Ειδική Κατασταλτική Αντιτρομοκρατική Μονάδα (Ελλάδα)

Η Ειδική Κατασταλτική Αντιτρομοκρατική Μονάδα (Ε.Κ.Α.Μ.) είναι τμήμα των ειδικών δυνάμεων της Ελληνικής Αστυνομίας, το οποίο έχει συγκροτηθεί για την αντιμετώπιση καταστάσεων υψηλού κινδύνου (τρομοκρατικές ενέργειες, αεροπειρατείες, απαγωγές ομήρων, κ.τ.λ). Η Ε.Κ.Α.Μ. επεμβαίνει ύστερα από έγκριση του αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας.

Ιστορία

Τα πρώτα τμήματα Αντιτρομοκρατικών Μονάδων δημιουργήθηκαν το 1978 στα δύο τότε αστυνομικά σώματα (Ελληνική Χωροφυλακή και Αστυνομία Πόλεων), τα οποία το 1984 ενώθηκαν για να δημιουργηθεί η Ελληνική Αστυνομία, όπως την ξέρουμε στη σημερινή της μορφή. Ο πρώτος αρχηγός της ΕΚΑΜ ήταν ο Μιχάλης Γεωργακάκης, δημοκρατικός αξιωματικός που είχε διωχθεί από τη Χούντα. Αργότερα, ο Γεωργακάκης δημιούργησε και τις Μονάδες Ειδικών Αποστολών (ΜΕΑ), ενώ επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ κατέλαβε σημαντικές θέσεις στην αστυνομική ιεραρχία.

Η αρχική δύναμη της ΕΚΑΜ είχε προσδιοριστεί στους 150 άνδρες. Μετά την ανάληψη των Ολυμπιακών Αγώνων από την Ελλάδα, κρίθηκε αναγκαία η αύξηση της δύναμής της στους 200 άνδρες.

Καθήκοντα

Όπως αναφέρεται στο ενημερωτικό σημείωμα του Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, τα καθήκοντα των δυνάμεων της Ε.Κ.Α.Μ. περιλαμβάνουν:

• Αντιμετώπιση καταστάσεων ομηριών (σε κτίρια, αεροσκάφη, τρένα, οχήματα).
• Συλλήψεις Υψηλού Κινδύνου.
• Συνοδείες Επισήμων Προσώπων Υψηλού Κινδύνου.
• Αντιμετώπιση προσβολών - ομηριών με όπλα μαζικής καταστροφής (χημικές - ραδιολογικές - βιολογικές - πολεμικές ουσίες).
• Επιχειρήσεις εναντίον της Τρομοκρατίας και του Οργανωμένου Εγκλήματος σε συνεργασία με τις Αρχές Ασφαλείας της Ελλάδος.
• Επιχειρήσεις διάσωσης και απεγκλωβισμού ατόμων από ατυχήματα, φυσικές καταστροφές σε συνεργασία με το Πυροσβεστικό Σώμα.

Η Ε.Κ.Α.Μ. παρεμβαίνει μετά από έγκριση του Αρχηγού της Αστυνομίας.

Δυνάμεις

Η Ε.Κ.Α.Μ. περιλαμβάνει άτομα τα οποία είναι εκπαιδευμένα σε διάφορες ειδικότητες:

• Ειδικές ομάδες εφόδου
• Ελεύθερους σκοπευτές
• Ειδικούς σε θέματα παραβιάσεων (θυρών, τοίχων)
• Αλεξιπτωτιστές
• Βατραχανθρώπους
• Αναρριχητές - Καταρριχητές
• Χιονοδρόμους
• Νοσοκόμους πεδίου μάχης.

Εκπαίδευση

Εκτός από τη βασική εκπαίδευση, εφαρμόζονται τριμηνιαία Προγράμματα Συντηρητικής Εκπαίδευσης καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Η εκπαίδευση γίνεται σε δικές της εγκαταστάσεις, όπως επίσης και σε κτίρια αστικών ή αγροτικών περιοχών (κατοικημένα ή όχι), στο Διεθνές Αεροδρόμιο της Αθήνας, σε αεροσκάφη των Ολυμπιακών Αερογραμμών, σε εγκαταστάσεις του Λιμένα Πειραιώς, του σιδηροδρομικού δικτύου, του ΜΕΤΡΟ, σε πεδία βολής των ενόπλων δυνάμεων, καθώς και σε όποιο άλλο μέρος κριθεί απαραίτητο για τους εκπαιδευτικούς της σκοπούς.

