Παναγία των Χαλκέων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ αφαιρέθηκε η Κατηγορία:Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς στην Ελλάδα,προστέθηκε η [[Κατηγορία:Παλαιοχριστιανικά και βυζαντ...
Philologus (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 17: Γραμμή 17:


==Ιστορία και περιγραφή==
==Ιστορία και περιγραφή==
Σύμφωνα με την [[Κτήτωρ|κτητορική]] επιγραφή του ιδρυτή που βρίσκεται άνωθεν της δυτικής εισόδου, η εκκλησία χτίστηκε το 1028 από τον ''[[πρωτοσπαθάριος|πρωτοσπαθάριο]]'' Χριστόφορο, ''[[κατεπάνω]]'' της [[Λομβαρδία|Λομβαρδίας]], και τη σύζυγο του Μαρία, τον γιο του Νικηφόρο και τις δυο του κόρες, την Άννα και την Κατάκαλη. Ο τάφος του Χριστόφορου πιθανότατα βρισκόταν σε ένα [[αρκοσόλιο]] στο βόρειο τείχος της εκκλησίας.<ref name="Ministry"/><ref name="ODB">{{citation | editor-first = Alexander | editor-last = Kazhdan |editor-link=Alexander Kazhdan | title = Oxford Dictionary of Byzantium | publisher = Oxford University Press | year = 1991 | isbn = 978-0-19-504652-6 | page=1569}}</ref>
Σύμφωνα με την [[Κτήτωρ|κτητορική]] επιγραφή του ιδρυτή που βρίσκεται στο ανώφλι της δυτικής εισόδου, η εκκλησία χτίστηκε το 1028 από τον ''[[πρωτοσπαθάριος|πρωτοσπαθάριο]]'' Χριστόφορο, ''[[κατεπάνω]]'' της [[Λομβαρδία|Λομβαρδίας]], και τη σύζυγο του Μαρία, τον γιο του Νικηφόρο και τις δυο του κόρες, την Άννα και την Κατάκαλη. Ο τάφος του Χριστόφορου πιθανότατα βρισκόταν σε ένα [[αρκοσόλιο]] στο βόρειο τείχος της εκκλησίας.<ref name="Ministry"/><ref name="ODB">{{citation | editor-first = Alexander | editor-last = Kazhdan |editor-link=Alexander Kazhdan | title = Oxford Dictionary of Byzantium | publisher = Oxford University Press | year = 1991 | isbn = 978-0-19-504652-6 | page=1569}}</ref>


Η κάτοψη της είναι αυτή του κλασσικού "[[βυζαντινός ρυθμός|βυζαντινού ρυθμού]]", τυπικού της αρχιτεκτονικής την [[Μακεδονική δυναστεία|μακεδονική]] περίοδο, με τέσσερις στήλες και τρεις τρούλους, έναν κεντρικό και δύο πέρα από τον [[νάρθηκας (αρχιτεκτονική)|νάρθηκα]]. Ολόκληρο το οικοδόμημα είναι χτισμένο από [[τούβλο|τούβλα]], το όποιο της έδωσε το διάσημο υποκοριστικό "Κόκκινη Εκκλησία". Η εξωτερική όψη είναι διακοσμημένη με μία πληθώρα καμάρων και παραστάδα, στοιχεία παρμένα από την [[Κωνσταντινούπολη|πολίτικη]] επιρροή. Εσωτερικά, το μεγαλύτερο μέρος της διακόσμησης με σκαλιστά μάρμαρα και [[νωπογραφία|νωπογραφίες]] έχει διατηρηθεί. <ref name="Ministry"/><ref name="ODB"/>
Η κάτοψη της είναι αυτή του κλασικού "[[βυζαντινός ρυθμός|εγγεγραμμένου σταυροειδούς τρουλαίου ναού]]", που κυριάρχησε στην αρχιτεκτονική την εποχή της [[Μακεδονική δυναστεία|Μακεδονικής δυναστείας]]. Με τέσσερις κίονες να στηρίζουν τον κεντρικό τρούλο και χωριστό τριμερές τμήμα με δύο πεσσούς για το ιερό, ο ναός εντάσσεται ειδικότερα στη σύνθετη παραλλαγή του παραπάνω τύπου, που ήταν διαδεδομένη στην Κωνσταντινούπολη. Άλλοι δύο τρούλοι υπάρχουν στον [[νάρθηκας (αρχιτεκτονική)|νάρθηκα]]. Ολόκληρο το οικοδόμημα είναι χτισμένο από [[τούβλο|πλίνθους]], λόγω των οποίων ονομάστηκε "Κόκκινη Εκκλησία". Η εξωτερική όψη είναι διακοσμημένη με πλήθος καμαρών και παραστάδα, στοιχεία παρμένα από την [[Κωνσταντινούπολη|πολίτικη]] επιρροή. Εσωτερικά, μεγάλο μέρος της διακόσμησης με σκαλιστά μάρμαρα και [[νωπογραφία|νωπογραφίες]] έχει διατηρηθεί. <ref name="Ministry"/><ref name="ODB"/>


