Ελευθέριος Σταυρίδης

Ο Ελευθέριος (ή Λευτέρης) Σταυρίδης (Σηλυβρία 1893-1966) ήταν δημοσιογράφος, Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ την περίοδο 1924-1926, γραμματέας της ακροδεξιάς οργάνωσης Εθνική Ένωση Ελλάδας (ΕΕΕ ή 3Ε) και ένας από τους κύριους φορείς της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας της εποχής.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Ελευθέριος Σταυρίδης γεννήθηκε στη Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης το 1893. Ήταν μέλος επταμελούς οικογένειας και ορφάνεψε από πολύ μικρή ηλικία. Την κηδεμονία του τότε ανέλαβε ο θείος του Νεκτάριος Καραμπουρούνης (ο μετέπειτα Άγιος Νεκτάριος). Μεταβαίνει στην Κωνσταντινούπολη όπου τελειώνει την Μεγάλη του Γένους Σχολή. Κατόπιν έρχεται στην Αθήνα και φοιτά στη Ριζάρειο Σχολή που εκείνη την εποχή διευθύνει ο θείος του. Διορίζεται υπάλληλος στο Υπουργείο Εσωτερικών. Επιστρατεύεται το 1915 και καταλήγει στην Μακεδονία. Αποκλείεται στη Δράμα. Το 1917 μεταφέρεται μαζί με τον άρρενα πληθυσμό στο Πλεύεν της Βουλγαρίας, σε στρατόπεδο συγκέντρωσης μέχρι τη λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Με τη συνθηκολόγηση της Βουλγαρίας τον Οκτώβριο του 1918 ελευθερώνεται από το στρατόπεδο συγκέντρωσης, έρχεται στην Ελλάδα και τοποθετείται στη διεύθυνση Ανατολικής Μακεδονίας, στη Δράμα.

Η δράση του στο ΚΚΕ

Ο Σταυρίδης εντάχθηκε στο ΣΕΚΕ αμέσως μετά την ίδρυσή του στο Τμήμα της Δράμας. Στο Β' Συνέδριο του ΣΕΚΕ, τον Απρίλη του 1920, ο Σταυρίδης ήταν αντιπρόσωπος του τμήματος της Δράμας. Το 1921 επιτρατεύθηκε και πάλι και στάλθηκε στη Μικρα Ασία. Δραστηριοποιήθηκε στο Μικρασιατικό μέτωπο ως στέλεχος του κόμματος μαζί με τον Παντελή Πουλιόπουλο και τον Γιώργη Νίκολη, προβάλλοντας τις τότε θέσεις του ΣΕΚΕ ενάντια στην Μικρασιατική εκστρατεία. Με τη λήξη της μικρασιατικής εκστρατείας επέστρεψε στην Αθήνα και ανέλαβε συντάκτης του Ριζοσπάστη. Επίσης εντάχθηκε άμεσα στην ηγετική ομάδα του ΣΕΚΕ καθώς πολλά στελέχη του κόμματος ήταν φυλακισμένα.

Το Σεπτέμβη του 1923 στο 2ο Έκτακτο Συνέδριο του ΣΕΚΕ εκλέχθηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής. Στο 3ο Έκτακτο Συνέδριο του Κόμματος το Δεκέμβρη του 1924 ο Σταυρίδης θα επανεκλεγεί μέλος της ΚΕ και μαζί με τον Πουλιόπουλο θα πρωτοστατήσουν στην μετονομασία του ΣΕΚΕ σε ΚΚΕ, στη διαγραφή της ιδρυτικής γενιάς του ΣΕΚΕ σαν οπορτουνιστές και στην μπολσεβικοποίηση του κόμματος.

Το Σεπτέμβριο του 1925 εκλέχθηκε προσωρινός Γραμματέας της ΚΕ του ΚΚΕ, αντικαθιστώντας τον Παντελή Πουλιόπουλο, που είχε συλληφθεί από το Δικτατορικό Καθεστώς του Πάγκαλου. Κατά το ξέσπασμα του κονδυλικού κινήματος του 1926 για την ανατροπή της δικτατορίας του Παγκάλου ο Σταυρίδης πρότεινε μια συνεργασία σε μεγαλύτερο βάθος με τον Κονδύλη και άλλους αστικούς παράγοντες, πράγμα το οποίο δεν δέχτηκε η υπόλοιπη καθοδήγηση του κόμματος που επιθυμούσε την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος και τη συνέχιση της επαναστατικής πάλης. Το Σεπτέμβριο του 1926 στη θέση του Γραμματέα τον αντικατέστησε ο Παστιάς Γιατσόπουλος.

Στις εκλογές του Νοέμβρη του 1926 ο Σταυρίδης εκλέχθηκε βουλευτής του ΚΚΕ στην Καβάλα. Ωστόσο δύο χρόνια αργότερα, το 1928 ο Σταυρίδης διαγράφηκε από το ΚΚΕ, με την κατηγορία της φιλοαστικής παρέκκλισης.

