Μήτρα

Η μήτρα αποτελεί μέρος του γεννητικού συστήματος της γυναίκας. Είναι ένα απιοειδές όργανο που αποτελείται από το σώμα που βρίσκεται πάνω από το στένωμα της κοιλότητας της μήτρας( το έσω στόμιο) και ένα κατώτερο κυλινδρικό τμήμα, τον τράχηλο, που βρίσκεται κάτω από το στόμιο αυτό. Το κυρτό άνω τμήμα του σώματος της μήτρας ονομάζεται πυθμένας. Το τοίχωμα της μήτρας είναι σχετικά παχύ και σχηματίζεται από τρεις στιβάδες: Ανάλογα με την περιοχή της μήτρας, υπάρχει είτε ένας εξωτερικός ορογόνος χιτώνας( συνδετικός ιστός και μεσοθήλιο) είτε έξω χιτώνας( συνδετικός ιστός). Οι άλλες στιβάδες της μήτρας είναι το μυομήτριο, μια παχειά στιβάδα λείου μυός και το ενδομήτριο, δηλαδή ο βλεννογόνος της μήτρας.

Μυομήτριο

Το μυομήτριο, ο παχύτερος χιτώνας της μήτρας, αποτελείται από δεσμίδες λείων μυϊκών ινών που χωρίζονται με συνδετικό ιστό. Οι δεσμίδες των λείων μυϊκών ινών σχηματίζουν 4 ασαφώς καθορισμένες στιβάδες. Η πρώτη και η τέταρτη στιβάδες αποτελούνται κυρίως από δεσμίδες που διατάσσονται παράλληλα με τον επιμήκη άξονα του οργάνου. Οι μεσαίες στιβάδες περιέχουν τα μεγάλα αιμοφόρα αγγεία.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης το μυομήτριο διέρχεται μια περίοδο έντονης ανάπτυξης που είναι αποτέλεσμα τόσο της υπερπλασίας( αύξηση στον αριθμό των λείων μυϊκών κυττάρων) όσο και της υπερτροφίας( αύξηση στο μέγεθος των κυττάρων). Μετά την εγκυμοσύνη, ακολουθεί καταστροφή μερικών λείων μυϊκών κυττάρων, ελάττωση του μεγέθους σε άλλα κύτταρα και ενζυμική αποδόμηση του κολλαγόνου. Η μήτρα ελαττώνεται σε μέγεθος και επανέρχεται σχεδόν στις διαστάσεις που είχε πριν την κύηση.

Ενδομήτριο

Το ενδομήτριο αποτελείται από επιθήλιο και χόριο που περιέχει απλούς σωληνοειδείς αδένες, οι οποίοι διακλαδίζονται ενίοτε στις βαθύτερες μοίρες τους. Τα κύτταρα του μονόστιβου καλυπτικού επιθηλίου, είναι ένα μείγμα κροσσωτών και εκκριτικών κυττάρων. Ο συνδετικός ιστός του χορίου είναι πλούσιος σε ινοβλάστες και περιέχει άφθονη θεμέλια ουσία. Οι ίνες του συνδετικού ιστού αποτελούνται κυρίως από κολλαγόνο τύπου ΙΙΙ.

Η στιβάδα του ενδομητρίου είναι δυνατόν να διαιρεθεί σε 2 ζώνες: 1) Τη βασική ζώνη, η πιο βαθιά στιβάδα στη συμβολή με το μυομήτριο, που περιέχει το χόριο και το αρχικό τμήμα των αδένων της μήτρας, 2) Τη λειτουργική ζώνη που αποτελείται από το υπόλοιπο του χορίου και των αδένων, καθώς επίσης και από το επιπολής επιθήλιο. Ενώ η λειτουργική ζώνη υπόκειται σε ριζικές μεταβολές κατά τη διάρκεια του εμμηνορρυσιακού κύκλου, η βασική ζώνη παραμένει κατά το πλείστον αμετάβλητη. Οι τοξοειδείς αρτηρίες είναι δια τεταγμένες περιφερικά στις μεσαίες στιβάδες του μυομητρίου. Από τα αγγεία αυτά, εκφύονται 2 σειρές αρτηριών που χορηγούν αίμα στο ενδομήτριο: Οι ευθείες αρτηρίες οι οποίες αιματώνουν τη βασική ζώνη, και ο σπειροειδείς( ελικοειδείς) αρτηρίες που αιματώνουν τη λειτουργική ζώνη του ενδομητρίου.

Εμβρυολογική προέλευση της μήτρας

Η μήτρα προέρχεται από την συνένωση των δύο πόρων του Muller (παραμεσονέφριοι πόροι) στο κύημα θηλυκού γένους.

Θέση της μήτρας

Η μήτρα βρίσκεται μέσα στη γυναικεία λεκάνη (πύελο) συνήθως σε θέση τέτοια ώστε το πάνω μέρος της έρχεται ελαφρώς προς τα εμπρός.

Καρκίνος του τραχήλου

Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας προέρχεται από το πολύστιβο πλακώδες επιθήλιο του. Αν και παρατηρείται συχνά το ποσοστό θνησιμότητας είναι μικρό (8 περίπου θάνατοι ανά 100.000 νοσούσες).