Η βαλίτσα με τα σταυρόλεξα

Η βαλίτσα με τα σταυρόλεξα ήταν έγκλημα που συγλόνισε την Ανατολική Γερμανία στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Διελευκάνθηκε χάρη στην εξονυχιστική έρευνα της αστυνομίας. Έγινε βιβλίο και τηλεοπτική εκπομπή και απασχόλησε τον τύπο ακόμα και στις μέρες μας.

Η ανακάλυψη και η διελεύκανση του εγκλήματος

Στα τέλη Ιανουαρίου του 1981, δίπλα στις γραμμές του τραίνου και μέσα σε μια σαραβαλιασμένη βαλίτσα βρέθηκε το νεκρό σώμα ενός παιδιού που είχε χαθεί δύο βδομάδες νωρίτερα. Ήταν ο μικρός Λαρς Μπένζε, που είχε πάει στο σινεμά και δεν ξαναγύρισε. Η νεκροψία έδειξε ότι το επτάχρονο παιδί είχε κακοποιηθεί, βιαστεί και βασανιστεί πριν πεθάνει. Στη βαλίτσα το σώμα του ήταν τυλιγμένο σε μια πλαστική σακούλα. Αμέσως η αστυνομία άρχισε να αναζητεί τον βιαστή δολοφόνο σε όλη τη χώρα, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Η υπόθεση έμοιαζε με τέλειο έγκλημα, αφού δεν υπήρχαν καθόλου άλλα στοιχεία, εκτός από το πτώμα και την βαλίτσα που είχε πεταχτεί από το παράθυρο ενός τραίνου την ώρα της διαδρομής. Μέσα στη σακούλα που ήταν τυλιγμένο το πτώμα ήταν και λίγες παλιές εφημερίδες, με μισολυμένα σταυρόλεξα. Αμέσως η αστυνομία υπό την διεύθυνση του Ζίγκφριντ Σβαρτς κατέστρωσε ένα πρωτότυπο μέχρι τότε εγχείρημα. Έπρεπε να βρεθεί ο λύτης των σταυρολέξων. Γύρω στα 500.000 χειρόγραφα έγγραφα και αιτήσεις που βρίσκονταν στην δημαρχία από όλους τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής, έγιναν αντικείμενο συστηματικής γραφολογικής έρευνας, για να βρεθεί ο σε ποιον ανήκε ο γραφικός αυτός χαρακτήρας. Ακόμα και "δολώματα" μπήκαν στις εφημερίδες, υπό τύπο σταυρολέξων των οποίων η λύση επιβραβευόταν με χρηματικό βραβείο, για να προσελκύσουν το αναγνωστικό κοινό. Επίσης έγιναν επισκέψεις στα σπίτια για να συγκεντρωθούν και άλλα χειρόγραφα δείγματα. Οι έρευνες, που διήρκεσαν πάνω από εννέα μήνες, καρποφόρησαν, όταν ένα χειρόγραφο έδειξε εκπληκτική ομοιότητα με το σταυρόλεξο από την βαλίτσα του εγκλήματος. Ανήκε σε μια γυναίκα που εργαζόταν ως εποχιακή βοηθός στις ακτές της Βαλτικής. Η ανάκριση που ακολούθησε οδήγησε στην αποκάλυψη του εγκληματία Ματίας Σ., εραστή της κόρης της γυναίκας που είχε συλληφθεί. Η σύλληψη του Ματίας Σ. ακολούθησε στις 17 Νοεμβρίου 1981, ενώ την επόμενη μέρα ο κρατούμενος ομολόγησε.

Απήχηση

Η υπόθεση καθώς και η διελεύκανσή της αποτυπώνεται με όλες τις λεπτομέρειες στο βιβλίο «Der Kreuzworträtselmord und andere Kriminalfälle aus der DDR» του Χανς Γκίροντ (Hans Girod), καθώς και στο βιβλίο «Der Kreuzworträtselmörder» του Κάι Μάγιερ (Kai Meyer). Έγινε σενάριο τηλεοπτικής ταινίας στην αστυνομική σειρά Polizeiruf 110. Η υπόθεση επανήλθε στην επικαιρότητα όταν πρόσφατα κυκλοφόρησε το βιβλίο «Der Kreuzworträtselmord. Die wahre Geschichte». Συγγραφέας είναι η πρώην φίλη του Ματίας Σ., η οποία δεν είχε συμπεριληφθεί στις τότε ανακρίσεις. Οι λεπτομερείς διηγήσεις της, οι οποίες αποκαλύπτουν πραγματικές, μα άγνωστες μέχρι τώρα στο ευρύ κοινό λεπτομέρειες αφύπνισαν την αστυνομία με αποτέλεσμα να κατηγορηθεί και αυτή για φόνο και συνενοχή, αμφότερα εγκλήματα χωρίς χρονικό όριο παραγραφής.

Αξολόγηση από εγκληματολογικής άποψης

Η ανατολικογερμανική αστυνομία ζήτησε και έλαβε την βοήθεια του Υπουργείου Κρατικής Ασφάλειας για την αναγνώριση του γραφικού χαρακτήρα του εγκληματία μέσα από συνολικά 551.198 χειρόγραφα. Πρόκειται για παγκόσμιο ρεκόρ γραφολογικής έρευνας για την διελεύκανση εγκλήματος μέχρι σήμερα. Η ανακοίνωση στον τύπο της εποχής ήταν λίγες γραμμές μόνο.

Πηγές

• Kerstin Apel: Der Kreuzworträtselmord. Die wahre Geschichte, Sutton Verlag, Erfurt 2013, 160 S., Taschenbuch, ISBN 978-3-95400-142-2.
• Hans Girod: Der Kreuzworträtselmord und andere Kriminalfälle der DDR, Das Neue Berlin, 2004, 512 S., Taschenbuch, ISBN 978-3-36-001240-1.
• Kai Meyer: Der Kreuzworträtsel-Mörder. Bastei Lübbe, Bergisch Gladbach 1993, ISBN 978-3-40-413502-8.