Δικαστική Αστυνομία

Ως Δικαστική Αστυνομία, (Judicial Police), χαρακτηρίζεται ιδιαίτερη διοικητική υπηρεσία ενός κράτους που φέρει αστυνομικό χαρακτήρα.

Κύριο αντικείμενο της Δικαστικής Αστυνομίας είναι η εξιχνίαση και η δίωξη εγκληματικών πράξεων, παραπέμποντας στη Δικαιοσύνη τους υπαίτιους προς κολασμό, καθώς και η μελέτη των παρατηρουμένων εγκλήματων (στατιστική), ως και της ψυχολογίας του εγκληματία, βάσει των οποίων υποβάλλει προτάσεις εφαρμογής μέτρων καταστολής.

Η Δικαστική Αστυνομία αποτελεί τον σημαντικότερο αρωγό στο έργο των δικαστικών και κυρίως των Εισαγγελικών Αρχών υπό τη διοίκηση των οποίων και τελεί.

Στην Ελλάδα δεν υφίσταται ιδιαίτερη τέτοια αστυνομία με οργανική αυτοτέλεια, αν και προβλεπόταν ως θεσμός από Βασιλέως Όθωνα με το Β.Δ. 85/31-12-1836, που ποτέ δεν εφαρμόσθηκε, αλλά και περιγράφεται στην υφιστάμενη νομοθεσία, (π.χ. στον Κώδικα Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου, κ.α.). Τα κατ΄ αντικείμενο καθήκοντα αυτής ασκούν σήμερα, παράλληλα με τα διοικητικά τους καθήκοντα, οι υφιστάμενες αστυνομικές αρχές, Ελληνική Αστυνομία, το Λιμενικό Σώμα και παλαιότερα η Αστυνομία Πόλεων και η Χωροφυλακή.
Αντίθετα, Δικαστική Αστυνομία οργανικά αυτοτελής, υφίσταται σε άλλες χώρες ακόμα και της Ευρώπης όπως π.χ. στην Πορτογαλία και την Ιταλία.

Σε κάποιες χώρες της Ευρώπης τη Δικαστική Αστυνομία ασκούν ειδικά σώματα που τους έχουν ανατεθεί προανακριτικά καθήκοντα παρόμοια με αυτά που ασκούν οι ελληνικές αστυνομικές αρχές, όπως π.χ. συμβαίνει στο Βέλγιο, στη Γαλλία, τη Γερμανία, κ.ά..

Σημειώσεις

Τελευταία πολλές συζητήσεις γίνονται (επίσημες και ανεπίσημες) για την αναγκαιότητα της ίδρυσης Δικαστικής Αστυνομίας με οργανική αυτοτέλεια και στην Ελλάδα, της οποίας το κύριο αντικείμενο θα είναι περισσότερο το προκαταρκτικό στάδιο της πληθώρας των υποθέσεων που βαρύνουν τις Εισαγγελικές Αρχές, η εκτέλεση ενταλμάτων σύλληψης, προσωρινής κράτησης κ.ά.
Ήδη έχει ολοκληρωθεί από την νομοπαρασκευαστική επιτροπή του Υπουργείου Δικαιοσύνης σχετικό σχέδιο νόμου (βασιζόμενο σε διάταξη του ν.2145/1993), που αναφέρεται στη σύσταση Δικαστικής Αστυνομίας με τις προβλεπόμενες αρμοδιότητες, στο προσωπικό και την υπηρεσιακή του κατάσταση, με προτιθέμενη έναρξη ισχύος στις Εισαγγελίες Πρωτοδικών της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης.

Σημαντικότερος ανασταλτικός παράγοντας της δημιουργίας αυτοτελούς Δικαστικής Αστυνομίας είναι αφενός η έλλειψη οικονομικών πόρων, (κτιριακών εγκαταστάσεων, εξοπλισμών εργαστηρίων και μέσων) όσο βέβαια και η απροθυμία των συναρμόδιων υπουργείων.
Σημειώνεται τέλος ότι στις 27 Ιανουαρίου 2010 πραγματοποιήθηκε ειδική εκδήλωση - ομιλία, από τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών, την «Εταιρεία Δικαστικών Μελετών» και το Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών με θέμα την ίδρυση Δικαστικής Αστυνομίας. Σε αυτή έλαβαν μέρος εξέχουσες προσωπικότητες του χώρου με κατάληξη την ευχή της τάχιστης ίδρυσής της.