Εφημερίδα

Ως εφημερίδα χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε έντυπη περιοδική έκδοση της οποίας η περιεχόμενη ύλη αφορά κατά πλειονότητα ειδησεογραφία τρεχόντων γεγονότων της περιόδου στην οποία εκδίδεται (ημερήσια, εβδομαδιαία κ.λπ.). Αυτή είναι και η ουσιώδης διαφορά από το έντυπο περιοδικό. Το σύνολο των εφημερίδων και περιοδικών ονομάζεται γενικότερα Τύπος διακρινόμενος ανάλογα σε "ημερήσιο τύπο", "εβδομαδιαίο τύπο" κ.λπ. ή "περιοδικό τύπο", ειδικότερα για τα περιοδικά. Οι εφημερίδες, όπως ομοίως και τα περιοδικά συγκαταλέγονται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
Σήμερα με την ηλεκτρονική τεχνολογική εξέλιξη απαντάται και το είδος της "ηλεκτρονικής εφημερίδας".

Οι εφημερίδες απευθύνονται σε μεγάλο αριθμό αναγνωστών είτε με ειδησεογραφία γενικού περιεχομένου είτε ειδικού, λαμβάνοντας ανάλογους χαρακτηρισμούς, π.χ. πολιτικές, οικονομικές, αθλητικές κ.λπ.

Η εκτύπωσή της γίνεται συνήθως σε χαρτί χαμηλού κόστους.

Διαφοροποιήσεις σήμερα

Οι εφημερίδες παραδοσιακά χαρακτηρίζονται από την ώρα έκδοσής τους (πρωινές, μεσημβρινές, απογευματινές), την περιοδικότητα έκδοσής τους, (ημερήσιες, εβδομαδιαίες κ.λπ.) και σε έκτακτες εκδόσεις, ως "έκτακτα παραρτήματα" των κυρίων εκδόσεών τους.

Επίσης διαφέρουν σε άλλα χαρακτηριστικά:

• Μέγεθος φύλλου
  • Ευρύ, 600mm με 380mm, συνήθως από τα πιο σοβαρά έντυπα. Παράδειγμα οι New York Times έως το 2004
  • Στενό, γνωστό και ως ταμπλόιντ, 380mm με 300mm. Χρησιμοποιείται από έντυπα εντυπωσιασμού, όπως η αγγλική Sun.
  • Βερολίνου ή μίντι, 470mm με 315mm, χρησιμοποιείται από έντυπα όπως Le Monde, La Stampa, The Guardian.
  • Υπάρχουν και άλλα μεγέθη, όπως το 35Χ50 εκατοστών. Χρησιμοποιείται και από τοπικές εφημερίδες, όπως η Ηχώ Ιλίου-Πετρούπολης και η εφημερίδα Αιγάλεω.

• Ύλη
  • Γενικού ενδιαφέροντος (πολιτική, πολιτιστική).
  • Επιστημονική (επιστημονικών φορέων, ή ομάδων).
  • Οικονομική (ανεξάρτητη ή σαν ένθετο σε πολιτική εφημερίδα).
  • Κοινωνική (με κοινωνικά σχόλια).
  • Κίτρινος τύπος

• Χώρος διάδοσης
  • Τοπική
  • Περιφερειακή
  • Εθνική
  • Διεθνής

• Τρόπος διανομής/χρηματοδότησης
  • Περίπτερα
  • Συνδρομητές (ταχυδρομείο, εταιρείες διανομής τύπου).
  • Ελεύθερη (σε σταθμούς μετρό, μπαρ, γραφεία κτλ)
  • Διαφημιστική (διανέμεται με το ταχυδρομείο, ή ωρομίσθιο προσωπικό)

• Xρώμα
  • Άσπρο (το συνηθέστερο)
  • Κίτρινο (από πολλές οικονομικές)
  • Ροζ (χαρακτηριστικό της La Gazzetta dello Sport)
  • Σομόν (οικονομικές, χρηματιστηριακών πληροφοριών).

Ιδιαίτερη κατηγορία εφημερίδων αποτελούν οι επίσημες κρατικές εφημερίδες. Οι εφημερίδες αυτές εκδίδονται με ευθύνη αρμόδιων κρατικών αρχών (π.χ. Κυβέρνηση) και περιέχουν κείμενα που η δημοσίευσή τους επιβάλλεται από διάταξη κάποιου Νόμου, είτε κείμενα που δημοσιοποιούνται προς τους πολίτες στο πλαίσιο των αρχών της διαφάνειας και της φανερής δράσης της Δημόσιας Διοίκησης. Επίσημη εφημερίδα του Ελληνικού κράτους είναι η Εφημερίς της Κυβερνήσεως, που εκδίδεται από το Εθνικό Τυπογραφείο.

Η πρώτη τυπωμένη εφημερίδα κυκλοφόρησε στη Γερμανία το 1605.

Κυκλοφορία και αναγνωσιμότητα

Η κυκλοφορία μιας εφημερίδας είναι οι πωλήσεις μιας μέρας, συνήθως της Κυριακής. Σύμφωνα με το Βιβλίο Γκίνες η σοβιετική Τρουντ έφτανε τα 21,500,000 το 1990, ενώ η εβδομαδιαία σοβιετική Αργκουμεντυ υ Φακτυ έφτανε τα 33,500,000 το 1991.

Η Ιαπωνία το 1995 είχε τρεις εφημερίδες με άνω των 4 εκατομμυρίων - Ασάχι Σιμμπούν, Μαϊνίτσι Σιμμπούν και Γιομιούρι Σιμμπούν. Στην ίδια κατηγορία είναι η γερμανική Bild, με 4,5 εκατομμύρια.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο η Sun έχει τις μεγαλύτερες πωλήσεις με περίπου 3,2 εκατομμύρια τα τέλη του 2004.

Στην Ινδία η Times of India έχει περίπου 2,14 εκ αντίτυπα.

Στις ΗΠΑ λόγω του κατακερματισμού της αγοράς, η μεγαλύτερη USA Today έχει μόλις 2 εκ. κυκλοφορία.

Δείκτης της ωριμότητας μιας αγοράς εντύπων είναι συνήθως η διείσδυση. Στις ΗΠΑ είχε φτάσει το 130% κατά το 1920 (δηλαδή 1,3 εφημερίδες ανά νοικοκυριό) πριν πέσει λόγω του ανταγωνισμού από το ραδιόφωνο πρώτα, την τηλεόραση μετά και το ίντερνετ σήμερα στο περίπου 50%.

Κατάλογοι εφημερίδων της Ελλάδας

• Κατάλογος εφημερίδων Αθήνας και Πειραιά
• Κατάλογος εφημερίδων Θεσσαλονίκης
• Κατάλογος εφημερίδων Λοιπής Ελλάδας

Πρόσθετη ανάγνωση

• εφημερίδες σε όλες τις χώρες
• Το πρότζεκτ "e-φημερίς" της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος : Ψηφιακή συλλογή αρχειακών εφημερίδων.