Τάγμα της Περικνημίδας

Έμβλημα του Τάγματος από το 1640 περίπου

Το Ευγενέστατο Τάγμα της Περικνημίδας είναι ένα Ιπποτικό Τάγμα, το οποίο αρχικά δημιουργήθηκε στη μεσαιωνική Αγγλία και στις μέρες μας τα μέλη του προέρχονται από το Ηνωμένο Βασίλειο ή άλλα μέλη της Βρετανικής Κοινοπολιτείας. Αποτελεί το πρώτο τη τάξη τάγμα του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο μέγιστος αριθμός των μελών του τάγματος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 24 ανάμεσα στα οποία βρίσκονται πάντα ο εκάστοτε μονάρχης της Μεγάλης Βρετανίας και ο Πρίγκιπας της Ουαλίας, Εκτός από τα 24 αυτά μέλη θέση στο τάγμα αυτό έχουν οι λεγόμενοι «υπεράριθμοι Ιππότες και Κυρίες» (αγγλικά: Supernumerary knights and ladies), οι οποίοι είναι μέλη της Βρετανικής Βασιλικής Οικογένειας, ξένοι μονάρχες κτλ.

Το έμβλημα του τάγματος είναι μια περικνημίδα με το ρητό Honi soit qui mal y pense (γαλλικά: "ντροπή σε αυτόν που σκέφτεται άσχημα") με χρυσά γράμματα. Νέα μέλη στο τάγμα πάντοτε ανακηρύσσονται κατά την 23η Απριλίου, ανήμερα της γιορτής του Αγίου Γεωργίου, προστάτη αγίου της Αγγλίας.

Ιστορία

Δημιουργία του τάγματος

Ιππότες του Τάγματος κατευθύνονται στο Παρεκκλήσιο του Αγίου Γεωργίου

Εραλδικό σχέδιο του Τάγματος πάνω σε μανδύα

Ο Εδουάρδος Γ' της Αγγλίας ίδρυσε το Τάγμα ως μια "κοινότητα, αδελφότητα και κολέγιο ιπποτών.", κατά πάσα πιθανότητα το έτος 1348, ή ίσως ανάμεσα στο διάστημα 1344-1351. Αρχικά, προϋπέθετε ότι κάποιος ήταν ήδη ιππότης, προκειμένου να εισέλθει στις τάξεις του τάγματος.

Για τη δημιουργία του υπάρχουν πολλοί θρύλοι, δημοφιλέστερος από τους οποίους είναι αυτός που περιλαμβάνει την Κόμισσα του Σάλσμπουρι, Ιωάννα του Κεντ. Ενόσω αυτή χόρευε στο Παλάτι του Έλθαμ, η καλτσοδέτα της γλίστρησε και έπεσε κάτω. Ενώ το πλήθος χαμογελούσε χαιρέκακα, ο βασιλιάς τη μάζεψε και την έδεσε στο πόδι του, λέγοντας "Honi soit qui mal y pense," ("Ντροπή σε αυτόν που σκέφτεται άσχημα"), φράση που έγινε το ρητό του Τάγματος.

Σύμφωνα με άλλο θρύλο, ο Ριχάρδος Α' της Αγγλίας εμπνεύστηκε το 12ο αιώνα από τον Άγιο Γεώργιο κατά τις μάχες του στις Σταυροφορίες να δέσει περικνημίδες γύρω από τα πόδια των ιπποτών του, οι οποίοι στη συνέχεια κέρδισαν στη μάχη. Ο Βασιλιάς Εδουάρδος υποτίθεται ότι θυμήθηκε το γεγονός αυτό το 14ο αιώνα, όταν ίδρυσε το Τάγμα. Μια άλλη εξήγηση βασίζεται στο ότι το ρητό αναφέρεται στη διεκδίκηση του γαλλικού θρόνου από τον Εδουάρδο κι ότι το Τάγμα δημιουργήθηκε για να τον ενισχύσει. Η χρήση της περικνημίδας ως έμβλημα μπορεί να προήλθε από τα λουριά που χρησιμοποιούνταν για το δέσιμο της πανοπλίας.

