Επτά Εκκλησίες της Αποκάλυψης

Χάρτης της Ιωνίας με τις θέσεις της Πάτμου και των πόλεων των Επτά Εκκλησιών της Αποκάλυψης.

Με την ονομασία Επτά Εκκλησίες, ή Επτά Εκκλησίες της Αποκάλυψης φέρονται στο τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης, στο βιβλίο Αποκάλυψη του Ιωάννη, οι περί την Έφεσο επτά πρώιμες χριστιανικές εκκλησίες - κοινότητες.

Οι Εκκλησίες

Σύμφωνα με τη σχετική αναφορά της Αποκάλυψης ένας αγγελιαφόρος από τον εξόριστο τότε Ιωάννη στη Πάτμο ανέλαβε να μεταφέρει ισάριθμες επιστολές σε επτά εκκλησίες ακολουθώντας ένα κυκλικό δρομολόγιο γύρω από την Έφεσο. Οι επτά αυτές εκκλησίες - κοινότητες των ομωνύμων πόλεων, κατά σειρά του δρομολογίου ήταν:

1. Η Εκκλησία της Εφέσου, στην Έφεσο.
2. Η Εκκλησία της Σμύρνης, στη Σμύρνη (βόρεια της Εφέσου)
3. Η Εκκλησία της Περγάμου, στη Πέργαμο, (βόρεια της Σμύρνης)
4. Η Εκκλησία των Θυατείρων, στα Θυάτειρα, (ΝΑ. της Περγάμου, στη σημερινή πόλη Αχισάρ.)
5. Η Εκκλησία των Σάρδεων, στις Σάρδεις, (Ν.ΝΑ. των Θυατείρων)
6. Η Εκκλησία της Φιλαδελφείας, στη Φιλαδέλφεια, (Α.ΝΑ. των Σάρδεων, σημερινή Αλασεχίρ), και
7. Η Εκκλησία της Λαοδικείας, στη Λαοδίκεια, (ΝΑ. της Φιλαδελφείας).

Το όραμα

Σύμφωνα με το όραμα όπως το περιγράφει ο Ιωάννης πηγή και θέμα αυτού φέρεται ο ίδιος ο Ιησούς Χριστός ο οποίος εμφανιζόμενος ενώπιόν του, του υπαγορεύει τις επιστολές μία προς μία για κάθε μία εκκλησία ερμηνεύοντάς του ταυτόχρονα τα όσα θαυμαστά συνέβησαν με την παρουσία του, αλλά και τα όσα πρόκειται να συμβούν "ταχέως", (= σχετικά σύντομα).
Γενικά το μήνυμα και των επτά επιστολών αφορά την παγκόσμια εκκλησία, «ο έχων ους ακουσάτω τι το Πνεύμα λέγει ταις εκκλησίαις» (2:29), στις λεπτομέρειές τους όμως ο Ιησούς αναγνωρίζει τη δύναμη αλλά και την αδυναμία της καθεμιάς εκκλησίας όπου και ακολουθούν επισημάνσεις με αντίστοιχες νουθεσίες προς τους επισκόπους αυτών.

Λέξεις και ρήσεις (Κεφ. 1ου)

• "Μακάριος ο αναγιγνώσκων...".
• "ο γαρ καιρός εγγύς".
• "Εγώ ειμί το Α και το Ω".
• "Κυριακή ημέρα".
• "Ρομφαία".
• "Άδης".
• "Επτά αστέρες".
• "Επτά λυχνίες".
• "Επτά εκκλησίες".

Οι 7 επιστολές (Κεφ. 2 και 3)

