Ξάνθη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
|||
Γραμμή 33: | Γραμμή 33: | ||
β) δυο αλλεπάλληλοι σεισμοί το 1829 (Μάρτιο και του Απρίλιο) ισοπέδωσαν την πόλη και τα χωριά της περιοχής. Η πρώτη φάση οικοδόμησης της σημερινής Παλιάς Πόλης, διατηρώντας μεγάλο μέρος του παλαιότερου πολεοδομικού ιστού, εκτιμάται ότι είναι μεταξύ 1830-1845 με οικοδόμους από την Δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο. Μετά την καταστροφή της Γενισέας το 1870 ξεκινά η δεύτερη φάση οικοδόμησης της πόλης. Η πόλη γίνεται διοικητικό κέντρο της περιοχής και το 1891 ολοκληρώνεται η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Κωνσταντινούπολης. Την περίοδο 1870–1910 στην πόλη αναπτύσσεται έντονη οικονομική δραστηριότητα και έχουμε οικονομική άνθηση. <ref name="xanthi_kthria_morfologia">{{cite web | url=http://morfologia.arch.duth.gr/main_stuff/xanthi.pdf | title=Μορφολογικά χαρακτηριστικά των κτηρίων της παλιάς πόλης της Ξάνθης | accessdate=2011-07-18 | author=Νίκος Λιανός, αρχιτέκτων, Επ. Καθηγητής ΤΑΜ-∆ΠΘ | publisher=Ιστοσελίδα Δημοκρίτειου Πανεπισήμιου Θράκης | pages=1}}</ref> |
β) δυο αλλεπάλληλοι σεισμοί το 1829 (Μάρτιο και του Απρίλιο) ισοπέδωσαν την πόλη και τα χωριά της περιοχής. Η πρώτη φάση οικοδόμησης της σημερινής Παλιάς Πόλης, διατηρώντας μεγάλο μέρος του παλαιότερου πολεοδομικού ιστού, εκτιμάται ότι είναι μεταξύ 1830-1845 με οικοδόμους από την Δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο. Μετά την καταστροφή της Γενισέας το 1870 ξεκινά η δεύτερη φάση οικοδόμησης της πόλης. Η πόλη γίνεται διοικητικό κέντρο της περιοχής και το 1891 ολοκληρώνεται η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Κωνσταντινούπολης. Την περίοδο 1870–1910 στην πόλη αναπτύσσεται έντονη οικονομική δραστηριότητα και έχουμε οικονομική άνθηση. <ref name="xanthi_kthria_morfologia">{{cite web | url=http://morfologia.arch.duth.gr/main_stuff/xanthi.pdf | title=Μορφολογικά χαρακτηριστικά των κτηρίων της παλιάς πόλης της Ξάνθης | accessdate=2011-07-18 | author=Νίκος Λιανός, αρχιτέκτων, Επ. Καθηγητής ΤΑΜ-∆ΠΘ | publisher=Ιστοσελίδα Δημοκρίτειου Πανεπισήμιου Θράκης | pages=1}}</ref> |
||
===Ενσωμάτωση στο Ελληνικό Κράτος=== |
|||
Κατά τον [[Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο]], η Ξάνθη καταλαμβάνεται από τους Βούλγαρους στις 8 Νοεμβρίου του 1912. Στις 13 Ιουλίου του 1913 απελευθερώνεται από τον ελληνικό στρατό, ωστόσο με τη [[Συνθήκη του Βουκουρεστίου (1913)]] όλη η Θράκη αποδίδεται στην Βουλγαρία. |
|||
Η οριστική απελευθέρωση από τους Βούλγαρους λαμβάνει χώρα στις 4 Οκτωβρίου του 1919, μετά την ήττα των Γερμανών και των συμμάχων τους, ο ελληνικός στρατός εισέρχεται στην Ξάνθη και απελευθερώνει την πόλη. |
|||
Η πλήρης ενσωμάτωση της Ξάνθης και όλης της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα θα λάβει χώρα με την [[Συνθήκη των Σεβρών]] στις 28 Ιουλίου 1920. |
|||
== Διοικητική Διαίρεση == |
== Διοικητική Διαίρεση == |
Έκδοση από την 19:45, 7 Φεβρουαρίου 2013
Συντεταγμένες: 41°07′59″N 24°52′59″E / 41.133°N 24.883°E
Ξάνθη | ||
---|---|---|
Πόλη | ||
Πανοραμική εικόνα Ξάνθης - ο ποταμός Κόσυνθος. | ||
| ||
Χώρα | Ελλάδα | |
Περιφέρεια | Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης | |
Δήμος | Ξάνθης | |
Διοίκηση | ||
