Κωνσταντίνος Δ΄

Κωνσταντίνος Δ΄
Χρυσό νόμισμα που εικονίζει τον Κωνσταντίνο (στη μία όψη) και τους δύο αδελφούς του, τον Ηράκλειο και τον Τιβέριο
Αυτοκράτωρ του Βυζαντίου
Περίοδος	668 - 685
Προκάτοχος	Κώνστας Β΄
Διάδοχος	Ιουστινιανός Β΄
Γέννηση	652
Θάνατος	Σεπτέμβριος 685
Σύζυγος	Αναστασία (αυτοκράτειρα)
Οίκος	Ηρακλείου
Θρησκεία	Χριστιανός Ορθόδοξος
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα ()

Ο Κωνσταντίνος Δ´ (652 – Σεπτέμβριος 685) ήταν Βυζαντινός αυτοκράτορας, ο οποίος εσφαλμένα αποκαλείται με το προσωνύμιο του πατέρα του, Πωγωνάτος, και βασίλεψε από το 668 έως το θάνατό του το 685.

Βιογραφία

Γιος του Κώνστα Β΄, ο Κωνσταντίνος αμέσως μετά την ανάληψη της εξουσίας, διέταξε τον ακρωτηριασμό των ρινών των δύο μικρότερων αδελφών του, προκειμένου να τους καταστήσει αδύναμους στον ανταγωνισμό για το θρόνο. Η σκληρότητα της πρώτης του αυτής σημαντικής απόφασης, θυμίζει την απροκάλυπτη αδελφοκτονία από τον πατέρα του του αδελφού του Θεοδοσίου, για τους ίδιους λόγους. Από κει και έπειτα όμως, ο Κωνσταντίνος επέδειξε αξιοσημείωτη ικανότητα ηγέτη και στρατιωτικού.

Μέχρι το έτος της ανάληψης της εξουσίας από τον Κωνσταντίνο, οι Άραβες είχαν συντελέσει την κατάκτηση του Αιγαίου, προσθέτοντας τη Χίο, τη Σμύρνη και την Κύζικο της Βιθυνίας, έως την άφιξή τους στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης το 674. Την εμφάνισή του κάνει όμως τον ίδιο καιρό, το περίφημο ὑγρόν πῦρ, ένα όπλο που θα καταστεί σύντομα το αποτελεσματικότερο μέσον για την αντιμετώπιση των εχθρικών στόλων. Μέχρι το 679, ο χαλίφης Μουαΐγια, μη μπορώντας να διασπάσει την βυζαντινή άμυνα, συμφωνεί στους όρους ειρήνης που του προτείνει ο Αυτοκράτορας και λύνει την πολιορκία. Η πενταετής αντίσταση στους Άραβες έκανε τον Αυτοκράτορα πολύ δημοφιλή.

Έχοντας εξασφαλίσει το μέτωπο των Αράβων, στρέφεται κατά ενός νέου εχθρού, των Βουλγάρων. Το 680 ξεκινά εκστρατεία εναντίον τους, κατευθυνόμενος μέσω του Βοσπόρου προς το δέλτα του Δούναβη, στον Εύξεινο Πόντο. Εκεί αποβιβάζονται τα στρατεύματά του σε ακατάλληλη ελώδη περιοχή, συναντώντας μεγάλες δυσχέρειες στην κίνηση και ανάπτυξη. Το σοβαρό αυτό λάθος τακτικής θα δώσει την ευκαιρία στους Βούλγαρους να επιτύχουν μια ανέλπιστη νίκη και να συμφωνήσουν ευνοϊκούς όρους ειρήνης.

Ο Κωνσταντίνος Δ΄ και η συνοδεία του, μωσαϊκό στη Βασιλική του Αγίου Απολλινάριου στη Ραβέννα

Ο Κωνσταντίνος ασχολήθηκε και αυτός, όπως και ο Κώνστας με το θέμα του μονοθελητισμού. Συγκάλεσε στην Κωνσταντινούπολη το 678 την ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδο, οι εργασίες της οποίας ολοκληρώθηκαν το 681, καταδικάζοντας το μονοθελητισμό. Οι αποφάσεις αυτής της συνόδου αποτελούν και το τέλος της παρουσίας του χριστιανικού αυτού δόγματος. Ο Κωνσταντίνος πέθανε το 685 από δυσεντερία, μόλις 33 ετών, αφήνοντας το Βυζαντινό κράτος σε σημαντικά ισχυρότερη θέση από ότι το παρέλαβε.

Οικογένεια

Ο Κωνσταντίνος απέκτησε με τη γυναίκα του, Αναστασία, δύο παιδιά:

• Τον Ιουστιανιανό, ο οποίος τον διαδέχθηκε στο θρόνο.
• Τον Ηράκλειο.

Βιβλιογραφία

• Norwich, J.J. Byzantium, Vol. I: "The Early Years".
• Vasiliev, A. History of the Byzantine Empire, 324–1453.
• Ostrogorsky, G. History of the Byzantine State.

Προηγούμενος Κώνστας Β΄

Αυτοκράτορας του Βυζαντίου συναυτοκράτορας: Κώνστας Β΄ (654-668) 654-685

Επόμενος Ιουστινιανός Β΄