Mε την [[Πολιορκία της Θεσσαλονίκης (1422–1430)|άλωση]] της πόλης το 1430 από τους [[Οθωμανική αυτοκρατορία|Οθωμανούς Τούρκους]], η εκκλησία μετατράπηκε σε τζαμί που ονομαζόταν '''Καζανκιλάρ Καμί''' ("Τζαμί των Καζανοεμπόρων")<ref name="Ministry"/>
Mε την [[Πολιορκία της Θεσσαλονίκης (1422–1430)|άλωση]] της πόλης το 1430 από τους [[Οθωμανική αυτοκρατορία|Οθωμανούς Τούρκους]], η εκκλησία μετατράπηκε σε τζαμί που ονομαζόταν '''Καζανκιλάρ Καμί''' ("Τζαμί των Καζανοεμπόρων")<ref name="Ministry"/>

Έκδοση από την 07:17, 19 Ιανουαρίου 2014

Μνημείο Παγκόσμιας
Κληρονομιάς της UNESCO
Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης
Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ.
Χάρτης
Χώρα μέλοςΕλλάδα Ελλάδα
ΤύποςΠολιτισμικό
Κριτήριαi, ii, iv,
Ταυτότητα456
ΠεριοχήΕυρώπη και Βόρειος Αμερική
Ιστορικό εγγραφής
Εγγραφή1988 (12η συνεδρίαση)

Η εκκλησία Παναγία των Χαλκέων είναι βυζαντινή εκκλησία, χτισμένη τον 11ο αιώνα, και βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.

Τοποθεσία

Η εκκλησία βρίσκεται στην Πλατεία Αρχαίας Αγοράς, βόρεια της Εγνατίας Οδού στο σημείο που διασταυρώνεται με την λεωφόρο Αριστοτέλους που οδηγεί στην Πλατεία Αριστοτέλους. Η αρχαιολογική τοποθεσία της ρωμαϊκής αγοράς της πόλης βρίσκεται βορειοανατολικά, και ονομάστηκε "Η Παρθένος των Χαλκουργών", επειδή η τοποθεσία της γειτνιάζει με την περιοχή όπου παραδοσιακά ζούσαν οι χαλκουργοί της πόλης.[1]

Ιστορία και περιγραφή

Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή του ιδρυτή που βρίσκεται στο ανώφλι της δυτικής εισόδου, η εκκλησία χτίστηκε το 1028 από τον πρωτοσπαθάριο Χριστόφορο, κατεπάνω της Λομβαρδίας, και τη σύζυγο του Μαρία, τον γιο του Νικηφόρο και τις δυο του κόρες, την Άννα και την Κατάκαλη. Ο τάφος του Χριστόφορου πιθανότατα βρισκόταν σε ένα αρκοσόλιο στο βόρειο τείχος της εκκλησίας.[1][2]

Η κάτοψη της είναι αυτή του κλασικού "εγγεγραμμένου σταυροειδούς τρουλαίου ναού", που κυριάρχησε στην αρχιτεκτονική την εποχή της Μακεδονικής δυναστείας. Με τέσσερις κίονες να στηρίζουν τον κεντρικό τρούλο και χωριστό τριμερές τμήμα με δύο πεσσούς για το ιερό, ο ναός εντάσσεται ειδικότερα στη σύνθετη παραλλαγή του παραπάνω τύπου, που ήταν διαδεδομένη στην Κωνσταντινούπολη. Άλλοι δύο τρούλοι υπάρχουν στον νάρθηκα. Ολόκληρο το οικοδόμημα είναι χτισμένο από πλίνθους, λόγω των οποίων ονομάστηκε "Κόκκινη Εκκλησία". Η εξωτερική όψη είναι διακοσμημένη με πλήθος καμαρών και παραστάδα, στοιχεία παρμένα από την πολίτικη επιρροή. Εσωτερικά, μεγάλο μέρος της διακόσμησης με σκαλιστά μάρμαρα και νωπογραφίες έχει διατηρηθεί. [1][2]

Mε την άλωση της πόλης το 1430 από τους Οθωμανούς Τούρκους, η εκκλησία μετατράπηκε σε τζαμί που ονομαζόταν Καζανκιλάρ Καμί ("Τζαμί των Καζανοεμπόρων")[1]

Παραπομπές

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Παναγία των Χαλκέων, Θεσσαλονίκη!, http://odysseus.culture.gr, ανακτήθηκε στις 21-04-2010 
  2. 2,0 2,1 Kazhdan, Alexander, επιμ.. (1991), Oxford Dictionary of Byzantium, Oxford University Press, σελ. 1569, ISBN 978-0-19-504652-6 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι


Συντεταγμένες: 40°38′12.51″N 22°56′37.45″E / 40.6368083°N 22.9437361°E / 40.6368083; 22.9437361