• Δήμαρχος | Μιχάλης Στυλιανίδης | |
Έκταση | 153,1 km2 | |
Υψόμετρο | 40 m | |
Πληθυσμός | 58.760 | |
Ταχυδρομικός κώδικας | 671 00 | |
Τηλεφωνικός κωδικός | 25410 | |
Ιστοσελίδα | http://www.cityofxanthi.gr |
Η Ξάνθη (κατά την Τουρκοκρατία: Ίσκετσε Ιξάντε (Παλαιά Ξάνθη), τουρκ. İskeçe İksante), είναι μια πόλη της Θράκης στη Βόρεια Ελλάδα. Για το όνομα της πόλης υπάρχουν δύο απόψεις: Η πρώτη πως Ξάνθη ονομαζόταν μία από τις κόρες του Ωκεανού και της Τηθύας και η δεύτερη πως προέρχεται από μια αμαζόνα που είχε το όνομα Ξάνθη και βασίλευε τότε στην περιοχή. Υπάγεται διοικητικά στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Είναι η πρωτεύουσα του ομώνυμου νομού και του ομώνυμου δήμου με πληθυσμό 57.873 κατοίκων σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της απογραφής του 2011.
Ιστορία
Ο Στράβων αναφέρει την πόλη Ξάνθεια στα τέλη του 1ου αιώνα π.X. χαρακτηρίζοντάς την «Kικόνων πόλη». Ως Ξάνθεια μαρτυρείται και το 879 μ.Χ. όταν ο επίσκοπος αυτής, Γεώργιος, αναφέρεται να συμμετέχει στην Δ' Σύνοδο της Κωνσταντινούπολης. [εκκρεμεί παραπομπή] Ωστόσο δεν υπάρχει κανένα αρχαιολογικό τεκμήριο για την ταύτιση της αρχαίας πόλης με την ομώνυμη βυζαντινή καθώς η θέση της αρχαίας Ξάνθειας δεν είναι ξεκάθαρη όμως τοποθετείται πιο ανατολικά από τη βυζαντινή και κυρίως πέρα από τη λίμνη της Βιστονίδας [εκκρεμεί παραπομπή].
Η πόλη αποτέλεσε σταθμό της εκστρατείας του Ανδρόνικου Γ΄ του Παλαιολόγου το 1327 κατά τον εμφύλιο πόλεμο που επικρατούσε εκείνη την εποχή. Η άνθηση της πόλης επήλθε 18ο με 19ο αιώνα, οπότε και η πόλη έγινε ξακουστή σε ολόκληρο τον κόσμο για τον καπνό της, και δεν είχε τίποτα να ζηλέψει από άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. [εκκρεμεί παραπομπή] Την αποκαλούσαν και σαν μικρό Παρίσι, εξαιτίας του πλούτου που είχε εκείνη την εποχή [εκκρεμεί παραπομπή]. Την οικονομική άνθηση της πόλης σταμάτησαν δύο δύσκολες περίοδοι: α) η ελληνική επανάσταση, κατά την οποία πολλοί Ξάνθιοι συνελήφθησαν και φυλακίσθηκαν (μεταξύ των οποίων και ο τότε μητροπολίτης Σεραφείμ) [εκκρεμεί παραπομπή]. β) δυο αλλεπάλληλοι σεισμοί το 1829 (Μάρτιο και του Απρίλιο) ισοπέδωσαν την πόλη και τα χωριά της περιοχής. Η πρώτη φάση οικοδόμησης της σημερινής Παλιάς Πόλης, διατηρώντας μεγάλο μέρος του παλαιότερου πολεοδομικού ιστού, εκτιμάται ότι είναι μεταξύ 1830-1845 με οικοδόμους από την Δυτική Μακεδονία και την Ήπειρο. Μετά την καταστροφή της Γενισέας το 1870 ξεκινά η δεύτερη φάση οικοδόμησης της πόλης. Η πόλη γίνεται διοικητικό κέντρο της περιοχής και το 1891 ολοκληρώνεται η σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Κωνσταντινούπολης. Την περίοδο 1870–1910 στην πόλη αναπτύσσεται έντονη οικονομική δραστηριότητα και έχουμε οικονομική άνθηση. [2]
Ενσωμάτωση στο Ελληνικό Κράτος
Κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, η Ξάνθη καταλαμβάνεται από τους Βούλγαρους στις 8 Νοεμβρίου του 1912. Στις 13 Ιουλίου του 1913 απελευθερώνεται από τον ελληνικό στρατό, ωστόσο με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου (1913) όλη η Θράκη αποδίδεται στην Βουλγαρία. Η οριστική απελευθέρωση από τους Βούλγαρους λαμβάνει χώρα στις 4 Οκτωβρίου του 1919, μετά την ήττα των Γερμανών και των συμμάχων τους, ο ελληνικός στρατός εισέρχεται στην Ξάνθη και απελευθερώνει την πόλη.
