Παύλος Καρρέρ

Ο Παύλος Καρρέρ

Ο Παύλος Καρρέρ (Ζάκυνθος 12 Μαΐου 1829 - Ζάκυνθος 7 Ιουνίου 1896) ήταν Έλληνας μουσικοσυνθέτης έργων όπερας.

Καταγόταν από ιστορική οικογένεια της Ζακύνθου με ρίζες από την Κύπρο και τη Μάλτα. Ήταν γιος του Κωνσταντίνου Καρρέρ και της Πηγής Χαριάτη. Αδέλφια του: η Ιωάννα και ο Φρειδερίκος πολιτικός και λογοτέχνης. Σύζυγός του: η υψίφωνος Ισαβέλλα Ιατρά, πρωταγωνίστρια και ερμηνεύτρια των έργων του.

Σπούδασε μουσική στη Ζάκυνθο και την Κέρκυρα. Στις αρχές της δεκαετίας του 1850 εγκαταστάθηκε στο Μιλάνο, όπου παρουσίασε με μεγάλη επιτυχία από τη σκηνή των θεάτρων Carcano και Alla Canobbiana τα πρώτα του σκηνικά έργα (τρεις όπερες και δύο μπαλέτα). Στην ίδια πόλη συνέθεσε πολυάριθμα έργα μουσικής σαλονιού.

Το 1857 επαναπατρίστηκε και έκτοτε παρέμεινε στη Ζάκυνθο έως το τέλος της ζωής του, άρρηκτα συνδεδεμένος με την πολιτιστική ζωή του νησιού.

Το 1858, προσκεκλημένος του βασιλικού ζεύγους Όθωνος και Αμαλίας, μετέβη στην Αθήνα και εξετέλεσε δημοσίως αποσπάσματα από την όπερά του Μάρκος Βότζαρης. Ωστόσο, η από σκηνής παράσταση του έργου, λόγω του αντιοθωμανικού του περιεχομένου, στάθηκε αδύνατη εκείνη την εποχή. Εν τέλει ο Μάρκος Βότζαρης πρωτοπαρουσιάστηκε στην Πάτρα το 1861 και στη συνέχεια γνώρισε αλλεπάλληλες σκηνικές διδασκαλίες στα ελληνικά θέατρα του 19ου αιώνα. Η τελευταία του, νεοκλασικιστικού ύφους, όπερα Μαραθών-Σαλαμίς ανέβηκε σε παγκόσμια πρώτη το 2003 από την Εθνική Λυρική Σκηνή.

Κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνικής του σταδιοδρομίας ο Καρρέρ επίσης εργάστηκε ως μουσικοδιδάσκαλος, διευθυντής ορχήστρας και συμβασιούχος ιμπρεσάριος.

Ο Παύλος Καρρέρ υπήρξε ο δημοφιλέστερος Έλληνας μουσουργός του 19ου αιώνα. Στο συνθετικό του ύφος εντοπίζονται ιταλικές επιδράσεις, κυρίως από τον Verdi και το όψιμο belcanto. Ωστόσο, το μουσικό του ιδίωμα διακρίνεται για το ιδιαίτερο προσωπικό του στίγμα, καθώς και για την προσπάθειά του να προσδώσει εθνικό χρωματισμό στις δημιουργίες του. Ήταν ουσιαστικά ο πρώτος Έλληνας "εθνικός" μουσουργός, ο οποίος κατέθεσε μία ολοκληρωμένη συλλογή από φωνητικά έργα με εθνικά θέματα, ελληνόγλωσσα λιμπρέτα και στίχους και μελωδίες εμπνευσμένες από τη δημοτική παράδοση, αλλά και τη νεώτερη αστικολαϊκή δημιουργία της Ελλάδας. Απεβίωσε στη Ζάκυνθο στις 7 Ιουνίου 1896 .

Έργα του

• Dante e Bice (Δάντης και Βεατρίκη) - 1852
• Isabella d'Aspeno (Ισαβέλλα του Άσπεν) - 1853-54
• La Rediviva (Η Νεκραναστημένη) - 1855
• Marco Bozzari (Μάρκος Βότζαρης) - 1858-1860
• Fior di Maria (Μαριάνθη) - 1867
• Frossini (Η Κυρα-Φροσύνη)- 1868
• Maria Antonietta (Μαρία Αντουανέττα) - 1873
• Δέσπω - 1875
• Μαραθών-Σαλαμίς - 1886-1888

Πηγές

Καρρὲρ Παῦλος, Ἀπομνημονεύματα τοῦ Καλλιτεχνικοῦ μου Βίου, Χειρόγραφο, Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, 1887.

Βιβλιογραφία

Κονόμος Ντίνος (επιμέλεια), «Ἀνέκδοτα Ἀπομνημονεύματα τοῦ Παύλου Καρρὲρ», περιοδικό Φιλολογικὴ Πρωτοχρονιὰ (Ἀριστ. Ν. Μαυρίδης), χρόνος 19ος, Αθήνα, 1962, σ. 239-277.

Λεωτσάκος Γιώργος (επιμέλεια), Παύλος Καρρέρ, Απομνημονεύματα και Εργογραφία, Μουσείο Μπενάκη & Ιόνιο Πανεπιστήμιο-Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Αθήνα, 2003.

Λούντζης Νίκιας, «Παύλος Καρρέρ – Πρωτοπόρος εθνικής μουσικής», Συμβολή εις την ιστορίαν της επτανησιακής μουσικής, Πρακτικά ομότιτλου συνεδρίου, Εταιρεία Κεφαλληνιακών Ιστορικών Ερευνών, Αργοστόλι, 2000, σ. 67-74.

Ξεπαπαδάκου Αύρα, Ο Παύλος Καρρέρ και το Μελοδραματικό του Έργο, Διδακτορική Διατριβή, Ιόνιο Πανεπιστήμιο-Τμήμα Μουσικών Σπουδών, Κέρκυρα, 2005.

Ξεπαπαδάκου Αύρα, «Ο Μάρκος Βότζαρης του Παύλου Καρρέρ: Μία “εθνική” όπερα», περιοδικό Μουσικός Λόγος, Εξαμηνιαία Επιθεώρηση Μουσικής, Τεύχος 5, Μουσικός Εκδοτικός Οίκος Κ. Παπαγρηγορίου – Χ. Νάκας, Καλοκαίρι 2003, σ. 27-63.

Ξεπαπαδάκου Αύρα, «Το πολυπαθές μελόδραμα Μαραθών–Σαλαμίς», Παράβασις, Επιστημονικό Δελτίο Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Αθηνών, Ergo, Αθήνα, 2004, σ. 113-123.

Ξεπαπαδάκου Αύρα, «Το εθνικό στοιχείο στην επτανησιακή όπερα. Η περίπτωση του Παύλου Καρρέρ», Αριάδνη, Επιστημονικό Περιοδικό της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Ρέθυμνο, 2011, σ. 169-199.

Ξεπαπαδάκου Αύρα, «“Λεπτή κόκκινη γραμμή”: Η όπερα Maria Antonietta και η δεύτερη ευρωπαϊκή απόπειρα του Παύλου Καρρέρ», Πρακτικά του Συνεδρίου Επτανησιακή Όπερα και Μουσικό Θέατρο ως το 1953, Πανεπιστήμιο Αθηνών-Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Κρατική Ορχήστρα Αθηνών & Οργανισμός Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, Αθήνα. Υπό δημοσίευση.