Σύντομα μετά την ίδρυση του Τάγματος, γυναίκες ευγενείς ορίζονταν ως "Κυρίες του Τάγματος", αλλά δεν θεωρούνταν μέλη. O Ερρίκος Ζ' της Αγγλίας διέκοψε την πρακτική αυτή το 1488: η μητέρα του, Λαίδη Μαργαρίτα Μπωφόρ, ήταν η τελευταία γυναίκα του Τάγματος, εκτός από γυναίκες μονάρχες της Αγγλίας, μέχρι την βασίλισσα Αλεξάνδρα της Δανίας, η οποία ορίστηκε στο τάγμα από το σύζυγό της, βασιλιά Εδουάρδο Ζ' του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο Γεώργιος Ε' του Ηνωμένου Βασιλείου έκανε επίσης μέλος του Τάγματος τη σύζυγό του, Βασίλισσα Μαρία, όπως και ο Γεώργιος ΣΤ'.

Κατά τον 20ό αιώνα, γυναίκες εξακολούθησαν να σχετίζονται με το τάγμα, αλλά δεν γίνονταν μέλη, εκτός και αν ήταν μονάρχες ξένων κρατών. Ωστόσο, το 1987, με έναν νόμο της βασίλισσας Ελισάβετ Β' της Αγγλίας, μπορούσαν να υπάρξουν "Κυρίες Εταίροι του Τάγματος".

Το Τάγμα

Μέλη

Η είσοδος στο Τάγμα είναι εξαιρετικά περιοριστική: στο μονάρχη του Ηνωμένου Βασιλείου, στον Πρίγκιπα της Ουαλίας, και όχι περισσότερα από 24 μέλη-Εταίροι συνολικά. Δεν υπάρχει όμως αριθμητικός περιορισμός για τα μέλη που χαρακτηρίζονται ως «υπεράριθμα» (αγγλικά: Supernumerary), τα οποία κυρίως είναι Βρετανοί ευγενείς και ξένοι μονάρχες. Μονάχα ο Βρετανός μονάρχης μπορεί να κάνει κάποιον μέλος του Τάγματος.

Ένας άνδρας μέλος του Τάγματος φέρει τον τίτλο Ιππότης Εταίρος (αγγλ.:Knight Companion), ενώ μια γυναίκα μέλος αποκαλείται Λαίδη Εταίρα (αγγλ.:Lady Companion). Παλαιότερα, ο Μονάρχης κάλυπτε τις κενές θέσεις μέσω κήρυξης υποψηφιοτήτων. Κάθε μέλος μπορούσε να προτείνει εννιά υποψηφίους, τρεις από τους οποίους έπρεπε να έχουν τον τίτλο του Κόμη ή υψηλότερο, τρεις τον τίτλο του Βαρόνου ή υψηλότερο και τρεις τον τίτλο του Ιππότη ή υψηλότερο. Ο Μονάρχης επέλεγε τόσους υποψηφίους όσες και οι κενές θέσεις του Τάγματος, χωρίς απαραίτητα να επιλέγει όσους είχαν λάβει τις περισσότερες υποψηφιότητες. Ο κανόνας αυτός ίσχυε μέχρι το 1860: από τότε και ύστερα, ο Μονάρχης αποφασίζει μόνος του. Νόμοι για την συγκεκριμένη διαδικασία θεσπίστηκαν μόλις το 1953.