Η πλήρης ενσωμάτωση της Ξάνθης και όλης της Δυτικής Θράκης στην Ελλάδα θα λάβει χώρα με την Συνθήκη των Σεβρών στις 28 Ιουλίου 1920.
Διοικητική Διαίρεση
Ο Δήμος Ξάνθης αποτελείται από τις εξής δημοτικές ενότητες:
Σημερινή Ξάνθη
Στην πόλη της Ξάνθης από το 2000 και μετά παρατηρείται έντονη πολεοδομική δραστηριότητα με την δημιουργία μεγάλων πολεοδομικών συγκροτημάτων με αξιοπρόσεκτη σύγχρονη αρχιτεκτονική. Η Ξάνθη επεκτείνεται κυρίως προς την περιοχή της Χρύσας αλλά και πιο νότια. Ο λόγος της ραγδαίας αύξησης των πολυκατοικιών δεν είναι άλλος από τον μεγάλο αριθμό φοιτητών που σπουδάζουν στην Ξάνθη.
Αξιοθέατα
Η Ξάνθη φημιζόταν για τον εξαιρετικό καπνό που παρήγαγε πράγμα που την έκανε πλούσια. Παρά τους σεισμούς που κατέστρεψαν μεγάλο μέρος της πόλης, η Ξάνθη έχει να δείξει ένα τεράστιο αριθμό από καπναποθήκες, οι οποίες σήμερα στεγάζουν σημαντικές διοικητικές υπηρεσίες ενώ άλλες χρησιμοποιούνται σαν μουσεία και σαν πολιτιστικά κέντρα.
Την πόλη διασχίζει ο ποταμός Κόσυνθος όπου παραπλεύρως του υπάρχουν καφετέριες και στο βοριότερο τμήμα του βρίσκεται το δάσος της ξάνθης που αποτελείται από πεύκα.
Η Πλατεία Βασιλέως Γεωργίου και κυρίως το ρολόι που βρίσκεται εκεί αποτελούν σήμα κατατεθέν της πόλης. Ο πρώην Δήμαρχος της Ξάνθης Φίλιππος Αμοιρίδης είχε σχεδιάσει ένα τεράστιο έργο με την ενοποίηση δύο κεντρικών πλατειών και την δημιουργία πολιτιστικού χώρου, υπαίθριου γυμναστηρίου, καταρράκτη,κ.α. με την παράλληλη κάλυψη από πράσινο. Έργο που εκπονήθηκε από τον νέο δήμαρχο, ύψους 3,000,000€. Τέλος το σημαντικότερο σημείο της πόλης είναι η Παλιά της Πόλη. Αρχοντικά σπίτια και σπίτια εργατών διασώζονται χάριν σε νόμο που ψηφίστηκε το 1994 και απαγόρευε την οποιαδήποτε εξωτερική αλλαγή των κατοικιών. Στην Παλιά Πόλη βρίσκεται και το παλιό δημαρχείο της πόλης που ανήκε στον καπνέμπορο Μωυσή και αποτελεί ίσως το ωραιότερο κτήριο στον οικισμό.
