Εσθονική γλώσσα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μ Αναστροφή της επεξεργασίας από τον 194.177.192.1 (συνεισφ.), επιστροφή στην τελευταία εκδοχή υπό [[Χρήστ |
μ r2.6.4) (Ρομπότ: Προσθήκη: bat-smg:Estu kalba |
||
Γραμμή 123: | Γραμμή 123: | ||
[[az:Eston dili]] |
[[az:Eston dili]] |
||
[[ba:Эстон теле]] |
[[ba:Эстон теле]] |
||
[[bat-smg:Estu kalba]] |
|||
[[be:Эстонская мова]] |
[[be:Эстонская мова]] |
||
[[be-x-old:Эстонская мова]] |
[[be-x-old:Эстонская мова]] |
Έκδοση από την 05:07, 15 Ιουλίου 2011
Εσθονική γλώσσα | |
---|---|
eesti keel | |
Ταξινόμηση | Ουραλικές γλώσσες |
Σύστημα γραφής | λατινική γραφή και Estonian Braille |
Κατάσταση | |
Επίσημη γλώσσα | Εσθονία, Ευρωπαϊκή Ένωση |
ISO 639-1 | et |
ISO 639-2 | est |
ISO 639-3 | est |
SIL | EST |
Η Εσθονική γλώσσα (εσθονικά: eesti keel) ομιλείται από περίπου 1,1 εκατομμύριο ανθρώπους, η πλειόνοτητα των οποίων ζει στη Βορειοευρωπαϊκή χώρα της Εσθονίας.
Τα Εσθονικά ανήκουν στο φιννικό κλάδο των φιννοουγγρικών γλωσσών της ουραλικής γλωσσικής οικογένειας. Τα εσθονικά δεν είναι συγγενή των γειτονικών (στο νότο) Λετονικών, τα οποία είναι βαλτική γλώσσα, συγγενής των Λιθουανικών. Τα Εσθονικά είναι συγγενή των Φινλανδικών, που ομιλούνται από την άλλη πλευρά του Κόλπου της Φινλανδίας, και συνδέονται με μακρινή συγγένεια και με τα Ουγγρικά. Ένα από τα διακριτικά χαρακτηριστικά των Εσθονικών είναι πως διαθέτουν τρείς βαθμούς φωνηματικής έκτασης: τα βραχέα, τα μακρά και τα «υπέρμακρα».
Η διακήρυξη
Kas siis selle maa keel
Laulutuules ei või
Taevani tõustes üles
Igavikku omale otsida?
In English:
Cannot the tongue of this land
In the wind of incantation
Rising up to the heavens
Seek for eternity?
- Kristjan Jaak Peterson
Οι γραμμές αυτές έχουν ερμηνευτεί ως μια αξίωση για την επανίδρυση του δικαιώματος γέννησης της Εσθονικής γλώσσας. Ο Kristjan Jaak Peterson (1801–22) ο πρώτος φοιτητής στο τμήμα Γερμανικής γλώσσας του Πανεπιστημίου του Τάρτου που ομολόγησε την Εσθονική του καταγωγή, θεωρείται συνήθως ως κήρυκας της Εθνικής λογοτεχνίας της Εσθονίας και ιδρυτής της σύγχρονης Εσθονικής ποίησης. Η γέννησή του στις 14 Μαρτίου γιορτάζεται στην Εσθονία ως Ημέρα της Μητρικής Γλώσσας.[1]
Η κυριαρχία επί της Εσθονίας μετά τις Σταυροφορίες του Βορρά, από τον 13ο αιώνα μέχρι το 1918 από την Δανία, την Γερμανία, την Σουηδία, και την Ρωσία είχε ως αποτέλεσμα να υπάρχει στην διάρκεια αυτών των ετών μια πολύ μικρή λογοτεχνική παραγωγή στην Εσθονική γλώσσα. Τα γραπτά στην Εσθονική γλώσσα έγιναν σημαντικά μόνο μετά τον 19ο αιώνα με την διάδοση των ιδεών του διαφωτισμού, στην διάρκεια της περιόδου της Εστοφιλίας(Εσθονικός Διαφωτισμός) (1750–1840). Παρόλο που οι Γερμανοί της Βαλτικής έβλεπαν σε μεγάλο βαθμό το μέλλον των Εσθονών ως μια συγχώνευση με αυτούς, η τάξη των μορφωμένων Εστόφιλων θαύμαζε την αρχαία κουλτούρα των Εσθονών και την εποχή της ελευθερίας τους πριν τις κατακτήσεις από τους Δανούς και τους Γερμανούς τον 13ο αιώνα.[2]
Μετά τον Πόλεμο της Ανεξαρτησίας της Εσθονίας, η εσθονική γλώσσας έγινε επίσημη γλώσσα του νεοπαγούς ανεξάρτητου κράτους. Όταν όμως δέχτηκε την εισβολή και την κατοχή από την Σοβιετική Ένωση στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο , το status της Εσθονικής γλώσσας άλλαξε σε αυτό της πρώτης από τις 2 επίσημες γλώσσες (με την ρωσική να είναι η δεύτερη).[3] Στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1970, η πίεση για διγλωσσία εντάθηκε, με αποτέλεσμα την διάδοση της γνώσης της ρωσικής γλώσσας σε όλη την χώρα. Η ρωσική γλώσσα είχε χαρακτηριστεί ως ‘η γλώσσα της φιλίας των εθνών’ και διδάσκονταν στα παιδιά της Εσθονίας ακόμα από τον παιδικό σταθμό. Αν και η διδασκαλία της Εσθονικής σε μη Εσθονούς στο σχολείο ήταν υποχρεωτική, στην πράξη η εκμάθηση της γλώσσας θεωρούνταν περιττή.[4] Στην διάρκεια της εποχής της Περεστρόικα ο Νόμος για το Status της Εσθονικής Γλώσσας υιοθετήθηκε τον Ιανουάριο του 1989. Η κατάρρευση της ΕΣΣΔ οδήγησε στην αποκατάσταση της ανεξαρτησίας της Δημοκρατίας της Εσθονίας. Η εσθονική επανήλθε ως η μόνη επίσημη γλώσσα στην Εσθονία.
