Επιτόκιο

Επιτόκιο είναι το κόστος του χρήματος, δηλαδή η τιμή για τη χρήση συγκεκριμένου χρηματικού κεφαλαίου για συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Υπάρχουν πολλά είδη επιτοκίων μέσα σε μια καπιταλιστική οικονομία. Επιτόκιο δανεισμού, καταθέσεως, πιστωτικών καρτών, διατραπεζικό, διακρατικό και πολλά άλλα. Συνήθως όταν αναφερόμαστε στο επιτόκιο ως τιμή εννοούμε μια συνισταμένη που αντιπροσωπεύει όλα τα είδη των επιτοκίων. Όλα τα είδη των επιτοκίων έχουν την ίδια κατεύθυνση. Δηλαδή είτε όλα αυξάνονται, είτε όλα μειώνονται. Λέγοντας πως το επιτόκιο π.χ δανεισμού είναι 4 % εννοούμε πως αν κάποιος θέλει να αγοράσει σήμερα κάποιες χρηματικές μονάδες (να δανειστεί χρήμα) θα πρέπει στο τέλος της περιόδου αναφοράς να πληρώσει μαζί με το κεφάλαιο που αγόρασε και 4 % παραπάνω. Σύμφωνα με την καθημερινή πρακτική το σύνηθες χρονικό διάστημα κατά το οποίο υπολογίζεται το επιτόκιο είναι το ένα έτος 360 ημέρες (όχι 365) χωρίς όμως να αποκλείονται και άλλα χρονικά διαστήματα. Επίσης το επιτόκιο αποτελεί τον τόκο κεφαλαίου για 100 χρηματικές μονάδες γι’ αυτό συνήθως εκφράζεται ως ποσοστό επί τοις εκατό.

Το επιτόκιο υπόκειται σε αλλαγές που αντανακλούν τις συνθήκες της αγοράς. Ωστόσο η ρύθμιση των επιτοκίων δεν γίνεται αυτόματα, αλλά με αποφάσεις των κεντρικών τραπεζών. Τα κριτήρια με βάση τα οποία λαμβάνονται οι αποφάσεις μπορεί να είναι αρκετά σύνθετα, αφορούν στο σχεδιασμό της νομισματικής πολιτικής μιας οικονομίας, και είναι από τα κεντρικά θέματα που εξετάζει η μακροοικονομική.

Ονομαστικό επιτόκιο

Ονομαστικό επιτόκιο είναι το επιτόκιο που αναφέρεται στις δανειστικές ή άλλες συμβάσεις και δεν περιλαμβάνει κανενός είδους προσαυξήσεις ή επιβαρύνσεις (λόγω, π.χ., υπερημερίας – καθυστέρησης, δηλαδή, αποπληρωμής – ή θεσμικών διατάξεων).

Επιτόκιο υπερημερίας

Επιτόκιο υπερημερίας είναι το επιτόκιο που εφαρμόζεται σε μια δανειστική σύμβαση στην περίπτωση που ο δανειολήπτης καθυστερήσει την πληρωμή μιας ή περισσοτέρων δόσεων ή αποφύγει συνολικά την αποπληρωμή του δανείου στον δανειοδότη. Συνήθως ορίζεται με Νόμο αλλά μπορεί να αποτελέσει και αντικείμενο συμφωνίας των μερών, παίρνει δε τη μορφή προσαύξησης του ονομαστικού επιτοκίου (π.χ. επί ονομαστικού επιτοκίου 7%, το επιτόκιο υπερημερίας μπορεί να είναι 2,5% επιπλέον, δηλαδή 9,5%).