Εκπαίδευση
Στην Ξάνθη έχει τη βάση της η Πολυτεχνική σχολή του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου της Θράκης από το 1974, με τα ακόλουθα τμήματα:
- Αρχιτεκτόνων Μηχανικών
- Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών
- Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης
- Μηχανικών Περιβάλλοντος
- Πολιτικών Μηχανικών
Οι εγκαταστάσεις βρίσκονται έξω από την Ξάνθη στην Πολυτεχνειούπολη Κιμμερίων, ενώ κάποια τμήματα βρίσκονται ακόμη στην πόλη. Η Πανεπιστημιούπολη βρίσκεται σε απόσταση 4 χλμ. από την πόλη και διαθέτει φοιτητική εστία με 300 κλίνες και εστιατόριο που εξυπηρετεί το σύνολο σχεδόν των φοιτητών που ζουν στην πόλη. Στην Πανεπιστημιούπολη βρίσκονται επίσης, οι εγκαταστάσεις του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, Μηχανικών Περιβάλλοντος, Αρχιτεκτόνων Μηχανικών και Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης, ενώ τo Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών στεγάζεται προς το παρόν σε κτίρια που βρίσκονται μέσα στην πόλη.
Πολιτιστικά δρώμενα
Καρναβάλι και γιορτές παλιάς πόλης
Η πόλη έχει πλούσια ιστορία, παραδόσεις και έθιμα και είναι πνευματικό-πολιτιστικό κέντρο στην περιοχή. Θεωρείται επίσης πόλη πολυπολιτισμική και έχει χαρακτηριστεί ως "Ξάνθη, η πόλη με τα χίλια χρώματα". [3] [1] Διάσημο στην πόλη είναι το Ξανθιώτικο Καρναβάλι (κάθε Φεβρουάριο) το οποίο είναι από τα πιο γνωστά καρναβάλια της Ελλάδας ενώ εξ ίσου γνωστές είναι και οι Γιορτές Παλιάς Πόλης (αρχές του Σεπτεμβρίου). Επίσης γνωστό είναι το Παζάρι της Ξάνθης, που γίνεται κάθε Σάββατο στην πλατεία Εμπορίου, καθως και το Φεστιβάλ Μάνος Χατζιδάκις που προσελκύει παγκόσμιο ενδιαφέρον.
Μουσεία
- Λαογραφικό Μουσείο Ξάνθης
- Εκκλησιαστικό Μουσείο Μητροπόλεως Ξάνθης
- Δημοτική Πινακοθήκη Ξάνθης
- Μουσείο Φυσικής Ιστορίας
- Το μοναστήρι Ταξιαρχών
- Μουσείο Παιδικής Τέχνης
- Ιστορικό Μουσείο Ξάνθης
- Μουσείο Καπνού
- Μουσείο Παλιάς Πόλης
- Μουσείο Μάνου Χατζιδάκι(δεν είναι έτοιμο ακόμη).
Αθλητισμός
Η ποδοσφαιρική ομάδα της Ξάνθης είναι η Skoda Ξάνθης που αγωνίζεται στην Σούπερ Λίγκα.
Η ομάδα μπάσκετ της Ξάνθης είναι η Ξάνθη Α.Σ. που αγωνίζεται στην Α2 κατηγορία και η Ασπίδα Ξάνθης που αγωνίζεται στο Ε.ΚΑ.Σ.Α.ΜΑ.Θ.
