Ανάγλυφο θυσίας (Μουσείο Ακρόπολης αρ. 581)

Ανάγλυφο θυσίας
Αθηνά με οικογένεια πιστών (παλαιότερη φωτογραφία. Ένα επιπλέον κομμάτι έχει βρεθεί)
Ονομασία	Ανάγλυφο θυσίας
Είδος	ανάγλυφο
Διαστάσεις	66,5 x 65,5 εκ.
Μουσείο	Μουσείο Ακρόπολης
Αριθμός καταλόγου	581
δεδομένα

To ανάγλυφο της θυσίας του χοίρου, που φιλοξενείται στο Μουσείο Ακρόπολης με αριθμό 581 είναι αρχαίο Ελληνικό γλυπτό που βρέθηκε ανατολικά του Παρθενώνα το έτος 1888.

Περιγραφή

Είναι από νησιώτικο μάρμαρο. Βρέθηκε τεμαχισμένο και ανασυγκολλήθηκε, έχοντας όμως μεγάλα κενά. Λείπουν μεγάλα κομμάτια στο κάτω αριστερό, επάνω δεξί και στο κάτω μέσο του ανάγλυφου. Από την εικόνα λείπουν το δεξί πόδι της Αθηνάς, μέρος των πτυχών του ρουχισμού που κρατάει η θεά στο αριστερό χέρι της, ο πατέρας της οικογένειας από τη μέση και πάνω, και η μητέρα από τους ώμους και πάνω.

Η θεά Αθηνά

Εικονίζεται λατρευτική σκηνή οικογένειας πιστών που προσέρχεται στη θεά Αθηνά φέρνοντας μαζί τους έναν θηλυκό χοίρο για θυσία. Στα αριστερά βλέπουμε την Αθηνά σε υπερφυσικό μέγεθος ως προς τους πιστούς. Είναι στραμμένη προς τα δεξιά με το αριστερό πόδι να κάνει ελαφρό βηματισμό. Κρατάει τις πτυχές του ενδύματός της με το αριστερό χέρι, ενώ το δεξί είναι με λυγισμένο τον αγκώνα στο ύψος του θώρακα. Το μικρό δακτυλάκι είναι τεντωμένο ίσιο, ενώ τα υπόλοιπα είναι κλειστά σχηματίζοντας λαβή. Φοράει χιτώνα ιωνικού ρυθμού και ιμάτιο δεμένο επάνω από τον δεξί ώμο όπως συνηθίζεται στην εποχή του ανάγλυφου. Δεν φοράει αιγίδα, αλλά μόνο περικεφαλαία, της οποίας το λοφίο είναι ζωγραφισμένο αντί για ανάγλυφο. Η μπουκλωτή κόμη στεφανώνει το μέτωπο, ενώ τέσσερις φαρδιές πλεξούδες κρέμονται στο δεξί ώμο, και μια στον αριστερό.

Η οικογένεια των πιστών

Μπροστά στην Αθηνά στα δεξιά στέκουν δύο μικρά αγοράκια. Κρατάνε στο δεξί τους χέρι δύο αναθηματικά αντικείμενα. Το ένα ήταν ζωγραφισμένο και δεν διακρίνεται πλέον. Το άλλο έχει στρογγυλό σχήμα δίσκου. Το αριστερό χέρι του μπροστινού παιδιού έχει σπάσει και λείπει. Έχουν κοντά μαλλιά. Πίσω από τα παιδάκια πηγαίνει ο πατέρας της οικογένειας. Φοράει ιμάτιο και βηματίζει με το δεξί πόδι μπροστά. Ακολουθεί ένα μικρό κοριτσάκι με αττική φορεσιά. Κρατάει τη δεξιά παλάμη ψηλά, και το αριστερό χέρι κρεμασμένο ελεύθερο. Τελευταία έρχεται η μητέρα της οικογένειας βηματίζοντας με το δεξί πόδι μπροστά. Φοράει ιμάτιο και χιτώνα μέχρι τους αστραγάλους των ανυπόδητων ποδιών. Το ανάγλυφο ήταν μάλλον ζωγραφισμένο, όπως συμπεραίνουμε από τα υπολείμματα ερυθρού χρώματος στο πίσω μέρος της πλάκας.

Το θυσίασμα

Ανάμεσα στην οικογένεια περπατάει το θυσίασμα, ένας θηλυκός χοίρος, από τον οποίο λείπει ενδιάμεσο μέρος του σώματος από τους ώμους μέχρι και το θώρακα.

Προέλευση του αναγλύφου

Η χρήση νησιώτικου μαρμάρου αντί του πεντελικού που συνηθίζεται ως υλικό στα ανάγλυφα, ενισχύει την εικασία ότι είναι προϊόν εισαγωγής από κάποιο μακρινό εργαστήριο. Η κατασκευή της θεάς Αθηνάς ιδιαίτερα παρουσιάζει έντονα χαρακτηριστικά ιονικής αρχαϊκής τέχνης. Από την αττική ενδυμασία που φοράει η μικρή θυγατέρα υποθέτουμε ότι η κατασκευή του αναγλύφου έγινε ειδικά για χρήση στην Αττική, ίσως από κάποιον κάτοικο της Αθήνας με ιονική καταγωγή.

Πηγές

• Guy Dickens, Μουσείον Ακροπόλεως (1912). Catalogue of the Acropolis museum. Cambridge: at the University Press. σελίδες 118-120. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2011. 
• Ισμήνη Τριάντη (1998). Το Μουσείο Ακροπόλεως. Αθήνα: ΟΛΚΟΣ, ISBN 960-7169-84-0. σελίδες 218. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2011. 
• Βαλέριος Στάης (1886). Αρχαιολογική Εταιρεία, επιμ. Αρχαιολογική Εφημερίς. Εν Αθήναις: Εκ του Τυπογραφείου των Αδελφών Περρή. σελίδες 179-182 και πίνακας 9. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2012.