Εξάλλου, το Τάγμα περιλαμβάνει υπεράριθμα μέλη, πλέον του ορίου των 24 Εταίρων, τα οποία είναι γνωστά ως "Βασιλικοί Ιππότες και Κυρίες του Τάγματος της Περικνημίδας", ανήκουν στη Βρετανική Βασιλική οικογένεια. Οι τίτλοι αυτοί πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκαν το 1786 από τον βασιλιά Γεώργιο Γ', ώστε οι πολλοί του γιοι να μην υπερβαίνουν το όριο των 24 αρχικών μελών. Θέσπισε το νόμο των υπεράριθμων μελών το 1805, ώστε ως τέτοιο μέλος να θεωρείται κάθε απόγονος του Γεωργίου Β', ενώ το 1831 ο νόμος επεκτάθηκε, ώστε να περιλαμβάνει όλους τους απογόνους του Γεωργίου Α'.

Αξιωματούχοι του Τάγματος της Περικνημίδας.

Με την άνοδο του Αλέξανδρου Α' στη Ρωσία το 1813, η ιδιότητα των υπεράριθμων μελών επεκτάθηκε σε ξένους μονάρχες, οι οποίοι λάμβαναν τον τίτλο "Ξένοι Ιππότες Και Κυρίες του Τάγματος της Περικνημίδας".

Ο Μονάρχης μπορεί να "υποβαθμίσει" μέλη του Τάγματος που έχουν διαπράξει εγκλήματα, όπως προδοσία. Κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ορισμένοι Ξένοι Ιππότες, μονάρχες αντιπάλων κρατών, έχασαν τον τίτλο τους, όπως ο Γουλιέλμος Β' της Γερμανίας και ο Φραγκίσκος Ιωσήφ Α' της Αυστρίας το 1915. Το έμβλημα του Αυτοκράτορα Χιροχίτο της Ιαπωνίας αφαιρέθηκε από το Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου, όταν η Ιαπωνία εισήλθε στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά αποκαταστάθηκε και πάλι από την Ελισάβετ Β' της Αγγλίας, κάτι που ευχαρίστησε τον Αυτοκράτορα.

Ιππότες του Τάγματος της Περικνημίδας

Παρακάτω παρουσιάζονται οι 24 τωρινοί ιππότες του τάγματος κατά έτος εισδοχής:

• Πίτερ Κάρινγκτον, ΣΤ' Βαρώνος Κάρρινγκτον από το 1986.

Ιππότης της Περικνημίδας, μεγαλόσταυρος ιππότης του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου, Σύντροφος της Τιμής, του έχει απονεμηθεί ο Στρατιωτικός Σταυρός, μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου, Υποκομήταρχος

• Ταξίαρχος Άρθουρ Βαλέριαν Ουέλεσλι, Η΄ Δούκας του Ουέλινγκτον από το 1990.

Ιππότης της Περικνημίδας, υπαξιωματικός του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος, αξιωματικός του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, του έχει απονεμηθεί ο Στρατιωτικός Σταυρός, Υποκομήταρχος

• Στρατάρχης Έντουιν Μπράμαλ, Βαρώνος Μπράμαλ από το 1990.

Ιππότης της Περικνημίδας, Μεγαλόσταυρος ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, αξιωματικός του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, του έχει απονεμηθεί ο Στρατιωτικός Σταυρός, Υποκομήταρχος, ειρηνοδίκης

• Τζον Σέινσμπιουρι, Βαρώνος Σέινσμπιουρι του Πρέστον Καντόβερ από το 1992.

Ιππότης της Περικνημίδας

• Τζον Μπέιρινγκ, ΣΤ' Βαρώνος Ασμπέρτον από το 1994.

Ιππότης της Περικνημίδας, ιππότης-διοικητής του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος, Υποκομήταρχος

• Ρόμπερτ Λι-Πέμπερτον, Βαρώνος Κίνγκσνταουν από το 1994.

Ιππότης της Περικνημίδας, μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου

• Σερ Νίνιαν Στίβεν από το 1994.

Ιππότης της Περικνημίδας, ιππότης του Τάγματος της Αυστραλίας, μεγαλόσταυρος ιππότης του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου, μεγαλόσταυρος ιππότης του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος, ιππότης του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, Βασιλικός Δικηγόρος

• Μάργκαρετ Θάτσερ το γένος Ρόμπερτς, Βαρώνη Θάτσερ από το 1995.