1. Επιστολή προς Εκκλησία Εφέσου, (Αποκάλυψη 2:1-7) - η εκκλησία της Εφέσου φέρεται να ήταν καλά θεμελιωμένη και να κατείχε πνεύμα διάκρισης. Υπήρχε καλή διδασκαλία όχι όμως ζεστή αγάπη τόσο προς τον Χριστό όσο και μεταξύ τους τα μέλη, που αποτελούσε και το βασικό χαρακτηριστικό τους (2:4).
2. Επιστολή προς Εκκλησία Σμύρνης, (Αποκάλυψη 2:8-11) - η εκκλησία της Σμύρνης φέρεται να ήταν μικρή και να είχε χτυπηθεί από φτώχεια πλην όμως ήταν πλούσια σε αξίες. Ο Χριστός ενθαρρύνοντας αυτή έχει θέσει ένα συγκεκριμένο όριο δοκιμασίας έχοντας φυλαγμένο για τα μέλη της το δώρο της μεταθανάτιας ζωής (2:10).
3. Επιστολή προς Εκκλησία Περγάμου, (Αποκάλυψη 2:12-17), - η εκκλησία της Περγάμου φέρεται να είχε κρατήσει γενναία στάση έναντι εξωτερικών πειρασμών. Όμως κάποια μέλη της ήταν επιρρεπή σε ψευδοδιδασκαλίες και έτσι είχαν διεισδύσει παλιές ειδωλολατρικές εβραϊκές συνήθειες για τις οποίες τους καλούσε ο Χριστός να μεταννοήσουν (2:16).
4. Επιστολή προς Εκκλησία Θυατείρων, (Αποκάλυψη 2:18-29), - η εκκλησία των Θυατείρων φέρεται ως ανάμικτη εκκλησία αλλά υγιής. Όμως υπήρχε μια δυναμική γυναίκα ψευδοπροφήτισσα που προέτρεπε τον συμβιβασμό με τον ανήθικο κόσμο, με συνέπεια να υπάρχουν πολλοί αμαρτωλοί. (2:20). Παρά ταύτα ο Ιησούς υπόσχεται τη βασιλεία των πιστών (2:27).
5. Επιστολή προς Εκκλησία Σάρδεων, (Αποκάλυψη 3:1-6) - η εκκλησία των Σάρδεων φέρεται ως ζώσα νεκρή (3:2). Ακολουθούν προτροπές για έντονο ζήλο και αφύπνιση, με υπόσχεση ότι οι πιστοί α προστατευθούν (3:5).
6. Επιστολή προς Εκκλησία Φιλαδελφείας, (Αποκάλυψη 3:7-13), - η εκκλησία της Φιλαδελφείας φέρεται να είναι ενεργή και πιστή παρά τους διωγμούς, γι αυτό και η επιστολή δεν περιέχει καμία επίπληξη. Έτσι δίδεται η διαβεβαίωση ότι χαίρει της θεϊκής αγάπης και της διαφύλαξής της από κάθε πειρασμό (3:10).
7. Επιστολή προς Εκκλησία Λαοδικείας, (Αποκάλυψη 3:14-22), - η εκκλησία της Λαοδικείας φέρεται μάλλον αδιάφορη, με χλιαρή πίστη (3:16). Ακολουθούν προτροπές ζήλου και μετανοίας (3:18).

Λέξεις και ρήσεις επιστολών

Η υπόμνηση των παρακάτω είναι πολύ τακτική από θεολόγους και ιεροκήρυκες. Πολλές φορές αποτελούν και το θέμα των λόγων τους.

• "Νικολαΐτες" (2:6)
• "Δένδρο της ζωής", (ή ξύλο της ζωής) (2:7)
• "Παράδεισος" (2:7)
• "Ο πρώτος και ο έσχατος" (2:8)
• "Συναγωγή του σατανά" (2:9), (3:9)
• "Γίνου πιστός άχρι θανάτου" (2:10) (ρητό)
• "Στέφανο της ζωής" (2:10)
• "Εκ του θανάτου του δευτέρου" (2:11)
• "Ρομφαία δίστομος και οξεία" (2:12)
• "Θρόνος του σατανά" (2:13)
• "Αντύπας ο μάρτυς" (2:13)
• "Διδαχή Βαλαάμ" (2:14)
• "Βαλάκ" (2:14)
• "Ειδωλόθυτα" (2:14), (2:20)
• "Μάννα του κεκρυμμένου" (2:17)
• "Ψήφος λευκή" (2:17)
• "Υιός του Θεού" (2:18)
• "Φλόγα πυρός" (2:18)
• "Ιεζάβελ" (2:20
• "Ράβδος σιδηρά" (2:27)
• "Επτά πνεύματα" (3:1)
• "Βίβλος ζωής" (3:5)
• "Κλείδα Δαυίδ" (3:7)
• "Καινή Ιερουσαλήμ" (3:12)
• "Ζήλευε ουν και μετανόησον" (3:19) (ρητό)
• "Ο έχων ους (ακούειν) ακουσάτω" (3:22) (ρητό)

Σημειώσεις

Σημειώνεται ότι οι πρώιμες αυτές χριστεπώνυμες κοινότητες - εκκλησίες βρίσκονταν παρά τα παράλια της Ιωνίας, από Μυσία βόρεια, μέχρι τη Φρυγία νότια, την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, όπου οι κάτοικοι ήταν σχεδόν όλοι ελληνόφωνοι. Επίσης από τις παραπάνω επτά εκκλησίες μόνο της Εφέσου είναι πολύ γνωστή, τα δε Θυάτειρα αναφέρονται μόνο ως πατρίδα της Λυδίας, που συνάντησε ο Απόστολος Παύλος στους Φιλίππους. Η της Λαοδικείας αναφέρεται επίσης στην προς Κολοσσαείς επιστολή. Οι υπόλοιπες τέσσερις δεν αναφέρονται πουθενά αλλού στη Καινή Διαθήκη.

Πηγές

• Π. Ν. Τρεμπέλας "Η Καινή Διαθήκη, μετά συντόμου ερμηνείας" Εκδ. ΣΩΤΗΡ - Αθήνα 1993, σελ.976 - 985.
• David and Patt Alexander "Το εκπληκτικό Εγχειρίδιο της Βίβλου" , Εκδόσεις Πέργαμος, Αθήνα 1993, σελ.646-650.