Αλεσσάντρο Μαντσόνι

Ο Αλεσσάντρο Μαντσόνι (Alessandro Francesco Tommaso Manzoni, 1785-1873) ήταν Ιταλός ρομαντικός ποιητής και μυθιστοριογράφος, γνωστός κυρίως για το μυθιστόρημά του I promessi sposi (Οι αρραβωνιασμένοι).

Γεννήθηκε στο Μιλάνο από αριστοκρατική οικογένεια και ήταν εγγονός από την μητέρα του τού περίφημου νομομαθούς, φιλοσόφου και οικονομολόγου Τσέζαρε Μπεκαρία. Για τον πατέρα του υπάρχουν αμφιβολίες δεδομένου ότι κατά κατά τον κρίσιμο χρόνο η μητέρα του είχε εραστή, τον Τζοβάννι Βέρι.

Με κακές επιδόσεις στα θρησκευτικά κολλέγια όπου φοίτησε, έδειξε παρ’ όλα ταύτα ενδιαφέρον για την ποίηση στα 15 του οπότε και έγραψε τα πρώτα σονέτα του. Το 1806-7 έζησε στο Παρίσι, όπου έμενε η μητέρα του, και ενστερνίστηκε τις φιλελεύθερες, αντικληρικές απόψεις του Βολταιρισμού.

Το 1808 παντρεύτηκε την Ανριέτ Μπλοντέλ, από οικογένεια καλβινικού δόγματος της Γενεύης, η οποία το 1810 προσήλθε στον Ρωμαιοκαθολικισμό. Το γεγονός αυτό επηρέασε άμεσα και βαθειά τον Μαντσόνι που επανέκαμψε στους κόλπους της Εκκλησίας. Μετά την μεταστροφή του αυτή έγραψε τους Ιερούς ύμνους και την πραγματεία Παρατηρήσεις επί της Καθολικής ηθικής.

Το 1818 δημοσίευσε την τραγωδία του Ο Κόμης ντι Καρμανιόλα, που προκάλεσε έντονες συζητήσεις καθώς παραβίαζε τις Αριστοτελικές αρχές της τραγωδίας. Υπήρξε αυστηρότατη κριτική αλλά ο Γκαίτε πήρε το μέρος του. Το 1821 ο θάνατος του Ναπολέοντα του ενέπνευσε το ποίημα Η Πέμπτη Μαϊου, από τα δημοφιλέστερα της ιταλικής γλώσσας. Το 1822 δημοσιεύτηκε η δεύτερη τραγωδία του Αντέλκι, που είχε μεν θέμα την επιβολή του Καρλομάγνου επί των Λομβαρδών αλλά στόχευε υπαινικτικά την Αυστριακή κυριαρχία στην Ιταλία.

Το 1825-27 εκδόθηκαν οι τρεις τόμοι του αριστουργήματός του I promessi sposi (δεύτερη αναθεωρημένη έκδοση 1840-42), που αποτελεί σταθμό της ιταλικής λογοτεχνίας. Είναι ένα ρομαντικό ιστορικό μυθιστόρημα που διαδραματίζεται στην βόρεια Ιταλία στις αρχές του 17ου αιώνα και κορυφώνεται στην πανούκλα που έπληξε το Μιλάνο στα 1630. Κι εδώ η εξιστόρηση των δεινών της ισπανικής κυριαρχίας υπαινίσσεται τα ανάλογα δεινά της Αυστριακής.

Με το έργο αυτό τερματίστηκε ουσιαστικά η λογοτεχνική του σταδιοδρομία. Το 1860 ο βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ τον ονόμασε γερουσιαστή. Μετά τον θάνατο της πρώτης του γυναίκας ξαναπαντρεύτηκε αλλά έχασε και την δεύτερη καθώς και επτά από τα εννιά συνολικά παιδιά του. Μνημεία του υπάρχουν σε πολλές πόλεις της Ιταλίας αλλά το σπουδαιότερο και διαρκέστερο είναι το Ρέκβιεμ του Βέρντι, που συνετέθη εις μνήμην του.

Έργα

• Inni sacri (Ιεροί ύμνοι, ποίηση, 1812-1822)
• Il Conte di Carmagnola (Ο Κόμης ντι Καρμανιόλα, τραγωδία, 1816)
• Osservazioni sulla morale cattolica (Παρατηρήσεις επί της Καθολικής ηθικής, 1819)
• L'ira di Apollo (Η οργή του Απόλλωνα, ποίηση, 1816)
• Marzo 1821 (Μάρτιος 1821, ποίηση, 1821)
• Il cinque maggio (Η Πέμπτη Μαϊου, ποίηση, 1821)
• Adelchi (Αντέλκι, τραγωδία, 1822)
• I promessi sposi (Οι αρραβωνιασμένοι, μυθιστόρημα, 1825-1827 και 1840-1842)
• Storia della colonna infame (Ιστορία της μιαρής στήλης, ιστορικό, 1840)
• Dell'unità della lingua e dei mezzi di diffonderla (Περί της ενότητας της γλώσσας και των μέσων διάδοσής της, 1868)
  

Οι Αρραβωνιασμένοι μεταφράστηκαν στα Ελληνικά από τον Δημήτριο Αργυρίου («Εστία» 1990)