Μεταβλητή (έρευνα)

Στο ερευνητικό πεδίο όλων των Επιστημών ο όρος μεταβλητή αποτελεί ειδικό εργαλείο της παρατήρησης που καθορίζεται στο μεταβατικό στάδιο που μεσολαβεί μεταξύ της διατύπωσης μιας υπόθεσης και της καθεαυτής παρατήρησης, δηλαδή της επαλήθευσης.

Γενικά

Στην ουσία ο όρος μεταβλητή είναι μαθηματικός και φυσικός που χρησιμοποιείται κατ΄ επέκταση και ως κοινωνικός, ψυχολογικός κ.λπ. Κατά λέξη σημαίνει κάτι που μεταβάλλεται λαμβάνοντας διάφορες τιμές, βαθμούς ή αξίες. Ειδικότερα όμως με τον όρο αυτό αποδίδεται στις έρευνες κάθε φυσικό μέγεθος που μπορεί να μετρηθεί ή να σημανθεί. Ακόμα και στις συμπεριφορικές επιστήμες ο όρος μεταβλητή αποτελεί σύνολο παραγόντων που καθορίζουν συμπεριφορές που ποικίλουν μεταξύ ανθρώπων και ομάδων λαμβάνοντας ομοίως διάφορες τιμές κυρίως έντασης. Γενικότερα οι μεταβλητές είναι τα ίδια τα φυσικά μεγέθη που λαμβάνονται όμως υπόψη σε παρατηρήσεις όπου στις περισσότερες των περιπτώσεων ειδικά οι ποσοτικές είναι κοινές μεταξύ θετικών επιστημών και συμπεριφορικών επιστημών.

Διακρίσεις

Α. Οι μεταβλητές του επιστημονικού ερευνητικού πεδίου διακρίνονται βασικά σε

1. Μεταβλητές φυσικών παραγόντων, ή Φυσικές μεταβλητές.
2. Μεταβλητές χημικών παραγόντων, ή Χημικές μεταβλητές.
3. Μεταβλητές βιολογικών παραγόντων, ή Βιολογικές μεταβλητές.
4. Μεταβλητές κοινωνικών παραγόντων, ή Κοινωνικές μεταβλητές.
5. Μεταβλητές ψυχολογικών παραγόντων, ή Ψυχολογικές μεταβλητές.

Β. Άλλη σημαντική διάκριση των μεταβλητών, σε σχέση μεταξύ τους, είναι και οι ακόλουθες

1. Ποιοτικές μεταβλητές. ή Κατηγορικές μεταβλητές.
2. Ποσοτικές μεταβλητές, που διακρίνονται σε συνεχείς και ασυνεχείς μεταβλητές
3. Εξαρτημένες μεταβλητές.
4. Ανεξάρτητες μεταβλητές.
5. Ενδιάμεσες μεταβλητές και
6. Παρασιτικές μεταβλητές

Σημειώνεται ότι υπάρχουν και μεταβλητές που με μεγάλη δυσκολία μπορούν ν΄ αποτελέσουν μεγέθη μετρήσιμα. Στις περιπτώσεις αυτές λαμβάνονται υπόψη γενικότερες αρχές περιγραφής αυτών των μεταβλητών έτσι ώστε με μια φυσική συνάφεια να καταστούν μετρήσιμες.

Δείτε επίσης

• Μεταβλητή (στατιστική)