Διάσκεψη του Πότσδαμ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
[[αρχείο:Bundesarchiv Bild 183-R86965, Potsdamer Konferenz, Gruppenbild.jpg|thumb|right|300px|Ο Βρετανικός πρωθυπουργός Κλέμεντ Άττλη, ο Αμερικανός πρωθυπουργός Χάρι Τρούμαν, ο Σοβιετικός ηγέτης Ιωσήφ Στάλιν, και από πίσω: ο Αμερικανός Γουίλιαμ Μτάνιελ Λίι, ο Βρετανός υπουργός εξωτερικών Έρνεστ Μπεβίν, ο Αμερικάνος Τζέημς Βερνς, και ο Σοβιετικός υπουργός εξωτερικών Βγιάτσεσλαβ Μιχαΐλοβιτς Μολότοφ]]
[[αρχείο:Bundesarchiv Bild 183-R86965, Potsdamer Konferenz, Gruppenbild.jpg|thumb|right|300px|Ο Βρετανός πρωθυπουργός [[Κλέμεντ Άττλη]], ο Αμερικανός πρωθυπουργός [[Χάρι Τρούμαν]], ο Σοβιετικός ηγέτης [[Ιωσήφ Στάλιν]], και πίσω: ο Αμερικανός Γουίλιαμ Μτάνιελ Λί, ο Βρετανός υπουργός εξωτερικών Έρνεστ Μπέβιν, ο Αμερικανός Τζέιμς Βερνς και ο Σοβιετικός υπουργός εξωτερικών [[Βιατσεσλάβ Μολότωφ]]]]
Η '''διάσκεψη του Πότσδαμ''' ήταν η τελευταία διάσκεψη των ηγετών των τριών μεγάλων συμμαχικών δυνάμεων αμέσως μετά την παράδοση άνευ όρων της [[Ναζιστική Γερμανία|Ναζιστικής Γερμανίας]] και τον τερματισμό του [[ΒΠΠ|Β' Παγκοσμίου Πολέμου]] στην [[Ευρώπη]]. Στη διάσκεψη, που πραγματοποιήθηκε στο [[Πότσδαμ]], προάστιο του [[Βερολίνο|Βερολίνου]] κατά το χρονικό διάστημα 17 Ιουλίου έως 2 Αυγούστου 1945, συμμετείχαν οι [[Χάρι Τρούμαν]], Πρόεδρος των [[ΗΠΑ]], [[Ιωσήφ Στάλιν]], ηγέτης της [[ΕΣΣΔ]] και [[Ουίνστων Τσώρτσιλ]] και [[Κλέμεντ Άττλη]], Πρωθυπουργοί του [[Ηνωμένο Βασίλειο|Ηνωμένου Βασιλείου]]<ref>Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης πραγματοποιήθηκε η καταμέτρηση των ψήφων των εκλογών που διεξήχθησαν στο Ηνωμένο Βασίλειο το Μάιο του 1945. Επειδή δεν ήταν ακόμη γνωστό ποιος θα ήταν Πρωθυπουργός, παρέστησαν αρχικά και οι δύο άνδρες.</ref><ref name=brit>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/472799/Potsdam-Conference Encyclopedia Britannica]</ref>Η καταμέτρηση ολοκληρώθηκε κατά τη διάρκεια της διάσκεψης και ο Τσώρτσιλ αποχώρησε από τη διάσκεψη στις 25 Ιουλίου 1945.<ref>[http://www.history.navy.mil/photos/events/wwii-dpl/hd-state/potsdam.htm US Navy History site]</ref>
Η '''διάσκεψη του Πότσδαμ''' ήταν η τελευταία διάσκεψη των ηγετών των τριών μεγάλων συμμαχικών δυνάμεων αμέσως μετά την παράδοση άνευ όρων της [[Ναζιστική Γερμανία|Ναζιστικής Γερμανίας]] και τον τερματισμό του [[ΒΠΠ|Β' Παγκοσμίου Πολέμου]] στην [[Ευρώπη]]. Στη διάσκεψη, που πραγματοποιήθηκε στο [[Πότσδαμ]], προάστιο του [[Βερολίνο|Βερολίνου]] κατά το χρονικό διάστημα 17 Ιουλίου έως 2 Αυγούστου 1945, συμμετείχαν οι [[Χάρι Τρούμαν]], Πρόεδρος των [[ΗΠΑ]], [[Ιωσήφ Στάλιν]], ηγέτης της [[ΕΣΣΔ]] και [[Ουίνστων Τσώρτσιλ]] και [[Κλέμεντ Άττλη]], Πρωθυπουργοί του [[Ηνωμένο Βασίλειο|Ηνωμένου Βασιλείου]]<ref>Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης πραγματοποιήθηκε η καταμέτρηση των ψήφων των εκλογών που διεξήχθησαν στο Ηνωμένο Βασίλειο το Μάιο του 1945. Επειδή δεν ήταν ακόμη γνωστό ποιος θα ήταν Πρωθυπουργός, παρέστησαν αρχικά και οι δύο άνδρες.</ref><ref name=brit>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/472799/Potsdam-Conference Encyclopedia Britannica]</ref>Η καταμέτρηση ολοκληρώθηκε κατά τη διάρκεια της διάσκεψης και ο Τσώρτσιλ αποχώρησε από τη διάσκεψη στις 25 Ιουλίου 1945.<ref>[http://www.history.navy.mil/photos/events/wwii-dpl/hd-state/potsdam.htm US Navy History site]</ref>



