Σαντζάκι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ Διόρθωση συντακτικών λαθών με τη χρήση AWB
Γραμμή 4: Γραμμή 4:
Τα σαντζάκια αρχικώς ήταν πρωτοβάθμιες διοικητικές μονάδες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αντίστοιχες δηλαδή με τις «περιφέρειες» στη σημερινή Ελλάδα. Θεσμοθετήθηκαν στα μέσα του [[14ος αιώνας|14ου αιώνα]] ως περιφερειακά διαμερίσματα που εντάσσονταν στην αρχή στο στρατιωτικό περισσότερο και κατόπιν και στο [[φεουδαρχία|φεουδαρχικό]] διοικητικό σύστημα, διοικητές των οποίων ήταν οι [[Μπεηλέρμπεης|Μπεηλερμπέηδες]]. Ο οθωμανικός στρατός συγκροτούνταν τότε με ελεύθερα σώματα ιππέων που ονομάζονταν ''spahis'' ή ''sipahi'' (εξελλ. [[σπαχήδες]]), που αμείβονταν για τη στρατιωτική τους υπηρεσία με κτήματα που παραχωρούσε προηγουμένως ο ίδιος ο [[Σουλτάνος]] στους Μπεηλερμπέηδες οι οποίοι και ήταν υπεύθυνοι τόσο για τη δημιουργία τους όσο και για την εκπαίδευση και ετοιμότητά τους. Κάθε τέτοια περιοχή σημαίνονταν με την πολεμική σημαία (επισείοντα) το λεγόμενο ''σαντζάκ'' που έφερε ο Μπεηλέρμπεης ή και εν προκειμένω Σαντζάκμπεης εκ του οποίου και ονομάζονταν η περιοχή σαντζάκιο.
Τα σαντζάκια αρχικώς ήταν πρωτοβάθμιες διοικητικές μονάδες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αντίστοιχες δηλαδή με τις «περιφέρειες» στη σημερινή Ελλάδα. Θεσμοθετήθηκαν στα μέσα του [[14ος αιώνας|14ου αιώνα]] ως περιφερειακά διαμερίσματα που εντάσσονταν στην αρχή στο στρατιωτικό περισσότερο και κατόπιν και στο [[φεουδαρχία|φεουδαρχικό]] διοικητικό σύστημα, διοικητές των οποίων ήταν οι [[Μπεηλέρμπεης|Μπεηλερμπέηδες]]. Ο οθωμανικός στρατός συγκροτούνταν τότε με ελεύθερα σώματα ιππέων που ονομάζονταν ''spahis'' ή ''sipahi'' (εξελλ. [[σπαχήδες]]), που αμείβονταν για τη στρατιωτική τους υπηρεσία με κτήματα που παραχωρούσε προηγουμένως ο ίδιος ο [[Σουλτάνος]] στους Μπεηλερμπέηδες οι οποίοι και ήταν υπεύθυνοι τόσο για τη δημιουργία τους όσο και για την εκπαίδευση και ετοιμότητά τους. Κάθε τέτοια περιοχή σημαίνονταν με την πολεμική σημαία (επισείοντα) το λεγόμενο ''σαντζάκ'' που έφερε ο Μπεηλέρμπεης ή και εν προκειμένω Σαντζάκμπεης εκ του οποίου και ονομάζονταν η περιοχή σαντζάκιο.


Με τον σχηματισμό νέων πρωτοβάθμιων διοικητικών μονάδων, των [[μπεϊλέρ-μπεϊλίκ]], (τα μπεηλερμπεηλήκια, αργότερα γνωστά ως [[βιλαέτι|βιλαέτια]]), ήδη από τα τέλη του 14ου αιώνα, τα σαντζάκια ήταν τα περισσότερα δευτεροβάθμιες "αυτόνομες" διοικητικές υποδιαιρέσεις, μη υπαγόμενες σε [[βιλαέτι]]α, που κατέληξαν και τα τελευταία από περιφέρειες σε αντίστοιχους ελληνικούς [[Νομός|νομούς]].
Με τον σχηματισμό νέων πρωτοβάθμιων διοικητικών μονάδων, των [[μπεϊλέρ-μπεϊλίκ]], (τα μπεηλερμπεηλήκια, αργότερα γνωστά ως [[βιλαέτι]]α), ήδη από τα τέλη του 14ου αιώνα, τα σαντζάκια ήταν τα περισσότερα δευτεροβάθμιες "αυτόνομες" διοικητικές υποδιαιρέσεις, μη υπαγόμενες σε [[βιλαέτι]]α, που κατέληξαν και τα τελευταία από περιφέρειες σε αντίστοιχους ελληνικούς [[Νομός|νομούς]].