Λαίδη του Τάγματος της Περικνημίδας, μέλος του Τάγματος της Αξίας, μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου, μέλος της Βασιλικής Εταιρείας

• Σερ Τίμοθι Κόλμαν, από το 1996.

Ιππότης της Περικνημίδας

• Τζέιμς Χάμιλτον, Ε' δούκας του Έιμπερκορν από το 1999.

Ιππότης της Περικνημίδας

• Σερ Ουίλιαμ Γκλάντστοουν, Ζ' Βαρονέτος από το 1999.

Ιππότης της Περικνημίδας, Ειρηνοδίκης, Υποκομήταρχος

• Στρατάρχης Πίτερ Ίνγκ, Βαρώνος Ίνγκ από το 2001.

Ιππότης της Περικνημίδας, μεγαλόσταυρος ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου, Υποκομήταρχος

• Σερ Άντονι Όκλαντ από το 2001.

Ιππότης της Περικνημίδας, μεγαλόσταυρος ιππότης του Τάγματος του Αγίου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου, μεγαλόσταυρος ιππότης του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος

• Υποστράτηγος Τζέραλντ Γκρόσβενορ, ΣΤ' δούκας του Ουέστμινστερ από το 2003.

Ιππότης της Περικνημίδας, μέλος του Τάγματος του Λουτρού, αξιωματικός του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, μετάλλιο υπηρεσίας Καναδικού Στρατού, Μετάλλιο Υπηρεσίας του Αποικιοκρατικού Στρατού, Υποκομήταρχος, μεγαλόσταυρος ιππότης του Αγίου Λαζάρου της Ιερουσαλήμ

• Ρόμπιν Μπάτλερ, Βαρώνος Μπάτλερ του Μπρόκουελ από το 2003.

Ιππότης της Περικνημίδας, Μεγαλόσταυρος ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, διοικητής του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος, μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου

• Τζον Μόρις, Βαρώνος Μόρις του Άμπερεϊβον από το 2003.

Ιππότης της Περικνημίδας, μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου, Βασιλικός Δικηγόρος

• Σερ Τζον Μέιτζορ από το 2005.

Ιππότης της Περικνημίδας, Σύντροφος της Τιμής

• Μέρι Σόουμς το γένος Σπένσερ-Τσόρτσιλ, Λαίδη Σόουμς από το 2005.

Λαίδη του Τάγματος της Περικνημίδας, Κυρία του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας

• Ρίτσαρντ Λους, Βαρώνος Λους από το 2008.

Ιππότης της Περικνημίδας, Μεγαλόσταυρος ιππότης του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος, μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου, Υποκομήταρχος

• Σερ Τόμας Ντιουν, από το 2008.

Ιππότης της Περικνημίδας, ιππότης-διοικητής του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος, ειρηνοδίκης

• Νίκολας Φίλιπς, Βαρώνος Φίλιπς του Ουέρθ Ματράβερς από το 2011.

Ιππότης της Περικνημίδας, μέλος του Συμβουλίου Επικρατείας του Ηνωμένου Βασιλείου

• Ναύαρχος Μάικλ Μπόις, Βαρώνος Μπόις από το 2011.

Ιππότης της Περικνημίδας, μεγαλόσταυρος ιππότης του Τάγματος του Λουτρού, αξιωματικός του Τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, υποκομήταρχος

• Κενή λόγω του θανάτου του Χιου Φιτζρόι, ΙΑ' Δούκα του Γκράφτον (Θαν. 7 Απριλίου 2011, μέλος από το 1976)

Ιππότης της Περικνημίδας, υποκομήταρχος

• Κενή λόγω του θανάτου του Μάθιου Ρίντλεϊ, Δ' Υποκόμη Ρίντλεϊ (Θαν. 22 Μαρτίου 2012, μέλος από το 1992)