Έκδοση από την 21:30, 17 Ιουνίου 2011

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κλέμεντ Άττλη, ο Αμερικανός πρωθυπουργός Χάρι Τρούμαν, ο Σοβιετικός ηγέτης Ιωσήφ Στάλιν, και πίσω: ο Αμερικανός Γουίλιαμ Μτάνιελ Λί, ο Βρετανός υπουργός εξωτερικών Έρνεστ Μπέβιν, ο Αμερικανός Τζέιμς Βερνς και ο Σοβιετικός υπουργός εξωτερικών Βιατσεσλάβ Μολότωφ

Η διάσκεψη του Πότσδαμ ήταν η τελευταία διάσκεψη των ηγετών των τριών μεγάλων συμμαχικών δυνάμεων αμέσως μετά την παράδοση άνευ όρων της Ναζιστικής Γερμανίας και τον τερματισμό του Β' Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη. Στη διάσκεψη, που πραγματοποιήθηκε στο Πότσδαμ, προάστιο του Βερολίνου κατά το χρονικό διάστημα 17 Ιουλίου έως 2 Αυγούστου 1945, συμμετείχαν οι Χάρι Τρούμαν, Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ιωσήφ Στάλιν, ηγέτης της ΕΣΣΔ και Ουίνστων Τσώρτσιλ και Κλέμεντ Άττλη, Πρωθυπουργοί του Ηνωμένου Βασιλείου[1][2]Η καταμέτρηση ολοκληρώθηκε κατά τη διάρκεια της διάσκεψης και ο Τσώρτσιλ αποχώρησε από τη διάσκεψη στις 25 Ιουλίου 1945.[3]

Το υπόβαθρο

Τον Απρίλιο του 1945 ο Φράνκλιν Ρούζβελτ απεβίωσε από εγκεφαλική αιμορραγία[4] και αντικαταστάθηκε από τον ως τότε Αντιπρόεδρο Χάρι Τρούμαν. Προαναφέρθηκε, επίσης, η αλλαγή ηγεσίας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στις 8 Μαΐου η Γερμανία υπέγραψε την άνευ όρων παράδοσή της και ήδη είχε προκύψει το θέμα της κατοχής της. Σε επιστολή του Τσώρτσιλ προς τον Τρούμαν, με ημερομηνία 6 Μαΐου 1945, ο Βρετανός ανέφερε ότι "είναι πλέον εμφανές πως δεν είναι δυνατή η συνεννόηση με τον Στάλιν μέσω αλληλογραφίας" και ότι απαιτείται η σύγκληση διάσκεψης, προκειμένου να συζητηθούν τα ζητήματα που προέκυπταν από τις νέες συνθήκες. Ο Τρούμαν απάντησε ότι συμφωνεί και ότι είναι σκόπιμη η σύγκληση διάσκεψης "αν και θα προτιμούσε η αίτηση αυτή θα προτιμούσε να προέρχεται από τον Στάλιν και όχι από κάποιον από αυτούς τους δύο".[5]

Αν και η Γερμανία είχε ηττηθεί, οι ΗΠΑ και η Βρετανία βρίσκονταν ακόμη σε εμπόλεμη κατάσταση με την Ιαπωνία. Στη Γιάλτα είχαν προσπαθήσει να πείσουν τον Στάλιν να συμμετάσχει στη σύρραξη με την Ιαπωνία. Όταν όμως αποφασίστηκε η σύγκληση της διάσκεψης στο Πότσδαμ, είχαν αρχίσει να αμφιβάλλουν κατά πόσον αυτό ήταν επιθυμητό: Ο αντικομμουνιστής Τσώρτσιλ, ιδιαίτερα, εξέφραζε φόβους για ενδεχόμενη αύξηση της Σοβιετικής επιρροής στις χώρες της Άπω Ανατολής. Από την άλλη, ο Στάλιν στη Γιάλτα είχε υποσχεθεί πως θα εμπλεκόταν στη σύγκρουση με την Ιαπωνία τρεις μήνες ύστερα από την ήττα της Γερμανίας. Αρχικά είχε σχεδιαστεί να επιβεβαιωθεί αυτή η διαβεβαίωση στο Πότσδαμ, μεσολάβησε όμως το γεγονός της επιτυχούς δοκιμής της ατομικής βόμβας στο Αλαμογκόρντο (16 Ιουλίου 1945): Οι σύμβουλοι του Τρούμαν τον πίεζαν να τη χρησιμοποιήσει εναντίον της Ιαπωνίας, αποφεύγοντας την άμεση εισβολή στη χώρα. Με τον τρόπο αυτό αποφευγόταν η εμπλοκή ναυτικών και χερσαίων δυνάμεων, με συνέπεια τη μη απώλεια ίσως και δύο εκατομμυρίων Αμερικανών.[6] Η παρέμβαση της ΕΣΣΔ θα ήταν, συνεπώς, άνευ πρακτικής σημασίας.