Εξοπλισμός

Οπλισμός:

• Πιστόλια Glock 21 διαμετρήματος .45 με ειδικά πυρομαχικά.
• Πιστόλια SIG SAUER διαμετρήματος .357 με ειδικά πυρομαχικά.
• Πιστόλια Five Seven διαμετρήματος 5,7 Χ 28
• Περίστροφα RUGER .357 Mag
• Υποπολυβόλα MP-5 διαμετρήματος 9 mm με ειδικά πυρομαχικά.
• Υποπολυβόλα UMP διαμετρήματος 0,40/0,45in.
• Υποπολυβόλα Ρ-90 διαμετρήματος 5,7 x 28.
• Τυφέκια Μ-16 / Μ-4 διαμετρήματος 5,56 Χ 45.
• Τυφέκια AK-47 διαμετρήματος 7,62 Χ 39.
• Πολυβόλα FN/MAG διαμετρήματος 7,62 Χ 51.
• Καραμπίνες REMINGTON 870.

Για τον ανωτέρω οπλισμό διατίθενται φακοί και ηλεκτροπτικά συστήματα σκόπευσης ημέρας – νύχτας.

Ελεύθεροι Σκοπευτές:

• Τυφέκια SAKO διαμετρήματος 7,62 x 51 με υποηχητικά πυρομαχικά

και διόπτρες 6 x 44 τύπου mount.

• Τυφέκια PSG1 διαμετρήματος 7,62 Χ 51 με διόπτρες CARL ZEISS 1,5-

6 x 42.

• Τυφέκια ACCURACY INTERNATIONAL AW διαμετρήματος 7,62 Χ 51,

με διόπτρες Smith and Bender 3-12 X 50.

• Τυφέκια ACCURACY INTERNATIONAL ΑW διαμετρήματος .338

Lapua Magnum με διόπτρες Smith and Bender 3-12 X 50.

• Τυφέκια SR-25 STONER RIFLE διαμετρήματος 7.62 Χ 51 με

διόπτρες Leopold 3-12 X 50. Για τα ανωτέρω διατίθενται πυρομαχικά Match και Α.Ρ. όπως επίσης και διόπτρες σκόπευσης ημέρας – νύχτας AN-PVS10 με ανάλογους αντάπτορες.

Οι άνδρες της Ε.Κ.Α.Μ. διαθέτουν πλήρη ατομικό εξοπλισμό, όπως:

• Αντιβαλιστικά κράνη με καλύπτρες.
• Προσωπίδες αερίων.
• Ειδικής Σχεδίασης αλεξίσφαιρα γιλέκα.
• Επιχειρησιακές Στολές NOMEX.

Συνεργασία

Η Ε.Κ.Α.Μ. συνεργάζεται, τόσο σε θέματα εκπαίδευσης, όσο και ανταλλαγής τεχνογνωσίας με αντίστοιχες ειδικές μονάδες του εξωτερικού:

• F.B.I. / Hostage Rescue Team.
• U.S. Marshals / Special Operation Group.
• U.S. Army Special Forces.
• New Scotland Yard / SO19.
• G.E.O. Spain.
• R.A.I.D. France
• S.E.K. Berlin Germany.
• Cobra Austria.

Εκτός από τη συνεργασία με ξένες χώρες, η Ε.Κ.Α.Μ. χρησιμοποιεί αεροσκάφη και ελικόπτερα των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, όπως και ελικόπτερα της Ελληνικής Αστυνομίας για μεταφορές και τεχνικές καταρριχήσεων Fast Rope και αεραποβάσεις. Η Ε.Κ.Α.Μ. προσφέρει επίσης εκπαίδευση C.Q.B. στις ειδικές δυνάμεις των ενόπλων δυνάμεων και εκπαιδεύει προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας σε βασικές τεχνικές βολών και μάχης.

• Ασκήσεις Γίνονται και στο Εξωτερικό με άλλες Ομάδες της Αστυνομίας όπως την GIGN

Επιχειρήσεις και αποτυχίες

Στις επιτυχείς επιχειρήσεις της Ε.Κ.Α.Μ. συμπεριλαμβάνονται συλλήψεις και μεταγωγές μελών των τρομοκρατικών οργανώσεων 17 Νοέμβρη και Ε.Λ.Α.

