύναψης εμπορικών συναλλαγών στα μέσα του Δεκεμβρίου το στρατόπεδό του δέχθηκε αιφνίδια επίθεση από κάποιες εκατοντάδες ινδουιστών και μουσουλμάνων υποκινούμενοι πιθανότατα από αντίζηλους Άραβες εμπόρους. Κατά την επίθεση αυτή οι Πορτογάλοι στρατιώτες δίνοντας σκληρή μάχη από το οχύρωμά τους αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν και να καταφύγουν στα πλοία τους χάνοντας όμως περί τους 60 συντρόφους τους. Εξαγριωμένοι όμως οι Πορτογάλοι από τη συμπεριφορά αυτή προχώρησαν στη κατάληψη όλων των αραβικών πλοίων που βρίσκονταν στο λιμένα, την κατάσχεση του φορτίου τους, και στη συνέχεια την πυρπόλησή τους, ενώ ο παράλληλα ο Καμπράλ διέταξε τον κανονιοβολισμό της πόλης σε αντίποινα για τη παραβίαση της προηγούμενης συμφωνίας.

Ο ανδριάντας του Καμπράλ, στη Λισσαβόνα

Μετά από αυτή την εξέλιξη ο Καμπράλ σε συνεννόηση με τον Βασιλέα της Πορτογαλίας στράφηκε σε άλλο λιμένα για ανάπτυξη εμπορίου και αυτό ήταν το τότε Βασίλειο του Κοτσίν που βρίσκεται στο ΝΔ. άκρο της Ινδικής χερσονήσου. Με το Κοτσίν αναπτύχθηκε μια σπουδαία εμπορική συμμαχία οπότε και ο Καμπράλ ξεκίνησε για την επιστροφή στις 16 Ιανουαρίου του 1501 όπου παραπλέοντας τις ακτές της Αφρικής έφθασε στη Πορτογαλία στις 21 Ιουλίου του 1501. Από τα 13 αρχικά πλοία του στόλου του επέστρεψαν μόνο 7 εκ των οποίων τα 5 ήταν φορτωμένα με τα πολυπόθητα μπαχαρικά.

Η αποστολή αυτή του Καμπράλ στέφθηκε με επιτυχία. Πράγματι ένας νέος δρόμος θαλάσσιου εμπορίου είχε ανοίξει για το Βασίλειο της Πορτογαλίας ενώ μια καινούργια ήπειρος θα αποτελούσε νέα εδάφη αυτού. Το 1503 ο Καμπράλ παντρεύτηκε την πριγκίπισσα Ισαβέλλα ντε Κάστρο. Πέθανε το 1520 και θάφτηκε σε μοναστήρι της πόλης Σενταρέμ της Πορτογαλίας. Ένας σπουδαίος ανδριάντας του φερόμενος ως Ιππότης σημαιοφόρος του Τάγματος του Χριστού ν΄ αποβιβάζεται στην ακτή της Βραζιλίας, στολίζει σήμερα τη Λισσαβόνα.

Πηγές

• "Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου" τομ.10ος, σελ.175.