Νίκη του Μενδαίου Παιωνίου

Έκθεμα Αρχαιολογικού Μουσείου Ολυμπίας αρ.
Η Νίκη του Παιωνίου
Υλικό	Παριανό μάρμαρο
Δημιουργήθηκε	5ος αιώνας π.Χ. περ. το 435 π.Χ.
Καλλιτέχνης	άγνωστος καλλιτέχνης
Ανακαλύφθηκε	Στην Ολυμπία από γερμανικές αρχαιολογικές ανασκαφές το 1875
Περίοδος/ πολιτισμός	Κλασική εποχή
Διαστάσεις	2,90 μ. ύψος
Παρούσα τοποθεσία	Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας
Αριθμός καταλόγου	...

Το άγαλμα της Νίκης του Παιωνίου είναι αριστούργημα της γλυπτικής τέχνης της αρχαίας Ελλάδας. Βρέθηκε το 1875 στην Ολυμπία από γερμανικές αρχαιολογικές ανασκαφές και εκτίθεται σήμερα στο μουσείο της Ολυμπίας.

Περιγραφή

Το άγαλμα φέρει σοβαρές φθορές και του λείπουν τμήματα που έχουν χαθεί. Είναι φτιαγμένο από μάρμαρο της Πάρου. Αν και το πρόσωπο δεν βρέθηκε, υπάρχει την Ρώμη ένα μεταγενέστερο αντίγραφο σε καλή κατάσταση, που μας δίνει μια καλή εντύπωση της αρχικής μορφής του αγάλματος. Έχει συνολικό ύψος 2,90 μέτρα μέχρι την κορφή των φτερών, ενώ ήταν τοποθετημένο επάνω σε κολόνα ύψους 9 μέτρων, έτσι ώστε το συνολικό ύψος να φτάνει τα 12 μέτρα. Εκεί ψηλά στον ουρανό αιωρούνταν η Νίκη, ντυμένη με αραχνοΰφαντο ένδυμα και κρατώντας βαρύ πέπλο που κυματίζει στον αέρα. Δίπλα της, με ανοιχτά τα φτερά, πετάει ένας αετός, απεσταλμένος του Δία.

Ερμηνεία

Η Νίκη, μαζί με τον αετό που την ακολουθεί, είναι αλληγορική εικόνα που μας παρουσιάζει την στιγμή της τιθασεύσεως του πεπρωμένου.

Καλλιτεχνική επιρροή

Το άγαλμα αυτό παριστάνει με μοναδικό και μέχρι σήμερα αξεπέραστο τρόπο στην γλυπτική όλων των εποχών την ευνοϊκή έκβαση του πολέμου.

Ιστορική τοποθέτηση

Το άγαλμα αρχικά βρίσκονταν μαζί με άλλα πολλά αγάλματα στην ανατολική πτέρυγα του Ναού του Δία στην Ολυμπία. Ήταν πολύ μεγαλύτερο σε μέγεθος από όλα τα άλλα αγάλματα. Η κολόνα του έφερε την επιγραφή: Μεσσάγιοι και Ναυπάκτιοι ανέθεν Διί Ολυμπίω δεκάταν από των πολεμίων. Παιώνιος εποίησε Μενδαίος και τακρωτήρια ποιών επί τον ναόν ενίκα, δηλαδή: οι Μεσσήνιοι και οι Ναυπακτιείς το αφιέρωσαν στον Ολύμπιο Δία ως δέκατο των λάφυρων του πολέμου. Το έφτιαξε ο Παιώνιος ο Μενδαίος που νίκησε στην μάχη και που έφτιαξε και τα ακρωτήρια του ναού αυτού. Ο Παυσανίας λέει ότι οι Μεσσήνιοι έκαναν το αφιέρωμα αυτό λόγω της νίκης τους στην Μάχη της Σφακτηρίας το 435 π.Χ.. Η χρονολογία που μας δίνει ο Παυσανίας φαίνεται να ταιριάζει. Το καλλιτεχνικό στιλ του αγάλματος μοιάζει με τα ακρωτήρια σε έναν ναό στην Δήλο και τα αγάλματα του μνημείου της Νεράιδας που φτιάχτηκαν την ίδια εποχή.

Πηγές

• Adolf Furtwängler και Heinrich Ludwig Urlichs, επιμ. (1904). Denkmäler griechischer und römischer Skulptur (στα Γερμανικά). Μόναχο: F. Bruckmann AG. Ανακτήθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου 2009.