Κίνημα της 28ης Ιουλίου 1938: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→‎Σημειώσεις: Ενημέρωση με λεπτομέρειες πηγών και ονομάτων επαναστατικής επιτροπής
Γραμμή 8: Γραμμή 8:
==Σημειώσεις==
==Σημειώσεις==
* Ο όρος υπό την «ανοχή» είναι αμφίβολος, αν ήταν ανοχή τότε οι πρωτεργάτες εγκατέλειψαν, την Ελλάδα ή έφυγαν, αντί διέφυγαν. Εκφράσθηκε και η άποψη ότι ο Ι Μεταξάς τους άφησε να διαφύγουν στο εξωτερικό για να μη μείνουν εντός της χώρας.
* Ο όρος υπό την «ανοχή» είναι αμφίβολος, αν ήταν ανοχή τότε οι πρωτεργάτες εγκατέλειψαν, την Ελλάδα ή έφυγαν, αντί διέφυγαν. Εκφράσθηκε και η άποψη ότι ο Ι Μεταξάς τους άφησε να διαφύγουν στο εξωτερικό για να μη μείνουν εντός της χώρας.
Με την κατάληψη των Χανίων από τους κινηματίες εστάλη τηλεγράφημα "προς τον Βασιλέα, τις ένοπλες δυνάμεις και τον Ελληνικό λαό , και εζητείτο η απομάκρυνση της κυβερνήσεως Ι.Μεταξά . Το τηλεγράφημα έφερε την υπογραφή "Η επαναστατική επιτροπή Μητσοτάκης, Βολουδάκης, Μουντάκης, Παίζης, Μάντακας στρατιωτικός διοικητής." Ο στρατηγός Εμμ. Μάντακας (λεπτομέρειες http://www.mavrogenisb.blogspot.com ). μετά την αποτυχία του κινήματος συνελήφθει αλλά ελευθερώθηκε από ομάδα ενόπλων συγχωριανών του, καταδικάστηκε δε ερήμην σε ισόβια Σε φύλλο του ριζοσπάστη (http://www.rizospastis.gr/story.do?id=4144432&publDate=) αναφέρονται διεξοδικά τα του κινήματος και της αποτυχίας αυτού. Βασικά η αποτυχία οφείλεται στο ότι ενώ είχε γίνει κάποια πανελλαδική προεργασία, τούτο εκδηλώθηκε μόνο στα Χανιά. Σημειώνεται ότι ο Στρατηγός Μάντακας χρημάτησε μετέπειτα 1943-45 ως γραμματέας στρατιωτικών της κυβέρνησης του βουνού (Π.Ε.Ε.Α)
* Με την κατάληψη των Χανίων από τους κινηματίες εστάλη τηλεγράφημα "προς τον Βασιλέα, τις ένοπλες δυνάμεις και τον Ελληνικό λαό , και εζητείτο η απομάκρυνση της κυβερνήσεως Ι.Μεταξά . Το τηλεγράφημα έφερε την υπογραφή "Η επαναστατική επιτροπή Μητσοτάκης, Βολουδάκης, Μουντάκης, Παΐζης, Μάντακας στρατιωτικός διοικητής." Ο στρατηγός Εμμ. Μάντακας <ref> http://www.mavrogenisb.blogspot.com </ref> μετά την αποτυχία του κινήματος συνελήφθη αλλά ελευθερώθηκε από ομάδα ενόπλων συγχωριανών του, καταδικάστηκε δε ερήμην σε ισόβια Σε φύλλο του "Ριζοσπάστη"<ref>http://www.rizospastis.gr/story.do?id=4144432&publDate=</ref> αναφέρονται διεξοδικά τα του κινήματος και της αποτυχίας αυτού. Βασικά η αποτυχία οφείλεται στο ότι ενώ είχε γίνει κάποια πανελλαδική προεργασία, τούτο εκδηλώθηκε μόνο στα Χανιά. Σημειώνεται ότι ο Στρατηγός Μάντακας χρημάτισε μετέπειτα 1943-45 ως γραμματέας στρατιωτικών της κυβέρνησης του βουνού (Π.Ε.Ε.Α)
* Σύμφωνα με τα αρχεία της Χωροφυλακής λίγο καιρό πριν την εκδήλωση του κινήματος είχε φθάσει στη Κρήτη ο [[Μάρκος Βαφειάδης]] για την εκεί οργάνωση του [[ΚΚΕ]].
* Σύμφωνα με τα αρχεία της Χωροφυλακής λίγο καιρό πριν την εκδήλωση του κινήματος είχε φθάσει στη Κρήτη ο [[Μάρκος Βαφειάδης]] για την εκεί οργάνωση του [[ΚΚΕ]].
* Συνέχεια αυτού του κινήματος, από τα τέλη του ίδιου έτους άρχισε να προπαρασκευάζεται ένα άλλο κίνημα που όμως δεν πρόλαβε να εκδηλωθεί και που παρέμεινε στην ιστορία ως «[[συνωμοσία των γερμανοφίλων]]» στην οποία φέρονταν πρωτεργάτης ο Περικλής Κάβδας, απόστρατος και «εν ενεργεία» υπουργός του Ι. Μεταξά.
* Συνέχεια αυτού του κινήματος, από τα τέλη του ίδιου έτους άρχισε να προπαρασκευάζεται ένα άλλο κίνημα που όμως δεν πρόλαβε να εκδηλωθεί και που παρέμεινε στην ιστορία ως «[[συνωμοσία των γερμανοφίλων]]» στην οποία φερόταν ως πρωτεργάτης ο Περικλής Κάβδας, απόστρατος και «εν ενεργεία» υπουργός του Ι. Μεταξά.