Ιππότης της Περικνημίδας, Μεγαλόσταυρος ιππότης του Βασιλικού Βικτωριανού Τάγματος, Μετάλλιο Υπηρεσίας Αποικιοκρατικού Στρατού

Αξιωματούχοι

To Τάγμα έχει έξι αξιωματούχους: τον Αρχιερέα, τον Καγκελάριο, τον Αρχειογράφο, τον Οικοσημολόγο, τον Κλητήρα και τον Γραμματέα. Οι τρεις πρώτες θέσεις θεσπίστηκαν με την ίδρυση του τάγματος, οι δυο επόμενες το 15ο αιώνα, ενώ η τελευταία τον 20ό αιώνα.

Στη θέση του Αρχιερέα βρίσκεται ο Επίσκοπος του Γουίντσεστερ, ένας από τους ανώτερους επισκόπους της Αγγλικανικής Εκκλησίας. Στη θέση του Καγκελάριου μπορεί να βρεθεί οποιοσδήποτε από τους Εταίρους του Τάγματος: συνήθως ανήκε στον Επίσκοπο του Σάλσμπουρι και έπειτα στον Επίσκοπο της Οξφόρδης, αν και την περίοδο 1553-1671 πέρασε σε κοσμικούς.

Από το 1558, στη θέση του Αρχειογράφου βρίσκεται ο Πρωτοπρεσβύτερος του Γουίνδσορ. Ο Οικοσημολόγος είναι αυτεπαγγέλτως ο ανώτερος αξιωματούχος του College of Arms, της εραλδικής αρχής στην Αγγλία, απ' όπου προέρχεται και ο Γραμματέας του Τάγματος, και είναι υπεύθυνος για τα οικόσημα και τους θυρεούς των Εταίρων που εκτίθενται στο Παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου. Ο Κλητήρας του Τάγματος είναι ο Τελετάρχης της Βουλής των Λόρδων στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Κατάλογος Καγκελαρίων

• 1. Ουίλιαμ Κάβεντις-Μπέντικ, Έκτος Δούκας του Πόρτλαντ (1937-1943)
• 2. Έντουαρντ Φρέντερικ Γουντ, Πρώτος Κόμης του Χάλιφαξ (1943-1960)
• 3. Ρόμπερτ Γκασκόιν-Σέσιλ, Πέμπτος Μαρκήσιος του Σόλσμπερι (1960-1972)
• 4. Τσαρλς Λάιελτον, Δέκατος Υποκόμης Κόμπαμ (1972-1977)
• 5. Τζον Νέβιλ, Πέμπτος Μαρκήσιος του Αμπεργκέιβενι (1977-1994)
• 6. Πίτερ Κάρινγκτον, Έκτος Βαρώνος Κάρρινγκτον (1994-2012)
• 7. Τζέιμς Χάμιλτον, Πέμπτος Δούκας του Έιμπερκορν (2012-;)

Στρατιωτικοί Ιππότες του Γουίνδσορ

Στρατιωτικοί Ιππότες του Γουίνδσορ

Κατά την ίδρυση του Τάγματος της Περικνημίδας, 26 "φτωχοί ιππότες" ορίστηκαν και συνδέθηκαν με το Τάγμα και το παρεκκλήσι του. Ο αριθμός αυτός δεν παρέμενε ο ίδιος πάντοτε: για παράδειγμα, τον 17ο αιώνα υπήρχαν μόνο 13 τέτοιοι ιππότες. Το 1660, ο Κάρολος Β' της Αγγλίας αύξησε τον αριθμό σε 18 μετά τη στέψη του. Μετά τις αντιρρήσεις των ιπποτών για τη χρήση του όρου "φτωχοί", ο Γουλιέλμος Δ' του Ηνωμένου Βασιλείου τον 19ο αιώνα τους μετονόμασε και έγιναν γνωστοί ως Στρατιωτικοί Ιππότες του Γουίνδσορ.