Ο αριθμός των σαντζακίων στην Αυτοκρατορία γνώρισε μεγάλες διακυμάνσεις. Με τις μεταρρυθμίσεις [[Τανζιμάτ]] του [[1864]] τα σαντζάκια έγιναν πάνω από 400, αλλά συνήθως ήταν γύρω στα 150.
Ο αριθμός των σαντζακίων στην Αυτοκρατορία γνώρισε μεγάλες διακυμάνσεις. Με τις μεταρρυθμίσεις [[Τανζιμάτ]] του [[1864]] τα σαντζάκια έγιναν πάνω από 400, αλλά συνήθως ήταν γύρω στα 150.


Δεν ήταν όλα τα σαντζάκια τμήμα ανώτερου διοικητικού διαμερίσματος: κάποια βρίσκονταν σε μόλις προσαρτημένες περιοχές που δεν είχαν ακόμα υπαχθεί σε κάποιο βιλαέτι, ενώ άλλα, όπως τα [[Μπενγκαζί]] και [[Τσατάλτζα]], παρέμειναν ανεξάρτητα, με τους ηγέτες τους να υπάγονται απευθείας στην [[Υψηλή Πύλη]]. Επισήμως τα σαντζάκια καταργήθηκαν το [[1924]] με τις μεταρρυθμίσεις του [[Κεμάλ Ατατούρκ]].
Δεν ήταν όλα τα σαντζάκια τμήμα ανώτερου διοικητικού διαμερίσματος: κάποια βρίσκονταν σε μόλις προσαρτημένες περιοχές που δεν είχαν ακόμα υπαχθεί σε κάποιο βιλαέτι, ενώ άλλα, όπως τα [[Μπενγκαζί]] και [[Τσατάλτζα]], παρέμειναν ανεξάρτητα, με τους ηγέτες τους να υπάγονται απευθείας στην [[Υψηλή Πύλη]]. Επισήμως τα σαντζάκια καταργήθηκαν το [[1924]] με τις μεταρρυθμίσεις του [[Κεμάλ Ατατούρκ]].



* Γνωστό στην Ιστορία του εικοστού αιώνα είναι το [[Σαντζάκιο της Αλεξανδρέττας]], σημαντικού λιμένα ακριβώς στη βορειοανατολική εσχατιά της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]], το έδαφος του οποίου η σύγχρονη [[Τουρκία]] κατόρθωσε να διατηρήσει και μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, παρά το ότι ο πληθυσμός του ήταν στην πλειονότητά του αραβικός.
* Γνωστό στην Ιστορία του εικοστού αιώνα είναι το [[Σαντζάκιο της Αλεξανδρέττας]], σημαντικού λιμένα ακριβώς στη βορειοανατολική εσχατιά της [[Μεσόγειος Θάλασσα|Μεσογείου]], το έδαφος του οποίου η σύγχρονη [[Τουρκία]] κατόρθωσε να διατηρήσει και μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, παρά το ότι ο πληθυσμός του ήταν στην πλειονότητά του αραβικός.
Γραμμή 15: Γραμμή 14:
== Πήραν το όνομα ==
== Πήραν το όνομα ==
* Η σημερινή περιοχή [[Σαντζάκ]] στα [[Βαλκάνια]] πήρε το όνομά της από τον όρο αυτό, όντας το οθωμανικό [[Σαντζάκιο του Νόβι Παζάρ]].
* Η σημερινή περιοχή [[Σαντζάκ]] στα [[Βαλκάνια]] πήρε το όνομά της από τον όρο αυτό, όντας το οθωμανικό [[Σαντζάκιο του Νόβι Παζάρ]].
* Ομοίως και το σημερινό χωριό της [[Αλβανία|Αλβανίας]] [[Σαντζάκ (Αλβανία)|Σαντζάκ]].
* Ομοίως και το σημερινό χωριό της [[Αλβανία]]ς [[Σαντζάκ (Αλβανία)|Σαντζάκ]].