Ωστόσο, στο ιστορικό επιχειρήσεων της ΕΛ.ΑΣ όπου συμμετείχαν και δυνάμεις της ΕΚΑΜ, συμπεριλαμβάνονται και δύο αποτυχίες που προκάλεσαν τον έντονο προβληματισμό του κόσμου για το επίπεδο εκπαίδευσης και το βαθμό ικανότητας των συγκεκριμένων μονάδων.

Το πρώτο περιστατικό σημειώθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 1998 και είναι γνωστό και σαν φιάσκο της οδού Νιόβης. Ο Ελληνορουμάνος κακοποιός Σορίν Ματέι εισβάλλει στο διάμερισμα της οικογένειας Γκινάκη στην οδό Νιόβης 4. Θέτει υπο καθεστώς ομηρείας τα 3 μέλη της οικογενείας με την απειλή οτι θ' αφοπλίσει χειροβομβίδα που έχει στην κατοχή του. Η αστυνομία εκτιμάει οτι η χειροβομβίδα είναι ψεύτικη και επιχειρεί εισβολή. Ο Ματέι συλλαμβάνεται αλλά αφοπλίζει την χειροβομβίδα, της οποίας η έκρηξη τραυματίζει βαριά έναν εκ των ομήρων, την Αμαλία Γκινάκη. Η Αμαλία Γκινάκη πεθαίνει μετά από λίγες μέρες στον Ερυθρό Σταυρό, όπου και νοσηλευόταν. Το περιστατικό αναγκάζει τον αρχηγό της αστυνομίας Αθ. Βασιλακόπουλο σε παραίτηση.

Το δεύτερο περιστατικό σημειώθηκε στις 31 Ιουλίου 2001, όπου ο διαβόητος έλληνας κακοποιός Κώστας Πάσσαρης διαφεύγει από ενέδρα της Ελληνικής Αστυνομίας. Δύο παρατηρητές της αστυνομίας έχουν στηθεί κοντά στην πολυκατοικία στην οδό Ιππάρχου 52-54, στον Νέο Κόσμο, όπου ήταν και το διαμέρισμα που έμενε ο Πάσσαρης και περιμένουν να εμφανισθεί. Οι υπόλοιπες δυνάμεις βρίσκονται περιμετρικά σε ακτίνα 500 μέτρων για να μην κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Μόλις οι παρατηρητές αντιλαμβάνονται τον Πάσσαρη, ειδοποιούν τους άνδρες της ΕΚΑΜ οι οποίοι έχουν στήσει ενέδρα μέσα στο διαμέρισμα του κακοποιού και περιμένουν να τον συλλάβουν. Ο Πάσσαρης ανεβαίνει στο διαμέρισμά του, αιφνιδιάζεται από τις δυνάμεις των ΕΚΑΜ και προσπαθεί να ξεφύγει. Οι άνδρες των ΕΚΑΜ πυροβολούν τεσσερις φορές και τον πετυχαίνουν μία φορά στο πόδι και μια στον ωμο. Προκαλείται σύγχυση και δεν ειδοποιούν τους έξω αστυνομικούς οτι ο δράστης προσπαθεί να διαφύγει. Οι άνδρες της ΕΚΑΜ αργούν να καταδιώξουν τον κακοποιό και αυτός διαφεύγει από την έξοδο της πολυκατοικίας, κουτσαίνοντας τραυματισμένος στο πόδι.

Τέλος αρκετοί άνδρες και αξιωματικοί των ΕΚΑΜ συμμετείχαν το 1993, λίγες μέρες μετά τη συμπλήρωση 26 χρόνων από το Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου σε υπαίθρια γιορτή στη Θεσσαλονίκη όπου μεταξύ άλλων διασκέδασαν υπό τους ήχους τραγουδιών που εξυμνούσαν τη Χούντα των Συνταγματαρχών και "βάπτισαν" σε παρακείμενο ποτάμι Αλβανό μετανάστη εξευτελίζοντάς τον. Τα γεγονότα αυτά, που έγιναν παρουσία του τότε διοικητή της ΕΚΑΜ Θεσσαλονίκης, αποκαλύφθηκαν το 1997 από την εφημερίδα "Ελευθεροτυπία" και έμειναν γνωστά ως "χουντογλέντι".Tο Α/βάθμιο Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης κήρυξε αθώους τους οκτώ αστυνομικούς, μεταξύ των οποίων και δύο πρώην αστυνομικούς διευθυντές, που συμμετείχαν εκει.http://www2.rizospastis.gr/story.do?id=3772157&publDate=

Πηγές

• Ενημερωτικό Σημείωμα Υπουργείου Δημόσιας Τάξης, Αθήνα Ιούλιος 2004