==Πηγές==
==Πηγές==

Έκδοση από την 17:01, 8 Δεκεμβρίου 2013

Το λεγόμενο κίνημα του 1938 ή κίνημα των Χανίων ήταν ένα πολύ μικρής έκτασης κίνημα που εκδηλώθηκε στην Ελλάδα και ειδικά στα Χανιά της Κρήτης την περίοδο της Δικτατορίας του Ιωάννη Μεταξά, το 1938, εξ ου και η ονομασία του.

Συγκεκριμένα στο κίνημα αυτό συμμετείχαν πολλοί κυρίως Κρητικοί πολιτευτές του κόμματος του Βενιζέλου που είχαν ως στόχο την ανατροπή του καθεστώτος του Ι. Μεταξά, μετά την αποτυχία του προηγουμένου κινήματος του 1935.
Το κίνημα αυτό, το μοναδικό της περιόδου της Δικτατορίας του Μεταξά, εκδηλώθηκε στις 28 Ιουλίου του 1938 στα Χανιά, εξ ου και η ονομασία του. Πρωτεργάτης του κινήματος μεταξύ άλλων φέρονταν ο Αριστομένης Μητσοτάκης.
Λόγω όμως του περιορισμένου χώρου και του αριθμού των μυημένων σ΄ αυτό, αλλά και του πολύ πρόχειρου σχεδιασμού του ήταν καταδικασμένο ν΄ αποτύχει, όπως και κατέρρευσε τελικά μέσα σε 12 ώρες. Ένα περίπου μήνα μετά στις 22 Αυγούστου (του 1938) όπου και κηρύχθηκε στρατιωτικός νόμος στο νομό λειτούργησε Έκτακτο Στρατοδικείο στη πόλη των Χανίων με πρόεδρο τον μετέπειτα αρχηγό Χωροφυλακής υποστράτηγο Κωνσταντίνο Μιχαλόπουλο και βασιλικό επίτροπο τον αντισυνταγματάρχη τότε Σόλωνα Γκίκα, μετέπειτα αρχηγό ΓΕΣ και υπουργό. Φέρεται όμως ότι υπό την «ανοχή»* του Ι. Μεταξά οι μεν πρωτεργάτες Α. Μητσοτάκης κ.ά. Βενιζελικοί διέφυγαν στο εξωτερικό, οι δε λοιποί πολιτικοί όπως ο Κωνσταντίνος Ρέντης και στρατιωτικοί που συμμετείχαν σ΄ αυτό συνελήφθηκαν καταδικάστηκαν και εκτοπίστηκαν. Τον επόμενο όμως χρόνο τους δόθηκε αμνηστία.

Σημειώσεις

  • Ο όρος υπό την «ανοχή» είναι αμφίβολος, αν ήταν ανοχή τότε οι πρωτεργάτες εγκατέλειψαν, την Ελλάδα ή έφυγαν, αντί διέφυγαν. Εκφράσθηκε και η άποψη ότι ο Ι Μεταξάς τους άφησε να διαφύγουν στο εξωτερικό για να μη μείνουν εντός της χώρας.
  • Με την κατάληψη των Χανίων από τους κινηματίες εστάλη τηλεγράφημα "προς τον Βασιλέα, τις ένοπλες δυνάμεις και τον Ελληνικό λαό , και εζητείτο η απομάκρυνση της κυβερνήσεως Ι.Μεταξά . Το τηλεγράφημα έφερε την υπογραφή "Η επαναστατική επιτροπή Μητσοτάκης, Βολουδάκης, Μουντάκης, Παΐζης, Μάντακας στρατιωτικός διοικητής." Ο στρατηγός Εμμ. Μάντακας [1] μετά την αποτυχία του κινήματος συνελήφθη αλλά ελευθερώθηκε από ομάδα ενόπλων συγχωριανών του, καταδικάστηκε δε ερήμην σε ισόβια Σε φύλλο του "Ριζοσπάστη"[2] αναφέρονται διεξοδικά τα του κινήματος και της αποτυχίας αυτού. Βασικά η αποτυχία οφείλεται στο ότι ενώ είχε γίνει κάποια πανελλαδική προεργασία, τούτο εκδηλώθηκε μόνο στα Χανιά. Σημειώνεται ότι ο Στρατηγός Μάντακας χρημάτισε μετέπειτα 1943-45 ως γραμματέας στρατιωτικών της κυβέρνησης του βουνού (Π.Ε.Ε.Α)
  • Σύμφωνα με τα αρχεία της Χωροφυλακής λίγο καιρό πριν την εκδήλωση του κινήματος είχε φθάσει στη Κρήτη ο Μάρκος Βαφειάδης για την εκεί οργάνωση του ΚΚΕ.
  • Συνέχεια αυτού του κινήματος, από τα τέλη του ίδιου έτους άρχισε να προπαρασκευάζεται ένα άλλο κίνημα που όμως δεν πρόλαβε να εκδηλωθεί και που παρέμεινε στην ιστορία ως «συνωμοσία των γερμανοφίλων» στην οποία φερόταν ως πρωτεργάτης ο Περικλής Κάβδας, απόστρατος και «εν ενεργεία» υπουργός του Ι. Μεταξά.

Πηγές

  • "Ιστορικό Λεύκωμα" - 28η Οκτωβρίου 1940 εκδ. Μέτρον , 2007. σελ.60
  • Φαίδων Βρανάς (επιμέλεια) "Ιωάννης Μεταξάς. Το προσωπικό του ημερολόγιο" τομ.4ος,
  • Αλεξ. Δρεμπέλας "Ελληνικό Αστυνομικό Πρόβλημα - Αρχεία Χωροφυλακής" Αθήναι 1977, σελ.89