Στην περιοχή των Πηγαδίων βρίσκεται το υπέρ-σύγχρονο γήπεδο της ποδοσφαιρικής ομάδας Σκόντα Ξάνθη Αρένα μαζί με το προπονητικό Κέντρο και στην πόλη της Ξάνθης το Κλειστό γήπεδο Φίλιππος Αμοιρίδης και το Γήπεδο Α.Ο.Ξ. καθώς και το Δημοτικό στάδιο Ξάνθης
Πρόσωπα
- Δημόκριτος, γεννήθηκε στα Άβδηρα
- Πρωταγόρας, γεννήθηκε στα Άβδηρα
- Εκαταίος ο Αβδηρίτης, γεννήθηκε στα Άβδηρα
- Κύριλλος Γ΄, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως τον 17ο αιώνα
- καπετάν Γεώργιος Δημητρίου, οπλαρχηγός της επανάστασης του 1821, με 49 στρατιώτες του ανέλαβε το 1824 τη φρουρά της Ύδρας[4]
- Μέλπω Μερλιέ, 1889-1979 λαογράφος
- Γιώργος Στογιαννίδης, 1912 ποιητής
- Ελένη και Σουζάνα Βουγιουκλή, τραγουδιστικό ντουέτο
- Χρήστος Παυλίδης, 1913 (Αττάλεια)-1998 ζωγράφος
- Μάνος Χατζιδάκις, 1925-1994 μουσικοσυνθέτης
- Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, 1939-2008
- Νίκος Καπηλίδης, 1955 μουσικός
- Σερίφ Γκιορέν (Şerif Gören) σκηνοθέτης (Χρυσός Φοίνικας, 1982, Φεστιβάλ Καννών, ταινία "Ο Δρόμος").
- Σεμπαεδήν Καραχότζα, συγγραφέας και δημοσιογράφος
- Άκης Πάνου, συνθέτης, στιχουργός.
- Αντώνης Αντωνιάδης ποδοσφαιριστής, ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες σκόρερ στο ποδόσφαιρο.
- Βασίλης Τοροσίδης, ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού.
- Αλέξανδρος Μπαλτατζής, πρώην πρόεδρος του κόμματος Αγροτικόν και Εργατικόν Κόμμα.
Αδελφοποιημένες πόλεις
Ο Δήμος Ξάνθης έχει αδελφοποιηθεί με τις παρακάτω πόλεις:
Φωτογραφίες
-
Ξάνθη - η παλιά πόλη.
-
Ξάνθη - το πάρκο Μεξικάνας με χιονόπτωση.
-
Ξάνθη - καπναποθήκες.
-
Ξάνθη - καπναποθήκες.
-
Ξάνθη - καπναποθήκες.
-
Ξάνθη - καπναποθήκες.
-
Ξάνθη - καπναποθήκες.
-
Ξάνθη - καπναποθήκες.
Παραπομπές
- ↑ 1,0 1,1 Κώστας Λουκόπουλος. «Ξάνθη: Μία πόλη, χίλια χρώματα». Εφημερίδα Έθνος. http://www.ethnos.gr/entheta.asp?catid=23514&subid=2&pubid=51458948. Ανακτήθηκε στις 2011-07-17.
- ↑ Νίκος Λιανός, αρχιτέκτων, Επ. Καθηγητής ΤΑΜ-∆ΠΘ. «Μορφολογικά χαρακτηριστικά των κτηρίων της παλιάς πόλης της Ξάνθης» (PDF). Ιστοσελίδα Δημοκρίτειου Πανεπισήμιου Θράκης. σελ. 1. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2011.
- ↑ «Ξάνθη». Ιστοσελίδα Δήμου Ξάνθης. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2011.
- ↑ Οι Θράκες στους αγώνες στην άλλη Ελλάδα, Κιρκούδης
Εξωτερικές συνδέσεις
- Τρισδιάστατη Ανακατασκευή της Παλιάς Πόλης Ν. Ξάνθης - Ιστορία - Φωτογραφικό υλικό
- Νομαρχία Ξάνθης - Πληροφορίες για την Ξάνθη και τους πολίτες από τον Δικτυακό τόπο της Νομαρχίας Ξάνθης
- Δικτυακός τόπος Δήμου Ξάνθης
- Γιορτές Παλιάς Πόλης Ξάνθης
- Ξανθιώτικο καρναβάλι
- Ιστορία
- [1]
- Ινστιτούτο Πολιτιστικής και Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας - Ερευνητικό Κέντρο Αθηνά
- Ιστορία και έθιμα
- Μουσείο καπνού
- Μουσείο παιδικής τέχνης
Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ
- Ξάνθη, η αρχόντισσα του Βορρά (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
- Ξάνθη (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
- Ξάνθη (Ματιές σε Ελληνικούς οικισμούς) (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
- Ξάνθη, η κυρά της Θράκης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
- Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα: Ξάνθη (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
- Το Καρναβάλι της Ξάνθης (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
Ψηφιακό αρχείο ΕΟΑ
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη γεωγραφία της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |