Παμφυλία

Ιστορικός χάρτης της Μ. Ασίας

Παμφυλία ονομαζόταν αρχαία παραθαλάσσια χώρα στη Μικρά Ασία, που πήρε το όνομά της από την ομώνυμη θεότητα.

Εκτεινόταν ως στενή λωρίδα στα νότια παράλια «εν είδει» τόξου κατά μήκος του Παμφυλίου Κόλπου (ή κόλπου της Αττάλειας) μεταξύ Λυκίας προς Δ. και Κιλικίας προς Α., συνορεύουσα προς Β. με τη Πισιδία. Οι κάτοικοί της ήταν κράμα φυλών γι΄ αυτό ακριβώς και ονομάζονταν στην αρχή Πάμφυλοι και αργότερα μετονομάσθηκαν σε Παμφύλιοι. Εκτός των γηγενών (σημιτικής καταγωγής) κατοίκων και των Κιλίκων υπήρχαν παλαιότατα μεν και σποραδικοί Έλληνες μετανάστες ενώ αργότερα απαντώνται οργανωμένες ελληνικές αποικίες.

Η παράδοση μνημονεύει ως αρχηγό των πρώτων Ελλήνων αποίκων στη Παμφυλία τον «Μόψον» που εγκαταστάθηκε εκεί αμέσως μετά την από τον Τρωϊκό Πόλεμο επάνοδό του και εξ αυτού η χώρα καλούταν αρχικά «Μοψοπία». Απετέλεσε τμήμα διαδοχικώς και κατά σειρά των κρατών: της Περσίας, της Μακεδονίας, της Συρίας και της Περγάμου που με τη θέληση του Αττάλου Γ' περιήλθε το 130 π.Χ. με το Βασίλειο της Περγάμου στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ως ρωμαϊκή επαρχία. Βραδύτερα επί Κλαύδιου η επαρχία της Παμφυλίας ενώθηκε με την Λυκία, αλλά ακόμη βραδύτερα ο Γάλβας την απέσπασε από την Λυκία και τη προσάρτησε στη Γαλατία της Μικρασίας.