Νεοπλαστικισμός

Αρχείο:Mondrian Comp10.jpg

Πητ Μοντριάν Comp10 - 1939-42

Ο Νεοπλαστικισμός είναι καλλιτεχνικό ρεύμα που εμφανίστηκε περίπου την περίοδο 1917-1920 στην Ολλανδία. Πολλές φορές αναφέρεται και ως κίνημα de Stijl (σε ελληνική απόδοση Το Στυλ, δηλ. το ύφος).

Χαρακτηριστικά

Οι νεοπλαστικιστές επιδίωξαν να εκφράσουν ένα νέο ουτοπικό ιδανικό, πνευματικής αρμονίας και τάξης. Βασικό χαρακτηριστικό του νεοπλαστικισμού είναι η αφαίρεση, σε βαθμό που χρησιμοποιούνται θεμελιώδεις φόρμες και σχήματα, κάθετες και οριζόντες γραμμές ταυτόχρονα με τη χρήση σχεδόν αποκλειστικά βασικών χρωμάτων (κόκκινο, μπλε, κίτρινο, λευκό και μαύρο).

Το κίνημα του νεοπλαστικισμού θεωρείται πως επηρεάστηκε σημαντικά από τη νεοπλατωνική φιλοσοφία του μαθηματικού M. H. J. Schoenmaekers, ο οποίος μάλιστα επινόησε και τον όρο νεοπλαστικισμός. Το 1920 ο Πιέ Μοντριάν, ηγετική φυσιογνωμία του κινήματος, δημοσίευσε το μανιφέστο της ομάδας υπό τον τίτλο Νεο-πλαστικισμός. Ήδη όμως από το 1917 και εως το 1928, ο ζωγράφος Theo van Doesburg εξέδιδε το περιοδικό τέχνης de Stijl διαδίδωντας τη φιλοσοφία και τις τεχνικές των νεοπλαστικιστών.

Το καλλιτεχνικό ρεύμα του νεοπλαστικισμού θεωρείται πως επηρέασε σημαντικά το αρχιτεκτονικό σχέδιο, το βιομηχανικό σχεδιασμό καθώς και το ύφος του μεταγενέστερου κινήματος Μπαουχάους. Συχνά, ανάμεσα στους καλλιτέχνες που υπηρέτησαν το κίνημα του νεοπλαστικισμού, αναφέρονται και οι αρχιτέκτονες J. J. P. Oud και Gerrit Rietveld.

Πέρα από την επίδραση του κινήματος στις εικαστικές τέχνες και το σχέδιο, καταγράφεται και η (ασθενής) επιροή του στη μουσική. Ο Δανός συνθέτης Jakob van Domselaer (1890-1960) συνδεόταν φιλικά με τον Μοντριάν και δημιούργησε σειρά μουσικών έργων βασισμένων στις αρχές του νεοπλαστικισμού.

Το κίνημα του νεοπλαστικισμού θεωρείται πως έπαψε να υφίσταται περίπου το 1931.

Κυριότεροι εκπρόσωποι του νεοπλαστικισμού

• Πιέ Μοντριάν (1872 – 1944)
• Theo van Doesburg (1883 – 1931)
• Ilya Bolotowsky (1907 – 1981)
• Marlow Moss (1890 – 1958)
• Amédée Ozenfant (1886 – 1966)
• Max Bill (1908 – 1994)
• Jean Gorin (1899 – 1981)
• Burgoyne Diller (1906 – 1965)
• Georges Vantongerloo (1886 – 1965)

Σχετικά άρθρα

• Μοντέρνα τέχνη
• Κονστρουκτιβισμός

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αναφορά στο νεοπλαστικισμό, από την ιστοσελίδα ArtLex.com
• Ιστοσελίδα αφιερωμένη στον Μοντριάν. Περιέχει εφαρμογή Java για μίμηση έργων του Μοντριάν.
• Περιέχει και βιογραφίες κυριότερων εκπροσώπων του νεοπλαστικισμού.