Όταν ο Τρούμαν ανάγγειλε στον Στάλιν τη δημιουργία του νέου υπερόπλου, αντιμετωπίστηκε μάλλον αδιάφορα από το Σοβιετικό ηγέτη. Δεν είναι γνωστό αν η αδιαφορία αυτή οφείλεται στην άγνοια του Στάλιν σχετικά με την ατομική βόμβα ή αν ήταν ήδη πληροφορημένος γι' αυτήν από τις μυστικές του υπηρεσίες.[4] Ίσως να οφείλεται και στο γεγονός ότι κύριο μέλημα του Στάλιν στη Διάσκεψη ήταν η εξασφάλιση παροχής οικονομικής βοήθειας προς τη χώρα του, καθώς μεγάλο τμήμα της είχε υποστεί ολική καταστροφή: 31.000 εργοστάσια είχαν καταστραφεί, οι καλλιέργειες είχαν καεί ή εγκαταλειφθεί, η κτηνοτροφία αντιμετώπιζε έλλειψη ζώων και τα τρόφιμα διανέμονταν με δελτίο. Οι σύμβουλοί του τον είχαν ενημερώσει ότι ο υποσιτισμός των εργαζομένων είχε ως συνέπεια τη χαμηλή παραγωγικότητα και ο Στάλιν πίστευε ότι ο καλύτερος τρόπος για να αναζωογονήσει τη χώρα του ήταν να λάβει υψηλές πολεμικές αποζημιώσεις από τη Γερμανία.[6] Μέλημά του, επίσης, ήταν η εξασφάλιση της επιθυμητής ζώνης κατοχής της Γερμανίας καθώς και η δημιουργία κρατών - δορυφόρων, ώστε να αποτελούν τα "μαξιλάρια" προστασίας της ΕΣΣΔ από νέα ενδεχόμενη εισβολή. Δήλωσε, μάλιστα, ότι όλα τα εδάφη που είχαν καταληφθεί από τον Κόκκινο Στρατό "θα είναι κόκκινα".[4]

Η αντιμετώπιση του Στάλιν, όμως, από τη συμμαχική πλευρά είχε μεταβληθεί σημαντικά από την εποχή της Διάσκεψης της Γιάλτας: Δεν τον έβλεπαν πλέον με συμπάθεια, αλλά με ολοένα αυξανόμενη δυσπιστία. Ο Τρούμαν ήταν σαφές ότι δεν συμμεριζόταν τα αισθήματα του Ρούζβελτ απέναντι στο Σοβιετικό ηγέτη - ο Τσώρτσιλ είχε ήδη καταστήσει σαφή την αντίθεσή του με τα σχέδια και τις αντιλήψεις του Στάλιν, ιδιαίτερα ύστερα από τη σύγκρουσή τους στη Γιάλτα. Ο Στάλιν ένιωσε "προδομένος" από τους Συμμάχους του και πίστευε - καθόλου αδικαιολόγητα - ότι αυτό οφειλόταν στην απουσία του Ρούζβελτ. Με την ήττα της Γερμανίας καταργήθηκε και ο Νόμος Εκμισθώσεως και Δανεισμού (lend - lease act) και ο Χένρι Ουάλας (Henry Wallace), Αμερικανός υπουργός εμπορίου εξαναγκάστηκε σε παραίτηση, ύστερα από λόγο του, στον οποίο είχε εκφράσει την υποστήριξή του στις Σοβιετικές οικονομικές απαιτήσεις. Αυτό έπεισε τον Στάλιν ότι η εχθρότητα απέναντι στην ΕΣΣΔ από τους δυτικούς, που υπήρχε κατά τη μεσοπολεμική περίοδο, είχε επανέλθει.[6]

Οι αποφάσεις

Παραπομπές

  1. Κατά τη διάρκεια της διάσκεψης πραγματοποιήθηκε η καταμέτρηση των ψήφων των εκλογών που διεξήχθησαν στο Ηνωμένο Βασίλειο το Μάιο του 1945. Επειδή δεν ήταν ακόμη γνωστό ποιος θα ήταν Πρωθυπουργός, παρέστησαν αρχικά και οι δύο άνδρες.
  2. Encyclopedia Britannica
  3. US Navy History site
  4. 4,0 4,1 4,2 Ρεϊμόν Καρτιέ, Ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, Πάπυρος, Αθήνα, 1964 Σφάλμα αναφοράς: Μη έγκυρη ετικέτα <ref> • όνομα " kart " ορίζεται πολλές φορές με διαφορετικό περιεχόμενο
  5. Ψηφιακή βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν: United States Department of State / Foreign relations of the United States: diplomatic papers: the Conference of Berlin (the Potsdam Conference), 1945 (1945)
  6. 6,0 6,1 6,2 Spartacus SchoolNet