Κάρολος Γ΄ της Ισπανίας

Κάρολος Γ΄ της Ισπανίας

Κάρολος Γ΄ (1716 - 1788) βασιλιάς της Ισπανίας (1759 - 1788) της Νάπολης και της Σικελίας (1735 - 1759) και δούκας της Πάρμας (1732 - 1735). Ήταν οπαδός του πεφωτισμένου απολυταρχισμού. Πρώτος γιος από τον δεύτερο γάμο του βασιλέως της Ισπανίας Φιλίππου Ε΄ από την δεύτερη σύζυγο του Ελισάβετ Φαρνέζε.

Σε ηλικία 16 ετών στάλθηκε στην Πάρμα και έλαβε τον τίτλο του Δούκα πάνω στα κληρονομικά δικαιώματα της μητέρας του. Εκεί δέχθηκε ισχυρή επίδραση του Διαφωτισμού και των γραμμάτων, κάτι που ήταν αδύνατο για την εποχή του να συναντήσει στην Ισπανία. Στην Ισπανία διαδέχθηκε τον άτεκνο ετεροθαλή αδελφό του Φερδινάνδο Στ΄.

Εντάσεις στις σχέσεις του με την Αγγλία

Έφιππος ανδριάντας του βασιλιά της Ισπανίας Καρόλου Γ΄

Την 1 Δεκεμβρίου 1734, μετά τη νίκη του Χοσέ Καρίγιο ντε Μοντεμάρ επί των Αυστριακών στη μάχη του Μπιτόντο, κηρύχθηκε βασιλιάς της Νάπολης και της Σικελίας. Αλλά ο ίδιος δεν είχε στρατιωτικές ικανότητες, ενώ φορούσε σπάνια τη στρατιωτική στολή. Ο Άγγλος ναύαρχος που βρέθηκε στη Μεσόγειο προκειμένου να επηρεάσει τον πόλεμο της Αυστριακής διαδοχής τον πίεσε να κρατήσει ουδετερότητα με την απειλή να βομβαρδίσει τη Νάπολη. Αυτό επηρέασε έντονα το μυαλό του γιατί του έδωσε ένα αίσθημα εχθρότητας, που επηρέασε την πολιτική του αργότερα.

Παραχώρησε (1735) την Πάρμα στον αυτοκράτορα Κάρολο τον 6ο σε αντάλλαγμα της αναγνώρισης του ως βασιλιά της Νάπολης και της Σικελίας. Στο εσωτερικό της χώρας του άρχισε αναμόρφωση, ενώ είχε μεγάλη ικανότητα στην επιλογή υπουργών και συμβούλων. Επί της εποχής του έγιναν στην περιοχή που κυβερνούσε στην Ιταλία οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις του Ερκολάνο (1738) και της Πομπηίας (1748). Ο ίδιος μόλις το πληροφορήθηκε ευχαριστημένος χρηματοδότησε τις ανακαλύψεις.

Παραιτήθηκε (1759) στην Νάπολη υπέρ του τρίτου γιου του, Φερδινάνδου. Σαν βασιλιάς της Ισπανίας η εξωτερική του πολιτική ήταν καταστροφική. Η δυσαρέσκεια του με την Αγγλία έγινε ανεξέλεγκτη μετά τον θάνατο της συζύγου του Μαρίας - Αμαλίας της Σαξονίας και ήρθε σε συμμαχία με τη Γαλλία. Περιπλέχθηκε στον επταετή πόλεμο με μεγάλες απώλειες για τη χώρα του. Κατάφερε να ενώσει στην Αμερικάνικη ήπειρο τις Γαλλικές δυνάμεις με αυτές των δυσαρεστημένων αποίκων κατά της Αγγλίας. Ο ίδιος, όμως, δεν ήταν άξιος να δημιουργήσει ικανό στόλο.

Εσωτερική πολιτική

Στο εσωτερικό της χώρας του προσπάθησε να φέρει αναμορφώσεις που συνάντησαν πολλές αντιδράσεις. Η προσπάθεια του να πείσει τους Μαδριλένους να υιοθετήσουν τα Γαλλικά ενδύματα προκάλεσε ταραχές (1766), και ο ίδιος έφυγε προσωρινά από τη Μαδρίτη αφήνοντας στη διακυβέρνηση τον υπουργό του, Πέδρο Πάμπλο Αβάρκα ντε Μπολέα. Οι Ιησουίτες κατηγορήθηκαν ότι συμμετείχαν στις ταραχές και εξορίστηκαν, κάτι που προκάλεσε την εχθρότητα του πάπα. Ο Κάρολος ανταπέδωσε και η δύναμη της εκκλησίας έπεσε σημαντικά στην χώρα του, με τους περισσότερους κληρικούς άνεργους.

Άλλαξε την εικόνα της Μαδρίτης: έφτιαξε δρόμους, υδραυλικά έργα, αναμόρφωσε την οικονομική πολιτική περιορίζοντας την απάτη και την κατάχρηση του δημοσίου χρήματος. Δημιούργησε την Ισπανική Λοταρία και έφερε τα Ναπολιτάνικα μοντέλα στον χριστουγεννιάτικο εορτασμό και στολισμό (Φάτνη της Γεννήσεως).

Στην ιδιωτική του ζωή ήταν ευγενικός, με σαρκαστική γλώσσα και δεινός κυνηγός. Άφησε την φήμη ενός βασιλιά φιλάνθρωπου και φιλόσοφου, ενώ ήταν πιστός Καθολικός παρά τις προστριβές του με τον πάπα. Ενδιαφερόταν περισσότερο να βοηθήσει τον άνθρωπο στην σωτηρία της ψυχής του, παρά στην τήρηση των τυπικών.

Κληρονόμοι

Με τον γάμο του (1738) με την Μαρία Αμαλία της Σαξονίας παιδιά του ήταν :

• Μαρία Ισαβέλλα (1740 - 1742)
• Μαρία Ιωσηφίνα (20 Ιανουαρίου 1742 - 1 Απριλίου 1742)
• Μαρία Ισαβέλλα (1743 - 1749)
• Μαρία Ιωσηφίνα (1744 - 1801)
• Μαρία Λουίζα της Ισπανίας παντρεύτηκε τον αυτοκράτορα Λεοπόλδο Β΄
• Φίλιππος Αντώνιος (1747 - 1777) δούκας της Καλαβρίας, εξαιρέθηκε από το θρόνο λόγω της νοητικής του υστέρησης.
• Κάρολος Δ΄ της Ισπανίας
• Μαρία Θηρεσία (1749 - 1750)
• Φερδινάνδος Α΄ των δύο Σικελιών
• Γαβριήλ Αντώνιος της Ισπανίας
• Μαρία Άννα (1754-1755)
• Αντώνιος Πασκάλ
• Φραγκίσκος Ιαβέρης (1757 - 1771)

Πηγές

• Acton, Sir Harold (1956). The Bourbons of Naples, 1734-1825. London: Methuen.
• Lynch, John (1989). Bourbon Spain, 1700-1808. Oxford: Basil Blackwell.
• Petrie, Sir Charles (1971). King Charles III of Spain: An Enlightened Despot. London: Constable