{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Sanjak}}
{{Ενσωμάτωση κειμένου|en|Sanjak}}

Έκδοση από την 21:36, 16 Ιανουαρίου 2012

Το σαντζάκιο ή σαντζάκι ήταν διοικητική υποδιαίρεση στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η λέξη είναι εξελληνισμένη μορφή της τουρκικής λέξεως sancak = στρατιωτικός επισείων και σημαία περιφέρειας, λάβαρο, στην αρχική της κυριολεκτική σημασία. Στα αραβικά τα σαντζάκια αποκαλούνταν και liwa.

Ιστορική εξέλιξη

Τα σαντζάκια αρχικώς ήταν πρωτοβάθμιες διοικητικές μονάδες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αντίστοιχες δηλαδή με τις «περιφέρειες» στη σημερινή Ελλάδα. Θεσμοθετήθηκαν στα μέσα του 14ου αιώνα ως περιφερειακά διαμερίσματα που εντάσσονταν στην αρχή στο στρατιωτικό περισσότερο και κατόπιν και στο φεουδαρχικό διοικητικό σύστημα, διοικητές των οποίων ήταν οι Μπεηλερμπέηδες. Ο οθωμανικός στρατός συγκροτούνταν τότε με ελεύθερα σώματα ιππέων που ονομάζονταν spahis ή sipahi (εξελλ. σπαχήδες), που αμείβονταν για τη στρατιωτική τους υπηρεσία με κτήματα που παραχωρούσε προηγουμένως ο ίδιος ο Σουλτάνος στους Μπεηλερμπέηδες οι οποίοι και ήταν υπεύθυνοι τόσο για τη δημιουργία τους όσο και για την εκπαίδευση και ετοιμότητά τους. Κάθε τέτοια περιοχή σημαίνονταν με την πολεμική σημαία (επισείοντα) το λεγόμενο σαντζάκ που έφερε ο Μπεηλέρμπεης ή και εν προκειμένω Σαντζάκμπεης εκ του οποίου και ονομάζονταν η περιοχή σαντζάκιο.

Με τον σχηματισμό νέων πρωτοβάθμιων διοικητικών μονάδων, των μπεϊλέρ-μπεϊλίκ, (τα μπεηλερμπεηλήκια, αργότερα γνωστά ως βιλαέτια), ήδη από τα τέλη του 14ου αιώνα, τα σαντζάκια ήταν τα περισσότερα δευτεροβάθμιες "αυτόνομες" διοικητικές υποδιαιρέσεις, μη υπαγόμενες σε βιλαέτια, που κατέληξαν και τα τελευταία από περιφέρειες σε αντίστοιχους ελληνικούς νομούς.

Ο αριθμός των σαντζακίων στην Αυτοκρατορία γνώρισε μεγάλες διακυμάνσεις. Με τις μεταρρυθμίσεις Τανζιμάτ του 1864 τα σαντζάκια έγιναν πάνω από 400, αλλά συνήθως ήταν γύρω στα 150.

Δεν ήταν όλα τα σαντζάκια τμήμα ανώτερου διοικητικού διαμερίσματος: κάποια βρίσκονταν σε μόλις προσαρτημένες περιοχές που δεν είχαν ακόμα υπαχθεί σε κάποιο βιλαέτι, ενώ άλλα, όπως τα Μπενγκαζί και Τσατάλτζα, παρέμειναν ανεξάρτητα, με τους ηγέτες τους να υπάγονται απευθείας στην Υψηλή Πύλη. Επισήμως τα σαντζάκια καταργήθηκαν το 1924 με τις μεταρρυθμίσεις του Κεμάλ Ατατούρκ.

  • Γνωστό στην Ιστορία του εικοστού αιώνα είναι το Σαντζάκιο της Αλεξανδρέττας, σημαντικού λιμένα ακριβώς στη βορειοανατολική εσχατιά της Μεσογείου, το έδαφος του οποίου η σύγχρονη Τουρκία κατόρθωσε να διατηρήσει και μετά τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, παρά το ότι ο πληθυσμός του ήταν στην πλειονότητά του αραβικός.

Πήραν το όνομα

CC-BY-SA
Μετάφραση
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Sanjak της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).