Ορθογραφία
Όπως τα Φινλανδικά, έτσι και τα Εσθονικά χρησιμοποιούν το Λατινικό αλφάβητο. Το αλφάβητο δε διαθέτει τα γράμματα c, q, w, x και y ("ξένα γράμματα", εκτός από ξένα ονόματα και παραθέματα), αλλά διαθέτει τα γράμματα š, ž, ä, ö, ü, και õ.
Γραμματική
Τυπολογικά, τα Εσθονικά εκπροσωπούν μια μεταβατική μορφή από μια συγκολλητική γλώσσα σε μια κλιτική γλώσσα και έχουν χάσει τη φωνηεντική αρμονία στα φωνήεντα των λέξεων. Κατά τη διάρκεια της ιστορίας των Εσθονικών, τα Γερμανικά τους έχουν εξασκήσει ισχυρή επίδραση, και στο λεξιλόγιο και στη σύνταξη.
Στα Εσθονικά, τα ουσιαστικά και οι αντωνυμίες δεν έχουν γραμματικό γένος, αλλά τα ουσιαστικά και τα επίθετα κλίνονται σε δεκατέσσερεις πτώσεις.
Το ρηματικό σύστημα δεν διαθέτει εναν διακριτό μελλοντικό χρόνο (χρησιμοποιείται ο ενεστώτας) και διαθέτει ειδικές μορφές για να εκφράσει μια πράξη που εκτελείται από μη καθορισμένο υποκείμενο (το «απρόσωπο»).
Αριθμοί
- 1 - üks
- 2 - kaks
- 3 - kolm
- 4 - neli
- 5 - viis
- 6 - kuus
- 7 - seitse
- 8 - kaheksa
- 9 - üheksa
- 10 - kümme
- 11 - üksteist
- 12 - kaksteist
- 13 - kolmteist
- 20 - kakskümmend
- 21 - kakskümmend üks
- 22 - kakskümmend kaks
- 29 - kakskümmend üheksa
- 30 - kolmkümmend
- 90 - üheksakümmend
- 100 - (üks)sada
- 101 - sada üks
- 110 - sada kümme
- 112 - sada kaksteist
- 120 - sada kakskümmend
- 190 - sada üheksakümmend
- 200 - kakssada
- 900 - üheksasada
- 1000 - tuhat
- 1000000 - miljon
Υποσημειώσεις
- ↑ Culture and Customs of the Baltic States By Kevin O'Connor; P.126 ISBN 0-313-33125-1
- ↑ Estonia:Identity and Independence By Jean-Jacques p.84 ISBN 90-420-0890-3
- ↑ Encyclopedia of Bilingualism and Bilingual Education By Sylvia Prys Jones, Colin Baker ISBN 1-85359-362-1
- ↑ Russificationat estonica.org
Βιβλιογραφία
Mati Hint. Häälikutest sõnadeni. Valgus 1978, Tallinn.
Εξωτερικές συνδέσεις
- Εσθονικό-Αγγλικό λεξικό (Ινστιτούτο της Εσθονικής Γλώσσας)
- Αγγλικό-Εσθονικό λεξικό (Ινστιτούτο Βαλτικών Σπούδων)
- Εσθονικό-Αγγλικό-Εσθονικό λεξικό
- Estonica.org άρθρο για την Εσθονική γλώσσα Estonian language
- Εσθονικό λογοτεχνικό περιοδικό
- *Eesti keel ja meel* ("Εσθονία: γλώσσα και κουλτούρα"). Μέθοδος εκμάθητης της Εσθονικής γλώσσας (ISBN-13 9789985979457).
|