Συνεργάτης του Καφαντάρη και γραμματέας των ΕΕΕ

Οι κατηγορίες της τότε καθοδήγησης του ΚΚΕ για την φιλοαστική παρέκκλιση του Σταυρίδη επαληθεύτηκαν με την άμεση προσχώρηση του στο Κόμμα των Προοδευτικών Φιλελευθέρων του Γεωργίου Καφαντάρη καθώς και στην αντικομμουνιστική μεταστροφή του. Μάλιστα, αμέσως μετά τη μεταστροφή του αυτή, ξυλοκοπήθηκε στην παραλία της Καβάλας, στην περιφέρεια που είχε εκλεγεί βουλευτής. Ο Σταυρίδης για τα επόμενα χρόνια υπήρξε στενός συνεργάτης του Καφαντάρη και πολιτεύτηκε αρκετές φορές με το κόμμα του. Ωστόσο, παράλληλα με τη συνεργασία του αυτή ο Σταυρίδης συμμετείχε ενεργά στην ίδρυση της ακροδεξιάς φιλοφασιστικής οργάνωσης Εθνική Ένωση Ελλάδας, των λεγομένων Τριών Έψιλον . Κατά τη διάρκεια της μεταξικής δικτατορίας ο Σταυρίδης συνεργάστηκε με το νέο καθεστώς, ενώ στην Κατοχή διετέλεσε διευθυντής της εφημερίδας "Ακρόπολις".

Το 1946 πηγαίνει στη Θεσσαλονίκη όπου γεννιέται και η μοναδική του κόρη. Την ίδια χρονιά γυρίζει στην Αθήνα όπου και κρύβεται σε γνωστή κλινική των Αθηνών σε όλη τη διάρκεια του εμφυλίου. Το 1949 μετακομίζει στη Θεσσαλονίκη όπου δημοσιογραφεί στις εφημερίδες Μακεδονία και Ελληνικός Βορράς.

Κήρυκας της αντικομμουνιστικής προπαγάνδας

Το 1952 γίνεται διευθυντής του Ραδιοφωνικού Σταθμού Θεσσαλονίκης. Το 1953 έρχεται στην Αθήνα όπου γίνεται σύμβουλος του τότε αρχηγού ΓΕΣ Σόλωνος Γκίκα. Διδάσκει στις Σχολές Γενικής Μορφώσεως, Εθνικής Αμύνης, Σχολής Πολέμου και Σχολής Χωροφυλακής, μαθήματα προπαγάνδας και ιστορίας του ΚΚΕ.

Το 1958 επί κυβερνήσεως Καραμανλή ο Σταυρίδης έγινε σύμβουλος στο υπουργείο Προεδρείας της Κυβερνήσεως μέχρι το 1964.

Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του Καραμανλή ο Σταυρίδης συμμετείχε στη συγκρότηση μυστικής αντικομμουνιστικής ιδεολογικής επιτροπής, στην οποία συμμετείχαν και οι Γεώργιος Γεωργαλάς και Γεώργιος Παπαδόπουλος και η οποία χρηματοδοτούνταν από την κυβέρνηση και είχε στόχο να ανακοπεί η επιρροή της ΕΔΑ στην κοινωνία, η οποία τότε βρισκόταν στην αξιωματική αντιπολίτευση (1958). Μάλιστα, εκτιμάται πως τα μυστικά κρατικά κονδύλια προς την "εθνικόφρονα" αντικομμουνιστική επιτροπή ανέρχονταν σε εκατοντάδες εκατομμύρια δραχμές, ποσό αξιοσημείωτο για την εποχή εκείνη.

Ο Σταυρίδης ξεχώρισε για την αναπαραγωγή κυρίαρχων την εποχή εκείνη αντικομμουνιστικών στερεοτύπων όπως ο εκσλαβισμός των Ελλήνων και η αφάνιση του ελληνικού Πολιτισμού από τον Κομμουνισμό. Για το λόγο αυτό χαρακτηρίστηκε ως γραφικός αντικομμουνιστής ακόμα και από μη κομμουνιστές συγγραφείς όπως ο Φρέντυ Γερμανός.

Ο Σταυρίδης επανακαλείται σαν σύμβουλος στο υπουργείο Προεδρείας της Κυβερνήσεως το 1966 επί κυβερνήσεως Στεφανόπουλου. Όμως δεν θα προλάβει να αναλάβει καθήκοντα. Απεβίωσε στις 14 Μαίου 1966.

Πηγές

1. Δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Α' τόμος 1919-1949, εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2012

2. Λέανδρος Μπόλαρης, ΣΕΚΕ : Οι ρίζες της επαναστατικής αριστεράς στην Ελλάδα, Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, Αθήνα 2008

3. Ελευθέριος Σταυρίδης, "Τα παρασκήνια του ΚΚΕ", Εκδόσεις Ελεύθερη Σκέψις, Αθήνα 1988