Οι "φτωχοί ιππότες" ήταν πενόμενοι στρατιωτικοί βετεράνοι, οι οποίοι υποχρεούνταν να προσεύχονται καθημερινά για τους Ιππότες Εταίρους. Σε αντάλλαγμα, τους προσφερόταν μισθός και διαμονή στο Κάστρο του Γουίνδσορ. Οι ιππότες δεν είναι πλέον απαραίτητα φτωχοί, αλλά παραμένουν απόστρατοι στρατιωτικοί. Συμμετέχουν στις παρελάσεις του Τάγματος, συνοδεύοντας τα μέλη, καθώς και στη λειτουργία του Παρεκκλησίου. Ωστόσο, δεν θεωρούνται Ιππότες ή μέλη του Τάγματος της Περικνημίδας.

Οι Φτωχοί Ιππότες αρχικά φορούσαν κόκκινους μανδύες, που έφεραν το Σταυρό του Αγίου Γεωργίου, αλλά όχι το έμβλημα του Τάγματος. Η Ελισάβετ Α' της Αγγλίας αντικατέστησε τους μανδύες το 16ο και 17ο αιώνα με μπλε και μωβ τηβέννους, ωστόσο οι κόκκινοι μανδύες επέστρεψαν τον 17ο αιώνα υπό τον Κάρολο Α' της Αγγλίας. Όταν οι ιππότες μετονομάστηκαν, εγκαταλείφθηκαν και οι μανδύες. Οι στρατιωτικοί Ιππότες πλέον φορούν την παλαιά στρατιωτική στολή: μαύρο παντελόνι με κόκκινη ρίγα, κόκκινο σταυρωτό σακάκι, χρυσές επωμίδες, καπέλο με φτερό και ένα σπαθί σε λευκή θήκη.

Ιεραρχία και προνόμια

Το οικόσημο του Τζον Τσώρτσιλ, 1ου δούκα του Μάρλμπορο, περικλείεται και από την περικνημίδα και από το περιτραχήλιο.

Στα μέλη ανατίθενται θέσεις ανάλογα με την ηγεμονική ιεραρχία: βρίσκονται ως τίτλος πάνω από αυτόν του βαρονέτου, αλλά κάτω από όλους τους υπόλοιπους. Οι σύζυγοι, τα παιδιά και οι νύφες των Ιπποτών Εταίρων επίσης παίρνουν τίτλο ευγενείας, όπως και ο Καγκελάριος, από τους Αξιωματούχους του Τάγματος.

Οι άνδρες μέλη του Τάγματος αποκαλούνται με τον τίτλο "σερ" και οι Γυναίκες με τον τίτλο "λαίδη". Τα μέλη του Τάγματος μπορούν να απεικονίζουν στο οικόσημό τους το έμβλημα του τάγματος με την περικνημίδα, καθώς και το περιτραχήλιο. Ωστόσο, χρησιμοποιείται μόνο η περικνημίδα. Οι Ξένοι Ιππότες και Κυρίες του Τάγματος δεν κοσμούν τα οικόσημα που χρησιμοποιούν στα κράτη τους με αγγλικά διακριτικά.

Βιβλιογραφία

• Elias Ashmole: Institution, Laws and Ceremonies of the Most Noble Order of the Garter. 1672.
• Begent, P.J. and Hubert Chesshyre The Most Noble Order of the Garter: 650 Years. Spink and Son Ltd. 1999.
• Brennan, I.G. "The Most Noble Order of the Garter." HeraldicSculptor.com. 2004.
• "Knighthood and Chivalry." Encyclopedia Britannica. 11th ed. Cambridge University Press. 1911.
• Velde, F.R. "Order of Precedence in England and Wales." 2003.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• St George's Chapel at Windsor Castle: Order of the Garter
• BBC gallery: Order Of The Garter
• Λίστα όλων των Μελών του Τάγματος από το έτος ίδρυσής του μέχρι σήμερα